***
Kazanımda yer alan asıl ana kavramlar ;ayet,sure,cüz kavramlarıdır. Öğrenciye bu bilgiler sununum ve kazanım öğretimi aşamasında direkt olarak verilmez. Yapılan ilk etkinlikteki amaç, kutsal kitabımızın bizim için ne ifade ettiğini anlamaya yöneliktir. Bu etkinlikteki maksat , günlük hayatımızda kullandığımız herhangibir nesnenin kullanma klavuzuna bakmayı ihtmal etmenin ne gibi eksiler ortaya çıkaracağını göz önüne sermektir. Ardına sorulan "Kur-an'ı Kerim sizler için ne ifade etmektedir?" sorusu bireyi bir kıyasa götürür. Kavramlara henüz giriş yapılmamışken öğrencilere Kur-an'ı Kerim'in iç düzenine dair neler bildikleri sorulur tüm sınıftan gelen fikirler sınıf tahtasına yazılır ve yavaş yavaş olgusal seviyede alakalı olmayan kavramlar tahtadan silinir. Öğrenciler kavramsal fikirlerini misalen şöyle sıralayabilirler: Cüz, Dua, Sure, Durak, Ayet, Satır, Hareke...
Bu gibi çeşitlenecek olan kavramlar arasından kazanım dahilinde olmayanlar çıkarılır. Kazanımla ilgili asıl kavramlar doğru şematik sıralamaya göre dizilir. Burada mühim olan ayet,sure,cüz sırasını hangisinden sonra hangi kavramın geleceğini benimsetmektir bu sebeple kavram haritası açık olmalıdır. Zaten sınıfa getirilmiş olan Kur-an'ı Kerim içinden ilgili kavramların yeri sırası ve konumu gösterilir. Son aşamadaysa sınıfta kavram haritası üzerinden tartışılır ve öğrencilerden konu pekiştirmesi için örnekler vermeleri istenir.
Merve Nur Şen-18040308
Sınıf Öğretmenliği/3. sınıf
“Değişim ve gelişim ihtiyacı din öğretiminde “Ne öğretelim?” sorusuyla başlamakta “Nasıl ve niçin öğretelim? sorularına uzanmakta ve öğretme-öğrenme süreçlerinin hemen hemen her aşamasında kendini hissettirmektedir. Bir paradigma değişikliği ihtiyacı, din öğretiminin niteliğini, öğretenlerin yeterliklerini, öğrenenlerin hazır bulunuşluklarını ve öğrenme ortamlarını sürekli sorgulama gereğini de beraberinde getirmektedir.”
ñ
Buradan hareketle kazanımımda
“nasıl ve niçin öğretelim” sorularını kendimce cevapladım ve öğrencilerin hazırbulunuşluk
düzeylerini düşünerek sunumumu hazırladım. Akıcı, anlaşılır ve dikkat çekici
bir dil kullanmaya çalıştım.
“Öğrenciden, sunulan malzemeyi olduğu gibi kabul
etmesi değil içerik üzerinde düşünmesi, araştırması ve sorgulaması istendi. …geleneksel
din anlayışımızın açmazları üzerinde daha sağlıklı değerlendirme yapmaya imkân verebilecek
zihinsel ve duygusal alışkanlıklar kazandırmanın çeşitli yöntemleri ortaya
çıktı.”
ñ
Bu alıntıyı
dikkate alarak dini kavramların öğretiminde, bireylere sağlıklı değerlendirme
yapmaya imkân verebilecek zihinsel ve duygusal alışkanlıklar kazanmalarına
yarayacak bilgiler vermeye çalıştım ve bu yönde bir dil kullanmaya çalıştım.
“Din öğretiminde dinin bütünleştirici, huzur verici ve
barışı sağlayıcı gücünü ortaya çıkarmaya çalışırız.
Din öğretiminde şekilcilik ve sloganları değil; ahlaki
öğretilerin felsefesini önemseriz.
Din öğretiminde
kavram kargaşası ve kavram belirsizliğini giderecek bilimsel çalışmalar
üretiriz.”
ñ Bu alıntılardan hareketle sunumumda kullandığım kavramların dinin bütünleştirici, huzur verici ve barışı sağlayıcı kavramlar olduğunu dikkate alarak anlatmaya çalıştım. Günlük hayatta kullandığımız dini kavramların aslında hayatımızı kolaylaştırdığı ve insanlarla daha sağlıklı iletişim kurmamızı sağladığı üzerinde durmaya çalıştım.
“Dinle
ilgili bilgilerin öğretiminde bilgilerin miktarı kadar bilgi birimlerinin birbiri
ile ilişkisinin de öğretilmesi gerekmektedir. Din öğretiminde belletici, baskı altına
alıcı bir yaklaşımın yerini, konular çözümleyici ve yorumlayıcı bir yaklaşım
almalıdır. Bu durum anlamlı öğrenmelerin oluşmasını sağlayacaktır. Anlamlı› öğrenmeler
davranışlara yansıyacak, dinin bireyin hayat ile ilişkisi ve ona katkısı
berraklaşacaktır. Bunu sağlamak için de din öğretimi, bilgi elde etme yollarını
ve aklı kullanma kabiliyetini geliştirici, yönlendirici bir şekilde
düzenlenmelidir.”
ñ
Sunumumda kullandığım
kavramların öğretiminde kavramların birbirleri ile ilişkisini göz önünde
tutarak anlatmaya çalıştım. Bir kavramı bir önceki ve bir sonraki kavramla
bağlantılı olacak şekilde aktarmaya çalıştım. Günlük hayatta kullandığımız dini
kavramları nasıl ve hangi amaçla kullandığımızı öğrencinin davranışına yansıtmasına
olanak sağlayacak şekilde anlattım.
“Din ile ilgili bilgi birikiminin bireye örgütlü bir
şekilde sunulmasının yanı sıra bireyin dinî bilgiler arasındaki ilişkiyi nasıl kurduğunun
bilinmesi bir ihtiyaçtır.”
ñ
Sunumdaki dini
kavramları ilk başta bir bütün olarak gösterdim. Bu kavramları birbiri ile
ilişkilendirerek anlattım.
Bilginin Bütünlüğü-Disiplinlerarası Çalışmak
Okulda verilen eğitim gerekli
tüm ögeleriyle yaşamda bütünlük sağlamayı amaçlamaktadır. Buna göre, yaşamın
tüm ögeleriyle uyumlu bir şekilde hayatını devam ettirmeyi öğrenen birey,
huzurlu ve mutlu olabilecektir. Eğitimi ezbercilikten kurtarabilmek için
öncelikle, öğrenilen ve öğretilenlerin insan hayatı içerisinde bir yer, bir
bağlantı bulması gerekmektedir. Dini kavramların da günlük hayatta kullanım
şekillere yer vermek ve hangi amaçla kullanıldıklarını belirtmek bireyin
bağlantı kurmasını sağlayacaktır. DKAB dersi dışındaki derslerde nasıl
problemler ve problemleri çözme üzerine yoğunlaşılıyorsa DKAB dersinde de temel
olgular öğretildikten sonra öğrencilerden dini konularda problem çözmeleri,
tavır ve tutum geliştirmeleri, insanlarla iletişim kurarken dini duygu ve
düşüncelerden etkin bir şekilde yararlanmaları beklenir. Din dersinin
laboratuvarını toplum olarak görürsek, dini bilgileri nasıl
kullanabileceklerini öğretmek gerekmektedir.
Kazanım:4.4.3. Hz. Muhammed’in (s.a.v.) doğumu, çocukluk ve gençlik
yıllarını özetler.
Hz. Muhammed’in (s.a.v.) peygamberlik öncesi hayatında; sütanneye verilmesi,
seyahatleri, hilfü’l-fudûla katılması, Kâbe hakemliği, ticari hayatı ve
evliliği konularına kısaca yer verilir.
Hz. Muhammed’in (s.a.v.) çocukluk ve gençlik yıllarındaki erdemli
davranışlarına örnekler verilir.
Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretimi
derslerinde öğrenciye pek çok zihinsel yük yüklenmektedir. Oysa öğrenciler, din
kültürü ve ahlak bilgisi öğretiminin hayatla bağının kurulmasını, bilgilerin
günümüz ile ilişkilendirilmesini istemektedirler.
Bilgiye
ulaşabilen, karşılaştığı verileri anlamlandırabilen, bilgiyi örgütleyebilen,
bunları sorunların çözümünde kullanabilen, problem çözme becerileri gelişmiş
bireyler yetiştirmek bir ihtiyaç hâline gelmiştir. Dinle ilgili bilgilerin
öğretiminde bilgilerin miktarı kadar bilgi birimlerinin birbiri ile ilişkisinin
de öğretilmesi gerekmektedir.
Din öğretiminde belletici, baskı altına alıcı
bir yaklaşımın yerini, konular çözümleyici ve yorumlayıcı bir yaklaşım
almalıdır. Bu durum anlamlı öğrenmelerin oluşmasını sağlayacaktır. Anlamlı
öğrenmeler davranışlara yansıyacak, dinin bireyin hayat ile ilişkisi ve ona
katkısı berraklaşacaktır. Bunu sağlamak için de din öğretimi, bilgi elde etme
yollarını ve aklı kullanma kabiliyetini geliştirici, yönlendirici bir şekilde
düzenlenmelidir.
Öğretimde
muhteva, yöntem, hedef ve öğrenci bir bütündür. Öğretmen, dersin sonunda
ulaşılacak öğrenme düzeyini bilmiyorsa onu gerçekleştirecek bir yöntem
belirleyemeyecektir.
Değişim ve gelişim ihtiyacı din öğretiminde
“Ne öğretelim?” sorusuyla başlamakta “Nasıl ve niçin öğretelim? sorularına
uzanmakta ve öğretme-öğrenme süreçlerinin hemen hemen her aşamasında kendini
hissettirmektedir.
İki
boyutlu görsel araçlar, herhangi bir durumun ne olduğunun görülmesini, durumun
nasıl gelişeceğini tahmin etmeyi, bilinmeyenleri bulmayı ya da yeni bilgileri
oluşturmayı sağlayabilen araçlardır. İki boyutlu görsel araçlar, grafikler, şemalar,
tablolar, haritalardır. Bunlar “farklı olaylar, durumlar ve kavramlar arasındaki
‘neden-sonuç’ ilişkilerini belirten mantık ağlarıdır.
Bugün eğitim-öğretim faaliyetini etkinlikle
yürütebilmede araç-gereçlerin kullanılmasının gereği açıktır.
Kavram, bireyin yaşantıları sonucu obje ve olayların ortak özelliklerinden soyutlanarak elde edilen ve sembollerle ifade edilen düşünme ürünüdür. Kavramlar zihinsel işlemlerin temel yapı taşlarıdır ve diğer kavramlarla ilişkisi anlatılmaksızın tam olarak öğrenilemez. Kavram haritası, bireyin belli bir konudaki bilgi yapısının görsel bir temsilidir. Bu yönüyle kavram haritası, bireyin o konu ile ilgili bilgilerini ve bilgilerin birbiri ile ilişkisini gösteren şematik bir yapıdır. Bu nedenle kavram haritası “zihin haritası” olarak da bilinir.
Bilginin Bütünlüğü- Disiplinlerarası Çalışma
Makalelerden edindiğim bilgiler doğrultusunda sunumda öğrencilerin pek çok bilgiyi bir anda zihinlerine yüklememek için kendi günlük hayatlarından ilişkiler kurabilecekleri görsel ve sorulara yer verdim. Öğrencilere bazı bilgiler vererek bu bilgileri ilk olarak kendi iç dünyalarında anlamlandırmalarını sağladım sonrasında ise başka bir bilgi ile hem sorun çözme becerisini ölçtüm hem de yine hayata dair anlamlı öğrenme sağlamasına olanak verdim.
Tüm bu öğretim yöntemlerini kullanmadan önce muhteva, hedef ve öğrencilere yönelik en iyi nasıl şekilde öğretebileceğimi ve neden bu bilgileri öğretebileceğime ilişkin cevapları kendi içimde vererek sunumuma başladım.
Öğrencilerin dikkat çekmelerinin ve ilgilerinin
artması, bilgileri anlamaya yönelik algılarının daha da açık hale gelebilmesi
için görseller, şekiller ve haritalar kullandım. Bir kavram haritasına yer
vererek öğrencilerin kazanımda soyut bir şekilde verilen bilgiyi daha somut bir
şekilde ve diğer bilgilerle ilişki içinde anlamasını sağlamak için kullandım.
Son olarak kazanımı disiplinlerarası olarak Türkçe ve hayat bilgisi dersleri
ile ilişkilendirdim. Türkçe dersinde görsellerle ilgili soruları cevaplar,
dinlediklerine/izlediklerine
yönelik sorulara cevap verir, hazırlıksız konuşmalar yapar kazanımları ve hayat bilgisi dersinde davranışlarının
kendisini ve arkadaşlarını nasıl etkilediğini fark eder kazanımları
disiplinlerarası olarak uygundur.
SÖ
GİZEM ÖZYILDIRIM 18040299
KAZANIMIM: 4.4.1.
Hz. Muhammed’in (s.a.v.) doğduğu çevrenin genel özelliklerini açıklar.
Hz.
Muhammed’in (s.a.v.) doğduğu çevrenin sosyal ve dinî özelliklerine yer verilir.
Benim
din kültürü ve ahlak bilgisi dersi sunum kazanımım doğrultusunda öğrencilerime Hz.
Muhammed’in (s.a.v.) doğduğu çevrenin sosyal ve dinî özelliklerini anlatmam ve
kavratmam gerekmektedir. Bu anlatımın ise düz ve yalın olmaması öğrencilerin o
dönemdeki şartları, koşulları, gerçekleşen bazı olayların ve durumların neden o
şekilde gerçekleştiğini düşündükleri zaman dönemin şartlarını kavramış birer
birey olarak mantıklı ve rasyonel cevaplar vermelerini sağlayabilecek nitelikte
olmalıdır. Bu bağlamda öğrencilerin konuyu daha iyi kavrayabilmeleri için “kavram
haritası” tekniği önerilmektedir ve ben de konun kavranması aşamasında etkili
olacağını düşünmekteyim.
Okumuş
olduğumuz makalelerde kazanımımla ilişkilendirdiğim noktalar şunlardır;
“Kur’an’ı
anlamak için bize yardımcı olacak Kur’an metninin içinde bulunduğu tarihî alan,
aktüel alan (Kur’an ve Günümüz Dünyası) ve dil bilimsel alandan
bahsedilmektedir. Ayrıca Kur’an’ı anlama ve yorumlamada sübjektiflik ve
sebepleri üzerinde durulmaktadır.”
“…din
eğitiminde sorunlar ve çözüm yolları ile din alanındaki yeni yorumlara yer
verilmiştir. Bölümün ilk makalesi olan “Din Alanında Yeniden Yapılanma
Üzerine”de günümüz dünyasında dine olan ihtiyaç, Hz.Peygamberi doğru anlamak ve
Kur’an merkezli din anlayışı söz konusu edilmektedir. İkinci makale olan
“Kur’an ve İnsanın Anlam Arayışı”nda, Kur’an’ın hayatımızı nasıl
anlamlandırdığı ve anlamlandıracağı konusu üzerinde durulmaktadır.”
“Hadisleri
Değerlendirmede Akılcı Yaklaşım” makalesinde, hadis metinlerine; aklın
gereklerine, Kur’an nassına ve mütevatir sünnete ve icmaya uygunluk açısından
bir yaklaşım sergilenmektedir.”
“fiten
rivayetlerin Kur’an ve Hz. Peygamberin sahih sünnetinden kaynaklanmadığı,
aksine geçmiş kültürlerde bulunan ve zamanın siyasî ve kültürel şartları
çerçevesinde gelişerek bizim kültürümüzde de etkili olduğu ele alınmaktadır.”
Din
Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi; Bilginin Bütünlüğü ve Disiplinler Arası Çalışmak
Okumuş
olduğum makalelerde din kültürü ve ahlak bilgisi dersi ve bilginin bütünlüğü ve
disiplinler arası çalışma ile ilgili ilişkilendirdiğim bölümler aşağıda yer
almaktadır:
“Öğretimde
muhteva, yöntem, hedef ve öğrenci bir bütündür. Öğretmen, dersin sonunda
ulaşılacak öğrenme düzeyini bilmiyorsa onu gerçekleştirecek bir yöntem
belirleyemeyecektir. Bu konuda karar vermede felsefe ve özellikle eğitim
felsefesinden yararlanılmalıdır. Öğretmen, insanların nasıl öğrendiğini nasıl
davrandığını bilmiyorsa yani psikolojinin verilerinden yararlanamıyorsa öğrenme
ortamına uygun olan yöntemi düzenleyemeyecektir.”
Burada
öğretmenlerin öğretim yaparken yalnızca öğretilecek konuya çalışmakla sınırlı
kalmayıp başka disiplinlerin alanı olan (ör: insan öğrenmesi gibi) konulara da
bakmaları gerektiği ve öğretim için hazırlanırken disiplinler arası bir çalışma
yaklaşımı izlemeleri gerektiği vurgulanmaktadır.
“Din
eğitimi bilimi hem eğitim bilimleri hem de ilâhiyat bilimleri ve din bilimleri
ile ilişki içerisinde olan disiplinler arası bir bilimdir.”
Burada
da din kültürü ve ahlak bilgisi dersinin disiplinler arası olarak çalıştığı
diğer disiplin alanları vurgulanmıştır.
“Bu
sayede ezber öğrenmeden ziyade anlamlı öğrenmeler gerçekleştirilebilir. Ayrıca
kullanılan iki boyutlu görsel araçlar aracılığıyla bireyin üst düzey öğrenme
hedeflerini gerçekleştirmesi sağlanabilir. İlişkileri görebilen ve gösterebilen
bireyler, kavrama, uygulama, analiz ve sentez gibi üst düzey bilişsel davranışları
sergileyebilirler. Ayrıca harita ve şekiller, bireyin mantıksal-matematiksel ve
görsel-uzamsal zekâsının gelişmesine de yardımcı olabilir.”
Din
kültürü ve ahlak bilgisi dersi öğretiminde kavram haritası tekniğinin
kullanılmasının faydaları ve çıktıları vurgulanmakla beraber bu çıktıların
disiplinler arası çalışma alanlarında elde edilecek çıktıları da etkileyeceği
üzerinde durulmuştur.
“Öğretme-öğrenme
sürecinden istenilen ürünlerin tam olarak alınması için hem dersin öğretim
programının iyi hazırlanmış olması hem de bu programın bütün öğrenciler için
etkili bir öğretim hizmetiyle işletilmesi gerekir.”
““öğrencinin
gelişimine uygun bir din öğretimi” modeli ortaya konuldu. Din olgusunun hangi
boyutlarının ele alınacağı ve öğrenme ortamının nasıl düzenleneceğine ilişkin
metodolojinin yapı taşlarını ise rasyonel zemin, sosyal bilim terminolojisi ve
analitik düşünce oluşturdu. Öğrencinin, öğrenme deneyimine “anlama” ve
“yorumlama” şeklinde aktif bir rolle katılımı hedeflendi. Böylece “öğrenen merkezli”
anlayış ön plâna çıkmış oldu.”
Burada
bilginin bütünlüğünün nasıl sağlanabileceği ve bunu yaparken nelere dikkat
edileceği üzerinde durulmuştur.
“Öğrenciden,
sunulan malzemeyi olduğu gibi kabul etmesi değil içerik üzerinde düşünmesi,
araştırması ve sorgulaması istendi. Bu süreç içinde, problemleri doğru
tanımlama, yanlışlara bilimsel argümanlarla cevap verme, geleneksel din
anlayışımızın açmazları üzerinde daha sağlıklı değerlendirme yapmaya imkân
verebilecek zihinsel ve duygusal alışkanlıklar kazandırmanın çeşitli yöntemleri
ortaya çıktı.”
Burada
bilginin bütünlüğünün sağlanması aşamasında öğrencilerin sorgulamasının,
üzerinde düşünmesinin, mantık yürütmesinin önemi vurgulanmıştır. Bilgi bütünlüğü
sağlanmaya çalışırken öğrencilerin aktif olmaları gerektiği ve her öğrencinin
bilgileri kendi zihninde anlamlandırması gerektiği vurgulanmıştır.
“İki
boyutlu görsel araç-gereçler öğretimde kullanılarak, bireyin öğrenmeleri arasındaki
değişik bağlantıları kurması sağlanabilir; bilgileri örgütlemesi ve böylece
uzun süreli hafızada depolaması kolaylaştırılabilir. Böylece bireyin bilgiyi
örgütlemesine ve anlamlandırmasına yardımcı olunabilir.”
Burada
da bir üstte verilen alıntı desteklenmektedir ve iki boyutlu görsel araç ve
gereçlerin öğretimde kullanılmasının bilginin bütünlüğüne nasıl katkı
sağlayacağı anlatılmıştır.
Din
kültürü ve ahlak bilgisi öğretimi dersi sunumumda Öğrencilerin
dikkatini ve ilgisini artırmak ve bilgileri daha anlaşılır hale getirmek için
vizyon, grafikler ve haritalar kullandım. Kavram haritasını öğretime dahil
ederek, öğrencilerin soyut bir şekilde verilen bilgileri daha spesifik bir
şekilde ve diğer bilgilerle ilişkili olarak anlamalarını sağlamayı hedefledim.
Son olarak, sunum konularını disiplinlerarası çalışmayı vurgulamak amacıyla Türkçe
ve hayat bilgisi dersleri ile ilişkilendirdim.
Makalelerin içeriğinin sunum ödevine uygulanışı
Osman Taha ASLANKAYA
Sınıf öğretmenliği-18040247
Sunuş makalesi
Kazanımım olan
Sübhaneke duasını okur ve anlamını söyler konusunu sunuş makalesini okuduktan
sonra, değişime ve gelişime ihtiyacı olan din öğretiminde “ne öğretelim?” sorusuna
cevap değil, “nasıl ve niçin öğretelim?” sorusuna cevaplar aradım. Bulduğum bu
cevapları sunumuma da uyguladım. Bu sorulara cevap olarak;
Kazanımım olan
Sübhaneke duasını nasıl öğretmem gerektiği ve niçin öğretmem gerektiğine dair
olarak araştırmalarda bulundum. “nasıl öğretelim” konusunda öğrencilere duayı
öğretirken bir etkinlik tasarladım. Bu tasarladığım etkinliği de keşfetme
aşamasın da dua’nın anlamında uygulamayı düşündüm.
Eklemiş olduğum
etkinlik: öğrencilere Sübhaneke duasının mealini verip. Bu mealleri parça parça
hangi davranışlara ait olduğunu bulmasını ve eşleştirmesini istedim. Örnek
olarak düşünecek olursak bu davranışların; ahlak, iman ve ibadet olduğunu,
bunların birer kutucukta yer aldığını düşünelim. Mealdeki cümlelerde birer
kutucukta yer alıyorlar. Bu cümlelere uyan davranışı ok işareti ile öğrenci
davranışlarla eşleştirecektir.
Bu okumuş oluğum sunuş
makalesindeki din öğretimindeki değişimin ve gelişimin nasıl olacağına dair
düşünmüş ve bulmuş olduğum bir etkinlikti. Sonrasında ise bu etkinliği niçin
yapacağımız sorusuna yanıtlar aramaya başladım. Bu etkinliği uygulama ve
oluşturma sebebimiz de: din öğretimini farklılaştırmak ve kalıcı hale
getirmekti. Din öğretiminde duaların okunuşu kadar, meallerinin yani
anlamlarının da öneminin çok önemli olduğunu düşünmekteyim. Öğrenciler bilginin
bütünlüğü için ve tam öğrenmenin oluşması için bu şekilde etkinliklerle
desteklenmeli ve geliştirilmelidir.
Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi
Derslerinde Kavram Haritalarının Kullanımı
Kavram haritası
oluşturmak adlı makaleyi okuyup incelediğim zaman. Kavram haritalarının din
kültürü ve ahlak bilgisi dersinde nasıl oluşturulacağı ve ne işe yaracağı
hakkında bilgiler edindim. Öncelikle kavram haritalarının öğretmene yardımcı
olacağını ve öğretimin etkililiğini artıracağını hem de öğrenmenin kalıcılığına
yardımcı olacağını öğrendikten sonra. Makalede yer alan din kültürü ve ahlak
bilgisi dersi için kavram haritası oluşturma aşamalarını takip ederek bir
kavram haritası oluşturmaya karar verdim. Aslında bizim kavram haritamız
kavramların büyüklüğüne ve ya önemine göre değil de Sübhaneke duasını
öğrenirken izlediğimiz aşamalara ve bu aşamaların içerisinde ki kavramlara
bağlıdır.
Kavram haritasının
odak sorusu kısmına “Sübhanek duasının okunuşu, anlamı ve anlattıkları” dır.
Öncelikle bu
kavram haritasını öğrencilerle birlikte 3 kola ayırdık. Bu üç koldan; 1.si
Sübhaneke duasının okunuşu, 2.si anlamı ve 3.sü de anlattıklarıdır.
1. Kolun altına suremizin okunuşunu ve
okunuşunda yer alan kavramları
2. Kolun altına suremizin anlamını ve anlamında
yer alan kavramların tek tek sıralanmasına ve açıklanmasına
3. Kolun altına ise surede anlatılanlara,
anlatılan kavramlara ve alt kavramlarına yer verilecektir.
Bu kavram
haritasının çözümlemesini öğretmen önceden oluşturur ve hazırlar. Derste öğrencilerle
birlikte kavram haritası oluşturulurken öğrencilere sadece ufak
yönlendirmelerde bulunur.
Din kültürü
ve ahlak bilgisi derslerinde kavram haritası kullanımı makalesini okuduktan ve
üzerinde düşündükten sonra da sunumumun son kısmına kazanımımla ilgili bir
kavram haritası eklemeyi düşündüm. Ekleyecek olduğum, tasarladığım kavram haritasını
da yukarıda anlattığım şekilde kullanmaya karar verdim. Bu makale ile de
sunumuma kavram haritası değişikliği uyguladım.
Okumuş olduğum
bu makalelerde, sunumuma dair uygulamış olduğum bilginin bütünlüğü ve
disiplinler arası çalışma konusunda yaptıklarıma ve sunum ödevime eklediklerime
baktığımda;
Keşfetme aşamasına
eklediğim etkinlik ile sübhaneke duasının mealini, duanın kendisi ile
birleştirmiş ve bütün tutmuş oldum.
Kavram haritası
etkinliğinde ise öğrencilerle birlikte kavram haritası oluştururken sübhaneke
duasının okunuşu-anlamı- anlattıkları konularını birleştirmiş bu sayede
bilgilerin bütünlüğünü ve kalıcılığını sağlamış oldum. Aynı zamanda son
bahsetmiş olduğum kavram haritası etkinliği ile diğer disiplinlerden
yararlanmayı sağlayacak alanlarda bıraktım. Bu sayede de öğrenciler açısından disiplinler
arası çalışmanın önünü de açmış oldum.
MAKALELERİN
KAZANIM-SUNUM İLE İLİŞKİLENDİRMESİ
Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Derslerinde
Kavram Haritalarının Kullanımı
Dinle ilgili bilgilerin
öğretiminde bilgilerin miktarı kadar bilgi birimlerinin birbiri ile ilişkisinin
de öğretilmesi gerekmektedir. Makalede verilen bu cümle doğrultusunda
kazanımımla ilişkilendirdiğim sunumumu hazırlarken öğrencilerin daha önceki
öğrenmelerini göz önünde bulundurdum ve bu öğrenmeleri yeni öğrenmelerle
ilişkilendirmeye dikkat ettim.
Din öğretiminde belletici, baskı altına alıcı
bir yaklaşımın yerini, konuları çözümleyici ve yorumlayıcı bir yaklaşım almalıdır.
Bu durum anlamlı öğrenmelerin oluşmasını sağlayacaktır. Anlamlı öğrenmeler
davranışlara yansıyacak, dinin bireyin hayatı ile ilişkisi ve ona katkısı berraklaşacaktır.
Bilgisinden hareketle sunumumu öğrencilerde anlamlı öğrenmelerin oluşmasını
sağlayacak şekilde düzenledim. Böylece anlamlı öğrenmelerin bireyin hayatına
yansımasını ve onu olumlu yönde etkilemesini hedefledim.
Makalede yer alan din öğretimi,
bilgi elde etme yollarını ve aklı kullanma kabiliyetini geliştirici,
yönlendirici bir şekilde düzenlenmelidir bilgisinden yola çıkarak sunumumu (kazanıma
odaklı kalacak şekilde) düzenledim.
Oysa öğrenciler, DKAB öğretiminin
hayatla bağının kurulmasını, bilgilerin günümüz ile ilişkilendirilmesini
istemektedirler. Bilgisini dikkate
alarak kazanımın öğretimini gerçek hayatla ilişkilendirmeye çalıştım. Sunumumda
bununla ilgili fotoğraflara yer verdim.
Makaleden kavramın,
bireyin yaşantıları sonucu obje ve olayların ortak özelliklerinden soyutlanarak
elde edilen ve sembollerle ifade edilen düşünme ürünü olduğu bilgisini öğrendim
ve sunumumda kazanımımla ilgili kavramların tanımına yer vermeye çalıştım.
Bu makaleden “DKAB
derslerinde kavram haritalarını kullanmanın gereğine, nerelerde ve nasıl kullanılabileceğine
işaret edilmiştir. Kavram haritası oluşturmak pek çok zihinsel işlemin yapıldığı
bir süreçtir ve bu süreçte bazı aşamalardan geçilir. Sonuç olarak; din kültürü
ve ahlâk bilgisi derslerinde kavram haritalarını hazırlamanın ve öğretimde
kullanmanın öğrenci, öğretmen ve programcılar için yararları vardır.” bilgilerini
edindim. Kavram haritasını hazırlama aşamalarını öğrendim fakat kazanımımda bu makalede
anlatılan şekilde kavramlar olmadığı için sunumumda kavram haritasına yer veremedim.
Sunuş
Değişim ve gelişim
ihtiyacı din öğretiminde “Ne öğretelim?” sorusuyla başlamakta “Nasıl ve niçin
öğretelim? sorularına uzanmakta ve öğretme-öğrenme süreçlerinin hemen hemen her
aşamasında kendini hissettirmektedir. Bir paradigma değişikliği ihtiyacı, din öğretiminin
niteliğini, öğretenlerin yeterliklerini, öğrenenlerin hazır bulunuşluklarını ve
öğrenme ortamlarını sürekli sorgulama gereğini de beraberinde getirmektedir. Bilgisinden
hareketle sunumu hazırlamadan neyi öğreteceğime, nasıl ve neden öğreteceğime
karar verdim. Bu şekilde öğretme ortamımı bu sorulara ve cevaplarına hazırlıklı
hale getirdim.
Bu alanda yapılacak en
önemli iş, öğretmenlere iyi hazırlanmış bir program, yeterli yöntem bilgisi ve
uygulama gücü sağlamak olabilir. Öğretme-öğrenme sürecinden istenilen ürünlerin
tam olarak alınması için hem dersin öğretim programının iyi hazırlanmış olması
hem de bu programın bütün öğrenciler için etkili bir öğretim hizmetiyle
işletilmesi gerekir. Bilgisini dikkate alarak iyi bir sunum hazırlamaya
çalıştım.
Şunuş’ta yer verilen ana
düşünceleri de dikkate alarak yöntemlerimi dikkatle seçmeye çalıştım, konuları çözümleyici
ve yorumlayıcı bir yaklaşımı benimsemeye, kaliteli bir eğitim-öğretim süreci hazırlamaya
dikkat ettim ve sunumumu kazanımıma bağlı kalarak özenle hazırlamaya çalıştım.
BAHAR ÖRGEN
18040290
4.1.3. Dilek ve dualarda kullanılan dinî
ifadelere örnekler verir.
Öncellikle kazanımım
ile alakalı olarak ‘’Dua Etmek, Dini İfade ve Dilek’’ kavramlarını belirledim. Bu
kavramları direkt olarak çocuklara anlatmak yerine bu kavramlar ile ilgili
ifadelerin yer aldığı bir keşfetme aşamasını yapmıştım. Kavram haritası
kullanımını kendi sunumumda kullanmayı pek uygun görmediğim için kullanmadım. Kavramların
içerdiği ifadelerin doğru bir şekilde öğrenilmesi ve bunu günlük hayatlarında
en doğru şekilde kullanabilmeleri için diğer dersler ile de ilişkilendirerek
kullanmaya özen gösterdim. Örneğin Hayat Bilgisi dersinde yakın çevresi veya
okul çalışanları ile saygı ve sevgi ile konuşması vb. gibi kazanımım ile ilgili
olan derslerde bunu derste öğrenilenler ile de ilişkilendirerek hem tekrar
olması hem de diğer disiplinlerden de yararlanarak bir bilgi bütünü dahilinde
olması adına bir plan çerçevesinde hazırladım.
Kavramların
öğreniminden önce çocukların dikkatini çekmek, güdülüme ve ön bilgi kontörlü
olması için çocukların da eğlenmesi ve dikkatlerini çekmek adına bu aşamalarda kukla
ile beraber belirli bir sohbet gerçekleştirdim.
Kavramları direkt
vermeden önce keşfetme aşamasında çocukların belirli olaylar karşısında nasıl
ifadeler ile cevap vermelerini bulmaları ile ilgili bir etkinlik yaparak
öncellikle bu kavramları kendilerinin bulmasını sağladım. Sunumumda bu kazanımı
5e modeli çerçevesinde hazırladım. Örnek gösterilen belirli karikatürler ve
görseller ile ifadeleri görsel olarak da öğrencilere gösterdim. Özellikle bu
görsellerde günlük yaşamdan olan görselleri seçmeye özen gösterdim. Kavram öğretimi
özellikle bu yaş düzeyi için çok önemli olmakla beraber ezberci bir yöntemden
ziyade çocukların keşifler yoluyla öğrenmesi çok daha öğreticidir. Değerlendirme
ve derinleştirme aşamalarında ise kavramların öğrenimini kontrol etmek için
öğrencilerden bu kavramlar ile ilgili bir broşür çalışması hazırlamalarını
istedim ve bu sayede öğrencilerin hangi durumda olduklarını görmüş oldum.
Eğitimin amacı
öğrencileri etkin vatandaşlar olarak yaşama kazandırmaktır. Bunun içinde
verilen eğitimin öğrenciye kazandırılmak istenilen bilgileri belirli bir
program içerisinde disiplinler arası bilgi bütünlüğü içerisinde verilmesi hem
çocuklar için bir tekrar niteliği kazandırmakta hem de çocukların bilgilerini
çeşitli formatlarda görerek yaşama aktarmalarının daha kolay olacağını
söyleyebilirim. Sunumumda yararlandığım diğer disiplinlerin isimlerini ve
kazanımlarını belirttim.
Bilge CANKURT
Sınıf Öğretmenliği 3. Sınıf
18040258
MAKALELERİN İÇERİĞİNİN SUNUM ÖDEVİNE
UYGULANIŞI
Kazanım: 4.4.4.Hz. Muhammed’in (s.a.v.)
çocukluk ve gençlik yıllarındaki davranışlarını kendi hayatı ile
ilişkilendirir.
SUNUŞ
“Günümüzde din öğretiminin içeriği ‘bazı
kalıp bilgileri öğrenciye belletmek’ eylemi ile ifade edilemeyecek kadar
genişlemiş ve zenginleşmiştir.”
-
Bu hususta
ele aldığım kazanımın sunumunu hazırlarken “5E ders planını” kullandım ve ezberci
yöntemi esas alan kalıp bilgileri öğrenciye öğretmekten kaçındım.
“Değişim ve gelişim ihtiyacı din öğretiminde ‘Ne
öğretelim?’ sorusuyla başlamakta ‘Nasıl ve niçin öğretelim?’ sorularına
uzanmakta ve öğretme-öğrenme süreçlerinin hemen hemen her aşamasında kendini
hissettirmektedir.”
-
Bu
hususta sunumumda ele aldığım kazanımın nasıl ve niçin öğretileceği konusunun
tahlilini yapıp sunumumu bu tahlilden elde ettiğim çıkarımlara göre gerçekleştirdim.
“Öğrencinin, öğrenme deneyimine ‘anlama’ ve ‘yorumlama’
şeklinde aktif bir rolle katılımı hedeflendi. Böylece ‘öğrenen merkezli’
anlayış ön plâna çıkmış oldu.”
-
Bu
hususta sunumumda öğrencinin, sunulan içeriği olduğu gibi kabul etmesini değil,
içerik hakkında düşünmesini, araştırmasını ve sorgulamasını hedefleyerek sunumumu
hazırladım.
Sunumumu hazırlarken temelinde insana, düşünceye,
hürriyete, ahlaki olana ve kültürel mirasa saygı olan bir din öğretimini konu
edindim. Öğrencilerin Hz. Peygamber’i doğru anlamaları için sunumumun her
aşamasını özenli bir şekilde hazırladım.
DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK
BİLGİSİ DERSLERİNDE KAVRAM HARİTALARININ KULLANIMI
“Bilgiye ulaşabilen, karşılaştığı verileri
anlamlandırabilen, bilgiyi örgütleyebilen, bunları sorunların çözümünde
kullanabilen, problem çözme becerileri gelişmiş bireyler yetiştirmek bir
ihtiyaç hâline gelmiştir.”
-
Bu hususta
sunumumda geleneksel bilgi aktarma görevinin yanı sıra bilgiye ulaşma ve onu
işleme yollarını öğretmeye çalıştım.
“Din öğretiminde belletici, baskı altına alıcı
bir yaklaşımın yerini, konuları çözümleyici ve yorumlayıcı bir yaklaşım almalıdır.”
-
Bu
hususta sunumumda anlamlı öğrenmeyi sağlayacak bir içerik hazırladım.
“Din eğitimi bilimi hem eğitim bilimleri hem
de ilâhiyat bilimleri ve din bilimleri ile ilişki içerisinde olan disiplinler
arası bir bilimdir.”
-
Buradan
da anlaşılacağı gibi ‘Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi’ dersi disiplinler arası olarak
diğer disiplinlerle çalışmaktadır.
“Oluşturulan haritanın incelenmesi hem öğrencinin
kendi öğrenmeleri hakkında bilinçlenmesine hem de öğretmenin öğrencinin kurduğu
bağlantıları görmesine yardımcı olur. Kavram haritalarını değerlendirmek, öğrencilerin
kendi eksiklerini görmelerine, diğer bağlantılar konusunda bilinçlenmelerine,
eleştirel düşünme becerilerinin gelişmesine yardımcı olabilir.”
-
Bu hususta
kavram haritalarının önemine ve öğrenciye sunduğu katkılara değinilmiştir. Bu
makaleden edindiğim bilgiler ışığında ben de sunumumdaki değerlendirme aşamasında
bir kavram haritası kullandım.
“Din alanının özellikleri çerçevesinde eğitim
bilimlerinin verileri doğrultusunda din kültürü ve ahlâk bilgisi derslerinde
kavram haritası örnekleri oluşturulabilir.”
-
Bu hususta
makalede yine din kültürü ve ahlak bilgisi dersinin eğitim bilimleri disiplin
alanından yararlandığı dile getirilmektedir. Disiplinler arası çalışma burada
da vurgulanmıştır.
“Kavram haritaları, bireylerin sahip oldukları
kavramlardaki ve kavramlar arası ilişkideki yanlışlıkları gösterirler. Böylece
öğretmen öğrencilerin konu alanındaki anlamlandırmalarını daha iyi görebilir.”
-
Bu
hususta sunumumda kavram haritasını, değerlendirme aşamasında kullandım ve
öğrencilerin sahip oldukları kavram yanılgılarını, anlamlı öğrenmeyi gerçekleştirip
gerçekleştirmediklerini görmek istedim.
“İki veya üç öğrencili gruplarda kavram haritası
yapmak, sosyalleşmeye ve canlı bir sınıf ortamı oluşturmaya yol açabilir (Novak
& Gowin, 1993). Bu durum, öğrenci-öğrenci, öğretmen-öğrenci etkileşimini
artırır. Grup çalışması becerisi kazandırabilir.”
-
Bu
hususta sunumumdaki değerlendirme aşamasında yer verdiğim kavram haritasının 2’şerli
gruplarla yapılmasını sağladım. Öğrencilerin farklı görüşleri görerek fikirlerinde
geliştirme yapmalarını hedefledim.
“Değerlendirme yapılırken de öğretimin başlangıcında,
öğretim esnasında ve öğretim sonunda bir ölçme aracı olarak kavram haritalarından
yararlanılabilir.”
-
Bu
hususta kavram haritasını bir ölçme aracı olarak öğretim sonunda kullandım.
Öğrenmelerdeki değişme ve ilerlemeleri görmeyi hedefledim.
MAKALE VE KAZANIM İLİŞKİSİ
Kübra
SEVİNDİK – 18040303 – Sınıf Öğretmenliği
4.4.4. Hz. Muhammed’in (s.a.v.) çocukluk ve gençlik yıllarındaki
davranışlarını kendi hayatı ile ilişkilendirir.
Sunumu
hazırlarken öğrencilerin Hz. Muhammed’in (s.a.v.) davranışlarını örnek almalarını
sağlayacak etkinliğe yer vermeye çalıştım. Bu sayede Hz. Muhammed’in (s.a.v.)
güzel ahlakının günlü hayatlarını nasıl kolaylaştırıp, güzelleştirdiğini
tecrübe ederek öğrenme şansı yakalamış olacaklardır. Öğrencilere Peygamber
Efendimiz’in davranışları hakkında açıklama yaparken bilgilerin güvenilir
olmasına dikkat ettim. Öğrencilerde oluşacak
düşünceler ancak bu şekilde doğru bir kavram sistemi üzerine oturmuş hale
gelir. Davranışları kendi hayatıyla ilişkilendiren öğrencilerin, Allah’la ve
diğer insanlarla olan iletişimleri daha doğru olur.
Hz.
Muhammed’i (s.a.v.) doğru anlamak ve Kur’an merkezli bir din anlayışının
oluşmasını sağlayabilmek için öğrencilerin kendi düşüncelerini oluşturmalarına
ve düşüncelerini arkadaşlarıyla paylaşabilecekleri bir ders ortamı hazırlamak öğretmenin
görevidir. Öğretmen ders planına uygun bir sunum hazırlarken çeşitli öğretim materyalleri
geliştirmelidir. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi derslerinde kullanılabilecek
öğretim materyallerinden biri kavram haritalarıdır. Sunumumda yer vermesem de
Hz. Muhammed’in (s.a.v.) davranışları hakkında bir kavram haritasına yer vermek
öğrencilerde anlamlı öğrenmelerin gerçekleşmesini sağlayacağını söyleyebilirim.
Kavram haritası oluşturmak öğretmene öğretimi planlama, uygulama, planlama,
uygulama ve değerlendirme aşamalarında yarar sağlar.
Diğer
Makalelerin Sunumla İlişkilendirilmesi
·
‘’Din eğitimi bilimi, hem eğitim
bilimleri hem de ilâhiyat bilimleri ve din bilimleri ile ilişki içerisinde olan
disiplinler arası bir bilimdir. ‘’ sözünden hareketle din eğitiminin
disiplinler arası yapılandırılması gerektiği ve bilginin bütünlüğünü gözeterek
uygulanması gerektiği kanısına vardım. Sunum çalışmamı da bu yönde geliştirmeye
çalıştım. Bunu yaparken bilginin işlenişine, yalnızca bilgiyi başlıklar halinde
sunmak yerine işlenebilir, kullanılabilir, ilişkilendirilebilir şekilde sunmaya
özen gösterdim. Bilginin bütünlüğünün sağlanabilmesi açısından öğrencilerin
düşünmelerine, konuşmalarına, ilişkilendirme yapmalarına fırsat verecek alanlar
oluşturmaya çalıştım.
·
Kazanımım olan 4.2.3. Kur’an-ı
Kerim’in iç düzeni ile ilgili kavramları tanımlar. Kazanımı için Kur’an- ı Kerim’ i merkeze alan bir kavram haritası
eklemenin konu öğretiminde zihinsel açıdan daha kalıcı kazanımlar elde
edilebileceği düşüncesiyle hareket ettim. Kur’ an – ı Kerim’ i merkeze alarak
iç düzeniyle ilgili anahtar kavramların etrafına yazılmasını sağladım. Daha
sonra makalede belirtilen şekilde kavram haritasının aşamalarına uygun olarak
bir kavram haritası eklemeyi amaçladım. Oluşturulan haritanın incelenmesi hem
öğrencinin kendi öğrenmeleri hakkında bilinçlenmesine hem de öğretmenin
öğrencinin kurduğu bağlantıları görmesine yardımcı olur. Bu nedenle konunun
öğretiminde çok büyük katkıları olacağını düşünmekteyim. Makalede kavram
haritalarının öğrencileri kendi düşünme biçimleri hakkında düşünmeye teşvik ettiğinden
ve bir kavram hakkındaki ve o kavramın diğer kavramlarla ilişkisi hakkındaki
anlamalarını somutlaştırmak için yararlı biliş ötesi araç olduğundan
bahsedilmiş buradan hareketle de öğrencilerin bilginin bütünlüğünün sağlama
konusunda, ilişkiler kurma ve bilgiyi derinleştirebilme konularında kavram
haritasının katkısı olabileceğini düşünmekteyim.
·
Bir diğer
makaleden dikkatimi çeken kısım ise ‘’Öğretmen, insanların nasıl öğrendiğini
nasıl davrandığını bilmiyorsa yani psikolojinin verilerinden yararlanamıyorsa
öğrenme ortamına uygun olan yöntemi düzenleyemeyecektir. Tabi bu arada
öğretmenin okuttuğu konu alanının, öğrenciye katkılarını da dikkate alması
gerekecektir.’’ bilgisi oldu. Bu bilgi sayesinde öğrencilerin nasıl daha etkili
öğrendikleri kısmına yönelerek onlara en uygun ve en verimli öğretimi
sağlayabileceğine inandığım yöntemlerle ders işlenişini ve sunum hazırlanışını
yapmam gerektiğinin farkına vardım. Bunu yaparken de işlenen konunun öğrenciye
katkılarını, sonuçlarını da önemseyerek bilginin bütünlüğünü sağlayabilmek
adına gerekli çalışmaları yaptım.
Beyda Aydınlatan- 18040251
Sınıf Öğretmenliği/ 3. Sınıf
Kazanım: 4.3.1. Bireyin
Güzel Ahlaklı Olmasında Dinin Rolünü Fark Eder
Prof. Dr. Mualla Selçuk’un makalesinde: “Din öğretiminde
oku, düşün ve anla prensibini benimseriz.”, “* Din öğretiminde kavram kargaşası
ve kavram belirsizliğini giderecek bilimsel çalışmalar üretiriz.” ve “Din
öğretiminde, belletici ve baskı altına alıcı bir yaklaşımı değil; konuları
çözümleyici ve yorumlayıcı bir yaklaşımı benimseriz.” cümleleri yer almaktadır.
Hazırladığım sunuda ise; kazanım ile ilgili kavramlar açıkça verilmiş, öğrencilerin
düşünmesine olanak sağlayacak biçimde, öğrenci merkezli süreci içeren bir
yaklaşım uygulanmıştır. Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Derslerinde Kavram
Haritalarının Kullanımı isimli makalede: “İki boyutlu görsel araçlar, herhangi
bir durumun ne olduğunun görülmesini, durumun nasıl gelişeceğini tahmin etmeyi,
bilinmeyenleri bulmayı ya da yeni bilgileri oluşturmayı sağlayabilen araçlardır.
İki boyutlu görsel araçlar, grafikler, şemalar, tablolar, haritalardır. Bunlar
“farklı olaylar, durumlar ve kavramlar arasındaki ‘neden-sonuç’ ilişkilerini
belirten mantık ağlarıdır” (Yalın, 2002: 69). ‹ki boyutlu görsel araç-gereçler
öğretimde kullanılarak, bireyin öğrenmeleri arasındaki değişik bağlantıları
kurması sağlanabilir; bilgileri örgütlemesi ve böylece uzun süreli hafızada
depolaması kolaylaştırılabilir.” cümlesi yer almaktadır. Hazırladığım sunuda
ise önce ahlak kelimesinin tanımını verdim. Ardından ok çıkarıp güzel ahlak
kelimesinin tanımını, güzel ahlak kelimesinin tanımından ise ok çıkararak güzel
ahlaklı insanların özelliklerini verdim. Bu iki boyutlu görsel şema, kazanımda
da dendiği gibi öğrencilerin durumlar arasındaki ilişkiyi daha kolay
kavramasını sağlamaktadır. Makaledeki “Sonuç olarak; din kültürü ve ahlâk
bilgisi derslerinde kavram haritalarını hazırlamanın ve öğretimde kullanmanın öğrenci,
öğretmen ve programcılar için yararları vardır. Öğrenci için, öğrenilecek
anahtar kavram ve önermeleri açık hâle getirir.” cümlesinde de olduğu gibi
sunudaki “Allah nasıl insanları sever?” konulu kavram haritası, öğrenciler
açısından konuyu daha açık hale getirmiştir.
ŞÜKRAN SILA KARA 18040279
-http://www.kuranveinsaninanlamarayisi.com/FileUpload/op492780/File/sunus.pdf
-AKYÜREK,
Süleyman; “Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Derslerinde Kavram Haritalarının
Kullanımı”, Din Kültürü ve
Ahlâk Bilgisi Çalışma Toplantısı, DEM Yayınları, İstanbul 2004, s.76-91.
Makalelerde
beni etkileyen ve sunumumda faydalandığım yerler:
Kazanımım: 4.4.2.Hz. Muhammed’in
(s.a.v.) aile büyüklerini tanır.
Öğretim yaparken kalıp bilgileri öğrenciye verip
geçmek yerine alternatif aramalı ve yeni yaklaşımlar bulmalıyız. Bu şekilde
etkili bir din öğretimi gerçekleştirmiş ve amacımıza ulaşmış oluruz. Öncelikle
öğreteceğimiz konuyu ve konunun sınırlarını belirlemeliyiz (“Ne öğretelim?”).
Ardından konuyu nasıl öğreteceğimizi belirlemeliyiz (“Nasıl ve niçin öğretelim?”).
“Bilgi çağında artık okulun, geleneksel
bilgi aktarma görevinin yanı sıra, bilgiye ulaşma ve onu işleme yollarını da öğretmesi
gerekmektedir.” Öğrencilere hazır kalıp bilgiler vermek yerine kendilerinin
bilgileri inşa etmesine fırsatlar sağlanmalıdır. Sunumumda öğrencilere bu
fırsatı vermediğimi fark ettim ve bununla ilgili bir çalışma ekledim.
“Öğretmen,
dersin sonunda ulaşılacak öğrenme düzeyini bilmiyorsa onu gerçekleştirecek bir
yöntem belirleyemeyecektir.” Öğrenme düzeyini belirlememi ve sunumumu gözden
geçirmemi sağladı.
“Öğretme-öğrenme sürecinden istenilen
ürünlerin tam olarak alınması için hem dersin öğretim programının iyi
hazırlanmış olması hem de bu programın bütün öğrenciler için etkili bir öğretim
hizmetiyle işletilmesi gerekir.” Sunumum tüm öğrencilerin anlayabileceği
düzeyde mi diye sorgulamamı ve düzenleme yapmamı sağladı.
“Kavram haritaları öğretme-öğrenme ortamında
oluşturulabilir.” Sunumumda soy ağacı oluşturtmuştum. Öğretimin bir aşamasında
bu soy ağacını kavram haritasına çevirtiyorum. Öğrencilerin kavram haritası
oluşturmayı pratik hale getirmeleri ve soy ağacı ile kavram haritası arasındaki
benzerlik ve farkları görmeleri açısından etkili olacaktır.
“Sonuç olarak; din kültürü ve ahlâk bilgisi
derslerinde kavram haritalarını hazırlamanın ve öğretimde kullanmanın öğrenci,
öğretmen ve programcılar için yararları vardır.” Ben de sunumuma kavram
haritası ekleyerek bu yöntemden faydalandım.
Makaleleri okumak uygulama yöntemimi,
bilgimi sorgulamamı sağladı. Sunumumun önemli yerlerinde değişiklikler yapmamı
sağladı.
Bilginin Bütünlüğü
Bilgiler parçalanmadan, birbirini
tamamlayacak şekilde ve birbiriyle uyumlu şekilde bütünlük içinde verilmelidir.
Ben de sunumumda bilgileri bölmeden uyum ve bütünlük içinde vermeye çalıştım.
Disiplinlerarası Çalışmak
“Dinle ilgili bilgilerin öğretiminde
bilgilerin miktarı kadar bilgi birimlerinin birbiri ile ilişkisinin de öğretilmesi
gerekmektedir.” Öğrenciler öğrendikleri bilgileri diğer disiplinlerde de
kullanabilmeli ve aradaki ilişkiyi fark edebilmeli. Sunumumda bu bütünlüğe
uymaya çalıştım.
Din öğretiminde, öğrenicilere
bilgiyi sunarken dini bilgiler arasındaki ilişkiyi kurmalarını sağlamak için
eğitim araç gereçlerini kullanmak önem arz etmektedir. Kazanımım olan ‘’Hz.
Muhammed’in (s.a.v.) aile büyüklerini tanır.’’ İle ilgili sunumumu
hazırlarken Peygamber Efendimiz (s.a.v.) ve aile büyükleri arasındaki ilişkiyi
anlamaya çalışırken iki boyutlu görsel araçlardan olan kavram haritalarını
kullandım. Öğrencilerde kalıcı bir öğrenme sağlamak amacıyla grup çalışması
hazırladım. Öğrencilerin birbirleri arasında ve öğretmen arasındaki etkileşimi
arttırmak. Öğrencilerin Peygamber Efendimizin aile büyükleri ile arasındaki
ilişkiyi daha açık bir şekilde görmeleri ve göstermek için etkili bir araçtır.
Bu sayede öğrencilerin öğrenmelerinden kolaylık ve kalıcılık sağlamsında da
katkı sağlar. Kavram haritası öğretimi
planlamada, uygulama ve değerlendirme aşamalarında yararlanılmaktadır. Ben sunum ödevimde
öğrencilerin birlikte grup halinde çalışabilmeleri, akran öğrenmelerini
gerçekleştirmeleri amacıyla değerlendirme aşamasında kullandım. Öğrencilere
verilen bilgilerin sadece ezbere bilgi düzeyinde kalmaması amacıyla grup
etkinliği yaparak yaşantı kazanmalarını amaçladım.
Kavram haritası yardımıyla
öğrencide halihazırda olan bilgileri keşfedebilmesini sağlar. Öğrencilerin
kavramlar arasındaki ilişkiyi kurmalarını kolaylaştırır. Öğrencilerin hazırlanan kavram haritalarını
ezberlemesini değil, anlamlandırmalarına yardımcı olmalıdır. Hazırlanan kavram
haritalarını öğrencilerden sadece ezberlemelerini istemek amacımızdan,
öğrencinin derse aktif katılımını engeller.
Kazanımımla ilişkili hazırladığım
sunumda sağlıklı bir din öğretimi sağlamak amacıyla öğrencileri bilginin
bütünlüğü kapsamında güvenilir kaynaklarla anlatım yapmaya çalıştım. Öğrencilerden
kazanımla ilişkili örnek hadisler vererek okumalar yapmalarını, bu hadisler
üzerinde düşünmelerini ve anlamalarına sağlayacak yönlendirmeler vermeye
çalıştım. Öğrencilere aile konusunu anlatırken doğrudan bir metin vermek yerine
kendi hayatıyla ilişki kurabilmesine yönelik sorular sorarak keşfetmelerini
sağlamayı amaçladım. Din öğretimine amaçlanan din öğretimindeki kavram
kargaşalarını ve belirsizliği
gidermeye yönelik bir yol izledim. Din
ile ilgili bilgilerin öğrenilmesinde Kuranı Kerimin, Hadislerin ve Sevgili
Peygamberimizin sünnetleri merkeze alındığı bir öğretim sağlanmalıdır.
Öğrencilerin diğer derslerdeki
disiplinlerarası ilişkiyi
kurabilecekleri kazanımları ele aldım. Önceki öğrenmelerinden yola çıkarak
kavram haritasını oluşturmaları, verdiğim örnek hadisleri diğer derslerdeki
ilişki kurma becerisini geliştirmeye yönelik ele almaya çalıştım. Diğer
dersteki öğrenimlerini kullanarak, hem bu derse katkı sağlamasını hem de ön
öğrenmelerin kalıcı hale gelmesi sağlanmalıdır. Sunumumda işlediğim konuyu öğrencilere doğru
bilgiye giden yolda rehber olmayı amaçladım.
SÖ-SILA KÖKSAL-18040415
Kazanım: 4.4.2.Hz. Muhammed’in (s.a.v.) aile büyüklerini tanır.
Mualla SELÇUK
“Günümüzde din öğretiminin içeriği “bazı kalıp bilgileri öğrenciye belletmek” eylemi ile ifade edilemeyecek kadar genişlemiş ve zenginleşmiştir.” Bu cümleden yola çıkarak bazı kalıp bilgilerden ziyade sunumda anlattığım konunun içeriğini zenginleştirmeye çalıştım.
“Tabi bu arada öğretmenin okuttuğu konu alanının, öğrenciye katkılarını da dikkate alması gerekecektir.” Hz. Muhammed’in (s.a.v.) ailesini anlatırken öğrencileri kendi ailelerinin önemini fark etmelerini sağlayarak bu konunun onlara pek çok şey katmasını amaçladım.
“Öğretme-öğrenme sürecinden istenilen ürünlerin tam olarak alınması için hem dersin öğretim programının iyi hazırlanmış olması hem de bu programın bütün öğrenciler için etkili bir öğretim hizmetiyle işletilmesi gerekir.” Bu cümlede de ele alındığı gibi hazırlanan şey ister program isterse sunum olsun, öğretme-öğrenme sürecinden istenilen sonuçların tam olarak alınması için iyi bir hazırlık şarttır.
“Böylece “öğrenen merkezli” anlayış ön plâna çıkmış oldu.” Konunun öğrenci merkezli olması açısından , öğrencilere gerekli görevler vererek aktif olmasını sağlamaya çalıştım.
Süleyman AKYÜREK
“Sonuç olarak; din kültürü ve ahlâk bilgisi derslerinde kavram haritalarını hazırlamanın ve öğretimde kullanman›n öğrenci, öğretmen ve programc›lar için yararları vardır. Öğrenci için, öğrenilecek anahtar kavram ve önermeleri açık hâle getirir. Yeni bilgi ile hâlihazırdaki bilgi arasında bağ kurmayı sağlar. Öğrencilerin kendi öğrenmeleri üzerinde düşünmelerini sağlar. Karşılaşılan bir metni analiz etme ve anlamayı kolaylaştırır. Öğretmen için ise, öğretimi plânlama, uygulama ve değerlendirme aşamalarında yararları vardır. Öğretmene bilgiyi örgütleme, öğrencinin ön öğrenmelerini ve yanlış kavramlaştırmaların tespit etmede ve öğretimi plânlamada yardımcı olur. Öğretmen–öğrenci, öğrenci-öğrenci etkileşimi ve işbirliği sağlar. Öğrencileri derse katmada ve güdülemede, öğrenmeyi öğretmede, öğrenme stratejileri geliştirmede, yaratıcı› düşünceyi geliştirmede önemli rol oynayarak din kültürü ve ahlâk bilgisi derslerinin etkililiğinin artırır.” Bu paragraftan yola çıkarak Hz. Muhammed’in (s.a.v.) soy ağacını bir kavram haritası şeklinde hazırladım. Ve haritada bazı yerleri boş bıraktım. Öncelikle öğrencilere bilgileri dahilinde bu kavram haritalarını doldurmalarını istedim. Daha sonra bir video izleterek ve sunum yaparak ders sonunda bu kavram haritalarının boş kalan kısımlarını da doldurmalarını istedim.
Sunumda anlatılan konu Hz. Muhammed’in (s.a.v.) dedesini tanıtmakla başlıyor ve öğrencilerin kendi aile bireylerinin önemini fark etmelerini sağlamakla sona eriyor. Böyle yaparak anlatılan bilginin sadece derste değil kendi hayatımızda da karşımıza çıkan konular olduğunu göstererek bilginin bütünlüğünü öğrencinin içselleştirmesi amaçlanmıştır. Sosyal Bilgiler öğretim programı Birey ve Toplum öğrenme alanı da disiplinlerarası bir çalışma yapmayı olanaklı kılıyor. “Bu öğrenme alanı işlenirken bilimsellik, aile birliğine önem verme ve sorumluluk gibi değerlerle sosyal katılım becerisinin de öğrenciler tarafından edinilmesi sağlanmalıdır.” Hayat Bilgisi Dersi Evimizde hayat öğrenme alanı da disiplinlerarası çalışma yapmak için uygun bir bölümdür. “HB.1.2.1. Aile bireylerini tanıtır. Aile kavramı açıklanarak anne, baba, kardeş, dede ve nine gibi kişilerin isimleri ve belirgin özellikleri üzerinde durulur. Ailesinde boşanma, ölüm, evden ayrılma gibi yaşantıları olan çocukların bulunduğu sınıflarda kazanım işlenirken duyarlı davranılmalıdır.” kazanımı ile “HB.1.2.2. Aile hayatının önemini kavrar. Aileyi bir arada tutan değerlerle (sevgi, saygı, bağlılık, şefkat, vefa vb.) aile içi işbirliği ve dayanışmanın aile düzenine katkıları üzerinde durulur.” kazanımı da aile hayatının önemini vurgulamaktadır.
Gamze Bingöl-
18040256- 3.Sınıf
Öğrencilere bilgileri verirken ezberletmek yerine çocuğa
benimsetecek öğretim sergilemeliyiz.
Derse başlamadan önce bir öğretim planı belirlemeli ve o plan
doğrultusunda hareket etmeliyiz. Mualla Selçuk’un dediği gibi “Düşünen,
sorgulayan, inancını aklıyla bütünleştiren öğrencilerin yetişmesine hizmet
edecek yöntemlerin geliştirilmesine çalışırız.” Öğrencilere
bilgileri sunmalı ve bu bilgiler üzerine onların düşünmesini sağlamalıyız. Ben sunumda
öğrencilere ayet, hadis, video ve hikaye anlatarak onlara farklı yollarla bilgiyi
sunmaya çalıştım ve anlatım sonunda öğrencilerin “ne anladığını” ölçmek için
onlara sorular sordum.
Derste öğrencilerin hazırbulunuşluk düzeyinin belirlenmesi
önemlidir. Öğrencilerin neyi bilip bilmediklerinin öğretmen tarafından bilinmesi,
dersin daha verimli ve planlı geçmesini sağlar. Ben sunumumda ilk önce
öğrencilere ön bilgiyi yoklamak için sorular sordum. Öğrencilerin ilgilerini çekbilmek için ise olabildiğince görsel kullanmaya çalıştım.
“Öğretimde
muhteva, yöntem, hedef ve öğrenci bir bütündür.” Öğrencinin hazırbulunuşluk
düzeyi, öğretmenin konuya uygun öğretim programı belirlemesi ve sonunda
ulaşılmak istenen hedef birbiri ile bütünlük içerisindedir. Öğrencilerin
düzeyini gözeterek bazı terimleri kullanmalıyız. Soruları öğrencinin
anlayabileceği düzeyde sormalıyız. Sunumdaki
soruları gözden geçirdim ve soruların öğrencinin seviyesine uygun olduğunu
düşünüyorum. Öğrenciye verilen video, hikaye, kavram haritasının öğrencilerin
anlayacağı basitlikte olduğunu düşünüyorum.
Prof. Dr. Mualla Selçuk makalesinde “Din öğretiminde,
belletici ve baskı altına alıcı bir yaklaşımı değil; konuları çözümleyici ve
yorumlayıcı bir yaklaşımı benimseriz.” cümlesine yer vermiştir. Öğrencilere
konuları anlatırken gelecek sorulara açık olmalı ve öğrencileri aydınlatıcı
bilgiler vermeliyiz. Öğrenci baskı altında hissetmemeli ve dersi gerçekten
öğrenmek, anlamak için dinlemelidir.
“Sonuç olarak; din kültürü ve ahlâk bilgisi derslerinde
kavram haritalarını hazırlamanın ve öğretimde kullanmanın öğrenci, öğretmen ve
programcılar için yararları vardır.” Öğrencinin konuyu daha iyi kavrayabilmesi
için soy ağacını anlatırken kavram haritasına yer verdim. Öğretmenin de karam
haritası kullanarak konuyu daha basit ve anlaşılır hale getirdiğini
düşünüyorum.
Büşra
Sarıtaş 17040371 SÖ
Bilginin
bütünlüğü;
Disiplinler
arası çalışmak;
Kavramların
birbiri ile ilişkileri kavram haritası aracığıyla ortaya konur. Din
eğitim-öğretiminde de kavram haritaları oluşturabiliriz Din öğretiminde kavram
haritaları, bir öğretim aracı olarak, öğrenme aracı olarak ve değerlendirme
aracı olarak din öğretiminin planlama, uygulama ve değerlendirme aşamalarında
kullanılabilir. Kazanımım olan Fatiha suresini okur için kavram haritası
değerlendirme aşamasında kullanabilirim. Öğrenci Fatiha suresini okuyarak,
anlamını bilerek öğrendiklerini kavram haritasına geçirebilir. Hem öğrencinin
kendi öğrenmeleri hakkında bilinçlenmesine hem de öğretmenin öğrencinin kurduğu
bağlantıları görmesine yardımcı olur.
Din
öğretiminde kavram haritası yapılırken din alanının özellikleri dikkate
alınmalıdır. Dinin geçmiş, bugün ve gelecek boyutları göz önüne alınarak onun
zengin kültürel mirası ve yorum zenginliği bir veri kaynağı olarak
değerlendirilebilir. Ayrıca din, günlük yaşantılarla bağlı düşünülerek kavram
haritaları oluşturulabilir.
Kavram
haritaları öğretimin etkililiğini artıracak hem de öğrenmenin kalıcılığına
yardımcı olacaktır. Kalıcı bir öğrenme ve etkili bir öğrenme için kazanımlarda
bu teknik kullanılabilir. Kavram haritaları bireyin kavramları nasıl
ilişkilendirdiğini gösterir. Bu nedenle bireyin ön öğrenmeleri ve geçirmiş
olduğu yaşantı çeşidi ile niteliği kavram haritalarına yansır. Bu durum kavram
haritalarının şeklinde ve ilişkinin çeşitlerinde farklılığa yol açabilir.
Din
kültürü ve ahlâk bilgisi derslerinde kavram haritalarını hazırlamanın ve öğretimde
kullanmanın öğrenci, öğretmen ve programcılar için yararları vardır. Öğrenci
için, öğrenilecek anahtar kavram ve önermeleri açık hâle getirir. Yeni bilgi
ile hâlihazırdaki bilgi arasında bağ kurmayı sağlar. Öğrencilerin kendi
öğrenmeleri üzerinde düşünmelerini sağlar. Karşılaşılan bir metni analiz etme
ve anlamayı kolaylaştırır. Öğretmen için ise, öğretimi plânlama, uygulama ve
değerlendirme aşamalarında yararları vardır. Öğretmene bilgiyi örgütlemede,
öğrencinin ön öğrenmelerini ve yanlış kavramlaştırmalarını tespit etmede ve
öğretimi plânlamada yardımcı olur. Öğretmen–öğrenci, öğrenci-öğrenci etkileşimi
ve işbirliğini sağlar. Öğrencileri derse katmada ve güdülemede, öğrenmeyi
öğretmede, öğrenme stratejileri geliştirmede, yaratıcı düşünceyi geliştirmede
önemli rol oynayarak din kültürü ve ahlâk bilgisi derslerinin etkililiğini artırır.
Ders programını plânlama ve örgütlemede planlayıcıların önemli ile önemsiz
bilgileri görmelerine yardımcı olur. Bununla birlikte kavram haritalarının her
öğrenci veya öğretmen tarafından kabul edilmesi ve her durumda etkin bir şekilde
kullanılması da beklenmemelidir. Öğrenme stilleri, düşünme biçimleri gibi birçok
bireysel farklılıkları olan bireylerin tümüne birden bir tekniğin hitap etmesi
de söz konusu olmasa gerekir. Ancak öğrenme-öğretme ortamının özellikleri de
dikkate alınarak bu teknik, etkinlikle kullanılabilir. Bu nedenle kazanımım da
öğrencilerin aktif olması ve etkili öğrenmesi açısından kavram haritasını
kullanırım.
Değişim
ve gelişim ihtiyacı din öğretiminde “Ne öğretelim?” sorusuyla başlamakta “Nasıl
ve niçin öğretelim? sorularına uzanmakta ve öğretme-öğrenme süreçlerinin hemen
hemen her aşamasında kendini hissettirmektedir. Bir paradigma değişikliği
ihtiyacı, din öğretiminin niteliğini, öğretenlerin yeterliklerini, öğrenenlerin
hazır bulunuşluklarını ve öğrenme ortamlarını sürekli sorgulama gereğini de
beraberinde getir. Öğretme-öğrenme sürecinden istenilen ürünlerin tam olarak
alınması için hem dersin öğretim programının iyi hazırlanmış olması hem de bu
programın bütün öğrenciler için etkili bir öğretim hizmetiyle işletilmesi
gerekir. Din öğretiminde öğrencinin gelişimine uygun bir din öğretimi modeli takip
edilmelidir. Din olgusunun hangi boyutlarının ele alınacağı ve öğrenme
ortamının nasıl düzenleneceğine ilişkin düzenlemeler yapılmalıdır. Öğrencinin,
öğrenme deneyimine “anlama” ve “yorumlama” şeklinde aktif bir rolle katılımı hedeflenmelidir.
Öğrenci
merkezli” anlayış ön plana çıkarılmalıdır. Öğrenciden, sunulan malzemeyi olduğu
gibi kabul etmesi değil içerik üzerinde düşünmesi, araştırması ve sorgulaması
istenmelidir. Bu süreç içinde, problemleri doğru tanımlama, yanlışlara bilimsel
argümanlarla cevap verme, geleneksel din anlayışımızın açmazları üzerinde daha
sağlıklı değerlendirme yapmaya imkân verebilecek zihinsel ve duygusal
alışkanlıklar kazandırmanın çeşitli yöntemleri ortaya çıkarılmalıdır. Din
öğretimi alanında bilimsel düşünce, araştırma ve tartışma faaliyetleriyle
oluşturulacak olan ortak aklın ürünlerine öğretmen ve öğrenciyi birlikte katma
çabası ön planda olmalıdır.
Akla
ve bilime dayalı bir din anlayışı yansıtılmalıdır. Düşünen, sorgulayan,
inancını aklıyla bütünleştiren öğrencilerin yetişmesine hizmet edecek
yöntemlerin geliştirilmesine önem verilmelidir.
Din
öğretiminde, belletici ve baskı altına alıcı bir yaklaşımı değil; konuları
çözümleyici ve yorumlayıcı bir yaklaşımı benimsemek gerek. Din öğretiminde
dinin bütünleştirici, huzur verici ve barışı sağlayıcı gücünü ortaya çıkarmaya
çalışmamız gereklidir. Din öğretiminde şekilcilik ve sloganları değil; ahlaki
öğretilerin felsefesini önemsemek gerekir. Din öğretiminde kavram kargaşası ve
kavram belirsizliğini giderecek bilimsel çalışmalar üretilmelidir.
Sağlıklı
bir din anlayışının kaliteli bir eğitim-öğretim sürecinden geçmesi gerekir. Din
öğretiminde sorunlara aceleci çözümlerle yaklaşmamaya çalışılması gereklidir. Din
öğretiminde oku, düşün ve anla prensibini hem öğretmen hem öğrenci
benimsemelidir.
SÖ Saadet Sena ÖZÇELİK 18040293 Ankara Üniversitesi
“Bu araçlar (iki
boyutlu araçlar) bireyin bilgiyi örgütlemesine ve anlamlandırmasına yardımcı
olunabilir. Bu sayede ezber öğrenmeden ziyade anlamlı öğrenmeler gerçekleştirilebilir.”
Ben
de sunumunda ezberci eğitime karşı olarak 5E yönetimini kullandım ve öğrenciye bazı
kalıp bilgileri direkt vermekten ziyada öğrencilerin kendilerinin keşfetmesine
olanak sağladım. Derinleştirme aşaması ile bilgileri içselleştirmelerini sağladım.
Bunların yanında anlattığım konunun içeriğini zenginleştirmeye çalışarak içeriğimi geliştirdim.
Sunumumu
Öğrencilerin sınıf ve gelişim düzeylerine uygun olarak hazırlamaya dikkat
ettim. Öğrencilerin dikkatini çekeceğini düşündüğüm görsellere ve etkinliklere
yer verdim. Her öğrenci bir konuyu aynı şeklide öğrenemeyeceğinden sunumumda farklı
etkinlik ve oyunlara yer verdim.
“Kavramların
birbiri ile ilişkileri kavram haritası aracılığıyla ortaya konur. Din
eğitim-öğretiminde de kavram haritaları oluşturulabilir.”
“Din
öğretiminde kavram haritaları, bir öğretim aracı olarak, öğrenme aracı olarak
ve değerlendirme aracı olarak din öğretiminin plânlama, uygulama ve
değerlendirme aşamalarında kullanılabilir.”
Sunumumda
İslam’ın 5 şartını ve birbirleri arasındaki ilişkiyi gösterebilmek için basit
düzeyde bir kavram haritası kullandım. Ben bu kavram haritasını öğrencilerin
konu öncesi kavramlar arasındaki ilişkiyi kavrayabilmeleri adına öğretim
sürecinin başında kullanmış olsam da kavram haritaları değerlendirme aşamasında
da aktif bir şekilde kullanılabilirler.
“Din
öğretiminde belletici, baskı altına alıcı bir yaklaşımın yerini, konuları
çözümleyici ve yorumlayıcı bir yaklaşım almalıdır. Bu durum anlamlı öğrenmelerin
oluşmasını sağlayacaktır. Anlamlı öğrenmeler davranışlara yansıyacak, dinin
bireyin hayatı ile ilişkisi ve ona katkısı berraklaşacaktır. Bunu sağlamak için
de din öğretimi, bilgi elde etme Yolları’nı ve aklı kullanma kabiliyetini
geliştirici, yönlendirici bir şekilde düzenlenmelidir.”
Sunumumun
dikkat çekme aşamasında kullandığım görseller ile öğrencilerin yorum yapmasına,
fikir üretmesine olanak sağladım. Sınıfta oluşan sohbet havası ile öğrenciler
düşüncelerini paylaştılar ve ben bunun anlamlı öğrenmelere olanak tanıdığını
düşünüyorum. Bunun yanı sıra konumu öğrencilere konuyu gerçek hayatları ile
ilişkilendirebilecekleri sorular sorarak destekledim.
“DKAB
derslerinde çeşitli öğretim materyalleri geliştirilmeli, öğretmenlerin bu
konuda bilgi ve beceri kazanmaları için çalışmalar yapılmalıdır. DKAB
derslerinde kullanılabilecek öğretim materyallerinden biri de kavram
haritalarıdır.”
Din
derslerinde kullanılan öğretim yöntemlerinde genel olarak geleneksel yolların dışına
çıkılamamıştır. Bu bence de değişmesi gereken bir durum. Ben de sunumunda basit
düzeyde bir kavram haritası kullanım ve bilgilerimi verirken farklı şemalara
yer vermeye çalıştım. PPT sunumda SmartArt’dan yararlanarak şemalar kullandım.
Sunumumda yer verdiğim kavram haritası ile öğrencilerin soyut bilgileri daha somut hale getirerek diğer bilgilerle ilişki içinde anlamasını sağladım. Kazanımı diğer disiplinlerle (Türkçe, hayat bilgisi, sosyal bilgiler) ilişkilendirdim.
Sosyal Bilgilerde: Farklı kültürlere saygı gösterir.
Türkçede: Dinlediklerinde/izlediklerinde geçen olayların gelişimi ve sonucu
hakkında tahminde bulunur. Hazırlıksız
konuşmalar yapar. Görsellerle ilgili soruları cevaplar.
Hayat
Bilgisinde: Sağlıklı bir yaşam için temizliğin
gerekliliğini açıklar. Yakın çevresindeki yardıma ihtiyaç duyan insanlara karşı
duyarlı olur.
Bu sayede
bilgiyi bütüncül olarak ele almış oldum.
Raşide Figan/ 17040048
Sınıf Öğretmenliği
MAKALELERİN SUNUM İÇERİĞİ
İLE İLİŞKİLENDİRİLMESİ
Kazanım: 4.2.1. İslam’ın
inanç esaslarını sıralar
“ Öğretimde muhteva,
yöntem, hedef ve öğrenci bir bütündür. Öğretmen, dersin sonunda ulaşılacak
öğrenme düzeyini bilmiyorsa onu gerçekleştirecek bir yöntem belirleyemeyecektir.”
bu altıdan hareketle öncelikle ‘4.2.1.
İslam’ın inanç esaslarını sıralar.’ kazanımı doğrultusunda yapacağım
ders planı etkinliğinin sonunda çocukların hangi konu- kavramları- becerileri
kazandırmak istediğime karar verdim. “Değişim ve gelişim ihtiyacı din
öğretiminde “Ne öğretelim?” sorusuyla başlamakta “Nasıl ve niçin öğretelim?
sorularına uzanmakta ve öğretme-öğrenme süreçlerinin hemen hemen her aşamasında
kendini hissettirmektedir.” Burada
yer alan ‘Niçin öğretelim?’ sorusuyla çocukların çevrelerinde olan biteni
farklı bir açıdan bakarak değerlendirmelerine, yorumlamalarına fırsat tanıyacak
bir ortam yaratmaya çalıştım. Aynı şekilde çocukların ön bilgileri ile yeni
bilgileri harmanlamalarını ve bilgi bütünlüğünü sağlamak için olabildiğince
çevrelerinde karşılaşabilecekleri davranış- tutumları somutlaştırmaya çalıştım.
“Dinle ilgili bilgilerin öğretiminde bilgilerin miktarı kadar bilgi
birimlerinin birbiri ile ilişkisinin de öğretilmesi gerekmektedir. Din
öğretiminde belletici, baskı altında alıcı bir yaklaşımın yerini, konuları
çözümleyici ve yorumlayıcı bir yaklaşım almalıdır.”, “Anlamlı›
öğrenmeler davranışlara yansıyacak, dinin bireyin hayat ile ilişkisi ve ona
katkısı berraklaş alacaktır. Bunu sağlamak için de din öğretimi, bilgi elde
etme yollarını ve aklı kullanma kabiliyetini geliştirici, yönlendirici bir
şekilde düzenlenmelidir.” bu alıntılar doğrultusunda öğrencileri; verilen
bilgi üzerine düşündürtmeye, sorgulamaya, iç muhakeme yaptırmaya ve bilgileri
arayarak keşf etmelerine fırsat tanımaya çalıştım. Bununla birlikte
öğrencilerin sosyal becerileri üzerine düşündürtme ve sosyal çevre ile ilişkilerini düşünmeleri
gibi farklı alanlarla ilişkilendirerek düşünüp çalışmalarını teşvik etmeye
çalıştım. Bunun için sunumda yer alan bilgileri fotoğraflar ve tablo ile
desteklemeye çalıştım. “İki boyutlu görsel araçlar, herhangi bir durumun ne olduğunun
görülmesini, durumun nasıl gelişeceğini tahmin etmeyi, bilinmeyenleri bulmayı ya
da yeni bilgileri oluşturmayı sağlayabilen araçlardır.” Buradan hareketle
öğrencilerin matematik dersinde veya fen dersinde gördüğü tabloları her alanda,
kafasında bilgi şemasına göre kullanabileceğine dair fikir verme ve fotoğraflar
ile anlatılmak isteneni somutlaştırmayı amaçladım. Bu yüzden olabildiğince 4.
Sınıf öğrencilerin yaş düzeylerine uygun bir sunu ve yine çocukların düzeyine
uygun olduğunu düşündüğüm fotoğraf- tablo- şablonlar eklemeye çalıştım.
DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ ÖĞRETİMİ
SINIF ÖĞRETMENLİĞİ/2.SINIF
HÜMEYRA YILDIZ 19040416
Hazırladığım
sunumun kazanımı: Salli-Barik Dualarını
Okur, Anlamını Söyler.
^^Makalelerden
öğrendiklerini sunum ödevine nasıl uygularsın?^^
Sunuş
adlı makalede bir kitap tanıtılmaktadır. Tanıtılan kitabı okursam sunumuma
katacakları şu şekildedir:
1)‘’Değişim ve gelişim ihtiyacı din
öğretiminde “Ne öğretelim?” sorusuyla başlamakta “Nasıl ve niçin öğretelim?
sorularına uzanmakta ve öğretme-öğrenme süreçlerinin hemen hemen her aşamasında
kendini hissettirmektedir. ‘’
Salli-Barik
dualarını öğrencilere nasıl ve niçin öğreteceğimi aşama aşama bilirsem sunumuma
da daha bilinçli bir şekilde hazırlayıp öğrencilerime sunabilirim.
2)‘’Öğrencinin, öğrenme deneyimine “anlama” ve
“yorumlama” şeklinde aktif bir rolle katılımı hedeflendi.’’
‘’ Din
öğretiminde, belletici ve baskı altına alıcı bir yaklaşımı değil; konuları
çözümleyici ve yorumlayıcı bir yaklaşımı benimseriz.’’
‘’ Din öğretiminde oku, düşün ve anla
prensibini benimseriz.’’
Öğrenci Salli –Barik dualarını anlayıp daha önce
öğrendiği kazanımlar ile ilişkilendirip yorumladığında daha kalıcı
öğreneceklerdir. Ayrıca bu öğrenmeyi korku ile değil de öğrencinin zevk alarak
öğrenmesini sağlarım.
4) ‘’ Din öğretiminde kavram kargaşası ve
kavram belirsizliğini giderecek bilimsel çalışmalar üretiriz.’’
Bu bilimsel
çalışmaları öğrenerek sunumda kullandığım kavramları daha net ve daha doğru bir
şekilde sunarım.
5)‘’Kur’an ve Hadis metni üzerinde nasıl
çalışılacağına 3 örnek verilmekte…’’
Kitabı okursam sunumda kullandığım Hadisler üzerinde
daha bilinçli olup öğrencilere sunumumda daha verimli olurum.
Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Derslerinde
Kavram Haritalarının Kullanımı adlı makaleden öğrendiklerimin sunumuma
katacakları şu şekildedir:
1)’’Bilgi çağında artık okulun, geleneksel
bilgi aktarma görevinin yanı sıra, bilgiye ulaşma ve onu işleme yollarını da
öğretmesi gerekmektedir.’’
Öğrencilerime Salli-Barik dualarını öğretirken ezbere dayalı bir şekilde
değil de onların emek vererek, aktif katılımlarını sağlayarak öğrenmelerini
istedim. Sunumumda da etkinlikler, videolar, hayatla ilişki kuracak sorularak
ekleyerek bilgiye ulaşmalarını sağladım.
2) ‘’Dinle ilgili bilgilerin öğretiminde
bilgilerin miktarı kadar bilgi birimlerinin birbiri ile ilişkisinin de öğretilmesi
gerekmektedir.’’
Sunumumda
kavramları verirken diğer kazanımlar ile ilişki kurmasına olanak sağladım.
3)’’ Din öğretiminde belletici, baskı altına
alıcı bir yaklaşımın yerini, konuları çözümleyici ve yorumlayıcı bir yaklaşım
almalıdır.’’
Öğrencilere sunumumda sureleri öğretirken baskı altına alarak
ezberleterek değil de surelerin anlamlarının farkında olarak, yorumlayarak
öğrenmelerini sağlarım. Bilmedikleri kavramlar varsa ilk önce onları açıklarım.
4)’’ Kavram, tanım ve özelliklerle birlikte
ilişkili kavramların bir bütünüdür.’’
Sunumumda
yer verdiğim kavramları açıklarken tanımı ve özelliklerinde de bahsettim.
5) ‘’Oluşturulan haritanın incelenmesi hem
öğrencinin kendi öğrenmeleri hakkında bilinçlenmesine hem de öğretmenin
öğrencinin kurduğu bağlantıları görmesine yardımcı olur. Kavram haritalarını
değerlendirmek, öğrencilerin kendi eksikliklerini görmelerine, diğer
bağlantılar konusunda bilinçlenmelerine, eleştirel düşünme becerilerinin
gelişmesine yardımcı olabilir.’’
‘’ Öğrenci için, öğrenilecek anahtar kavram
ve önermeleri açık hâle getirir. Yeni bilgi ile hâlihazırdaki bilgi arasında
bağ kurmayı sağlar. Öğrencilerin kendi öğrenmeleri üzerinde düşünmelerini
sağlar. Karşılaştırılan bir metni analiz etme ve anlamayı kolaylaştırır.’’
Kavram
haritasını kullanmanın hem öğrenci için hem de kendim için faydalarını
öğrendim. Sunumumda da kavram haritasının faydalarından ve özelliklerinden
yararlanarak kavramları açıklayacağım.
^^Bilginin Bütünlüğü ve Disiplinlerarası
Çalışmak nedir?^^
1)’’Oysa öğrenciler, DKAB öğretiminin
hayatla bağının kurulmasını, bilgilerin günümüz ile ilişkilendirilmesini
istemektedirler. Din ile ilgili bilgi birikiminin bireye örgütlü bir şekilde
sunulmasının yanı sıra bireyin dinî bilgiler arasındaki ilişkiyi nasıl
kurduğunun bilinmesine ihtiyaç vardır.’’
Birey
hayatı boyunca her yerde yeni şeyler öğrenir ve bunları ilişkilendirerek
yaşamına devam eder. Bu hususta bilginin bütünlüğüne dikkat etmiş olmaktayız.
2) ‘’Din eğitimi bilimi, hem eğitim
bilimleri hem de ilâhiyat bilimleri ve din bilimleri ile ilişki içerisinde olan
disiplinler arası bir bilimdir.’’
Din Kültürü
ve Ahlak Bilgisi dersi diğer dersler ile de ilişkiler kurup ve ona göre bir
yöntem inceler.
Makale 4: “SUNUŞ’UN” İÇERİĞİNİ SUNUM
ÖDEVİME BİLGİNİN BÜTÜNLÜĞÜ VE DİSİPLİNLER ARASI ÇALIŞMAK AÇISINDAN
UYGULAYIŞIM |
4.1.2. Tekbir ve salavatı söyler.
“Öğrencinin, öğrenme
deneyimine “anlama” ve “yorumlama” şeklinde aktif bir rolle katılımı
hedeflendi. Böylece “öğrenen merkezli” anlayış ön plâna çıkmış oldu." **Dersin öğrenen merkezli anlayışla
geçebilmesi için sunumumda sık sık öğrencilere düşünebilecekleri sorular
yönlendirdim. Araştırma görevleri ve etkinlikler yaptırdım. Tekbirin ve
salavatın anlamını içselleştirebilmeleri için farklı yöntemlerle tekrar
etmelerini sağladım. Ve anlamlarının kendileri için ne ifade ettiğini yorumlamalarını
istedim.
“Öğrenciden, sunulan
malzemeyi olduğu gibi kabul etmesi değil içerik üzerinde düşünmesi, araştırması
ve sorgulaması istendi. **
Bu kapsamda öğrencilere kazanımımın kapsadığı teşrik tekbiri için bir ezber yapmasından
çok, tekbirin kelime anlamı ile teşrikin neden yan yana gelerek kurban
bayramında kullanıldığına dair düşünmelerini sağlayacak yönlendirmelerde
bulundum.
“Din öğretiminde,
belletici ve baskı altına alıcı bir yaklaşımı değil; konuları çözümleyici ve
yorumlayıcı bir yaklaşımı benimseriz.” ** Öğrencilerin kendilerini baskı
altında hissetmemeleri için sunumumun herhangi bir bölümünde öğrencilerin
geçmiş dini yaşantılarını sorgulayıcı sorular sormadım.
“Öğretmen, dersin sonunda
ulaşılacak öğrenme düzeyini bilmiyorsa onu gerçekleştirecek bir yöntem
belirleyemeyecektir.” ** Kazanım kapsamında öğrencilerden beklenen Tekbir ve
salavatı söyler ifadesini ölçebilmek için sunumumun sonunda doğru yanlıştan
oluşan bir ölçme değerlendirme çalışması yaptırdım.
“Diyelim A bir öğretmen
olsun. A’nın niyeti “X” konusunu “B” öğrencisine anlatmaktır.. Burada B’de
A’nın vermek istediğini almaya hazır hâlde olmalıdır.” ** Bir saniyede
gelen onlarca alıcının arasından bir yere dikkat kesilebilmek ve alıcıyı almaya
uygun hale gelebilmek için, verilmek istenen mesajın dikkat çekici olması
gerekir. Birey ise kendi günlük hayatından bir parçayı bulduğunda bütün ilgisi oraya
yönelir. Bunun için sunumumun başında öğrenci yaşına uygun olan bir Rafadan
Tayfa çizgi filminde okunan ezanı seyrederek geçen Allah-u Ekber ifadesine
dikkat çektim.
MAKALE 6:” DİN KÜLTÜRÜ VE AHLÂK BİLGİSİ DERSLERİNDE
KAVRAM HARİTALARININ KULLANIMI”İÇERİĞİNİ SUNUM ÖDEVİME BİLGİNİN BÜTÜNLÜĞÜ VE
DİSİPLİNLER ARASI ÇALIŞMAK AÇISINDAN UYGULAYIŞIM |
4.1.2. Tekbir ve salavatı söyler.
“Öğrenciler, DKAB
öğretiminin hayatla bağının kurulmasını, bilgilerin günümüz ile
ilişkilendirilmesini istemektedirler.” ** Bilginin ezberden
uzaklaştığı ve anlamlı öğrenmelerin oluştuğu, öğretimi bireyin günlük
yaşamından alan öğrenci merkezli anlayışa dayanarak tekbirin ve salavatın
günlük hayatta nerelerde duyabileceklerini ve söyleyebileceklerini açıkladım.
Dersin hayattan ayrı soyut bir dünya olduğunu düşünmemeleri ve bilginin
transferini sağlayabilmeleri çok önemlidir. “Dinle
ilgili bilgilerin öğretiminde bilgilerin miktarı kadar bilgi birimlerinin
birbiri ile ilişkisinin de öğretilmesi gerekmektedir.”**
Tekbir, salavat, salat,teşrik tekbiri kavramlarının birbirleri
arasındaki bağlara sunumumda yer verdim.
SÖ- Aybüke Özeroğlu- 18040296
Diğer
Makalelerin İçeriğinin Sunum Ödevine Uygulanması
Kazanım: 4.3.1. Bireyin güzel ahlaklı olmasında dinin rolünü fark eder.
‘’Günümüzde din öğretiminin içeriği ‘’bazı kalıp bilgileri öğrenciye belletmek’’ eylemi ile ifade edilemeyecek kadar genişlemiş ve zenginleşmiştir. Değişim ve gelişim ihtiyacı din öğretiminde ‘’Ne öğretelim?’’ sorusuyla başlamakta ‘’Nasıl ve niçin öğretelim?’’ sorularına uzanmakta ve öğretme-öğrenme süreçlerinin hemen hemen her aşamasında kendini hissettirmektedir.’’
Buradan yola çıkarak sunum ödevimi hazırlarken ‘’Bireyin güzel ahlaklı olmasında dinin rolünü fark eder.’’ kazanımını nasıl öğreteceğimi planlarken öğrenciye belli bir konuyu öğretmekten ziyade öğrencinin anlamlı bir öğrenme ile dinin ve bireyin hayatının ilişkisini kavratmaya yönelik bir sunum hazırlamaya çalıştım çünkü ‘’ Dinle ilgili bilgilerin öğretiminde bilgilerin miktarı kadar bilgi birikimlerinin birbiri ile ilişkisinin de öğretilmesi gerekmektedir. Din öğretiminde belletici, baskı altına alıcı bir yaklaşımın yerini, konuları çözümleyici ve yorumlayıcı bir yaklaşım almalıdır. Bu durum anlamlı öğrenmelerin oluşmasını sağlayacaktır. Anlamlı öğrenmeler davranışlara yansıyacak, dinin bireyin hayatı ile ilişkisi ve ona katkısı berraklaşacaktır.’’
‘’Öğretimde muhteva,
yöntem, hedef ve öğrenci bir bütündür. Öğretmen, dersin sonunda ulaşılacak
öğrenme düzeyini bilmiyorsa onu gerçekleştirecek bir yöntem
belirleyemeyecektir.’’ Bu bilgilerden yola çıkarak öğrencinin önceden edindiği
bilgileri ve edineceği bilgileri araştırdım. Öğrencilerin önceki edindiği
bilgilerden biri 3.Sınıf Hayat Bilgisi dersinde yer alan ‘’Davranışlarının
kendisine ve arkadaşlarını nasıl etkilediğini fark eder.’’ kazanımıdır. Burada
edindiği bilgileri sunum ödevimde ele aldığım ‘’Bireyin güzel ahlaklı olmasında
dinin rolünü fark eder.’’ kazanımı ile bilgisel bir bütünlük kurmaya çalışarak
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi ile Hayat Bilgisi dersi arasında bir
disiplinler arası çalışma yaptım çünkü okuduğum makale de şöyle bir bilgi yer
almaktaydı;
Bu bilgiden yola çıkarak ayrıca sunum ödevimde öğrencinin bireyin güzel ahlaklı olmasında dinin rolünü fark etmesine yönelik örnekler vermeye çalıştım. Öğrencinin bilgiyi günümüz ile ilişkilendirmesi, hayatla bağını kurmasını sağlamak için 4.Sınıf Sosyal Bilgiler dersinin bir kazanımı olan ‘’Aile ve okul yaşamındaki söz ve eylemlerinin sorumluluğunu alır.’’ kazanımında aile ve okul yaşamındaki eylemlerinde güzel davranışlarda bulunmasını, güzel ahlaklı olmasında dinin rolünü fark etmesini bekleriz. Bu bağlamda Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersinde ele aldığımız bir konu ile Sosyal Bilgiler dersinin konusunda bilgisel bir bütünlük sağlamaya çalıştım. Bu bilgisel bütünlüğü sağlamaya çalışırken sunum ödevimde konuyla ilgili olabileceğini düşündüğüm öğrencilere yönelik görseller kullandım çünkü görsel araç gereç kullanımı bireyin öğrenmesinde etkili olduğu okuduğum makalede şu şekilde vurgulanmıştı;‘’Bugün DKAB derslerinde öğrenciye pek çok zihinsel yük yüklemektedir. Oysa öğrenciler, DKAB öğretiminin hayatla bağının kurulmasını, bilgilerin günümüz ile ilişkilendirilmesini istemektedirler. ‘Din ile ilgili bilgi birikiminin bireye örgütlü bir şekilde sunulmasının yanı sıra bireyin dini bilgiler arasındaki ilişkiyi nasıl kurduğunun bilinmesi bir ihtiyaçtır. Bu ihtiyaçları gidermede eğitim-araç gereçlerinin kullanılması önemli bir boşluğu dolduracaktır.’’
‘’ İki boyutlu görsel araç-gereçler öğretimde kullanılarak, bireyin öğrenmeleri arasındaki değişik bağlantıları kurması sağlanabilir, bilgileri örgütlemesi ve böylece uzun süreli hafızada depolaması kolaylaşabilir. Böylece bireyin bilgiyi örgütlemesine ve anlamlandırmasında yardımcı olunabilir. Bu sayede ezber öğrenmeden ziyade anlamlı öğrenmeler gerçekleştirilebilir.’’
Sunum ödevimde öğrencilerin kazanımı anlamlı bir şekilde öğrenmelerine yönelik bir çalışma ortaya koymaya çalıştım. Makalelerden okuduğum ve edindiğim bilgilere göre; öğrencinin gelişimine uygun bir din öğretimi ile öğrencinin, öğrenme deneyimine ‘’anlama’’ ve ‘’yorumlama’’ şeklinde aktif bir rolle derse katılımını hedefledim.
Makalede okuduğum ve sunum ödevime
uygularken yararlandığım bir diğer nokta ise kavramlardır. ‘’ Kavram, bireyin yaşantıları sonucu obje ve olayların
ortak özelliklerinden soyutlanarak elde edilen ve sembollerle ifade edilen
düşünme ürünüdür.’’ Sunum ödevimde ‘’Bireyin güzel ahlaklı olmasında dinin
rolünü fark eder.’’ Kazanımına yönelik kavramları ele alırken kavramı
öğrencinin zihninde belirsizliği giderecek şekilde ele almaya çalıştım.
Okuduğum makalede de bu konuyla ilgili şöyle bir bilgi verilmişti;
Bu bağlamda Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersinde kavram haritaları kullanılabilir. Ben sunum ödevimde kavram haritalarına yer vermedim ama kavram haritaları kullanmak öğrencinin öğreneceği anahtar kavramı daha açık hale getirerek yeni öğrendiği bilgi ile önceki bilgileri arasında bir bilgisel bütünlük sağlayabileceğine yönelik makalede kavram haritalarının Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersinde kullanımının yararlarına ilişkin bilgiler verilmiştir. Sunum ödevimde kavram haritası kullanmamış olsam bile 4.Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersinin ilgili diğer kazanımlarında kavram haritası kullanarak öğretim sürecini etkili hale getirebiliriz.‘’Din öğretiminde kavram kargaşası ve kavram belirsizliğini giderecek bilimsel çalışmalar üretiriz.’’
SELEN ÖZYİĞİT
18040300
Kazanımım “Hz. Muhammed’in
(s.a.v.) aile büyüklerini tanır “ konulu sunumumu hazırlarken öğrencilerin konu
hakkında ilişkiler kurabilmelerini önemsedim.Bunun için sunumuma peygamber
efendimizin aile soy ağacının bulunduğu bir görsel ekledim . Bu görsel sayesinde
öğrenciler konu hakkında ilişki kurarak daha iyi bir öğrenme
gerçekleştireceklerdir. Daha sonra öğrencilerde kalıcı bir öğrenme sağlamak
amacıyla konu ile alakalı bir video koydum. Öğrencilere sadece ezbere dayalı
bilgi vermek yerine onların dikkatini çeken ve daha kalıcı öğrenmelerini
sağlayan bu uygulamaları uygun buldum . Kazanımımla ilgili sunumumda daha iyi
bir din öğretimi sağlamak amacıyla güvenilir ve doğru kaynaklar ile anlatım
yaptım . Din kültürü öğretiminde Kuran-ı Kerim ve peygamber efendimizin hadis
ve sünnetlerinin merkezde olması çok önemlidir . Sunumumda öğrencilerin diğer
derslerle disiplinlerarası ilişkiyi kurabilecekleri şekilde anlatım yaptım .
Öğrenciler hem diğer derslerde hem de bu derste aldıkları bilgiyi kullanarak
kalıcı öğrenme sağlayacaklardır.
MAKALELERİN İÇERİĞİNİN SUNUM ÖDEVİNE YANSIMASI
FATMA KÖRKOCA-18040284 SINIF ÖĞRETMENLİĞİ-3
KAZANIM: Salli ve Barik dualarını okur, anlamını
söyler.
Bu kazanım doğrultusunda öğrencilere iki tane dua ve
anlamlarını öğretiyorum. Dualara geçmeden önce salavat ve dua kavramlarından bahsediyorum.
“Öğretimde
muhteva, yöntem, hedef ve öğrenci bir bütündür. Öğretmen, dersin sonunda
ulaşılacak öğrenme düzeyini bilmiyorsa onu gerçekleştirecek bir yöntem
belirleyemeyecektir. Bu konuda karar vermede felsefe ve özellikle eğitim
felsefesinden yararlanılmalıdır.”
Burada da belirtildiği gibi planladığımız derse ilişkin
edinilecek becerileri, ders sonunda öğrencinin kazanacaklarını bilmemiz
gerekir. Kısaca neyi, neden öğretiyorum diyebiliriz. Direk dua verilip ezberletmeden
önce duaların anlamları ile ilgili öğrencinin aklında bir şeyler oluşturmaya
çalışılır.
“4.1.2.
Tekbir ve salavatı söyler.” bu kazanımda salavat
kavramını daha önceden öğrenmişlerdi. Öğrencilere ön bilgiyi yoklama adına bazı
sorular sorulur. Derste öğrenecekleri önceki öğrendikleri ve sonra
öğrenecekleri ile bir bütünlük içerisinde olmalıdır.
“
Öğrencinin, öğrenme deneyimine “anlama” ve “yorumlama” şeklinde aktif bir rolle
katılımı hedeflendi. Böylece “öğrenen merkezli” anlayış ön plâna çıkmış oldu.
Kitapta “kabul tarzında öğrenme” ile “keşif” (buluş) yoluyla öğrenme arasında
bir tercih yapıldı.”
Burayı dikkate alarak yaptığım ders planında
öğrencilere duayı verip ezberlemeleri istemeden önce onlarda duayı neden öğrenirim,
nerelerde okurum gibi soruları kendilerine sormalarını sağladım. Öncelikle öğrencide
istek olmalı öğrenme isteği ve merak olmazsa öğrenmede güçlük yaşanabilir. Onlara
duaların nerelerde okunduğunu ve salavatın öneminden bahsettim.
KAVRAM HARİTALARININ KULLANIMI
“Kavram,
bireyin yaşantılar sonucu obje ve olayların ortak özelliklerinden soyutlanarak
elde edilen ve sembollerle ifade edilen düşünme ürünüdür. Kavramlar zihinsel işlemlerin
temel yapıdadır ve diğer kavramlarla ilişkisi anlaşılmaksızın tam olarak öğrenilemez.
Bu yönüyle bakıldığında kavramlar, sadece özelliklerin muhtemel dağılım ya da
zorunlu ve yeterli özelliklerin basit bir listesi de¤ildir. Kavram, tanım ve
özelliklerle birlikte ilişkili kavramların bir bütünüdür. Bu bütünlük kavramın
tanımına da yansımaktadır. Kavramın tanımı içerisinde bir çok kavram yer
almaktadır. Ayrıca kavramlar hemen her zaman diğer kavramlarla ilişkili bir
yap›da bulunurlar. Bu ilişkili yap›, kavramsal alanı oluşturur. Kavramların
birbiri ile ilişkisi “kavram haritası” aracılığıyla ortaya konu”
Öğrencilere kavramlar arasındaki ilişkileri öğretmek
için etkili bir araçtır. Dini terimler öğretiminde de kullanıma elverişlidir. Din
kültürü ve ahlak bilgisi dersinde öğrencilerin ilk defa karşılaşacakları
kavramlar bulunur. Bu kavramların öğretilmesinde kavram haritaları
kullanılabilir.
4.1.1. Dinî ifadeleri,
günlük konuşmalarda doğru ve yerinde kullanır.
4.2.3.
Kur’an-ı Kerim’in iç düzeni ile ilgili kavramları tanımlar.
Bu
kazanımlarda görüldüğü gibi günlük hayatta karşımıza çıkan kavramlar öğretilmektedir.
3. bölümde kavram haritasının nasıl hazırlanacağına
dair bilgi veriliyor. Kavram haritası hazırlamak istediğimde buradan
yararlanarak hazırlayabilirim.
4. bölümde kullanabileceğim kavram haritası
türlerinden bahsedilmiştir. Din kültürü ve ahlak bilgisi dersinde kavram
haritası hazırlamak için bu makaleyi iyice okuyup anlamam yeterli olur diye
düşünüyorum. Kavram haritaları çok yönlü bir şekilde ele alınmıştır.
BİLGİNİN BÜTÜNLÜĞÜ VE DİSİPLİNLERARASI ÇALIŞMAK
Din kültürü ve ahlak bilgisi dersinin diğer
derslerle olan ilişkisini göz ardı etmemem gerekir. Yaptığım sunuda duaların
ses kaydı, video ve fotoğraflar var. Öğrencilerin iyi birer gözlemci ve
dinleyici olması gerekir. Türkçe dersinde okuma. Anlama ve dinleme ile ilgili
olan kazanım ve beceriler din kültürü dersi için de önemlidir.
Aynı zamanda din kültürü ve ahlak bilgisi dersinin
kazanımları birbiri ile ilişkilidir. Bir konuyu öğretirken ondan önceki ve
sonraki konular ile bir bütünlük içerisinde olması gerekir. Benim kazanımımda
dualarda salavat kavramı geçiyor. Ve ilk ünitede salavat ile ilgili kazanımlar
yer alıyor. Bu iki konuyu birbirleri ile bağlantılı bir şekilde ele almalıyım.
Kazanımın alt başlıkları arasında Ehl-i Beyt kavramı
geçiyor. Bu da Hz. Muhammed’in hayatının geçtiği ünite ile ilgilidir. Bu şekilde
konuların bir akış içerisinde bağlantılı olarak işlenmesi önemlidir.
Ayşe Yeni
18040317/ S.Ö.(3)
Kazanım: 3.2.4. Bir Dua Tanıyorum: “Âmentü Duası ve Anlamı”
Sunuşla
İlişki
Makalede öğrenciye
öğretilecek konu ve konunun içeriği belirlenirken öğrencinin gelişim
özelliklerinin bilinmesi ve öğretmenin bu bilgilerin ışığında ilgili kazanımı
öğrencilere sunması gerekliliğine değinilmiştir. Örneğin ilkokul dönemi öğrencilerin
somut kavram ve durumları anlarken soyut
kavramları anlamakta güçlük çektiği bir dönemdir. Öğretmen öğrencinin bu gelişimsel özelliği
bilmesi ve öğreteceği soyut bilgileri somut hale getirecek yöntemlerle ders
planı hazırlamalıdır. Benim ele aldığım kazanımda da birçok soyut kavram
bulunmaktaydı ben bunları açıklarken öğrencilerin aktif katılım göstereceği
etkileşimli bir somut etkinlik hazırladım yine sureyle ilişkili ön bilgi ve
diğer ders kazanımlarını yeni öğrenilen konuyla ilişkilendirerek kavramların
çocuğun zihninde somutlaşmasına gayret gösterdim.
Makalede değinilen bir
diğer konu ise çocuğa bilginin doğrudan sunulmasından ziyade onu konuyla
ilişkili olarak tartıştırma, öğrenme sürecinde aktif kılma, kendi
keşfetmelerini gerçekleştirmesine olanak sunma ve bu sayede etkin bir öğrenen
yapmadır. Ben sunumumda buna öncelikle duanın adı üzerine tartıştırarak
başladım. Amentü “Ben inandım” demektir inanmanın kişiye yüklediği
sorumluluklar nelerdir üzerine akıl yürütmelerini sağladım. Ardından duanın
içeriğinde inandığımızı kabul ettiğimiz ifadelere dikkat çektim. Öğrencileri
doğrudan ezberleme yerine duanın anlamı üzerinde yoğunlaştırarak onu
öğrenmelerinin farkında ve bu farkındalıktan yola çıkarak sorumluluklarını
bilinçli bir şekilde yerine getiren bireyler olmaya yönlendirmeyi amaçladım.
Din
Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar Makalesiyle İlişki
Kur’an aklı olana hitap
etmekte, Allah farzlarda dahi akıllı insanı sorumlu kılmaktadır. Düşünebilecek
yeterlilikte olan tüm bireyler inandıklarının gereğini yapmakla mukelleftir.
Makalede gerçekten düşünmek nedir, düşünen bireyin özellikleri nelerdir gibi
konulara yer verilmiş dinin baskıcı, ezberci anlayıştan ziyade yoruma, akıl
yürütmelere açık bireyler istediği belirtilmiştir. Ben sunumumu açıklarken dua
öğretiminde en çok kullanılan yöntem olan ezbercilikten uzaklaşmaya önce
öğrencileri doğru okuma, okuduğunu anlama, okudukları üzerine düşünme ve
öğrendiklerini gerçek yaşamına koyma amacıyla ilerledim. Çünkü öğrenciler
öğrendiklerini ne kadar sorgular, sorularına ne kadar akla yatkın cevaplar
bulursa bunları gerçek hayatında uygulaması, öğrendiklerinin gerekçesini
açıklaması da o denli kolaylaşacaktır. Bu amacın güdülmesinde bir diğer etken ise
öğrenci merkezli süreç izleme ve öğretmeni mutlak otorite değil rehber
kılmadır. Öğrenci ne kadar aktif kılınırsa kendi öğrenmelerinin sorumluluğunu
üstlenmesi de o denli kolaylaşacak bu sayede öğrenci öğrenen, araştıran,
öğrendikleri ışığında çıkarımlar yapan, görüşlerini gerekçelere dayalı
savunabilen, gerçek yaşamına uyarlayabilen bireyler olacaktır.
Din
Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Derslerinde Kavram Haritalarının Kullanımı Makalesi
İle İlişki
Kavramlar, öğretimi
uygulanacak dersin temel taşını oluşturmaktadır. Öğretici anlatımını konunun
anahtar kavramları üzerine kurar yine
ilişkilendirmelerini de kavramlar üzerinden ilerletir. Kavramların birbiri ile
ilişkilendirilmesi zihinde yapılandırmasını kolayalaştırmaktadır. Kavramların
birbiri ile ilişkilendirilmesinde en sık kullanılan yöntemlerden birisi de
kavram haritalarıdır. Kavram haritaları belli bir konudaki bilgi yapısının
görsel temsilidir. Din bilimi, ilahiyat
bilimi ve eğitim bilimlerinden oluşan din eğitiminde kavram öğretilirken kavram
haritalarına başvurulması önemlidir. Çünkü din yeni oluşmuş bir bilim ya da
öğretim alanı değildir. İnsanlığın oluşumuyla eş tutulacak bir geçmişe
sahiptir. Bu uzun soluklu ilerleyişte birçok kavram edinilmiş ve din öğretimi
sırasında da bu kavramlara başvurulmuştur. Ancak modern eğitim anlayışına
baktığımızda artık çocukların kavramların tanımının doğrudan ezberlenmesi ya da
baskıcı bir şekilde öğretiminin söz konusunu olamayacağını öğrencinin
kavramları çözümleyici, yorumlayıcı bir tavır takınması gerektiği noktasında
birleşilmiştir.
Kavram haritasının
etkililiği kavram haritasına uygun konuları seçebilen, kavram haritasının
oluşturulması sürecini tam olarak bilen öğretmenle yakından ilgilidir. Kavram
haritası oluşturulurken belirli bir sıra izlenmektedir. İlk sırada beyin
fırtınası aşaması bulunmaktadır bu aşamada konu ile ilgili bütün kavramlar
listelenir. Başlangıç olarak, kavramlar arası ilişkinin varlığı, ilişkinin önemi
veya kavram sayısının fazlalığı dikkate alınmaz. İkinci sırada gruplama aşaması
bulunmaktadır burada seçilen kavramlar ilişkilerine göre ana ve alt gruplara
ayrılır. Üçüncü aşama yerleştirme ve çizim aşamasıdır burada genelden özele
gidecek şekilde birbiri ile ilişkisi belirlenmiş gruplar çizilen haritaya
yerleştirilir. Yerleştirme aşaması bitince dördüncü aşama olan ilişkilendirmeye
geçilir bu aşamada oklar ve çizgilerden yararlanılır. Kavramlar arasında kullanılan
ok ve çizgilerin ilişkileri belirten kelime ve cümleciklerden yararlanılır.
Ardından beşinci aşama olan gözden geçirmeye gelinir burada kavramlar, alt
gruplar, oklar, yönler, kelime ve cümleciklerin amaca hizmet edip etmediği gözden geçirilip gerekliyse düzeltmeler
yapılır. Son aşama olan kavram haritasının sonuçlandırılmasında ise kavram
haritasındaki kavram ve ilişkiler öğrencilerle tartışılarak son hali verilir.
Benim kazanımımda
kavram haritası, son konu olması nedeniyle hem ünitenin anahtar kavramları
arasında hem de Amentü kavramı ile duanın anlamında yer alan kavramlar arasında
oluşturulabilir. Örneğin ünitede islamın altı inanç esası ve islamın şartlarına
yer verilmektedir. Yine üçüncü konuda Kur’an’ın iç düzenine yer verilmiştir.
Amentü duasında ise islamın altı inanç esasına ardından da islamın beş şartından
biri olan Kelime-i Şehadete yer verilmiştir. Burada öncesinde öğretilen islamın
inanç esasları ile islamın şartlarından biri olan Kelime-i Şehadet’in Amentü (
Ben inandım) kelimesiyle olan ilişkisine yer verilerek anlamın çok daha iyi
öğrenilmesi sağlanacağı gibi Amentü duası öncesinde hazırlanabilecek bir kavram
haritasıyla da Amentü duasının öğrenimine hazırlık yapılabilir.
Şilya Buse Atik
SÖ-3 18040249
MAKALELERİN SUNUM ÖDEVİNE UYGULANMASI
KAZANIM: “Kur’an-ı Kerim’in İç Düzeni ile İlgili Kavramları Tanımlar”
SUNUŞ
Bu makaleyi inceledikten sonra içerik, yöntem, hedef ve
öğrenciyi bütün olacak şekilde ele alarak sunumumu hazırlamaya çalıştım. Eğer
bunları belirlemeden bir plan hazırlarsak öğrencinin de öğrenme düzeyini
bilemediğimiz için bir yöntem geliştiremeyiz. O yüzden bunları da düşünerek bir
sunum hazırlamaya çalıştım. Ders planımın bu bütünlüğü kapsamasına dikkat
ettim. Kazanımım kapsamında anlattığım
konular “anlama” ve yorumlama ”ya açık olduğu için öğrencilerinde bu konuda
aktif olması gerektiğini düşündüm. “oku,
düşün, anla” prensibiyle ilerlemeye çalıştım. Derse başlamadan sınıfa
getirdiğim Kur’an-ı Kerim sayesinde öğrenciler sadece slaytla değil gerçekten
de görüp, inceleyerek öğrenmiş oldular. Keşfetme
aşamasında ise dağıttığım takvim yapraklarını okuyup, düşünmelerini neden
dağıtmış olabileceğimi anlamalarını istedim.
Ayet, sure, cüz gibi kavramlarda kavram belirsizliğine yol açmamak için
iyice açıklamaya çalıştım. Bütün bunları yaparken sunumumda bilgileri bir bütün olarak ele almaya, diğer derslerle disiplinler arası ilişkiler
kurmaya, birçok alanda çocukları aktif tutmaya dikkat ettim. Genel olarak bu kazanım kapsamında önce Kur’an’ı, amacını
anlatırken öğrencilerin düşünüp sorgulamalarını sağlayacak şekilde ilerlemeyi
hedefledim.
DİN ÖĞRETİMİNDE YENİ YAKLAŞIMLAR,
ANKARA ÜNİVERSİTESİ 2001-2002 YILI AÇILIŞ DERSİ
Bu kaynağa ilişkin bir erişim sağlayamadım. İnternette farklı isimlerde veya yıllarda kaynaklar vardı. En son bulduğum kaynakta kütüphanedeydi ve ulaşabileceğim bir erişime sahip değildi.
DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSLERİNDE KAVRAM HARİTALARININ KULLANIMI
Bilgiyi direk aktarmaktansa bilgiye ulaşma ve onu işleme yollarının okullarda öğretilmesi
gerekmektedir. Sunumumda özellikle keşfetme aşamasında direk bilgiyi
vermektense takvim yapraklarını inceleyerek öğrencilerin üstünde yazanların
sure, ayet vs. olmasını anlamalarını istedim. Bilgiyi işlerken de değerlendirme
aşamasında öğrendikleri bilgilerden yola çıkarak kazanımla ilgili kavramları
söyleyip cümle kurmalarını istedim. Bu da bilginin işlenmesinde yardımcı oldu.
Bu ders sonunda öğrendikleri bilgileri hayatla bağlantı kurmasını,
anlamlandırmasını amaçlayarak sunumu hazırladım. Sunumda kullandığım bazı
görsellerle bilgileri ilişkilendirmelerini istedim. Dümdüz bilgileri
anlatmaktansa kullandığım görsellerle öğrencilerin zihninde canlandırmalarını,
akıllarında daha çok kalmalarını hedefledim. Sunumumun I. aşamasında açıklama
kısmında Kur’an’ı anlatan bir döngü şeması ve değerlendirme kısmında
dallandırılmış ağaç kullanmıştım. II.
aşamada ise bunların yanında ders sonunda öğretmenin rehberliğinde grup
oluşturarak öğrencilerin bu konu hakkında kavram haritası oluşturmasını
istedim. Bu görev sayesinde ezbere öğrenmeden çıkarak öğrenci anlamlı düşünerek
ve önceden öğrendikleriyle de bilgileri ilişkilendirerek anlamlı bir öğrenme ve
düşünmelerini sağlamış oldu. Aynı
zamanda öğrencinin akranları ve öğretmenliyle etkileşimi de artmış oldu. Öğrencilerin yaratıcılıkları da kavram
haritalarını hazırlarken ön plana çıkabilir diye düşündüm. Sunumumda öğretmenin
öğrencilerin anahtar kavramları seçerken dikkatli düşünmelerine teşvik
etmesini, gerektiği yerlerde öğrencilere yardım etmesini hedefledim. Öğretmenle
beraber yapmasının asıl nedenini kavramlar arası yanlış ilişki kurmalarını
engellemekti. Kavram haritası sayesinde öğrenciler bilgiler arasındaki
ilişkileri anlamlı bir şekilde öğrenmiş oldu. Bilgiler arası ilişkiler kurarken öğrenciler diğer kazanımlarla da ilişkiler kurmuş oldu. Aynı zamanda din eğitiminin eğitim bilimleri, ilahiyat bilimleri ve din bilimleri ile disiplinlerarası ilişki içinde olmasını dikkate alarak sunumuma yansıtmaya çalıştım.
SÖ-İLKNUR
PEHLİVAN 17040368
KAZANIM-MAKALE
UYARLAMA ÖDEVİ
KAZANIM:
4.3.1. Bireyin güzel ahlaklı olmasında dinin rolünü fark eder.
SUNUŞ
‘Değişim ve gelişim ihtiyacı din
öğretiminde “Ne öğretelim?” sorusuyla başlamakta “Nasıl ve niçin öğretelim?
sorularına uzanmakta ve öğretme-öğrenme süreçlerinin hemen hemen her aşamasında
kendini hissettirmektedir. Bir paradigma değişikliği ihtiyacı, din öğretiminin
niteliğini, öğretenlerin yeterliklerini, öğrenenlerin hazır bulunuşluklarını ve
öğrenme ortamlarını sürekli sorgulama gereğini de beraberinde getirmektedir.’
Yazarın bu paragrafından yola çıkarak sunumumu hazırlarken ne öğreteceğim
sorusuna cevap vermekle başladım. Daha sona nasıl öğreteceğim, neleri vermem
gerekiyor, kazanımı ne ile ilişkilendirmem gerekiyor ve içeriğin ne kadarını
aktarmam gerektiği sorularına cevap vererek sunumumu hazırladım. Belirlemiş
olduğum yol haritasında öğrencilerin düzeylerini dikkate alarak sunumumda daha
fazla renkli içeriğe yer verdim.
‘Sonuç itibarıyla, bu rehber kitap,
din öğretimi alanında bilimsel düşünce, araştırma ve tartışma faaliyetleriyle
oluşturulacak olan ortak aklın ürünlerine öğretmen ve öğrenciyi birlikte katma
çabasını başlatmaktadır. Bu yönde gösterilecek çabalarda aşağıdaki ana
düşüncelerin yol göstereceği ümidini taşıyoruz’.
Paragrafından yola çıkarak din öğretimini gerçekleştirirken sunumumda da
öğrencilerin araştırmaya yönlendirmek için araştırma ödevine tartışma
yapabilmeleri için sorulara yer vererek buradaki amaçlara uygun bir sunu
hazırlamaya çalıştım.
Disiplinliker
arası çalışmalarda olduğu gibi Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersinin de daha
iyi şekilde aktarılması için kullanılan öğretim yöntem ve tekniklerinde
değişikliklere gidilmiş, hangisi daha uygun olur araştırmaları yapılmıştır.
Diğer disiplinlerde kullanılan yöntem ve tekniklerde değerlendirmeye
alınmıştır. Bilginin bütünlüğü açısından da programların iyi yapılandırılıp iyi
programlandırılmış olması gerekmektedir.
Süleyman AKYÜREK ‘Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Derslerinde
Kavram Haritalarının Kullanımı’
‘İki boyutlu görsel araçlar, herhangi
bir durumun ne olduğunun görülmesini, durumun nasıl gelişeceğini tahmin etmeyi,
bilinmeyenleri bulmayı ya da yeni bilgileri oluşturmayı sağlayabilen
araçlardır. İki boyutlu görsel araçlar, grafikler, flamalar, tablolar,
haritalardır. Bunlar “farklı› olaylar, durumlar ve kavramlar arasındaki
‘neden-sonuç’ ilişkilerini belirten mantık ağlarıdır.” (Yalın, 2002: 69). İki
boyutlu görsel araç-gereçler öğretimde kullanılarak, bireyin öğrenmeleri
arasındaki değişlik bağlantıları kurması sağlanabilir; bilgileri örgütlemesi ve
böylece uzun süreli hafızada depolaması› kolaylaştırılabilir. Böylece bireyin
bilgiyi örgütlemesine ve anlamlandırmasına yardımcı olunabilir. Bu sayede ezber
öğrenmeden ziyade anlamlı öğrenmeler gerçekleştirilebilir. Ayrıca kullanılan iki
boyutlu görsel araçlar aracılığıyla bireyin üst düzey öğrenme hedeflerini
gerçekleştirmesi sağlanabilir. İlişkileri görebilen ve gösterebilen bireyler,
kavrama, uygulama, analiz ve sentez gibi üst düzey bilişsel davranışları
sergileyebilirler.’
Paragrafta
yer alan bilgiler ışığında sunumumda iki tane şemaya yer verdim. Şemalarımda ‘Güzel
ahlaklı davranışlar’ ve ‘Güzel ahlaka uygun olmayan davranışları’ şema üzerinde
göstermeye çalıştım. Bu sayede öğrenciler öğrendikleri bilgileri iki boyutlu
görerek görsel hafızayı da kullanabileceklerdir. Hazırladığım şemalar, kavram haritası
niteliğinde değildir. Din öğretiminde diğer derslerde olduğu farklı duyu
organlarına hitap edebilmek adına kazanımıma uygun bir kavram haritası
hazırlamadım ancak bir şema ile birlikte görsel hafızaya hitap etmeye çalıştım.
Bilginin
bütünlüğü açısından kavram haritalarının vb. iki boyutlu görsel araç-gereçlerin
eğitimde önemli yeri vardır. Çünkü öğrenciler işitme, hissetmenin yanı sıra
görmeye hitap eden görsel hafızayı destekleyen unsurların daha etkili olduğunu
düşünüyorum. Makaleden de yola çıkarak bilgi öğretiminin başında ya da sonunda
kavram haritaları gibi görsel araç-gereçlere yer vermek bilginin kalıcılığı
artıracağını düşünüyorum.
Disiplinler
arası alanlarda kavram haritalarından yararlanılmaktadır. Türkçe, Fen
Bilimleri, hayat bilgisi gibi derslerde kavram haritalarından yararlanmak
öğretimi kolaylaştırmanın yanı sıra öğrencilerin kavramlar arası ilişki
kurmalarında ve bu kavram haritalarını öğrencilerde yaptırarak öğrencilerin
öğrendikleri bilgileri birbiriyle ilişkilendirmelerine yardımcı olacaktır.
Din
kültürü ve Ahlak Bilgisi dersinde de kavram haritaları gibi görsel
araç-gereçlerden yararlanılabileceğini dile getiren yazar bunu şu paragrafta
desteklemektedir: ‘Kavram haritası oluşturma çalışmaları bireysel olarak
yapılabileceği gibi grup çalışması şeklinde de yapılabilir.5 Kavram haritası
hazırlamak ve onu diğer öğrencilerle paylaşmak, takım çalışması şeklinde
düşünmenin bir aracı olarak iş görebilir. İki veya üç öğrencili gruplarda
kavram haritası yapmak, sosyalleşmeye ve canlı bir sınıf ortamı oluşturmaya yol
açabilir (Novak & Gowin, 1993). Bu durum, öğrenci-öğrenci, öğretmen-öğrenci
etkileşimini artırır. Grup çalışması becerisi kazandırabilir. Öğrencilerin
kendi görüşlerini ve farklı görüşleri görerek fikirlerinde
değiştirme/geliştirme yapmalarına yardımcı olur.
Buradan
yola çıkarak kavram haritası ve kavram haritası gibi iki boyutlu görsel
araç-gereçleri kullanarak derslerdeki konu ve içerikleri daha eğlenceli hale
getirerek öğrencilerin çok boyutlu ilişkiler kurmalarına ve kavramlar arası
bağlantılar kurarak üst bilişsel düzeyde düşünmelerine yardımcı olacaktır.
DİĞER MAKALELERİN İÇERİĞİNİ SUNUM ÖDEVİME NASIL UYGULADIM?
Ad-Soyad-Numara: Selami ARGU- 18040244Kazanım: 4.2.2. İslam’ın şartlarını söyler.
İslam’ın beş şartı, öğrenci seviyesi dikkate alınarak ayrıntıya girilmeden açıklanır.
“Sunuş”
Değişimin ve gelişimin had safhada olduğu bir çağda yaşıyoruz. Bu gelişim ve değişimden eğitimin paydaşlarıda nasibini almaktadır. Eğitim paydaşları kadar eğitim-öğretimin içeriğini oluşturan derslerde de büyük bir değişime beraberinde gelişime de ihtiyaç vardır. Sunum ödevimin konusu olan “İslam’ın şartları” içeriğinde öğrencilere ne öğreteceğim? Nasıl öğreteceğim? Sorularıyla bir hayli meşgul oldum. Bu doğrultuda çok sayıda alan taraması yaptım. Bu makale çerçevesinde verilen şu bilgiler benim konuya dört elle sarılmama vesile oldu: “Öğretimde muhteva, yöntem, hedef ve öğrenci bir bütündür. Öğretmen, dersin sonunda ulaşılacak öğrenme düzeyini bilmiyorsa onu gerçekleştirecek bir yöntem belirleyemeyecektir.” Belirtilen hususları bir bütün olarak görüp dersin sonunda ulaşılacak hedefleri, öğrenme düzeylerini belirledim. Ardından yöntem seçimine geçtim. Yöntem seçimi konusunda makale de geçen şu ifadeler bana oldukça kolaylıklar sağladı: “Din öğretiminde
belki de ilk kez böyle bir denemeye girişildi. Her biri tek başına bağımsız gibi görünen bu
yazılar özenle derlendi ve kitabın bütünlüğü içinde “öğrencinin gelişimine uygun bir din
öğretimi” modeli ortaya konuldu. Din olgusunun hangi boyutlarının ele alınacağı ve öğrenme ortamının nasıl düzenleneceğine ilişkin metodolojinin yapı taşlarını ise rasyonel zemin, sosyal bilim terminolojisi ve analitik düşünce oluşturdu. Öğrencinin, öğrenme deneyimine “anlama” ve “yorumlama” şeklinde aktif bir rolle katılımı hedeflendi. Böylece “öğrenen merkezli” anlayış ön plâna çıkmış oldu.” Bu yöntem seçimiyle birlikte öğrencilerimden, tasarladığım etkinlikleri olduğu gibi kabul etmesi değil etkinlikler üzerinde düşünmesini, araştırmasını ve sorgulamasını sağladım. Bu olguları sağlamamda en büyük avantajım; öğrencilere açık uçlu sorular yöneltmiş olmam ve beyin fırtınası tekniği kullandırmış olmamdır. Hazırladığım öğretme-öğrenme süreciyle öğrencilerime olaylara ve olgulara çok boyutlu bakabilme, irdeleme, çözümleme, akıl yürütme, karar verme, kavramlaştırma, özbilinç, öz denetim gibi beceriler kazandırma çabasında oldum.
“Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Derslerinde Kavram Haritalarının Kullanımı”
Hızla gelişen bir bilgi çağında yaşamımızı sürdürmekteyiz. Bu doğrultuda okulların sorumluluğu daha da önem kazanmış vaziyettedir. Bilgi çağında artık okulların, geleneksel bilgi aktarma görevinin yanı sıra, bilgiye ulaşma ve onu işleme yollarının da öğretilmesi gerekmektedir. Artık eskisi gibi bilgiyi hafızaya aynen almak ve hafızayı bilgi deposu haline dönüştürmek hayatımızı kolaylaştırmamaktadır. Söz konusu bu durum din dersleri içinde geçerlidir. Mutlak bir şekilde bilgi edinme yollarımızı ve aklımızı kullanma kabiliyetlerimizi geliştirici, yönlendirici bir şekilde düzenlememiz gereklidir. Çünkü, öğrencilerin bu derse karşı ilgileri ve motivasyonları her geçen yıl daha da azalmaktadır. Bunun için derslerde kavram haritalarının kullanımı büyük önem taşımaktadır. Öğretmenler Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi derslerinde çoğu zaman geleneksel öğretim yöntem ve tekniklerine yer vermektedirler. Bu olgu bilgi çağı ve teknoloji çağı kuşağında kabul edilecek bir husus değildir. Ben de en azından bu durumu değiştirmek adına sunum ödevimde bir kavram haritası kullandım ve bilgileri öğrencilere aktarırken farklı tekniklere, şemalara yer vermeye gayret gösterdim. Nitekim makalede geçen şu ifade durumu özetlemektedir: “DKAB derslerinde çeşitli öğretim materyalleri geliştirilmeli, öğretmenlerin bu konuda bilgi ve beceri kazanmaları için çalışmalar yapılmalıdır. DKAB derslerinde kullanılabilecek öğretim materyallerinden biri de kavram haritalarıdır.” Makalede yer alan şu ifade çerçevesinde: “Öğretmen ders öncesi hazırlık çalışmalarını yaparken, kavram haritalarından yararlanabilir ve kendisi kavram haritası hazırlayabilir.” Bende sunum ödevim çerçevesinde öğretimi planlama yani dersimin hazırlık aşaması olan giriş aşamasında (anahtar kavramlar bölümü) kavram haritasına yer verdim. Bu sayede kavram haritasının yardımıyla öğrencilerin hâlihazırda ne bildiğini öğrenmiş olurum. Aynı zamanda makalede geçen şu ifadeyi sağlamış olurum: “Öğrencilerin ön öğrenmelerini tespit ederek, öğretimi buna göre düzenleyebilir. Öğretmen kavramın tanımının, kritik özelliklerini ve örneklerini belirledikten sonra, öğrencilerin ön koşul kavramları bilip bilmediklerini belirlemelidir.”
“Bilginin Bütünlüğü Ve Disiplinlerarası Çalışmak”
İçinde bulunduğumuz yüzyıl bilginin değerinin sürekli olarak arttığı, teknolojik, toplumsal, kültürel değişimin çok hızlı bir şekilde yükseldiği bir yüzyıldır. Dünya üzerinde yaşayan topluluklar varlıklarını etkili bir biçimde devam ettirebilmek için, bilimin ortaya çıkardığı teknolojik gelişmelere uyum sağlamak zorundadırlar. Dolayısıyla hızlı bir değişim sürecine girme zorunluluğu oluşmaktadır. İnsanlar çağa uyum sağlamak için yeni bilgiler öğrenerek, kendini geliştirmek mecburiyetinde hissetmektedirler. İnsanların ne öğrendiğinden çok, kendilerine ve topluma anlamlı ve kalıcı öğrenmenin nasıl kazandıracağı, öğrendiklerini günlük hayata ne şekilde transfer edebileceğinin öğretilmesi ön plana çıkmaktadır. İşte bu hususta sunum ödevimde her öğrencinin ihtiyacının farklı olduğu düşüncesiyle hareket ederek sunum ödevimi çalışmalarımda öğrencilerin sağlıklı karar vermelerine yardımcı olmaya çalıştım. Bilginin bütünlüğü ve disiplinlerarası çalışmayla onları geleceğin dünyasına hazırlayarak, eleştiren, yaratıcı, üretken ve dinamik toplum üyesi olmalarını sağlamaya gayret ettim. Sunum ödevimde öğrenme-öğretme süreçlerinde, eğitim etkinliklerinin, öğrencilerin farklı yönlerini öne çıkarabilecek, öğrendiklerini günlük hayatla ilişkilendirilecek şekilde tasarlanmış bir yaklaşım sergiledim. Çünkü, öğrencilerde istenen özelliklerin devamlılığı, öğretim programlarında ihtiyaçlara cevap verebilen değişikliklerin yapılabilmesiyle doğru orantılıdır. Bu noktada uyguladığım yöntemler ve tekniklerle bilgiyi tamamen doğrudan öğretmenden almak yerine, bilgi üzerinde düşünüp, sorgulayan, eleştiren ve yeni çözüm yolu arayan, öğrenciler yetiştirmeyi hedefledim. Dolayısıyla problem çözme becerisine önem veren, farklı disiplinlerin bilgi ve becerisini içeren, öğrencilerin olayları bu disiplinlerin bakış açısıyla yorumlamalarını sağlayan disiplinler arası çalışmak modelini benimsedim. Makalede geçen “Din eğitimi bilimi hem eğitim bilimleri hem de ilâhiyat bilimleri ve din bilimleri ile ilişki içerisinde olan disiplinler arası bir bilimdir.” Sözünden hareketle sunum ödevimde hayat bilgisi, sosyal bilgiler, fen bilimleri ve türkçe derslerinin kazanımları ve konuları ile ilişki kurup yer vererek etkinliklerimi planladım. Sunum ödevimde tek bir tane yöntem ve teknik üzerinden hareket etmedim. 8-9 tane tekniğe yer vererek bilgiyi çok boyutlu olarak sunmaya gayret gösterdim. Aynı zamanda bu teknikler sayesinde bilginin bütünlüğüne sadık kalarak bilgileri aktarmaya çalıştım. Sunum ödevimde bilgininin bütünlüğü açısından, öğrencilerin belli zamanlarda ve konularda değil; karşılaşması muhtemel durumlardaki yeterliliğinin gelişimini sürekli ölçülebilir kılmak adına İslam’ın şartlarının onların hayatlarına etkisinin ve hayatlarındaki olayları şekillendirmesi bakımından büyük bir önemi olduğunu yaptığım etkinliklerde farkına varmalarına, hissettirmeye, keşfettirmeye çalıştım. Sadece bilgileri vererek değil, ilerleyen hayatlarında bu ibadetlerin ne gibi rolleri olacağı, bir problemin veya sorunun çözümünde kendilerine nasıl yarar sağlayacağını aktarmaya çalıştım. Gene bilginin bütünlüğü kapsamında sadece bilişsel ölçümlere göre değil; aynı zamanda çoklu duyuşsal ve becerisel, çevresel faktörlere göre başarı değerlendirmesi yapabilmeyi hedefledim. Burada ölçme ve değerlendirmede klasik test sorularına, öğrenciye özel hazırlanmış çok boyutlu teste, bulmacaya, röportaja yer vererek çeşitlilik sağladım. Ödevimde bilgilerin bütünlüğünü sağlamak amacıyla öğrencilerin hem yeni öğrenecekleri hemde eski öğrenimlerini birleştiren dikkat çekme, güdüleme ve gözden geçirme çalışmalarına yer verdim. Dikkat çekme çalışmasından itibaren öğrencilere çeşitli açık uçlu sorular ve yorum soruları sordum. Öğrencilerin makalede de yer verilen “din dersinin bir seçme, özgürlük ve sorgulamaya dayalı bir ders” olduğunu anlamasını, düşünmesini, kavramasını, keşfetmesini kendime amaç edindim. Bu sayede öğrencilerinin öğrendiklerini anlamlandırmasına, öğrendikleri üzerinde kafa yormasına yardımcı oldum. İslam’ın şartları konusu etrafında 5 tane kavram üzerinde durarak bu kavramlara değişik yönlerden ışık tutabilecek bilgi ve beceriler ilgili alanlardan gerekli bilgi, beceri ve tutumları alarak disiplinlerarası yaklaşım etrafında bütünleştirdim. Buradaki temel amacım, dersin konusunu teşkil eden kavramların incelenmesi olmakla birlikte, bu süreçte rol alan değişik konu alanlarının kavramla ilgili bilgi ve becerilerinin öğrenilmesi de önemlidir. Yani disiplinlerarası bir organizasyon sayesinde öğretim sürecini, hem belirli disiplinlere ait bilgi ve becerilerin öğrenilmesine hem de bunların anlamlı bir biçimde bir araya getirilerek kullanılmasına yardımcım oldum.
SEHER
KAHVECİ/18040277
Kazanım: Fatiha suresini okur,
anlamını söyler.
Okuduğum makalelerde geçen “Ne
öğretelim?” sorusuyla başlamakta “Nasıl ve niçin öğretelim? sorularına
uzanmakta ve öğretme-öğrenme süreçlerinin hemen hemen her aşamasında kendini
hissettirmektedir” cümlelerinden hareketle ele aldığım kazanımı öğretmekten
ziyade niçin öğretmeliyim üzerine odaklandım.
Kazanımı sunuş esnasından öğrencinin
psikolojik gelişimini göz önüne alarak hareket etmeye çalıştım. Soyut bir
kazanımı ele almama rağmen öğrencilere uygun olması için somut şekilde ele anlatmaya
çalıştım. Bunun yanı sıra öğrenciyi sürece katan etkinlik örnelerine yer
verdim. Böylece öğretmen merkezli anlayıştan öğrenci merkezli anlayışa
yöneldim. Öğrenciye Fatiha suresinin anlamını verdim ancak surede tavsiye
edilen davranışları kendini bulmasını hedefledim.
Fatiha suresinin güncel değerine yer
vererek “Din öğretiminde, belletici ve baskı altına alıcı bir yaklaşımı değil;
konuları çözümleyici ve yorumlayıcı bir yaklaşımı benimsetmeye” çalıştım.
Okunan makalelerde din öğretiminin diğer
alanlardaki gelişmelerden etkilendiği ele alınmaktadır. Günümüzdeki çağdaş
eğitim anlayışından hareketle klasik öğretimden uzaklaşmak için Fatiha suresini
anlatırken eğlenceli ve dikkat çekici etkinliklere yer vermeye çalıştım. Ayrıca
günümüzde çocukların bilişsel gelişimlerine önem verilmektedir. Bende sunuda bu
hususlara dikkat etmeye çalıştım. Yani amacım konuyu merkeze almak olmadı. Fatiha
suresinin güncel değerini ele alarak öğrencilerin fatiha suresini gündelik
yaşamlarında uygunlamasını amaçladım.
Verdiğim etkinlik ve açıklamalar
kültürümüzün değerlerine, milli eğitim bakanlığının amaçlarına da uygundur.
Okuduğum makalelerde “bilgiyi işleme,
ayıklama, örgütleme, amaçlara uygun yapılandırabilme önem kazanmıştır”
ifadeleri yer almaktadır. Bende bu ifadeye uygun olarak sunuda bilgiyi doğrudan
vermek yerine öğrencileri, verilen bilgileri bu yönde kullanmalarını sağlayan
bir yol izledim. “Zira artık bilgiyi sadece hafızaya aynen almak ve bilgi
depoları hâline gelmek, hayatı kolaylaştırmamaktadır.”
Öğrencilerin derse ilgilerini çekmek
amacıyla yaşlarına uygun etkinliklerin yanında sunuda, çeşitli resimlere de yer
verdim.
Fatiha suresi ezberlenmesi gereken bir
suredir. Öğrencilere kolay ezberlemelerinin yanında anlamlı bir şekilde
öğrenmelerini sağlayan bölümlere yer verdim. (fatiha suresinin güncel değeri,
fatiha suresini nerelerde okumalıyım?, keşfetme çalışması.)
Fatiha suresinin anlamını verirken
surede yer alan kavramları tek tek açıkladım. Çok sistematik olmasa da bilginin
bütünlüğü açısından önemli olduğunu düşünüyorum. Surede yer alan kavramlar diğer ayetlerle
bağlantılı olduğu için anlamının içselleştirilmesi açısından önemlidir. Derinleştirme
aşamasında verdiğim etkinliklerde kavramları içermektedir. Böylece öğrenciler
daha kolay şekilde öğrenebilirler ve ayetler arasında bağlantı kurabilirler. Yani
“Yeni bilgi ile hâlihazırdaki bilgi arasında bağ kurmayı sağlar. Öğrencilerin
kendi öğrenmeleri üzerinde düşünmelerini sağlar. Karşılaşılan bir metni analiz
etme ve anlamayı kolaylaştıracaktır.”
Bilginin
Bütünlüğü- Disipliner Arası Çalışmak:
Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretimi
eğitim, toplum, öğretimdeki yeni anlayışlarla iç içedir ve bu alanlardan ayrı
düşünülemez. Çünkü bu alanlardaki değişimler din kütürü öğretimini de etkiler. Örneğin
eğitim ve öğretimde çağımız öğrenci merkezli bir anlayıştadır. Bu durum din
kültürü öğretimine de yansımıştır; artık din kültürü ve ahlak bilgisi dersinde
öğrenci merkezdedir.
Yaptığım sunum akıl ve bilim alanlarıyla
örtüşmektedir. Dogmatik bilgi verilmemiştir. Öğrenciler; yorumlama, analiz ve
sentez yapmaya yönlendirilmiştir.
Verilen bilgiler hiçbir pozitif bilimle
çakışmamaktadır. Hatta dünyadaki tüm toplumların benimsediği ve öğretmenyi
amaçladığı iyi ahlaki özellikleri açıklamaya çalıştım.
KÜBRA SÜMER
SINIF ÖĞRETMENLİĞİ 3.SINIF
18040305
SUNUMDA ELE ALDIĞIM KAZANIM:
4. 4.3. Hz. Muhammed’in (s.a.v.) doğumu, çocukluk
ve gençlik yıllarını özetler.
Hz. Muhammed’in (s.a.v.)
peygamberlik öncesi hayatında; sütanneye verilmesi, seyahatleri, hilfü’l-fudûla
katılması, Kâbe hakemliği, ticari hayatı ve evliliği konularına kısaca yer
verilir.
Hz. Muhammed’in (s.a.v.) çocukluk
ve gençlik yıllarındaki erdemli davranışlarına örnekler verilir.
Makalelerden
sunumumda nasıl yararlandığımı ifade ederken “bilginin bütünlüğü” ve
“disiplinler arası çalışmak” sorularına da yanıtlar verilmiştir.
1-)“DİN
ÖĞRETİMİNİN KURAMSAL TEMELLERİ” ADLI MAKALE:
Yukarıda belirttiğim makaleden
sunumumu hazırlarken nasıl yararlandığımı makalede belirtilen kısımdan yola
çıkarak anlatmak istiyorum.
Makaleden alıntı: “Geçmişi, öğrencilerin önüne bir bilgi
tomarı olarak yığmayalım. Geçmiş birikimimizi onlara ne ilginç bir tarih olduğu
için öğretelim, ne de çok güzel edebi anlatımlar taşıdığı için nakledelim.
Kültürel mirası, yetişmekte olan neslin, Allah’la kendileriyle ve diğer
insanlarla olan iletişimlerini düzenlemelerinde bir yardım ve ilham vasıtası
olarak sunabilelim. Böyle bir anlayışın sonucunda yöntemimiz de değişecektir.
Bu yöntem zihinlere bilgi istiflemeye değil, düşünmeye, anlamaya,
karşılaştırmaya, değerlendirmeye, kısacası öğrencinin keşfetmesine önem
verecektir.” Makalede belirtilen hususlara dikkat ederek Sevgili
Peygamberimizin doğumu, çocukluğu, gençliği ile ilgili bilgileri bir bilgi
tomarı gibi öğrencilere sunmaktansa öğrencinin keşfetmesine, düşünmesine
odaklanarak buna göre bir öğrenme-öğretme süreci planladım. Konuya ilişkin
dersin başında bir kısa film izleterek Sevgili Peygamberimizin hayatını
kendilerinin izlemelerini ve sonrasında sınıfla paylaşmaları üzerine tasarladım.
Videodan yola çıkarak keşfetmelerini sağlamaya çalıştım. Bu sayede dersin en
başında videodan yararlanarak bilgi bütünlük içerisinde öğrencilere sunuyorum.
Öğrencilerin Sevgili
Peygamberimizin erdemli davranışları üzerinde düşünmeleri ve kendi yaşamlarına
aktarmalarını isterken, makalede de belirtildiği gibi “düşünme ancak doğru bir kavram sistemi üzerine oturmuş haldeki
güvenilir ve tutarlı bilgiler üzerine inşa edilirse verimli olur.” düşüncesinden
yola çıkarak öğrencilere Sevgili Peygamberimizin davranışları hakkında tutarlı
bilgiler vermeye dikkat ettim. Bunu sağlamak için Sevgili Peygamberimizin
davranışlarına örnekler verirken yaşadığı olaylarla ilişkilendirerek sundum.
Sonrasında Sevgili Peygamberimizin erdemli davranışlarını ve güzel ahlakının “Kur’an Ahlakı” olduğunu “Kimi Örnek Almalı” kitabından Hz.Aişe ile
ilgili bir diyaloğa sunumumda yer vererek öğrencilere neden Sevgili
Peygamberimizi örnek almamız gerektiğini gerekçelendirerek sunmayı amaçladım.
2.MAKALE: “DİN
KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSLERİNDE KAVRAM HARİTALARININ KULLANIMI”
Makalede de belirtildiği
gibi bilgilerin öğretiminde, bilgilerin öğretilmesi kadar bu bilgilerin
birbiriyle ilişkisi de öğrencilere kavratılması gerekmektedir. Bu ilişkileri
kavratmak için iki boyutlu araçlardan yararlanarak, öğrencilerin öğrenmeleri
arasındaki değişik bağlantıları kurması sağlanabilir. Bu sayede bilgileri
ezbere öğrenmek yerine bilgiyi anlamlandırmasına yardımcı olarak kalıcılığı
sağlanmış olacaktır. Bunu sağlamak için kavram haritalarından yararlanılabilir.
Bilgileri öğrencilerin
bir bütün olarak görmelerini sağlamak için kavram haritasını kullanmak yararlı
olacaktır. Sunumumu hazırlamadan önce özellikle ilk olarak bu makaleyi okumaya
öncelik verdim. Çünkü kavram haritasını dersin her aşamasında kullanabiliyoruz.
Ön bilgileri yoklarken, değerlendirme yaparken ve dersin özetini yaparken etkili
bir şekilde kullanabiliyoruz.
Ben de sunumumda bir
kavram haritası çalışmasına, aslında bir soy ağacı çalışmasına yer verdim.
Sevgili Peygamberimizin eşleri ve çocukları hakkında öğrencilere bilgiler
sunduktan sonra bu bilgileri bütün olarak görmeleri için bir kavram haritası
çalışması yer verdim. Öğrencilerle birlikte yapılması planlanan bu çalışmada
öğrencilerin aktarılan bilgileri ne derece anladıkları da bu sayede görülmüş
olacaktır.
Makale de şöyle bir cümle
geçmektedir:
“ Din öğretiminde belletici, baskı altına alıcı bir yaklaşımın yerini,
konuları çözümleyici be yorumlayıcı bir yaklaşım almalıdır.” Makalede geçen
bu hususa dikkat ederek öğrencilere bilgiyi belletici, ezberlemeye yönelten bir
yol izlemek yerine sunumumda sıkça sorulara yer vererek öğrencilerin
düşünmesini, yorum yapmasını amaçlayarak içeriği buna göre düzenledim. Örneğin
kazanımının içinde geçen “Erdemli davranışlara örnek verir.” kısmında erdemli
davranışların neler olduğunu bir öğretmen olarak sıralamak yerine öğrencilerin
yorum yapmasını, yaşamlarından örnekler sunarak bir çıkarım yapmaları için
yönlendiren sorular sordum.
“Din eğitimi bilimi hem eğitim bilimleri hem de
ilahiyat bilimleri ve din bilimleriyle ilişki içerisinde olan disiplinler arası
bir bilimdir.” Makalede geçen bu
hususa dikkat ederek sunumu din dersinin diğer kazanımlarıyla ilişki kurarak sunumun
içeriğine yansıtmaya çalıştım. Aynı zamanda diğer derslerle de disiplinler
arası bir ilişki kurmaya çalıştım. Sosyal Bilgiler dersiyle ilişki kurduğum kısım
kronolojik sıralama etkinliğini tasarlayarak öğrencilerin bir başka derste
öğrendikleri bilgileri kullanarak etkinliği yapabilmeleriydi.
Aynı zamanda Türkçe,
Hayat Bilgisi, Beden Eğitimi gibi derslerle de ilişkilendirerek dersin akışını
zenginleştirmeye gayret ettim.
3-) SUNUŞ:
Makalede de belirtildiği
gibi içerik, yöntem, hedef ve öğrenci bir bütündür. Bu bilgiyi göz önünde
bulundurarak sunumumu ona göre tasarlamaya gayret ettim. Aynı zamanda öğrenciye
sunmayı amaçladığım konu alanının öğrenciye ne gibi katkıları olabileceğini de
göz önünde bulundurarak kendi yaşamlarıyla ilişkilendirebilecekleri şekilde bir
öğrenme-öğretme süreci planladım. Bu planlamamı yaparken ders içerisinde hangi
yöntem ve tekniği kullanırsam öğrencilerin konuyu daha iyi kavramaları ve
anlamlandırmalarını sağlarım diye düşünerek yöntem ve teknik seçmeye gayret
ettim. Daha çok tartışma yöntemine yer vermeye dikkat ettim. Özellikle örnek
davranışlar kısmına gelindiğinde öğrencilerin bu kavramın kendileri için ne
ifade ettiğini, kendi yaşamlarından örnek vererek tartışmalarını isteyerek
doğru sonuca ulaşmalarını amaçladım.
Makalede ve Din Kültürü
ve Ahlak Bilgisi öğretimi dersi boyunca vurgulanan “oku-düşün-anla” prensibini
benimseyerek sunumumu da bu şekilde düzenlemeye gayret ettim.
Genel olarak bütün
bunları yaparken sunumumda bilgileri bir bütün olarak ele almaya ve aynı
zamanda diğer derslerle de disiplinler arası bilişsel bir bütünlük kurmaya
çalışarak düzenlemeye çalıştım. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 4.sınıf
kazanımlarının bazılarıyla da kendi sunumumda yer verdiğim kazanımımla
ilişkilendirmeye çalıştım. Güzel Ahlak ünitesiyle kazanımımın içeriğinde yer
alan erdemli davranışları öğrencilere sunarken bu ünitede öğrenmiş oldukları
bilgilerle ilişki kurmaya gayret ettim.
Sunumumuzu hazırlarken
kullanabileceğimiz bir mütalaa önerisi olarak yer alan “Düşünen Sınıflar İçin Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretimi İlkokul 4.
Sınıf; Ortaokul 5-8 Düşünen Sınıflarda Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretimi”
adlı kaynak kitaptan da yararlandım. Sevgili Peygamberimizin doğumu, çocukluğu
ve gençlik yıllarına ilişkin sunumda yer verilen bilgileri bu kitaptan da
yararlanarak oluşturdum. Aynı zamanda bu kaynaktan hangi yöntem ve tekniklerin
kullanımın daha yararlı olabileceğine dair birçok örnekle karşılaştım. Görmüş
olduğum örneklerden ve kendi öğretim yöntem ve tekniklere ilişkin önceki
bilgilerimden yararlanarak bir ders planı sunusu tasarladım.
Kazanım:
4.2.4. Âmentü duasını okur, anlamını söyler.
Âmentü
duası ile ilgili kısa açıklamalara yer verilir.
Sunuş
‘’Öğretimde muhteva, yöntem, hedef ve
öğrenci bir bütündür. Öğretmen, dersin sonunda ulaşılacak öğrenme düzeyini
bilmiyorsa onu gerçekleştirecek bir yöntem belirleyemeyecektir. Bu konuda karar
vermede felsefe ve özellikle eğitim felsefesinden yararlanılmalıdır. Öğretmen,
insanların nasıl öğrendiğini nasıl davrandığını bilmiyorsa yani psikolojinin
verilerinden yararlanamıyorsa öğrenme ortamına uygun olan yöntemi
düzenleyemeyecektir. Tabi bu arada öğretmenin okuttuğu konu alanının, öğrenciye
katkılarını da dikkate alması gerekecektir.’’ Öğretmenlerin hedef ve içerik
bilgisinin güncelliğinden haberdar olması, süreçte yöntem ve tekniklerin
uygulanmasından ölçme ve değerlendirme yöntem ve yaklaşımlarını doğrudan
etkilemektedir. Günümüzde din öğretiminin içeriği “bazı kalıp bilgileri
öğrenciye belletmek” eylemi ile ifade edilemeyecek kadar genişlemiş ve
zenginleşmiştir. Dua ve surelerin öğretiminde, anlamları ve içeriğinin
öğrencilere analiz ettirilerek sunulması bu kapsamda öğrencinin önüne konulan
bilgi bütünün doğrudan ezberlenmesinden anlamlı olabilmektedir. Öğretimde
muhteva, yöntem, hedef ve öğrenci bir bütündür. Öğretmen, dersin sonunda
ulaşılacak öğrenme düzeyini bilmiyorsa onu gerçekleştirecek bir yöntem
belirleyemeyecektir. Bu konuda karar vermede felsefe ve özellikle eğitim
felsefesinden yararlanılmalıdır. Öğretmen, insanların nasıl öğrendiğini nasıl
davrandığını bilmiyorsa yani psikolojinin verilerinden yararlanamıyorsa öğrenme
ortamına uygun olan yöntemi düzenleyemeyecektir. Tabi bu arada öğretmenin
okuttuğu konu alanının, öğrenciye katkılarını da dikkate alması gerekecektir.
Öğretmenin sahip olduğu alan bilgisi artık günümüzde tek başına yeterli
olmadığını ulusal ve uluslararası ölçme ve değerlendirme yöntem ve
yaklaşımlarında da görülmektedir.
Pedagojik alan bilgisi, eğitimde alan bilgisinden öte bilginin hitap
ettiği grubun gelişim ve öğrenme özelliklerini bilmek, içeriği buna göre
düzenleyebilmek ve konularda derinleşebilmek açısından günümüzde öğretmen
adaylarında aranan ve istenen önemli bir niteliktir.
Din
Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Derslerinde Kavram Haritalarının Kullanımı
‘’Din eğitim bilimi, eğitim biliminin
verilerini alır ve onları din alanının özellikleri doğrultusunda kullanır. Bunu
yaparken zaman zaman aynen alır, zaman zaman da değiştirir ve geliştirir. Din öğretiminde
kavram haritası yapılırken din alanın özellikleri dikkate alınmalıdır. Dinin
geçmiş bugün ve gelecek boyutları göz önüne alınarak onun zengin kültürel mirası
ve yorum zenginliği bir veri kaynağı olarak değerlendirilebilir. Ayrıca din
dilinin özellikleri, dinin insan kişiliğini kuşatıcı yönü, onun günlük yaşantılarla
bağı düşünülerek kavram haritaları oluşturulabilir.’’ Kavram haritaları, birçok
disiplinde bilgi bütünlüğünü ve kavramsal ilişkileri şemalaştırmada kullanılan
önemli bir araçtır. Bilginin organize edilmiş hali olan kavram haritaları,
diğer disiplinlerde olduğu gibi din öğretiminde de Sunuş yoluyla öğretim
stratejisinin kullanıldığı ders planlarında girişte, süreç içerisinde ve ölçme
ve değerlendirmede kullanabilmek için kullanışlı araçlardır. Kazanımım bir dua
ve anlamını hedeflediğinden, dua öğretiminde duada da geçtiği üzere, İmanın
Esaslarını öğrencilerimle paylaşırken bir kavram haritası kullanarak bilginin
öğrenci için anlamlı hale gelmesinde ve öğrenilmesinde bir yarar sağlanmıştır. Çoklu
zekâ kuramının öncüsü H. Gardner sekiz tür zekâ alanından bahsetmiştir.
Bunların arasında yer alan görsel zekaya sahip öğrencilerin kavram haritaları
ile bilgileri organize halde öğrenmeleri, bilginin gerektiğinde hatırlanmasını
içeren zihinsel süreçleri de kolaylaştırmaktadır.
Kavram
haritaları bireyin kavramları nasıl ilişkilendirdiğini gösterir. Bu nedenle
bireyin ön öğrenmeleri ve geçirmiş olduğu yaşantı çeşidi ile niteliği kavram
haritalarına yansır. Bu durum kavram haritalarının şeklinde ve ilişkinin çeşitlerinde
farklılığa yol açabilir. Kavram haritaları, öğrencilerin varsa kavram
yanılgılarını açığa çıkarmada kullanılabilecek bir araç olabilir. Bu kapsamda kazanımım
çerçevesinde öğrencilere İmanın Esasları konusunda oluşturulan bir kavram
haritasının belli kısımları ya da tamamı boş bırakılarak verilebilir. Böyle bir
etkinlik, öğrencilerin İslam’ın ve İman ’ın Şartlarında varsa bir
karışıklığında ortaya çıkartır. Kavram haritası oluşturma ve bir öğretim aracı olarak
kavram haritalarını kullanma, konuyla ilgili bilgi ve beceri gerektirir. Öğretmen
ve öğrencilerin harita oluşturmadaki yetersizliği kavramların yanlış öğrenilmesine,
kavramlar arasında ilişkilerin yanlış kurulmasına ve yanlış kavramlaştırmalar
oluşmasına yol açabilir. Özellikle soyut kavramların öğrenilmesinde/öğretiminde
sorunlar oluşturabilir. Bunun için öğrencilere rehberlik etmek gerekmektedir.
Aksi takdirde kavram haritalar› öğrenmeyi kolaylaştırıcı bir rol oynamayabilir.
Bu nedenle kavram haritalarını kullanırken öğrenciye yapılacak yardımlar,
kavram haritasından daha etkin faydalanmayı sağlar. Din öğretiminde soyut
kavramların küçük yaş grubu öğrencilere öğretimi zor olduğundan kavram
haritaları hazırlanırken öğretmenin doğru rehberliği önemlidir. Öğrenci eksik
ve yanlışlarına uygun geri bildirimler öğretimin niteliğini artırır.
MAKALELERİN
BİLGİ BÜTÜNLÜĞÜ VE DİSİPLİNLERARASI ÇALIŞMA BAĞLAMINDA SUNUMLA
İLİŞKİLENDİRİLMESİ
Mustafa Kemal Gök/18040273/SÖ
Kazanım: 4.2.4. Âmentü duasını okur, anlamını
söyler.
Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretimi
çerçevesinde öğrencilerle olan etkileşimimizi yeni yaklaşımlarla sürdürmek,
dersin işlenişinde hem öğretmene hem öğrenciye hem de sürecin sağlıklı bir
şekilde yürütülmesi adına yarar sağlayacaktır. Bunun için programa ve
programdaki kazanımlara hakim olup süreci ona göre şekillendirmemiz
gerekmektedir. Yani öğretmen, dersin sonunda ulaşılacak öğrenme düzeyini
bilmiyorsa onu gerçekleştirecek bir yöntem belirleyemeyecektir. Bu durumda
yaşanan aksaklıklar, öğretimin istenen düzeyde gerçekleşmemesine sebep
olacaktır.
Kullanılacak yöntemin konuya uygunluğu o
konunun öğrenciye en kolay biçimde nasıl aktarılacağı sorusuna yanıttır.
Kazanımımı ele alacak olursak burada kullandığım yöntemlerden biri de kavram
haritasıdır. Amentü duasının anlamı, islam inancının esasları(imanın şartları)
ile açık bir biçimde bağdaştığı için islam inancının esaslarını kavram haritası
şeklinde sunmanın yerinde olacağını düşündüm. Kavram haritasının ortasında yer
alan ve imanın altı şartında da geçen ‘’inanmak’’ kavramının bilinen geçmiş
zaman karşılığı olan ‘’amentü’’nün kollara ayrılması öğretimi öğrenci açısından
daha nitelikli hale getirmektedir. Bu yöntemle birlikte öğrenci, islam
inancının esaslarını zihinde anlamlı bir şekilde kodlayacaktır. Zaten kavram
haritaları geçmiş bilginin geri çağrılmasında önemli rol oynadığı için bilginin
bütünlüğü ilkesinin gerçekleşmesinde önemli bir aktarıcıdır. Peki kazanımım
doğrultusunda bilgi bütünlüğü ilkesini kavram haritası yöntemiyle nasıl
özdeşleştirebiliriz? Bunun yanıtını almak için din kültürü ve ahlak bilgisi
programından yararlanmak gerekmektedir: Daha öncesinde bahsettiğim konuyla
ilişkili olan ve benim kazanımımın öncesinde işlenecek ‘’4.2.1. İslam’ın inanç
esaslarını sıralar’’ kazanımı bilgi bütünlüğünü korurken kavram haritasının
geçmiş bilgilerin geri getirilmesine yardımcı olacaktır. Kavram haritasının din
öğretimindeki yeri sadece bununla kalmıyor. Birbiriyle ilişkili konuların
aktarımında konu kapsamını dikkate almaktadır. Kazanımım birçok kavram ve
konuyu beraberinde getirmektedir. Örneğin ‘’peygamber’’ ‘’ilahi kitap’’
‘’dünya-ahiret’’ gibi kavramların kapsamını düşündüğümüzde tüm din kültürü ve
ahlak bilgisi programını yeniden gözden geçirmemiz gerekecektir. Zira bu kavramlar
programda genişçe ele alınmaktadır. Programın bu özelliğini düşündüğümüzde
konuların tutarlı şekilde organize edilmesi kavram haritasıyla mümkün
kılınacaktır.
Kavram haritasının uygulanışında öğrencinin
aktif tutulması önem arz etmektedir. Öğretmenin getirip ortaya koyduğu ve
öğrencilerin sadece incelelemekle yetindiği kavram haritaları öğrenimin
inşasında engel teşkil etmektedir. Bunun için sunumumdaki kavram haritasında
makalede yer alan aşamalardan sadece çizim aşaması gerçekleştirilmiş olup geri
kalan beyin fırtınası, gruplandırma-eşleştirme, yerleştirme, ilişkilendirme,
gözden geçirme ve sonuçlandırma aşamaları öğrencinin katılımıyla
oluşturulacaktır. Yaptığım sunumda zaten kavramlar direkt verilmemekte ve adım
adım gidilmektedir. Öğrencilerin konu hakkındaki düşüncelerine yer vermek ve
kavram haritasının şekillenmesinde onların yardımını almak, haritadaki
boşlukların öğrencilerden neyi istediğini dile getirmek bu süreçte işimize
yarayacaktır.
Öğretim-öğrenim sürecinin bilimselliği yeni
yaklaşımların temel dayanağı haline gelmiştir. ‘’Din öğretiminde yeni
yaklaşımlar çerçevesinde ilköğretim din kültürü ve ahlak bilgisi dersi öğretim
programlarının incelenmesi’’ başlıklı çalışmada değinilen doktriner
düşünce, doğrunun tekliği anlayışına dayanır. Doğrunun tek olması demek onu
temsil eden görüşün de tek olması anlamına gelir. Günümüzde bu anlayışın terk
edilmesi din kültürü ve ahlak bilgisi öğretiminde özellikle gerekmektedir. Yeni
yaklaşımların uygulanmasında başarıya ulaşmak için soyut bir kavram olan dinin
kaynağının ilahi, yaşanmasının ise insani olduğunu öğrenciye kavratmakla
mümkündür. Bunun öğrencide meydana gelmesi ise eleştirel düşünceye bağlıdır.
Eleştirel düşünce, dini bilginin derin araştırma ve analizler sayesinde
anlaşılmasını sağlamaktadır. Bu analiz öğrencinin disiplinlerarası bilgiyi
öğretilen konuyla harmanlamasına yardım edecektir. Öğrenciye salt bilgiyi zerk
etmek onun analizciliğini köreltip konuya sadece dersin geçme anahtarı olarak
bakmasına sebebiyet verecektir. Bu yüzden sunumumda bilginin direkt verilmesi
yerine çeşitli etkinliklere yer ayırdım. Öğrencinin sadece görsel hafızasını
beslemek yerine işitsel hafızasını kullanmasını sağlamak için ‘’Amentü’’nün nasıl
okunduğunu da kaynağıyla birlikte sunumumda yer verdim. Programın temel ilke ve
amaçlarından dini ve ahlaki kavramları tanımları, islam dininin ana
kaynaklarını tanımaları ilkeleri kazanımımla ilişkilendirip öğrencilerin
olabildiğince eleştirel düşünce tarzını benimsemelerine fırsat sunulmuştur. Tabi
İslam inancı da diğer dini inançlar gibi dua, sure ve kesin olarak belirlenmiş
dini metinlerin eleştirmesinde taviz vermez. Eleştirel düşünmenin din
öğretiminde yer alması ancak metni anlama sürecinde diyalektik yaklaşımla
öğrencinin kendi tutarlığını eleştirmesi ve doğruya ulaşmaya çalışmasıdır.
Öğretim programı da buna göre hazırlanmış ve öğretmenlere sunulmuştur.
SÖ Kübra Çıkma 17040343
Kazanım: 4.2.3. Kur’an-ı Kerim’in iç düzeni ile
ilgili kavramları tanımlar.
“Kur’an-ı
Kerim, ayet, sure, cüz” kavramları ile sınırlandırılır.
Bilginin Bütünlüğü ve Disiplinlerarası Çalışmak
“Öğrenciden, sunulan malzemeyi olduğu gibi kabul
etmesi değil içerik üzerinde düşünmesi, araştırması ve sorgulaması istendi.’’
Öğrenci kendisine sunulan bilgiyi olduğu gibi kabul
etmemeli, araştırmalı, sorgulamalı ve elde ettiği bilgileri bir bütün olarak
ele almalı. Böyle bir davranış yanlış anlamalardan ve değerlendirmelerden uzak
kalmamıza yardımcı olur. Aynı zamanda öğrenci kendisine sunulan bilgiyi
araştırması ve sorgulaması öğrenim sürecinde öğrenciyi aktif hale getirir ve
öğrenci merkezli bir anlayış ön plana çıkar.
‘‘Öğretimde
muhteva, yöntem, hedef ve öğrenci bir bütündür. Öğretmen, dersin sonunda
ulaşılacak öğrenme düzeyini bilmiyorsa onu gerçekleştirecek bir yöntem
belirleyemeyecektir. Bu konuda karar vermede felsefe ve özellikle eğitim
felsefesinden yararlanılmalıdır. Öğretmen, insanların nasıl öğrendiğini nasıl
davrandığını bilmiyorsa yani psikolojinin verilerinden yararlanamıyorsa öğrenme
ortamına uygun olan yöntemi düzenleyemeyecektir.”
Burada öğretimin bir bütün içerisinde yapılması
gerektiğini ve öğrenme ortamına uygun bir yöntem hazırlamak için felsefe ve
psikoloji disiplininden yararlanılması gerektiğine yer verilmiştir. Öğretmen
eğer insanların nasıl öğrenmesi gerektiğini bilmiyorsa, öğretimde bir bütünlük
sağlanmaz. Bundan dolayı öğretmenler disiplinlerarası çalışmalı, artık tek bir
alanda düşünme ve değerlendirmeler olmayıp bu düşünce ve değerlendirmeleri
destekleyecek diğer disiplinlerden de yararlanılmalıdır.
“İki boyutlu
görsel araç-gereçler öğretimde kullanılarak, bireyin öğrenmeleri arasındaki
değişik bağlantıları kurması sağlanabilir; bilgileri örgütlemesi ve böylece
uzun süreli hafızada depolaması kolaylaştırılabilir. Böylece bireyin bilgiyi
örgütlemesine ve anlamlandırmasına yardımcı olunabilir.”
Sunumumda derse giriş aşamasında öğrencilerin
dikkatini çekmek için sınıfa getireceğim Kur’an-ı Kerim’in Mushafı Şerifi ile
öğrencilerin Kur’an-ı görmelerini ve incelemelerini sağlarım. Aynı zamanda
Kur’an-ı Kerim’de yer alan durak ve cüz gülünü göstererek öğrencilerin görerek
anlamlandırmalarını, bilgileri örgütlemesini sağlarım.
“Öğretme-öğrenme sürecinden istenilen ürünlerin tam
olarak alınması için hem dersin öğretim programının iyi hazırlanmış olması hem
de bu programın bütün öğrenciler için etkili bir öğretim hizmetiyle işletilmesi
gerekir.”
‘‘Bilgi çağında artık okulun, geleneksel
bilgi aktarma görevinin yanı sıra, bilgiye ulaşma ve onu işleme yollarını da
öğretmesi gerekmektedir.’’
Makalede Din öğretiminde yeni yaklaşımların
benimsenmeye başlandığına, daha çok öğrencinin aktif olduğu, araştırdığı,
sorguladığı, keşfederek, işbirliği yaparak ve diğer disiplinlerle
ilişkilendirerek bir öğrenme, öğretim ortamı benimsenmesinin önemli olduğuna
yer veriliyor. Bende sunumumda bilgileri direkt vermek yerine sorduğum sorular
ile öğrencinin düşünmesini, bir kavram, konu üzerine fikir yürütmelerini
sağlayarak sorular ile öğrencinin merakını uyandırarak aktif tutmaya, keşfetme
aşamasında yer verdiğim, öğrencilerin sözlüklere bakarak cüz, ayet ve sure
kavramlarını önce grup halinde ararştırarak bulma çalışması, ve bilgiyi
derinleştirme aşamasında yine yer verdiğim eğitsel oyun ile öğrencinin aktif
bir şekilde işbirliği yaparak öğrenmesini sağlayacak etkinlikler olmasına özen
gösterdim. Öğrencinin kavramı direkt öğretmenden öğrenmesi yerine araştırarak
önce kendisinin bulması ve arkadaşları ile düşüncelerini paylaşması öğrenmenin
daha kalıcı olmasını sağlar.
''DKAB derslerinde çeşitli öğretim materyalleri
geliştirilmeli, öğretmenlerin bu konuda bilgi ve beceri kazanmaları için
çalışmalar yapılmalıdır. DKAB derslerinde kullanılabilecek öğretim
materyallerinden biri de kavram haritalarıdır.''
Kavram haritaları bireyin kavramları nasıl
ilişkilendirdiğini gösterir. Bilgilerin öğretiminde, bilgilerin öğretilmesi
kadar bu bilgilerin birbiriyle ilişkisi de öğrencilere kavratılması
gerekmektedir. DKAB dersinde kullanılacak olan kavram haritası ile
birlikte öğrencide daha kalıcı ve etkili bir öğrenme sağlanır. Kavram
haritaları öğretimin etkililiğini arttırır ve öğrencilerin kavramlar arasında
ilişki kurmasını sağlar. Ben sunumumda kavram haritası kullanmadım ancak derste
bu kazanıma geçmeden önce bir önceki kazanımda ilişkilendirerek, İslamın inanç
esaslarında yer alan kitaplara iman kısmında yapılacak olan kavram haritasının
altına Kura’an-ı Kerim ve iç düzeni eklenebilir. Böylelikle öğrenci ders içerisindeki
konu kavram bütünlüğüde kavram haritaları ile somut hale getirmiş olur.
SÖ_18040304_Büşra_SOYSAL_DKVABÖ_Dersi_5.Ödev_Sunu_Makale_İlişkilendirmesi
Sunumundaki Kazanımım ile Diğer
Makaleleri Nasıl İlişkilendirdim?
Kazanımım:
4.3.1. Bireyin güzel ahlaklı olmasında dinin rolünü fark eder.
Bilginin bütünlüğü ve
disiplinler arası ilişki paragraflar arasında açıklanmıştır.
Makale 1: Din Öğretiminin Kuramsal
Temelleri:
1) …"...Düşünmeyi, eleştirmeyi,
'niçin' ve 'nasıl'ı kurcalamayı emreden bir kitaba iman eden gençlerimizin
zihinsel kabiliyetlerinin geliştirilmesi işi, mensubu olduğumuz İslâm dininin
bir gereğidir. Yüce Allah, düşünme melekemizi doğru kullanmamızı istiyor:
Kur’ân-ı Kerim'de zanna, tahmine, şartlanmışlığa, heva ve hevese eksik bilgiye
dayanan düşünce ile, 'gerçek düşünce' birbirinden ayrılıyor. Bu anlamda
düşüncelerimize, 'olumsuz' ve 'olumlu' düşünce olmak üzere değer biçiliyor.
Yukarıdaki
paragrafla sunumum arasında şu ilişkiyi kurulmaya çalıştım; Niçin güzel ahlaklı
olmalıyım? Güzel ahlaka sahip olmak bana ve çevreme ne kazandırır? Güzel ahlaka
uygun davranışlar nelerdir? Nasıl güzel ahlaklı davranışlarda bulunabilirim?
Sorularını öğrencilerin kendilerine sormalarını sağlayarak eylemlerine buna
göre yön verebilmelerini sağlamayı amaçladım. Eylemlerimizin farkında olmamız gerektiği
bilincini kazandırarak bu davranışların yapılma sıklığını arttırmayı amaç
edindim.
2) …Her alanda olduğu gibi din öğretiminde
de "bilgi" meselesi ile "bilinç" meselesi yakın ilişki
içerisindedir. Çözümlenmemiş bilgi, yani bilinç haline gelmemiş bilgi, aslında
doğru dahi olsa etkisiz bilgidir, hatta yanlış ilişkilendirmelere sebep
olabilir. Bilinçle bütünleşmeyen bilgi, bilincin oluşum ve gelişimini de
engeller. Bilince katılsa bile, bilinci bulandırır, yanılgılara sebep olur. Bir
bilgi türü olarak din olgusunu öğretime konu ettiğimiz zaman, bu bilginin
özelliğini ve nesnesini iyi tayin etmek gerekir. Din öğretimi, bir bilgi verme
vasıtası olmakla beraber, insanın bilgi elde etme yollarını ve aklını kullanma
kabiliyetini geliştiren bir süreçtir. Bu noktada karşımıza din öğretiminin
önemli bir amacı çıkıyor: “Yetişmekte olan nesle din hakkında doğru bilgi
vermek, onların toplumda yaygın olan zihniyetler üzerinde düşünmelerini
sağlamak ve gençleri bilinçlendirmek..." Kendilerine sunulan
alternatifleri inceleyebilmek için öğrencilerin bakış açılarını geliştirmeye
ihtiyaç vardır. Çocuklar ve gençler körü körüne uygulayıcı olmamalıdır. Onlar,
bilginin hangi amaçla, kim için, nasıl bir dünyada kullanılabileceğini
sorgulayacak biçimde yetiştirilmelidir. Eğer çocuklar ve gençler, özellikle
inanç ve yaşam, konusundaki tercihlerini özgür olarak yapabilirlerse, istismar
edilmekten korunacaklardır.
3) Bu amaçlara uygun olarak din öğretimi,
öğrencinin kendi akıl yürütme gücünü kullanarak varlık karşısında tavır
almasına katkıda bulunabilir…
Bu
iki cümle ile öncelikle öğrencilere güzel ahlak hakkında bilgi vererek, güzel
ahlaklı davranışta bulunmanın öneminden ve yararlı etkilerinden bahsederek
öğrencilerin yaptıkları eylemler konusunda yorumlarda bulunarak her zaman iyi
olanı yapmaya çalışmayı kendilerine amaç edinmelerini sağlamayı amaçladım. Öğrencilere
şu davranışlar güzel ahlaka uygundur şu davranışlar değildir şeklinde ezber
yaptırmaktansa eylemleri her zaman yorumlayabilmeleri için onlara ‘empati’
yapabilecekleri sorular sordum. Güzel ahlaka uygun davranışların bize ve
çevremize güzellikler getireceğinin farkında olan öğrenci davranışlarını
yorumlama daha bilinçli hareket ederek daha doğru eylemlerde bulunabilmeyi
kendilerine amaç edinmelerini amaçladım.
4) Temelinde, insana saygı, düşünceye
saygı, ahlâkî olana saygı, hürriyete saygı ve kültürel mirasa saygı olan bir
din öğretiminden yanayız.
Sunum
esnasında yaptırdığım tartışma etkinliklerinde öğrencilerin görüşlerini ifade
ederken ve arkadaşlarının görüşlerini ifade ederken saygılı olmalarına ve
birbirlerini incitecek sözlerde bulunmalarına engel olmaya çalışarak hem ‘saygı’
bilincini oluşturmaya hem de saygı duymanın güzel ahlaka uygun bir davranış
olduğunu belirtmeye özen gösterdim.
5)… "Sana şu dersi öğretiyorum. Çünkü
sen bunu öğrenirsen şunları şunları kazanacaksın. Bu dersle hayatın arasında şu
şu bağlar var, onları fark edeceksin. Şu şu kabiliyetlerin gelişecek..."
Öğrencilerime
konuyu anlatırken günlük hayattan örnekler vermeye gayret gösterdim. Örneğin;
Maske takmak, yaşlılara yardım etmek ve düşüncelere saygı duymak gibi. Bunun
farkına varan öğrenciler eylemlerinde daha bilinçli olma yolunda hareket
edeceklerdir.
Makale 2: Sunuş Adlı Yazı
“Öğretimde muhteva, yöntem,
hedef ve öğrenci bir bütündür. Öğretmen, dersin sonunda ulaşılacak öğrenme
düzeyini bilmiyorsa onu gerçekleştirecek bir yöntem belirleyemeyecektir. Bu
konuda karar vermede felsefe ve özellikle eğitim felsefesinden
yararlanılmalıdır. Öğretmen, insanların nasıl öğrendiğini nasıl davrandığını
bilmiyorsa yani psikolojinin verilerinden yararlanamıyorsa öğrenme ortamına
uygun olan yöntemi düzenleyemeyecektir. Tabi bu arada öğretmenin okuttuğu konu
alanının, öğrenciye katkılarını da dikkate alması gerekecektir.”
Kazanımımı belirlememin ardından
dersin sonunda öğrencilerimin hem güzel ahlak ve güzel ahlaka uygun davranışlar
hakkında bilgi sahibi olarak bu yönde eylemlerine anlam verebilmelerini ve bu
davranışları sadece kendilerine değil çevredekilere de göstererek örnek
olabilmelerini bu davranışları yayabilmelerini hem de güzel ahlak konusunda en
temel ve doğru kaynakların; Kur’ân-ı Kerim ve Hz. Muhammed (S.A.V.)’in davranışları
ve kişiliği olduğunu bilmelerini ve ileriki yaşamlarında kulaktan dolma
bilgiler yerine bu kaynaklara başvurmaları gerektiğini fark ettirmeyi
amaçladım. Dersin sonunda ne gibi eğitim çıktılarını elde etmek istediğime
karar vermemin ardından; Tartışma tekniği, soru cevap yöntemi, istasyon yöntemi
ile poster hazırlamak gibi etkinlikler yaptırarak eğitim bilimlerinin yöntemlerinden
yararlanmaya çalıştım. Ayrıca Kur’ân-ı Kerim’den ayetlerle ve çeşitli
kaynaklardan alıntılarla doğru bilgileri edinebilmeleri noktasında hangi
kaynakları kullanabileceklerini göstermeye çalıştım. Öğrencilerin eğlenerek öğrenebilmeleri
için çeşitli oyunlar ve kendi yeteneklerini kullanabilmeleri için poster
hazırlama etkinliği yaptırarak ürün ortaya koymalarını amaçladım.
“Düşünen, sorgulayan, inancını
aklıyla bütünleştiren öğrencilerin yetişmesine hizmet edecek yöntemlerin
geliştirilmesine çalışırız.
Din öğretiminde, belletici ve baskı altına
alıcı bir yaklaşımı değil; konuları çözümleyici ve yorumlayıcı bir yaklaşımı
benimseriz.
Din
öğretiminde dinin bütünleştirici, huzur verici ve barışı sağlayıcı gücünü
ortaya çıkarmaya çalışırız. “
Sunumumda
yukarıda verilen maddeleri şu şekilde uygulamaya çalıştım; öğrencilerin eylemlerini
sorgulama, neden güzel ahlaka uygun davranışlarda bulunmaları gerektiğini ve
bunun hem bireysel hem de toplumsal yaşama olan katkılarını yorumlayarak ve bunda
dinimizin rolünü fark ettirerek inançlarını akıllarıyla bütünleştirebilmelerini
amaçladım ve genel olarak tartışma ve soru-cevap yöntemlerinden yararlanarak bu
düşünme, sorgulama ve bütünleştirme eylemini yapabilmelerini amaçladım bu
sayede konuları çözümleyici ve yorumlayıcı bir yaklaşımı dersime yansıtabilmeyi
hedefledim bu da bana bütünleştirici, huzur verici ve barışı sağlayıcı bir ders
ortamını sunabilme fırsatını verdi.
Makale 3: Kur’an’a Ait Değerler ve
Dayanakları:
“Üstün
varlık olan insanın bulunduğu yüce konumdan düşmesini Yüce Allah istemez. Bu
sebeple Kur’an, insana iç ve dış hasımlarını insana tanıtmıştır. İnsanı ‘insanlık’
konumundan düşüren bu şeyler; kötü tutkular, kötü arkadaşlar, her türden
günahlar, şeytan, kötü çevre ve cehalettir. Tüm bunlara karşı nasıl bir
donanımla karşı koymamızın gerekleri de kutsal kitabımızda bizlere
açıklanmaktadır.”
Sunumumda Kur’an-ı Kerim’den
ayetlere yer vererek davranışlarımıza yön vermemizde bize yardımcı olacak en
doğru ve gerçek kaynağın Kur’an-ı Kerim olduğunu ve yaptığımız eylemlerde Yüce
Allah’ın rızasını kazanmamızı amaç edinmemiz gerektiğiyle buna ek olarak konuya
ilişkin ilk açıklamamı yaptığım slayt sayfasında Yüce Allah’ın bizim
mutluluğumuzu istediği vurgusunu yapmaya çalıştım.
“İnsan, kendini ayrıcalıklı hâle getiren temel
özelliklerinden biri olan akıl sayesinde kötülüklere karşı direnir. Yine akıl
sayesinde insan, hayatın maddî yönünü de inşa eder. Buna bağlı olarak da
çeşitli aletler yaptığı gibi medeniyetler de kurar. Bütün bunlar, onu, onuruna
ve büyüklüğüne yakışır bir yaşam standardına ulaştırmayı amaçlar.”
Bu eylemlerde bulunurken ahlaki
olana yönelebilmelerini ve her zaman eylemlerini akılları sayesinde
yorumlayarak eylemlerine yön verebilmelerini sağlamak amacıyla çeşitli örnekler
vererek yararlanmaya çalıştım.
“Kur’an, peygamberleri model
almamızı öğütler ve bu olguyu “üsve” terimiyle ifade eder (Mümtehine suresi, 4.
ayet). Hz. Muhammed de insanlara model olarak gönderilen son elçidir. Kur’an-ı
Kerim, onun model oluşunu şöyle belirtmektedir: “And olsun Allah’ın elçisinde
sizin için, Allah’a ve ahiret gününe kavuşmaya inanan ve Allah’ı çok anan
kimseler için, (uyulacak) en güzel bir örnek / model vardır.” (Ahzab suresi,
21. ayet)
Peygamberimiz Hz. Muhammed,
Müslümanların örnek alacağı başlıca kişidir. Çünkü o, mükemmel bir baba, iyi
bir eş, iyi bir komşudur. O, en güzel eğitici ve en güzel arkadaştır. Bu
bakımdan Müslümanlar onu, hep model olarak almak istemişlerdir.”
Kimi örnek almalı isimli slayt
başlıklarımda güzel ahlaka ilişkin bize en güzel örneğin Hz. Muhammed (S.A.V)
ve onun örnek Kur’an ahlakı olduğunu gerek Hz. Âişe’den rivayet edilen bir
haberle gerekse din kültürü ve ahlak bilgisi dersi 4.sınıf kitabının Peygamber
Efendimizin hayatını anlatan ilgili ünite içerisindeki yazılardan yararlanarak
sunumuma aktarmaya çalıştım.
Makale 4: Din Kültürü ve Ahlak
Bilgisi Dersinde Kavram Haritalarının Kullanımı
Kavramların
neler olduklarını öğrenmek kadar bu kavramların birbirleri ile olan
ilişkilerini bilmek gerek temel kavramı yapılandırma ve içselleştirmede gerekse
onunla ilişkili diğer kavramlar arasından ilişki kurarak daha anlamlı ve kalıcı
öğrenmeleri sağlar. Bu noktada bende sunumumda iki adet kavram haritası
kullanmaya çalıştım. Biri 4. sınıf ders kitabında yer alan haritalardan biriydi,
diğerini ise kendim hazırladım. Bu haritalardan ilki “Yüce Allah Kimleri Sever”
ikincisi ise “Kimi Örnek Almalı” isimli haritalardı. Haritaları oluştururken
sırasıyla her bir alt başlık için “Neden, Nasıl, Bu davranışa örnek verebilir
misin? Sence Yüce Allah neden bu davranışta bulunan insanları sever?” vb.
sorular sorarak hem öğrencilerin güzel ahlaka uygun davranışların neler olduğunu
öğrenmelerini hem de bu güzel ahlaklı olmamız noktasında dinimizin rolünü
kavratabilmeyi amaçladım.
Ayrıca makalede geçen şu cümle
disiplinler arası ilişki kurma noktasında benim için önemli bir nokta oldu; Din
eğitimi bilimi hem eğitim bilimleri hem de ilahiyat ve din bilimleri ile ilişki
içerisinde olan disiplinler arası bir bilimdir.
Bu noktada gerek hayat bilgisi,
türkçe, görsel sanatlar, beden eğitimi derslerinden faydalanabileceğim çeşitli
etkinlikler hazırladım. Eğitsel oyun, soru cevap yöntemindeki diğer sorular ve
istasyon yöntemi ile poster hazırlama çalışmalarında ayrıca onlara kısa filmler
izletip çeşitli sorular yöneltme noktasında disiplinler arası ilişkiyi
sağlamayı amaçladım. Ayrıca ‘Kimi Örnek Almalı’ başlıklı slayt bölümleri için 4.
sınıf din kültürü ve ahlak bilgisi dersinin ilerleyen ünitelerinden alıntılar
yaparak gelecek ünite konularına ilişkin zemin hazırlamak ve bilgiyi
temellendirebilmeyi amaçladım. Aynı zamanda hayat bilgisi dersinde; nezaket,
temizlik, büyüklere nasıl davranılması gerektiği ve çevre temizliği gibi
davranışları daha önce öğrendikleri için bu derste de güzel ahlaka uygun
davranışlar noktasında örnekler vererek bilginin bütünlüğünü ve disiplinler
arası ilişkiyi sağlayabilmeyi amaçladım.
Diğer Makale İçeriklerinin Sunum Ödevine Katkısı
Disiplinlerarası-Bilginin Bütünlüğü Bağlamında Çalışma
Elif Beyza Altun/18040242
Sınıf Öğretmenliği/3
Kazanım: 4.5.2. Temiz ve düzenli olmaya özen gösterir.
Ev, okul ve çevre temizliğinin yanı sıra öğrencilerin öz bakım becerilerini geliştirecek; yemek öncesi ve sonrası el ve ağız temizliği, beden, giysi temizliği gibi konular üzerinde durulur.
-Sunuş başlığı altında yer alan “Günümüzde din öğretiminin içeriği “bazı kalıp bilgileri öğrenciye belletmek” eylemi ile ifade edilemeyecek kadar genişlemiş ve zenginleşmiştir.”
“Öğrencinin, öğrenme deneyimine “anlama” ve “yorumlama” şeklinde aktif bir rolle katılımı hedeflendi.”
-Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Derslerinde Kavram Haritalarının Kullanımı makalesinde yer alan “Din öğretiminde belletici, baskı altına alıcı bir yaklaşımın yerini, konuları çözümleyici ve yorumlayıcı bir yaklaşım almalıdır. (Selçuk, 1997a). Bu durum anlamlı öğrenmelerin oluşmasını sağlayacaktır. Anlamlı öğrenmeler davranışlara yansıyacak, dinin bireyin hayatı ile ilişkisi ve ona katkısı berraklaşacaktır. Bunu sağlamak için de din öğretimi, bilgi elde etme yollarını ve aklı kullanma kabiliyetini geliştirici, yönlendirici bir şekilde düzenlenmelidir (Selçuk, 1997b).”
İfadelerinden hareketle sunu görevimi 5E yaklaşımıyla ele almanın öğrencilere katkı sağlayacağını göz önünde bulundurarak hazırladım. Giriş aşamasında ön bilgileri yoklayıcı sorular sorup günlük hayatla ilişki kurabileceği düzeyde anlatım; çeşitli soru ve etkinliklerle de öğrencinin sürece aktif katılımını sağladım. Böylece öğrencinin Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersinde maddi- manevi temizliğin önemini kavramasını, temizliğin İslam dinindeki yerini anlamasını ve hedeflenen tutumu sergilemesini beklerim.
-Sunuş başlığı altında yer alan “Değişim ve gelişim ihtiyacı din öğretiminde “Ne öğretelim?” sorusuyla başlamakta “Nasıl ve niçin öğretelim? sorularına uzanmakta ve öğretme-öğrenme süreçlerinin hemen hemen her aşamasında kendini hissettirmektedir. Bir paradigma değişikliği ihtiyacı, din öğretiminin niteliğini, öğretenlerin yeterliklerini, öğrenenlerin hazır bulunuşluklarını ve öğrenme ortamlarını sürekli sorgulama gereğini de beraberinde getirmektedir.”
“Öğretimde muhteva, yöntem, hedef ve öğrenci bir bütündür.”
“Öğretme-öğrenme sürecinden istenilen ürünlerin tam olarak alınması için hem dersin öğretim programının iyi hazırlanmış olması hem de bu programın bütün öğrenciler için etkili bir öğretim hizmetiyle işletilmesi gerekir.”
-Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Derslerinde Kavram Haritalarının Kullanımı makalesinde yer alan “Artık bilgiyi işleme, ayıklama, örgütleme, amaçlara uygun yapılandırabilme önem kazanmıştır.”
“Bilgiye ulaşabilen, karşılaştığı verileri anlamlandırabilen, bilgiyi örgütleyebilen, bunları sorunların çözümünde kullanabilen, problem çözme becerileri gelişmiş bireyler yetiştirmek bir ihtiyaç hâline gelmiştir. Zira artık bilgiyi sadece hafızaya aynen almak ve bilgi depoları hâline gelmek, hayatı kolaylaştırmamaktadır. Bu durum din konusu için de geçerlidir.” ifadeleri doğrultusunda
Öncelikle ödeve “Sunuyu hazırlayacağım ilgili kazanım hakkında ben ne biliyorum?” “Maddi- manevi temizlik kavramlarını ben nasıl anlamlandırıyorum?”, “Maddi- manevi temizliği sağlamak için neler yapıyorum, çevremdeki insanlar neler yapıyor?” sorularına yanıt aramakla başladım.
Ödevi hazırlamadan önce benim ön bilgilerimi yoklamam gibi, derse benzer yolla -öğrencilerin bu kavramlar hakkında neler bildiğini, neler yaptıklarını tespit amacıyla- çeşitli sorular yönelterek başladım. Ardından ilgili derste ne öğreneceklerini, onlardan neler beklediğimi açık ve net bir şekilde belirttim. Böylece hedeften haberdar olan öğrenci neyi neden yaptığını anlayacak, anlamlı öğrenme gerçekleştirme sürecine katkı sağlayacaktır.
Özellikle keşfetme ve derinleştirme aşamalarında öğrencilere sunduğum günlük yaşantısında karşılaştığı ya da karşılaşabileceği problemler aracılığıyla kendi başına -öğretmenin gerektiğinde yönlendirmesiyle- doğruya, bilgiye ulaşmasını hedefledim. Ayrıca sahip olduğu bilgileri sorunlarını çözme için uyarlayabilmesini; problem çözme becerisini geliştirmeyi hedefledim.
-Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Derslerinde Kavram Haritalarının Kullanımı makalesinde yer alan “Oysa öğrenciler, DKAB öğretiminin hayatla bağının kurulmasını, bilgilerin günümüz ile ilişkilendirilmesini istemektedirler (Bilgin, 1990; Oğuzkan, 1991; Uçar, 1998). Din ile ilgili bilgi birikiminin bireye örgütlü bir şekilde sunulmasının yanı sıra bireyin dinî bilgiler arasındaki ilişkiyi nasıl kurduğunun bilinmesi bir ihtiyaçtır.”
İfadesi öğrencilerin ilgili öğrenmeyi sağlayabilmesi ve hayatla ilişki kurması bir dersle sınırlı kalarak mümkün olmadığını göstermektedir. “Bilginin Bütünlüğü- Disiplinlerarası Çalışma” burada daha anlamlı hale gelmektedir.
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi diğer derslerin- disiplinlerin hedefleriyle ilişkili bir bütün olarak sunulması, öğrencinin bilgileri örgütlemesi, öğrenmeleri kalıcılığını sağlaması ve günlük hayata uyarlayabilmesi noktasında destek sağlayacaktır.
Bilginin bütünlüğü ilkesi kapsamında Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi kazanımları, ön öğrenmeleriyle ilişkili başlayan dersin devamında Hayat Bilgisi, Beden Eğitimi ve Oyun, Görsel Sanatlar ve Türkçe dersleri ilgili kazanımlarıyla ilişki kurmaya dikkat ederek sunumu hazırladım.
Zeynep Büşra Atik
17040021
Sınıf Öğretmenliği III. Sınıf
Kazanım: 4.1.4
Subhaneke duasını okur, anlamını söyler.
“Öğrencinin, öğrenme deneyimine “anlama” ve
“yorumlama” şeklinde aktif bir rolle katılımı hedeflendi. Böylece “öğrenen
merkezli” anlayış ön plâna çıkmış oldu. Kitapta “kabul tarzında öğrenme” ile
“keşif” (buluş) yoluyla öğrenme arasında bir tercih yapıldı. Öğrenciden,
sunulan malzemeyi olduğu gibi kabul etmesi değil içerik üzerinde düşünmesi,
araştırması ve sorgulaması istendi. Bu süreç içinde, problemleri doğru
tanımlama, yanlışlara bilimsel argümanlarla cevap verme, geleneksel din
anlayışımızın açmazları üzerinde daha sağlıklı değerlendirme yapmaya imkân
verebilecek zihinsel ve duygusal alışkanlıklar kazandırmanın çeşitli yöntemleri
ortaya çıktı.(Selçuk)”
Bu makaleden hareketle sunumda dua nedir? Niçin önemlidir?
Ne zaman? Kime dua ederiz gibi sorularla öğrencilerin anlamlandırma, yorumlama,
üzerine düşünme diğer disiplinlerle ilişkilendirme becerilerini destekleyecek
bir sunu hazırladım.
“Dinle
ilgili bilgilerin öğretiminde bilgilerin miktarı kadar bilgi birimlerinin
birbiri ilişkisinin de öğretilmesi gerekmektedir. Din öğretiminde belletici,
baskı altına alıcı bir yaklaşımın yerini, konuları çözümleyici ve yorumlayıcı
bir yaklaşım almalıdır. (Selçuk, 1997a). Bu durum anlamlı öğrenmelerin
oluşmasını sağlayacaktır. Anlamlı öğrenmeler davranışlara yansıyacak, dinin
bireyin hayatı ile ilişkisi ve ona katkısı berraklaşacaktır. Bunu sağlamak için
de din öğretimi, bilgi elde etme yollarını ve aklı kullanma kabiliyetini
geliştirici, yönlendirici bir şekilde düzenlenmelidir (Selçuk, 1997b)Beyin fırtınası
aşamasında konu ile ilgili bütün kavramlar listelenir. Başlangıç olarak,
kavramlar arası ilişkilerin varlığı ilişkinin önemi veya kavram sayısının
fazlalığı dikkate alınmaz. Mümkün olduğunca fazla kavram ve ilişki belirlenmeye
çalışılır.”
Bu makaleden hareketle Öğrencilere bilgileri
sorgulayabileceği, günlük hayatta karşılaştığı sorunlarla başa çıkmada dinin de
yol gösterici olabileceğini, değerlerin farkına varabileceği, öğrendiği bilgiyi
yaşamla ilişkilendirebileceği, öğrendiklerinin önemini kavrayabileceği bir sunu
hazırladım.
“İki boyutlu
görsel araç-gereçler öğretimde kullanılarak, bireyin öğrenmeleri arasındaki
değişik bağlantıları kurması sağlanabilir; bilgileri örgütlemesi ve böylece
uzun süreli hafızada depolaması kolaylaştırılabilir. Böylece bireyin bilgiyi örgütlemesine
ve anlamlandırmasına yardımcı olunabilir.” Metinden de yararlanarak sunuyu iki
boyutlu görsellerle çeşitlendirilmeye çalıştım.
Bütüncül bir yaklaşım içinde
okul, öğrencilere, dinin getirdiği dünya görüşünün temel ilkelerini tanıtmalı,
onlara gerçeğin dinî açıdan nasıl yorumlandığı konusunda da bilgi vermelidir.
Din eğitiminin diğer
disiplinlerle ilişkisi ve bilginin bütünlüğü üzerine düşündüğümde hazırladığım
kazanımı günlük hayatla, Türkçe dersi ile, değerler eğitimi ile
ilişkilendirdim. Örneklerle, Subhaneke duasının anlamıyla bu süreci daha da
kalıcı hale getirmeye çalıştım.
Merve TIRAŞ
S.Ö – 3
18040312
6 Mayıs 2021
MAKALE VE KAZANIM İLİŞKİSİ
KAZANIM: 4.2.1. İslam’ın İnanç Esaslarını Sıralar
Sunumumu hazırlarken kavramların öğretiminde
tek bir kaynak yerine birden fazla kaynaktan yaralanarak öğrencilerin, tek bir
bakış açısı ile kavramları anlamlandırmaları yerine birden fazla bakış
açısından yararlanmalarını istedim. Diğer bir yönü ise doğru bilgiye ulaşmak
için farklı kaynaklardan yararlanmak bilgileri rafine etmek doğru bilgiyi
öğrenciye aktarmada yarar sağlar. Sunumumdaki kavramlar; İMAN, İNANÇ ESASLARI,
ALLAH'A İMAN, AHİRETE İMAN, MELEKLERE İMAN, PEYGAMBERLERE İMAN, İLAHİ KİTAPLARA
İMAN, KADER ve KAZAYA İMAN’DIR. Kavramların, öğrencilerin belleğinde daha
kalıcı olması ve ileriye dönük hatırlanmada yardımcı olması için sunumumda
kavram haritalarına yer verdim. Bilginin bütün bir şekilde algılanması için
görsellerle, etkinliklerle ve kavram haritalarına yer verdim. Türkçe, Hayat
Bilgisi ve Matematik dersleri ile ilişkilendirdim. Örneğin Türkçe dersi için
görsellerle, öğrencilerin dikkatlerini yoğunlaştırıp soru- cevap, not aldırma
gibi tekniklerle, Hayat Bilgisi dersinde ise yönetici kavramı ile dünyanın
yöneticisin kim olduğunu ilişkilendirmeyi amaçladım.
Sunumumda,
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi kazanımını öğrencilerin, hayatla bağ
kurmalarını, bilgilerin günümüz ile ilişkilendirmelerini sağladığımı
düşünüyorum. Çünkü Meleklere İman kavramını öğretirken direkt bilgiyi sunmak
yerine önce öğrencilere, “Melek gibi insan, Melek yüzlü” gibi ifadeler
kullandım.
Günümüzde
din öğretiminin içeriği “bazı kalıp
bilgileri öğrenciye belletmek” eylemi ile ifade edilemeyecek kadar
genişlemiş ve zenginleşmiştir. Sunumumda
da aktarmaya çalıştığım kadarıyla bilgileri, farklı kaynaklardan harmanlayarak
kalıp bilgilerin dışına çımayı hedefledim. Harman ile de bilgilerin arasında
bir bütünlük kurmaya çalıştım.
“Öğretimde muhteva, yöntem, hedef ve öğrenci
bir bütündür.” Sunumumda
da kullandığım, anlatım yöntemi ve soru- cevap tekniği, içerik, hedef ile de
öğrenciye katkısını amaçladım.
Sunumum,
öğretmen merkezli yerine öğrenme merkezlidir. Öğrenme merkezli sınıf ortamı
sayesinde öğrenci ve öğretmen etkileşimin daha sağlıklı olacağını düşündüm. Çünkü
öğretmen merkezli öğretimde, öğrenci pasiftir, öğretmen aktiftir. Bu bağlamda
da bir tarafın pasif diğer tarafın aktif olması öğrenme açısından olumsuzluk
teşkil eder. Kısacası sunumumda öğrencinin, aktif bir rolle katılımı
hedeflendi.
Makalelerin İçeriğinin
Sunum Ödevine Uygulanması
Emre can Köse 18040285
Din
kültürü ve ahlak bilgisi öğretiminin hayatla bağının kurulmasını, bilgilerin
günümüz ile ilişkilendirilmesini istemektedirler. Problem çözme becerisi
gelişmiş, bilgiyi örgütleyip çözümlemeyi bilen bireyler yetiştirmek bir ihtiyaç
olmuştur.
Din
öğretiminde baskıcı bir yaklaşım yerine, konuları çözülmeyi ve yorumlayıcı bir
yaklaşım ele alınmalıdır. Böyle bir yaklaşım ile anlamlı öğrenmelerin öğrenmeler
sağlacaktır. Anlamlı öğrenmeler ile bireyin davranışına yansıyarak bireyde bir
saydamlık sağlayacaktır. Bunu sağlamak için de din öğretimi, bilgi elde etme
yollarını ve aklı kullanma kabiliyetini geliştirici, yönlendirici bir şekilde
düzenlenmelidir.
Öğretimde
muhteva, yöntem, hedef ve öğrenci bir bütündür. Öğretmen, dersin sonunda
ulaşılacak öğrenme düzeyini bilmiyorsa onu gerçekleştirecek bir yöntem
belirleyemeyecektir.
Değişim
ve gelişim ihtiyacı din öğretiminde “Ne öğretelim?” sorusuyla başlamakta “Nasıl
ve niçin öğretelim? sorularına uzanmakta ve öğretme-öğrenme süreçlerinin hemen
hemen her aşamasında kendini hissettirmektedir.
İki
boyutlu görsel araçlar, grafikler, şemalar, tablolar, haritalardır. Bunlar
“farklı olaylar, durumlar ve kavramlar arasındaki ‘neden-sonuç’ ilişkilerini
belirten mantık ağlarıdır.
Bugün
eğitim-öğretim faaliyetini etkinlikle yürütebilmede araç-gereçlerin
kullanılmasının gereği açıktır.
Kavram,
bireyin yaşantıları sonucu obje ve olayların ortak özelliklerinden soyutlanarak
elde edilen ve sembollerle ifade edilen düşünme ürünüdür.
Kavram haritaları, bireylerin sahip oldukları kavramlardaki ve kavramlar
arası ilişkideki yanlışlıkları gösterirler. Böylece öğretmen öğrencilerin konu
alanındaki anlamlandırmalarını daha iyi görebilir.
Kavram
haritası, bireyin belli bir konudaki bilgi yapısının görsel bir temsilidir. Bu
yönüyle kavram haritası, bireyin o konu ile ilgili bilgilerini ve bilgilerin
birbiri ile ilişkisini gösteren şematik bir yapıdır. Bu nedenle kavram haritası
“zihin haritası” olarak da bilinir.
Okumuş
olduğum bu makalelerde, sunumuma dair uygulamış olduğum bilginin bütünlüğü ve disiplinler
arası çalışma:
öğretim
yöntemlerini kullanmadan önce muhteva, hedef ve öğrencilere yönelik en iyi
nasıl şekilde öğretebileceğimi ve neden bu bilgileri öğretebileceğime ilişkin
cevapları kendi içimde düşünüp cevap arayarak sunumuma başladım.
Öğrencilerin
derse dikkatlerini çekmeleri ve derse ilgilerinin artması iiçin
görseller,
şekiller ve haritalar kullandım. Bir kavram haritasına yer vererek öğrencilerin
kazanımda soyut bir şekilde verilen bilgiyi daha somut bir şekilde ve diğer bilgilerle
ilişki içinde anlamasını sağlamak için kullandım.
Büşra Nur Arslan
18040245
Sınıf Öğretmenliği 3.
Sınıf
ü Makale 4 Sunuş inceleme
Sunumumu yaparken birçok
kaynak araştırması yaptım ve ödevi hazırlarken bu makalede yer alan bir ilkeyle
hareket etmeye çalıştım. O da ne öğretebilirim değil niçin ve nasıl öğretelim
sorusuydu. Konum gereği sadece tekbir ve salavat şu demektir yeri ne olabildiğince
içerikle zenginleştirmeye çalıştım.
Bilgi
bütünlüğü noktası bu makalede şöyle ifade edilmiştir: ‘’Bu yönüyle kitap, öğretme-öğrenme
sürecinde olaylara ve olgulara çok boyutlu bakabilme, irdeleme, çözümleme, akıl
yürütme, karar verme, kavramlaştırma, özbilinç, öz denetim gibi beceriler
kazandırma çabanızda bir “referans çevresi” olabilmek hedefini güdüyor.’’ Bu
açıklama sonucunda tüm süreçlerin ve bilgilerin birbiriyle girişik ve
etkileşimli olduğunu görüyoruz. Tüm eğitim sürecinde olduğu gibi Din Kültürü ve
Ahlak Bilgisi’nde de yöntem, hedef ve öğrenci bir bütündür. Bu sunumu yaparken
öğrenciye bilgiyi dayatmak yerine onu işe katmayı amaçladım.
Disiplinlerarası
yaklaşımda ise şunları gördüm: Din öğretiminin hangi boyutlarda
işleneceği birçok zemine dayanmaktadır. Bu zeminler birbiriyle ilişki içindedir
ve birbirlerini desteklerler. ‘’Kitapta
“kabul tarzında öğrenme” ile “keşif” (buluş) yoluyla öğrenme arasında bir
tercih yapıldı. Öğrenciden, sunulan malzemeyi olduğu gibi kabul etmesi değil
içerik üzerinde düşünmesi, araştırması ve sorgulaması istendi. Bu süreç içinde,
problemleri doğru tanımlama, yanlışlara bilimsel argümanlarla cevap verme,
geleneksel din anlayışımızın açmazları üzerinde daha sağlıklı değerlendirme
yapmaya imkân verebilecek zihinsel ve duygusal alışkanlıklar kazandırmanın
çeşitli yöntemleri ortaya çıktı.’’ Tüm bu süreçler çocuklarda birçok alanı
aktif tutacak ve çalışmasını sağlayacaktır.
ü Makale 6 Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi
Dersinde Kavram Haritaları Kullanımı makale inceleme
Bu makale benim ödevimde
2.aşamada kullandığım bir makale oldu. Ödevin ilk kısmında verdiğim karmaşık
bilgileri bu makale sonunda kavram haritası kullanarak düzenledim.
Kavram haritaları bilginin bütünlüğü açısından önemlidir
çünkü bilgilerin ilişkilerini görebildiğimiz ve bunu bütün halde
gösterebildiğimiz tekniktir. Temelde zaten bilgilerin ilişkilerini görmek
vardır. Bu açıdan kavram haritaları öğretmenler için son derece yararlıdır.
Disiplinlerarası
yaklaşım düşünüldüğünde ise makalede belirtildiği gibi Din
Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi en başta Eğitim Bilimleri ile ilişkilidir.
Disiplinler hem birbirinden etlilenir hem de birbirini etkiler. Bu ve daha
birçok disiplin din kültürüyle ilişkikilidir. Makalede de belirtildiği gibi
tutumumuz öğrenci merkezli olmalıdır. Bu tutuma göre öğrencilere keşfetme ve
araştırma ortamları sunulur. Bu onları gerçek hayat problemlerine hazırlar. Bu
süreçte din kültürü birçok derse zemin olduğu gibi birçok dersi de etkiler.
ü Makale
5 ile ilgili veri bulamadım. Yazmış olduğunuz künye ile uyumlu makaleye
ulaşamadım. Bu sebeple bu kısma inceleme yazamadım.
DİĞER
MAKALELER’İN İÇERİĞİNİ “SUNUM ÖDEVİME” NASIL UYGULADIM?
Kazanım: 4.4.1. Hz. Muhammed’in doğduğu çevrenin genel özelliklerini
açıklar.
Hz. Muhammed’in (s.a.v.) doğduğu çevrenin
sosyal ve dinî özelliklerine yer verilir.
Din Kültürü ve Ahlak
Bilgisi dersi için hedeflenmiş ve sunumumun konusu olan bu kazanıma baktığımızda
makalelerin içeriğinden sunumumda şu şekilde yararlandım;
SUNUŞ
Günümüzde din öğretiminin
içeriği “bazı kalıp bilgileri öğrenciye belletmek” eylemi ile ifade
edilemeyecek kadar genişlemiş ve zenginleşmiştir. Sunumu
hazırlarken aslında kazanımım kapsamında olağan durumları öğrencilerime
aktarmam gerekmektedir. Çünkü geçmiş şartları değiştiremeyeceğimiz ve o dönemde
bulunmadığımız için ancak birincil kaynaklardan edinen bilgileri öğrencilere
sunmam gerekir. Bu doğrultuda olağan bilgileri öğrencilerime aktarmış oldum. Fakat
bu sunuş şeklimi dar kalıplar ile değil öğrenciyi aktif hale getirecek sorular,
örnekler ve görsellerle zengin bir hal ile nitelendirerek kazanımı hedeflemeyi
amaçladım. Bu şekilde öğrenciler de aktarılan bilgiler ile görselleri
anlamlandırarak bilgiyi doğru şekilde kazanır ve kullanır.
Değişim ve gelişim
ihtiyacı din öğretiminde “Ne öğretelim?” sorusuyla başlamakta “Nasıl ve niçin
öğretelim? sorularına uzanmakta ve öğretme-öğrenme süreçlerinin hemen hemen her
aşamasında kendini hissettirmektedir. Makaledeki bu bilgi ile
neyi nasıl öğreteceğimi aslında sunumun hazırlığında aktaracaklarımı
içselleştirerek bu şekilde sunumu planladım.
Öğretimde muhteva,
yöntem, hedef ve öğrenci bir bütündür. Öğretmen, insanların nasıl öğrendiğini
nasıl davrandığını bilmiyorsa yani psikolojinin verilerinden yararlanamıyorsa
öğrenme ortamına uygun olan yöntemi düzenleyemeyecektir. Tabi bu arada
öğretmenin okuttuğu konu alanının, öğrenciye katkılarını da dikkate alması
gerekecektir. Bu doğrultuda sunumumda içerik kapsamında
konuya ilişkin bilgilere yer verdim. Her ne kadar gerçek anlamda öğrencilere
sunma aşamasına daha gelecek olsam da 4.sınıf öğrenci düzeyine uygun, etkili olabileceğini
düşündüğüm yöntem teknikler kullandım. Verilen bu bütünlüğü dikkate alarak
sunumu hazırlamaya çalıştım.
Öğrencinin, öğrenme
deneyimine “anlama” ve “yorumlama” şeklinde aktif bir rolle katılımı
hedeflendi. Böylece “öğrenen merkezli” anlayış ön plâna çıkmış oldu. Sunumda
öğrenciyi aktif kılacak sorular sormaya dikkat ettim. Bu noktada öğrencinin
bilgiyi direkt olarak kazanmasını değil hem ön bilgilerini kullanarak hem de
dikkat çekici etkinlikler ile zenginleştirerek bir bütün halinde öğrencilere
sunumumda kazandırmayı hedefledim.
DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSLERİNDE
KAVRAM HARİTALARININ KULLANIMI
Dinle ilgili bilgilerin öğretiminde bilgilerin miktarı kadar bilgi
birimlerinin birbiri ile ilişkisinin de öğretilmesi gerekmektedir. Bu doğrultuda bilgi bütünlüğü içerisinde konu
anlatımını belli bir sıra düzeni ile sunumuma yansıtmaya çalıştım.
Oysa öğrenciler, DKAB öğretiminin hayatla bağının kurulmasını,
bilgilerin günümüz ile ilişkilendirilmesini istemektedirler. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi hayatımızın
şeklini oluşturan bir ders diyebiliriz. Bu yüzden bu kazanım ile Hz. Muhammed’in
doğduğu çevreyle öğrenciler de kendi hayat şartlarını ilişkilendirme ve bağ
kurma şansı bulacaktır.
Din öğretiminde belletici, baskı altına alıcı bir yaklaşımın yerini,
konuları çözümleyici ve yorumlayıcı bir yaklaşım almalıdır. Hz. Muhammed’in doğduğu çevrede tek bir
din değil birçok din insanlar tarafından benimsenmişti. Bu yüzden bu dinleri de
sunumumda konu olarak ekleyerek karşılaştırma imkânı yaratmaya çalıştım. Bu
dine mensup olamazsınız, bunu kesinlikle yapamazsınız gibi cümleler kullanmayarak
zorunda bırakma yaklaşımı sergilemedim Ayrıca örneğin öğrencilere
putlara tapamazsınız gibi bir bilgi aktarımı yerine putlara tapılmanın Allah
tarafından nasıl belirtildiğini ayetler ile örneklendirmeye çalıştım. Baskıcı
bir yapı tarzında değil de ayetler ile destekleyici bir nitelik kazandırmanın
sunuma uygun olacağını düşündüm. Bu şekilde öğrenci de yaşantısında ve
öğrendikleri bilgileri uygun tutumlar ile ele alabilecektir.
İki boyutlu görsel
araç-gereçler öğretimde kullanılarak, bireyin öğrenmeleri arasındaki değişlik
bağlantıları kurması sağlanabilir; bilgileri örgütlemesi ve böylece uzun süreli
hafızada depolaması kolaylaştırılabilir. Böylece bireyin bilgiyi örgütlemesine
ve anlamlandırmasına yardımcı olunabilir. Ben de sunumumda video
ve çeşitli görsellere yer verdim. Bu şekilde konuyla ilgili görselleri
kullanarak öğrencilerin anlamlandırmasına yardımcı oldum.
Kavram, bireyin yaşantılar
sonucu obje ve olayların ortak özelliklerinden soyutlanarak elde edilen ve
sembollerle ifade edilen düşünme ürünüdür. Bu doğrultuda
sunumumda çeşitli kavramlara ve bu kavramların açıklamalarına yer verdim.
Din eğitimi bilimi hem eğitim
bilimleri hem de ilâhiyat bilimleri ve din bilimleri ile ilişki içerisinde olan
disiplinler arası bir bilimdir. Bu yüzden sunum sonunda konu
ve kazanım bütünlüğü doğrultusunda çeşitli dersler ile ilişki kurdum.
Din kültürü ve ahlak bilgisi derslerinde kavram haritalarının kullanımı makalesinde
DKAB derslerinde kavram haritalarını kullanmanın gereğine, nerelerde ve nasıl kullanılabileceğine
işaret ediliyordu ve sonuç olarak; din kültürü ve ahlâk bilgisi derslerinde
kavram haritalarını hazırlamanın ve öğretimde kullanmanın öğrenci, öğretmen ve
programcılar için yararları vardır cümlesi bulunuyordu. Ben kazanımım
kapsamında sunumumda kavram haritasına yer vermedim ama bu makaleyi okuyarak Din
Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersinde kavram haritası kullanımının içeriği zengin
bir şekilde sunabileceğini, dersin çeşitli aşamalarında kullanılabileceğini ve
öğrenciye yarar sağlayacağı konusunda bilgiler edindim.
DİN ÖĞRETİMİNDE YENİ YAKLAŞIMLAR: Burada doğru ve net kaynağa
ulaşamadım. Fakat bu başlık altında bulduğum ve okuduğum makaleler
doğrultusunda insanların inandıkları dini bilme ve sonraki nesillere
aktarma ihtiyacı sonucu ortaya çıkan din eğitiminin, tarihten günümüze değişen
yaşam koşulları ile farklı uygulamalar geçirdiğini gördüm.
Bilgi Bütünlüğü-Disiplinler
Arası Çalışmak: Sunumda konunun akışında ilk olarak ön
bilgileri yoklama ile başladım, sorulara sorarak bunu yaptım. Bu aşamadaki soruları
görseller ile destekleyerek öğrencilerin aktif katılımını sağlamak istedim. Devamında
kazanımın içeriğini yansıtan bir video izlettirerek konuya dikkatlerini çekmeyi
amaçladım ve konunun aktarıma açıklama aşamasına basamak sağladım. Bu doğrultuda
bilgi bütünlüğü çerçevesinde ilerlemeyi amaçladım. Sunumumda akış
içerisinde de çeşitli sayfalarda farklı derslerin kazanımlarını belirttim. Son
kısımda da hayat bilgisi, sosyal bilgiler, Türkçe, şehrimiz ve kendi iç bilgi
bütünlüğü için din kültürü ve ahlak bilgisi dersleriyle ilişkisini ele aldım. Örneğin;
Sevgili peygamberimiz Hz. Muhammed’in doğduğu çevredeki sosyal durumları
anlatırken aslında şehirdeki “sosyal yaşamı fark eder” kazanımıyla ilişkilidir.
Ya da hayat bilgisinde aile büyüklerinin çocukluk dönemlerinin özellikleri ile
kendi çocukluk döneminin özelliklerini karşılaştırır kazanımı ile de aslında Hz.
Muhammed’in doğduğu dönemin özelliklerinden yola çıkarak aile büyüklerinin de
çocukluk dönemlerini merak eder ve karşılaştırma yapma isteğinde olur sonucuna
vardım. Bu şekilde kazanımlar arası bir ilişki ile bilgi bütünlüğünü de ele
almış oldum.
Adı
Soyadı: Cansu Atay
Numara:
18040096
Sınıf
Öğretmenliği
Sunumumda
kullandığım kazanım: Hz. Muhammed’in (s.a.v.) çocukluk ve
gençlik yıllarındaki davranışlarını kendi hayatı ile ilişkilendirir.
4 Sayfalık “Sunuş”
adlı bölümdeki içeriğe göre sunum ödevimi nasıl planladım?
Ödevimde
düşünen, sorgulayan, inancını aklıyla bütünleştiren öğrencilerin yetişmesine
hizmet edecek yöntemleri kullanmaya
çalıştım. Din öğretiminde, belletici
ve baskı altına alıcı bir yaklaşımı değil; konuları çözümleyici ve yorumlayıcı bir yaklaşımı benimsedim. Din öğretiminde dinin bütünleştirici,
huzur verici ve barışı sağlayıcı gücünü ortaya çıkarmaya çalıştım. Ahlaki
öğretilerin kazandırılmasını amaçladım. Konuyu
kavram kargaşası ve kavram belirsizliğini giderecek şekilde anlatmaya çalıştım.
Sağlıklı bir din anlayışının kaliteli bir eğitim-öğretim sürecinden geçtiğine inanarak
zorlama ve baskılama yapmadan konuyu öğretmeye çalıştım. Din öğretimi yaparken
oku, düşün ve anla prensibini benimsedim. Konuyu anlatırken öğrencileri derse
aktif bir şekilde kattım. Öğrencileri sadece dinleyici konumda düşünmedim.
Derslerde sorular sorarak, düşünerek, eleştirerek öğrenmelerini sağladım. Sunumumu
hazırlarken 5e planını kullandım. Öğrenciyi merkeze alarak ders planımı
hazırladım.
“Din
Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Derslerinde Kavram Haritalarının Kullanımı” adlı
makaleye göre sunum ödevimi nasıl planladım?
Din kültürü ve ahlâk bilgisi derslerinde kavram haritalarını
hazırlamanın ve öğretimde kullanmanın öğrenci, öğretmen ve programcılar için
yararları vardır. Öğrenci için, öğrenilecek anahtar kavram ve önermeleri açık
hâle getirir. Yeni bilgi ile hâlihazırdaki bilgi arasında bağ kurmayı sağlar.
Öğrencilerin kendi öğrenmeleri üzerinde düşünmelerini sağlar. Karşılaşılan bir
metni analiz etme ve anlamayı kolaylaştırır. Ben de bu şekilde öğrencilerin
öğrenmelerini kolaylaştırmak amacıyla kavram haritaları kullandım.
Öğretmen için ise,
öğretimi plânlama, uygulama ve değerlendirme aşamalarında yararları vardır.
Öğretmene bilgiyi örgütlemede, öğrencinin ön öğrenmelerini ve yanlış
kavramlaştırmalarını tespit etmede ve öğretimi plânlamada yardımcı olur.
Öğretmen–öğrenci, öğrenci-öğrenci etkileşimi ve işbirliğini sağlar. Öğrencileri
derse katmada ve güdülemede, öğrenmeyi öğretmede, öğrenme stratejileri
geliştirmede, yaratıcı düşünceyi geliştirmede önemli rol oynayarak din kültürü
ve ahlâk bilgisi derslerinin etkililiğini artırır.
Ders programını plânlama
ve örgütlemede plânlayıcıların önemli ile önemsiz bilgileri görmelerine
yardımcı olur.
Sunumumu hazırlarken
öğrencilerin öğrenmesini kolaylaştırmak amacıyla kavram haritalarından
yararlandım. Öğrencilerin dikkatini çekmek için ve derse olan ilgilerinin
artması için görseller, şekiller ve haritalar kullandım.
Disiplinler Arası
Çalışmak ve Bilginin Bütünlüğü
Din eğitimi sadece bir
dinin öğrenene aktarımını sağlayan araç ilmi olmayıp, öğrenilmesine katkı
sunduğu dinin toplum tarafından anlaşılmasını, insan ve dinin olumlu ve yapıcı
bir bağlamda buluşmasını da hedefleyen bir bilimdir.
Din eğitimi verilirken
disiplinler arası çalışmak esastır. Çünkü din, insan, kültür, sosyal yaşam gibi
tüm alanlar iç içedir. Bu yüzden ödevimi hazırlarken konumun başka dersler ile
ilişkisini de bularak sunumda yer verdim.
Kazanım: Dini ifadeleri, günlük konuşmalarda doğru
ve yerinde kullanır.
Sunumu hazırlarken dikkat ettiğim en önemli nokta
kazanımın dışına çıkmamak oldu. Konuyu anlatırken verilen bilgilerin birbiri
ile çatışmamasına dikkat ettim. Çünkü öğretilmek istenen konu kendi içinde
çelişirse öğrenci anlamada güçlük çekecektir ve öğrenme gerçekleşemeyecektir. Güvenilir
kaynaklardan araştırmalar yaparak en doğru bilgiyi öğretmeye çalıştım. Bilgi
sadece konu anlatmak amaçlı değil kültürel mirasın da nasıl gelecek nesillere
aktarılacağının da önemli bir parçasıdır.
Sunumda farklı alanlardan yararlandım. Çünkü bilgi
artık sadece tek yönlü olarak değil farklı yönleriyle de anlatılmaya
yöneliktir. Farklı öğretim teknik ve yöntemlerinin bulunması eğitim için
çeşitlilik içermektedir. Bu çeşitlilik de bilginin farklı şekillerde
öğretilmesini sağlar. Kavram haritaları, balık kılçığı… Bu tarz haritalar
bilginin farklı şekillerde sunulmasını, bilgiler arasındaki ilişkiyi daha iyi
anlamak için önemlidir. Bilginin ezber bir bilgi olarak sunulmamasını sağlar ve
bilginin bellekte kalıcı olmasına yardımcı olur.
Kazanım: 3.
Ünite Güzel Ahlak
4.3.1.
Bireyin güzel ahlaklı olmasında dinin rolünü fark eder
Kaynakça:
1. http://www.kuranveinsaninanlamarayisi.com/FileUpload/op492780/File/sunus.pdf
2. Akyürek, S. (2003). Din Kültürü ve
Ahlâk Bilgisi Derslerinde Kavram Haritalarının Kullanımı. Değerler Eğitimi
Dergisi, 1 (3), 65-85.
Sunuş
Eğitim
öğretim süreçlerinde bizler yan öğretmenlerin iyi bir sistemle ders planını
oluşturmaları gerekmektedir. Öğretim süreçlerinde muhteva, yöntem, hedef ve öğrenci
bir bütündür. Öğretmen farklı disiplinlerden yararlanarak ve öğrencilerinin nasıl
öğrenebileceklerini bilerek buna uygun planlar hazırlamalıdır. Yeni eğitim
öğretim paradigmasının amacı öğrenciyi aktif etmektedir. Bilgileri olduğu gibi
alan öğrenci yerine onu kullanan, sorgulayan, eleştiren bir bilgi edinme süreci
önemsenmektedir. Her planın başında önceki bilgilerin üzerine yeni bilgiler
eklenilir. Bu nedenle her ders başında “hazırbulunuşluk” önemlidir. Sunumumda
derse başlarken ön bilgilerini ve hazır bulunuşluklarını kontrol etmek amacıyla
birkaç soru sordum. Soruların “evet veya “hayır” gibi cevaplı olmamasına da
dikkat ettim. Böylelikle önceden neler bildiklerini ve konuya dair fikirlerini öğrenerek
ders planıma devam ettim. Öğrencilerin öğrenecekleri
konuya dair kavram bilgileri de önemlidir. Dersi en başından derste geçen
kavramları açıkladım. Böylelikle kavram kargaşası ve belirsizliği giderilmiş
oldu.
Öğrenen
merkezli eğitim sistemindeki önemli hususlardan biri de öğrencinin aktif
olmasıdır. İlk hususta güzel ahlak örneği olanlar ve olmayanlar konulu bir
etkinlik yaptırdım. Bu etkinlikte güzel ahlaka uygun olan örneklerini kendileri
buldular ve doğruladılar. Daha sonra “Güzel Ahlaklı Olmak” etkinliğinde de
onlara güzel örnek kartları çektirip bununla ilgili hikayeler yazmalarını
istedim. Önceki etkinlikte kendilerinin doğru buldukları davranışları bu sefer
rastgele çektirip güzel bir durum örneği yazmalarını amaçladım. Birkaç örnek
paylaşıldıktan sonra grup birliğine güvenerek canlandırmalar yapmalarını
istedim. Bazen yazmak yerine gerçekten anı canlandırmak da öğrencilerin aktif
olmasını hem de gerçekten yaşama aktarmalarını sağlıyor. Böylelikle düşünen,
aklıyla inancını bütünleştiren ve yorumlayan bireyleri amaçladım.
Din
Kültürü ve Ahlak Bilgisi Derslerinde Kavram Haritalarının Kullanımı
Günümüzde
bilgiyi ilişkilendirme önem kazanmıştır. Böylelikle kavramların birbiri ile
ilişkileri, ortak özellikleri görsel biçimde gösterilmeye başlanılmıştır. Din öğretimindeki
kavramların çokluğu ve ilişkileri de bir bütündür. Öğrenci merkezli yaklaşım
esasına göre de öğrenciyi aktif düşünmeye ve ilişkilendirmeyi hedefleyen kavram
haritaları da kullanılmaktadır. Ben sunumumda değerlendirme aşamasında kullandım.
Güzel ahlak örneği olan davranışların birbiriyle ve din bağlamında ilişkisini
göstermeye çalıştım. Çünkü din olgusu da insanların birbirlerine karşı olan
davranışlarını etkiler. Açıklama kısmında
da “Allah Sever” başlığında da yine doğru davranışları yazarak görselle
destekledim.
Selim Şener 18040309 AÜ EBF Sınıf Öğretmenliği
Bölümü 18040309
Kazanım:4.1.2.
Disiplinler arası ilişki ve Bilginin Bütünlüğü
Verilen yazıtlardan yola çıkarak ilk önce şunları
belirtmek isterim: Doğan, R& Altaş, N. (2004).Ancak dünyadaki hızlı değişim
ve sürecinin özellikle bilim ve teknolojideki gelişmeler farklı inanç ve
kültürdeki bireyleri eskisine göre daha çok yakınlaştırılması ve bir etkileşime
sokması din öğretiminde geleneksel olarak sürdürülen mezhep merkezli anlayışla
birlikte, mezhepler üstü, fenomonolojik, kültürler arası, mezhepler arası, çok
kültürlü vb. yeni modeller ortaya oyulmasına neden olmuştur. Burada anlatılmak
istenen ve benim anlatmak istediğim şey şudur: Bilgiler modüler olarak sadece
kendi içinde özerk değildir. Yani bilgi dönemsel olarak değiştiğinde bile başka
branşları etkilemektedir. Burada yine yapmak istediğim çıkarım bilginin
güncellenirken diğer branşları da esas almaktır. Makalemizde bilginin bütünlüğü
ilkesince esas almamız gereken bir başka anlatım ise şurasıdır: Doğan, R&
Altaş, N. (2004).Program geliştirme süreci boyunca, her zaman bilimsel bilgi ön
planda tutulmuştur. Özellikle dinsezlil bilginin düzeninde Kuran merkezli yaklaşım esas alınmıştır. Diğer
dinlere ilişkin konularda ise, dinlerle ilgili bilimsel bilgiler aranmıştır. Yine
bu verilmek istenilen ve benim anlatmak istediğim şey bilgiler programlanırken
bilimsel bilginin esas alındığıdır ve bu da bilginin disiplinler arası ilkesine girer. Diğer taraftan Makalelerde her
iki madde için geçen husus şurasıdır: Doğan, R& Altaş, N. (2004).Ankara modeli
kapsamında hazırlanan öğretim programları, program anlayışı bakımından bir
çerçeve programdır. Ancak esneklik boyutu daha ağırlıdır. Bunun anlamı şudur: Yeni
programlara dersler için bir çerçeve çizilmiştir. Ancak, bu çerçeve içerisinde
esneklik mevcuttur. Yani burada da bilginin bütünlüğü ve disiplinler arası
ilişki göze çarpmaktadır.
Öğretim teknik
ve yöntemi olarak Öğrencilere bahsedilen bilgi bütünlüğü ve Disiplinler arası
ilişki ilkeleri gözetilerek ve Çocuk edebiyatı kurallarıyla birlikte Kazanım 4.1.2.
Tekbir ve Salavatı okur Kazanımı 5e modeli ya da başka bir öğretim yöntemi
modeliyle birlikte sunulabilir. Yani çocuğa verilmek istenen kazanım Allah’u
Ekber (Allah En Büyüktür.) Fakat bu kelimenin Tanrıya karşı bir sevgi ifadesi
olarak anlatılabilir. Daha sonrasında ise Salavat Kavramının ise Peygambere
olan bir sevgi olduğundan bahsedilebilir. Önemli olan şey çocuğun kafasındaki
kalıcılığı arttırmaktır.
Sena Sütemen – 18040306 Sınıf Öğretmenliği/3
Makalelerin
Sunum Ödevi İlişkilendirilmesi
Sunum Kazanımı: 4.5.1.
İslam dininin temizliğe verdiği öneme örnekler verir.
Sunuş:
“Günümüzde din öğretiminin içeriği “bazı kalıp
bilgileri öğrenciye belletmek” eylemi ile ifade edilemeyecek kadar genişlemiş
ve zenginleşmiştir. Bu alanda bir “paradigma” değişikliği gerçekleştirme
zorunluluğu yalın kişisel gözlemlerimizle bile varabileceğimiz apaçık bir
sonuçtur.” Makalenin ilk sayfasında yer alan bu bilgiden de görüldüğü gibi
sunumda öğrencilere temizlik nedir, dinimizde temiz neye denir? Gibi soruların
cevaplarını dahil ezberletecek şekilde değil de öğrencilerin kendilerinin
keşfedecekleri, daha kalıcı öğrenmeler edinecekleri geleneksel yaklaşımlardan
daha farklı bir yön izlemeye çalıştım. Makalede yer verildiği üzere yenilikçi
öğretim yaklaşımlarını kullanabilmek için öncelikle kendimize “Ne öğretelim?”
sorusunu sormalı sonrasında da “Nasıl ve niçin öğretelim?” sorularını
sormalıyız. Ben de ne öğreteceğim belirlendiği andan itibaren sunumumu
hazırlarken her zaman “Nasıl öğretmeliyim?” sorusunu sorarak ilerledim. Ayrıca
öğrencilerin öğrendikleri bilgilerle günlük hayatlarıyla nasıl ilişki kurabilecekleriyle
de ilişkilenebilecek “Niçin öğretmeliyim?” sorusunu da sunumu hazırlarken
kendime sık sık sordum.
Din
Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Derslerinde Kavram Haritalarının Kullanımı:
Makaleyi
okurken kavram haritalarının din öğretiminde düşündüğümden de çok
kullanılabileceğini farkettim. Kendi sunumumda da ilk olarak kavram
haritasından yararlanmamıştım. Ancak bu makaleyi okuduktan sonra sunum konuma
uygun olacak bir kavram haritası hazırlamamın öğrenciler için zihinlerine yerleştirmede
ne kadar doğru olacağını gördüm.
Ayrıca bu makalede “Din öğretiminde kavram
haritası yapılırken din alanının özellikleri dikkate alınmalıdır. Dinin geçmişle,
bugün ve gelecek boyutları göz önüne alınarak onun zengin kültürel mirası ve
yorum zenginliği bir veri kaynağı olarak değerlendirilebilir. Ayrıca din
dilinin özellikleri, dinin insan kişiliğini kuşatıcı yönü, onun günlük yaşantılarla
bağı düşünülerek kavram haritaları oluşturulabilir.” Cümleleri sayesinde kavram
haritalarından nasıl yararlanabileceğimi, din dersinde kavram haritasından faydalanırken
bilginin bütünlüğüne de dikkat ederek geçmiş, günümüz ve gelecek bağlantısından
da faydalanabileceğimi gördüm. Ayrıca sunumu yaptığım kazanım da günlük hayatla
ilişkilendirmeye oldukça uygun bir kazanım olduğu için kavram haritasına günlük
hayattan örnekler de dahil edebileceğimi öğrendim.
Makalede kavram haritasından faydalanabilmek
için kavram haritasını nasıl hazırlamak gerektiğine ilişkin de yeterli ve
detaylı bilgiler sayesinde sunumum için kavram haritasını hazırlamakta faydalı oldu.
Makalede kavram haritalarının öğrencilerin öğrenmelerini değerlendirmede nasıl
kullanılabileceğine yönelik bulunan bilgilerden de sunum içerisinde
faydalandım. Genel olarak bu makalede hem sunumum için hem de din öğretimini
gerçekleştireceğim mesleki yaşamımda bolca faydalanabileceğim kavram
haritalarına ilişkin, nasıl, nerede kullanacağım, nasıl değerlendireceğime
ilişkin birçok bilgi edindim.
SEYİDE PORTUL 17040370 SÖ
MAKALELERDEN
EDİLEN BİLGİLER SUNUMDA NASIL KULLANILDI?
Prof.
Dr. Mualla Selçuk’un kitabının “Sunuş” kısmında bahsettiği “Değişim ve gelişim
ihtiyacı din öğretiminde “Ne öğretelim?” sorusuyla başlamakta “Nasıl ve niçin
öğretelim? sorularına uzanmakta ve öğretme-öğrenme süreçlerinin hemen hemen her
aşamasında kendini hissettirmektedir. Bir paradigma değişikliği ihtiyacı, din
öğretiminin niteliğini, öğretenlerin yeterliklerini, öğrenenlerin hazır
bulunuşluklarını ve öğrenme ortamlarını sürekli sorgulama gereğini de
beraberinde getirmektedir.” ifadesinden yararlanılarak sunumumu düzenlerken
öğrenciye “4.3.2. İnsan ilişkilerinin gelişmesinde sevgi ve saygının önemini ve
gerekliliğini savunur.” kazanımında ne öğretebilirim ve nasıl öğretebilirim
diye tekrardan kendime sorular yönelttim. Sunumda yer alan aşamalarda bu
soruları destekleyen durumlar var mıdır ya da hangi kısımda vardır gibi sorularla
tekrar bir düzenleme getirildi. Din öğretiminin niteliğini de etkileyen öğrenci
hazır bulunuşluğu için ön bilgileri yoklama aşaması göz geçirilerek makaleden
edinilen bilgiler ile yenilenmiştir. Burada öğrencinin hazır bulunuşluğu yoklanırken
diğer ders/disiplinlerden de edindikleri bilgiler olup olmadığı bu aşamada
sorulan sorular ile tespit edilir. Ön yoklamada böyle bir durumla
karşılaşılmaması durumunu göze alınarak sunumun aşamalarına sevgi ve saygı ile
disiplinlerarası bağ kurulur. Örneğin, tarihten örnekler verilir. Yine sunuş
kısmında yer alan “Öğretme ile öğrenme arasındaki mantıksal bağımlılık, öğretim
yöntemlerinde kendini açık bir biçimde gösterir.” ifadesinin desteklenmesi için
kullanılan açıklama, soru cevap, kavram haritası kullanımı gibi yöntemlerde hem
kazanım hem de günlük yaşam arasındaki mantıksal bağ öğrencilere hissettirilir.
Kitapta hedeflenen ve sunuş kısmında sonuç olarak bahsedilen “Din öğretiminde
dinin bütünleştirici, huzur verici ve barışı sağlayıcı gücünü ortaya çıkarmaya
çalışırız.” ifadenin kazanımı destekler nitelikte olması göze çarpmaktadır.
kazanımda sevgi ve saygının ön plana çıkması ve sunumda da bu kavramların bir
bütünlük içerisinde alınması gerektiği görülmektedir. ifadeden sonra sunum
gözden geçirilerek bu kavramların evrensel nitelik taşıması adına ve bir bütün
olarak sunulması hedeflenerek düzenleme getirilmiştir. “Bölümün birinci makalesi
olan “Din Öğretiminin Kuramsal Temellerinde; temelinde insana, düşünceye,
hürriyete, ahlaki olana ve kültürel mirasa saygı olan bir din öğretimi konu
edinilmektedir.” ifadesi incelendiğinde saygı kavramının kitapta daha geniş
anlamıyla kullanılabileceği ön görülmüştür ve sunumda da sadece insana saygı
kısmı alındığı için düzenlenerek düşünce, kültür gibi kavramlarda saygı eklenmiştir.
Süleyman
Akyürek’in Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Derslerinde Kavram Haritalarının Kullanımı
adlı makalesinden yararlanarak bilgiyi derinleştirme ve değerlendirme
aşamasında kullandığım kavram haritasını bu makaleden edindiğim bilgiler ile incelendim.
Makalede bahsedilen “Beyin fırtınası, gruplandırma, yerleştirme/çizim, ilişkilendirme,
gözden geçirme ve kavram haritasını sonuçlandırma” aşamalarına dikkat edilip
edilmediği kontrol edilerek aşamaya uymayan kısımlar yenilenmiştir. Makalede kavram
adlarının tek veya en fazla iki-üç kelimeden oluşması gerektiği vurgulanmıştır.
Bu nedenle sunumda da bu şekilde yer alan kavramlara düzenleme getirilmemiştir.
Makaledeki “Öğrenci için, öğrenilecek anahtar kavram ve önermeleri açık hâle
getirir. Yeni bilgi ile hâlihazırdaki bilgi arasında bağ kurmayı sağlar. Öğrencilerin
kendi öğrenmeleri üzerinde düşünmelerini sağlar. Karşılaşılan bir metni analiz
etme ve anlamayı› kolaylaştırır.” ifadesi göz önüne alınarak sunumda kullanılan
kavram haritasının sunumun diğer aşamalarında edinilen bilgi ile
ilişkilendirilmesi incelenmiştir ve öğrencilerin sunumdaki kavram haritasından
yararlanarak diğer aşamalarda öğrendikleri bilgileri işleyebilecekleri, harita
ile bilgilerin anlamlandırılmasını sağlayabilecekleri görülmüştür.
Makalelerin İçeriğinin Sunum Ödevine Uygulanışı
Kazanım: 4.3.3 Fâtiha suresini okur, anlamını söyler.
Din öğretimi ile ilgili hazırlanmak istenen rehber kitapta bazı ana düşünceler yer almakta, bunlardan bazıları:
-Düşünen, sorgulayan, inancını aklıyla bütünleştiren öğrencilerin yetişmesine hizmet edecek yöntemlerin geliştirilmesine çalışırız.
-Din öğretiminde, belletici ve baskı altına alıcı bir yaklaşımı değil; konuları çözümleyici ve yorumlayıcı bir yaklaşımı benimseriz.
Bu maddeyi kazanımıma uygulamam gerekirse, öğrenci, Fâtiha suresinin anlamını yalnızca okuyup bellememeli, öğretmen Fâtiha suresinin her ayetini sınıfla birlikte çözümlemeli, sorgulatmalı ve günlük hayatla bir bağlantı kurmalarını sağlayıp aklı ve inancını bütünleştirmesini sağlamalıdır.
- Din öğretiminde kavram kargaşası ve kavram belirsizliğini giderecek bilimsel çalışmalar üretiriz.
Bu maddeyi uygulayabilmek içinse bir diğer makalemiz olan Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Derslerinde Kavram Haritalarının Kullanımı’ndan yararlanabiliriz. Çünkü bu makalede kavram haritasının nasıl kullanılabileceği, kavram haritalarının kullanılmasının öğrenciye ve öğretmene olan faydaları, dersin birçok aşamasında nasıl yer alabileceği yer almaktadır.
Din öğretiminde kavram kargaşası öğrencilerin ileriki yaşlarında yanlış bilgi üzerine kurulmuş düşüncelere ve kafa karışıklıklarına neden olabilir.
Fâtiha suresininde yer alan birçok kavram vardır, bu kavramlardan Fâtiha suresi ana kavram olmak üzere bir kavram haritası oluşturabiliriz. Hatta kavram haritası oluşturma aşamalarını tam anlamıyla izlersek, daha etkileşimli bir ders geçirmiş oluruz. O aşamalar şu şekildedir:
1) Beyin fırtınası aşaması
2) Gruplandırma aşaması
3) Yerleştirme/çizim aşaması
4) İlişkilendirme aşaması
5) Gözden geçirme aşaması
6) Kavram haritasını sonuçlandırma aşaması
Kavram öğretiminin başka bir avantajı da öğrencilerin kavramları aynı anda görebilmeleri, birbirleri arasında bağlantı kurabilmeleridir. Aynı zamanda din öğretiminde bilgiler, eski bilgilerin üzerine kurulmalıdır. Yani bütünleşik bir yapı oluşturulmalı, öğrencinin öğrenmesini en kolay şekilde gerçekleştirmek amaçlanmalıdır.
Ben kendi kazanımında kavram haritasını uygulamak istersem şöyle uygulayabilirim, sınıfta Fâtiha suresini okuduktan ve anlamını da beraber çözümledikten sonra her öğrenciye bir kağıt çıkartmasını ve Fâtiha suresinde geçen kavramları yazmalarını isterim. Sonrasında o kağıtları toplarım ve hepsini sırayla açtığımızda en çok çıkan kavramları tahtaya en üste yazarak başlarım. Yazdığım her kavram hakkında tartışırız ve kavramın doğru anlaşıldığına emin oluruz. Sonrasında belli kavramlar belirleriz ve bu kavramlar arasındaki ilişkiyi sınıfta tartışırız. Tüm kavramları bu şekilde birbirine bağladıktan sonra tahtaya kavram haritamızı çizmeye başlarız. Tamamladıktan sonra da bir değerlendirme yaparız ve kavram haritasından konunun anlaşılıp anlaşılmadığına bakarız.
SÖ SAKİNE SELCEN ASLAN 18040246
DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSLERİNDE KAVRAM
HARİTALARININ KULLANIMI
‘’İki
boyutlu görsel araç-gereçler öğretimde kullanılarak, bireyin öğrenmeleri
arasındaki değişlik bağlantıları kurması sağlanabilir; bilgileri örgütlemesi ve
böylece uzun süreli hafızada depolaması kolaylaştırabilir. Böylece bireyin
bilgiyi örgütlemesine ve anlamlandırmasına yardımcı olunabilir. Bu sayede ezber
öğrenmeden ziyade anlamlı öğrenmeler gerçekleştirilebilir.’’
‘’Dinle
ilgili bilgilerin öğretiminde bilgilerin miktarı kadar bilgi birimlerinin
birbiri ile ilişkisinin de öğretilmesi gerekmektedir.’’
Sunumumu hazırlarken ilk andan itibaren
görsel öğeler kullandım. Öğrencilerimin ön bilgilerini yoklamak, aktif hale
getirmek için bir video ile derse başlamayı tercih ettim. Bu sayede
öğrencilerim önceden öğrendikleri ile yeni öğrenecekleri bilgileri zihinlerinde
örgütleyebileceklerdir. Diğer aşamalarda da görsellerden faydalanarak öğrencilerimde
kalıcı öğrenmenin gerçekleştirilmesini hedefledim.
‘’Din
öğretiminde belletici, baskı altına alıcı bir yaklaşımın yerini, konuları çözümleyici
ve yorumlayıcı bir yaklaşım almalıdır.’’
Sunumumda 5E eğitim modelinden yararlanarak
ezberci eğitim yerine öğrencilerimi derste aktif kılıp kalıcı öğrenmeyi
sağlamayı amaçladım. Kavramları daha basit hale getirip yorumlarla açıklamaya
çalıştım. Görsellere yer vererek öğrencilerimin görsel hafızalarına hitap
etmeyi amaçladım.
“Bilgiye ulaşabilen, karşılaştığı verileri anlamlandırabilen,
bilgiyi örgütleyebilen, bunları sorunların çözümünde kullanabilen, problem
çözme becerileri gelişmiş bireyler yetiştirmek bir ihtiyaç hâline gelmiştir.”
Sunumumda öğrencilerimin bilgiyi
benimsemeleri ve ezberlemeden öğrenebilmeleri için çalışmalar yapmaya özen
gösterdim. Kazanımımda kavram haritasını etkin bir şekilde kullanabileceğimi
düşünmediğim için sunumumda kavram haritasına yer vermedim. Belirlediğim
kavramları ise hem açıklamalarımda ve örneklerimde hem de etkinliklerimde iki
boyutlu görsel olarak vermeye çalıştım. Bu sayede
öğrencilerimde daha kalıcı öğrenme gerçekleşebilecek ve ezberlemekten
kaçınacaklardır.
SUNUŞ
‘’Değişim
ve gelişim ihtiyacı din öğretiminde “Ne öğretelim?” sorusuyla başlamakta “Nasıl
ve niçin öğretelim? Sorularına uzanmakta ve öğretme-öğrenme süreçlerinin hemen
hemen her aşamasında kendini hissettirmektedir.’’
Sunumumu hazırlarken bu soruları kendime
sordum. Cevap olarak da öğrencilerimin yaşlarına ve düzeylerine hitap etmeden
başlamam gerektiğini aldım. Dikkatlerini çekmek için birçok görsel öğeden
faydalandım. Örneğin öğrencilerimden günlük hayatlarında karşılaştıkları dini
ifadeleri yazmalarını istedim. Bu sayede öğrenciyi sürecin içine katıp aktif
kılmayı amaçladım ve dini her yerde arayıp gözlemlemeleri için ortam
oluşturmaya çalıştım.
‘’Öğrencinin,
öğrenme deneyimine “anlama” ve “yorumlama” şeklinde aktif bir rolle katılımı
hedeflendi.’’
Sunumumda öğrencilerime görsel öğeleri verip
o görsel öğeler üzerinden sorular yönelttim. Yani öğrencilerimden önce
anlamalarını ardından yorum yapmalarını bekledim. Bu yolu değerlendirme
aşamamda da kullandım.
‘’Öğrenciden,
sunulan malzemeyi olduğu gibi kabul etmesi değil içerik üzerinde düşünmesi,
araştırması ve sorgulaması istendi.’’
Sunumumda öğrencilerime verdiğim bilgileri
günlük hayatlarında karşılaşabilecekleri örneklerle ilişkilendirmeye çalıştım. Bilgiyi
parçalamadan bütün halinde öğrencilerime vermeyi hedefledim.
‘’Öğretimde muhteva, yöntem, hedef ve öğrenci
bir bütündür. Öğretmen, dersin sonunda ulaşılacak öğrenme düzeyini bilmiyorsa
onu gerçekleştirecek bir yöntem belirleyemeyecektir.’’
Sunumumda farklı
yöntemleri harmanlayarak kullandım. Örneğin anlatım yönteminden faydalanırken
soru-cevap yöntemini de kullandım. Yöntemlerimi de öğrencilerimin düzeylerine
göre seçmeye çalıştım.
“Bilginin Bütünlüğü
Ve Disiplinlerarası Çalışmak”
“Din eğitimi bilimi
hem eğitim bilimleri hem de ilâhiyat bilimleri ve din bilimleri ile ilişki
içerisinde olan disiplinler arası bir bilimdir.”
Sunumumda bilgileri diğer derslerle
ilişkilendirerek verdim. Bu sayede öğrencimin din dersi ile diğer dersler
arasında bir bağ kurabilecek ve kalıcı öğrenmeyi gerçekleştirebileceklerdir.
‘’Din
ile ilgili bilgi birikiminin bireye örgütlü bir şekilde sunulmasının yanı sıra
bireyin dinî bilgiler arasındaki ilişkiyi nasıl kurduğunun bilinmesi bir
ihtiyaçtır. Bu ihtiyaçları gidermede eğitim araç gereçlerinin kullanılması önemli
bir boşluğu dolduracaktır.’’
Öğrenciye bilgiyi bütün halinde vermeye
çalıştım. Örneğin konu ile ilgili kavramları bir bütün ve birbirine bağlı halde
öğrencilerime verdim. Bu sayede öğrencilerin bilgileri örgütlemesini ve kalıcı
öğrenmeyi gerçekleştirmelerini hedefledim.
Ayşenur
Aygül 18040516
SÖ-3
Diğer Makalelerin Sunuma Uygulanışı
Konu:
Hz. Muhammed’i Tanıyalım
Kazanım:
4.4.5. Hz Muhammed’in (s.a.v.) Mekke ve Medine yıllarını özetler.
·
Dinle
ilgili bilgilerin öğretiminde bilgilerin miktarı kadar bilgi birimlerinin
birbiri ile ilişkisinin de öğretilmesi gerekmektedir. Din öğretiminde
belletici, baskı altına alıcı bir yaklaşımın yerini, konuları çözümleyici ve
yorumlayıcı bir yaklaşım yer almalıdır. Bu durum anlamlı öğrenmelerin oluşmasını
sağlayacaktır. Sunumumda T.2.3.15. Okuduğu metnin içeriğine uygun
başlık/başlıklar belirler kazanımından yola çıkarak yazdıkları özete başlık
belirlemelerini istedim.
·
Kavram
haritası, bireyin o konu ile ilgili bilgilerini ve bilgilerin birbiri ile
ilişkisini gösteren şematik bir yapıdır. Bilgileri örgütlemesi ve böylece uzun
süreli hafızada depolaması kolaylaştırılabilir. Böylece bireyin bilgiyi
örgütlemesine ve anlamlandırmasına yardımcı olunabilir. Öğretimde kavram
haritaları birçok amaç için kullanılabilir ve kavram haritaları aracılığıyla
bazı bilgiler edinilebilir. Kavram haritaları, öğretim aracı olarak, öğrenme
aracı olarak ve değerlendirme aracı olarak din öğretiminin plânlama, uygulama
ve değerlendirme aşamalarında çeşitli şekillerde kullanılabilir. Yeni bilgi ile
hâlihazırdaki bilgi arasında bağ kurmayı sağlar. Sunumumda kavram haritasını değerlendirme
aşamasında kullandım. Öğrencilerin öğrendiklerinden hareketle kavram haritasını
doldurmalarını istedim.
·
Din
eğitiminin misyonlarından biri düşünen, sorgulayan, inancını akılla
bütünleştiren kişiler yetiştirmektir. Din eğitiminde oku, düşün ve anla
prensibi benimsenmelidir. Çocuklara doğru bilgi, ilgi, sevgi esasına dayalı din
öğretimi yapılmalıdır. Sunumda T.3.3.16. Okuduğu metinle ilgili soruları
cevaplar, T.3.3.17. Metinle ilgili sorular sorar kazanımlarından yola çıkarak
öğrencilerin Peygamberimiz ’in (s.a.v.) Mekke ve Medine yılları ile ilgili
anladıkları kadar yazı yazmalarını, sorular oluşturmalarını istedim.
· İnsana, düşünceye, hürriyete, ahlaki olana, kültürel mirasa saygı duyan
bir din öğretimi anlayışı vardır. Sunumumda Y.4.2.4. Hak ve özgürlüklerinin
ihlal edildiği veya kısıtlandığı durumlarda hissettiklerini ifade eder, Y.4.2.6.
Hak ve özgürlüklere saygı gösterir kazanımlarından yola çıkarak kendi hak ve
özgürlüklerine gösterilmesini beklediği saygıyı, kendisinin de başkalarının hak
ve özgürlüklerine göstermesi gerektiğini anlaması ve kişilerin görüş, düşünce, hislerine duyarlı olunmadığında neden
olabilecek sorunları fark etmesini amaçladım.
HB.2.5.5. Dinî gün ve bayramların önemini kavrar kazanımından yola
çıkarak da Ramazan ayı ve Kadir gecesinin önemini öğrencilerin anlaması
amaçlandı.
DİĞER MAKALELERDEN ÇIKARIMLARIM VE SUNUMUMA KATKILARIM
Fatma Ceyda YILMAZ
18040319- SÖ
KAZANIM:
4.3.2.
İnsani ilişkilerin gelişmesinde sevgi ve saygının önemini ve gerekliliğini
savunur.
“
Düşünen, sorgulayan, inancını aklıyla bütünleştiren öğrencilerin yetişmesine
hizmet edecek yöntemlerin geliştirilmesine çalışırız.”
Mualla Selçuk’un
sunuşunda yer verdiği bu cümleden hareketle sunumumda öğrencinin düşünmesini konunun
en başında bir video ile sağlamayı uygun gördüm. Videoya ilişkin sorular
sorarak “sevgi” kavramına değinmelerini sağladım. Peygamberimizin söylemiş
olduğu sözler ile konu bütünlüğünü sevgi ve saygı değerlerinin hem dinimizde
hem de günlük hayatta insanlar ile ilişkilerimizdeki yerini sunarak sağladım, yine
öğrenciyi bu yöntem ile düşünmeye yönlendirmeye gayret ettim.
“Din
öğretiminde, belletici ve baskı altına alıcı bir yaklaşımı değil; konuları
çözümleyici ve yorumlayıcı bir yaklaşımı benimseriz.”
Sunumumda öğrencileri
problem çözmeye teşvik edecek bir drama çalışması kullandım. Öğrencilerin
problemlerde neler yapmaları nasıl davranmaları gerektiğini, insanlara saygı ve
sevgi duymanın önemi bağlamında drama ile ele aldım. İnsanlar ile ilişkilerinde
karşılaşmış olduğu sorunlara çözüm üretebilecekleri bir durum sundum ve bu
duruma ilişkin iç ses yöntemi ile bir canlandırma yapmalarını istedim. Duruma
ilişkin getirdikleri yorumlara ilişkin de bir tartışma havası oluşturmayı
hedefledim.
“Din öğretiminde dinin
bütünleştirici, huzur verici ve barışı sağlayıcı gücünü ortaya çıkarmaya
çalışırız.”
Sevgi ve saygı
değerlerinin dindeki yeri ile insanlar arasındaki iyileştirici gücü arasında
köprü kurmaya dolayısıyla dinin barış ortamı yaratma amacına uygun bir ders
planı hazırlamaya çalıştım.
Bilgiye ulaşan,
araştıran, bilgiyi örgütleyebilen ve şematize edebilen, gerekli gördüğünde kullanabilen
ve problem çözme becerileri üst düzeyde bireyler yetiştirmek için öğretim
programlarının planlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesinin buna yönelik olması
gerekir. Belletici ve baskılayıcı yöntemlerin etkili olmadığı belirtilmektedir.
Ben de bu açıdan öğrencinin bilgiyi ezber yığınından ziyade günlük hayatında
kullanabileceği ve fayda görebileceği boyutta önemli görmekteyim.
Sunumumda “soyut kavramları salt düz anlatımın
dışına ne kadar çıkarak aktarabilirim”i düşündüm. Kavramların hem giriş hem
süreç hem de değerlendirme aşamalarında doğru şekilde kullanılmasına ve
etkinlikler ile desteklenmesine özen gösterdim. Dersin sıkıcı öğütlerden ibaret
olmamasına dikkat ettim. Kavramlar arasındaki neden sonuç ilişkisini görsel olarak
öğrenciye sunan ve öğrenmelerdeki çeşitli bağlantıların kurulabilmesini
kolaylaştıran araçlardan biri kavram haritalarıdır. Çok fazla kavram
bulunmaması ve detaylandırılabilecek kavramların bulunmaması sebebiyle bu
kazanıma kavram haritası kullanımını uygun bulmadım. Kavramlar arasındaki bağın
fark edilmesi için var olan etkinlikleri ve tartışma etkinliklerini yeterli
buldum. Akrostiş çalışması, drama
etkinlikleri, gezi gözlem ve hikaye okuma çalışması gibi etkinlikleri
kullanarak din dersine diğer disiplinleri dahil etmeye çalıştım. Her etkinlikte
hem sevgi hem saygı kavramlarının bir arada ve bütünlükte kullanılmasına özen
gösterdim.
Makalelerden Sunumumda Yararlandığım ve Yararlanacağım Kısımlar
Tutku Alan-18040240
Sınıf Öğretmenliği-3
Kazanımım: 4.4.6. Salli ve Barik dualarını okur, anlamını
söyler.
Okuduğum makaleler doğrultusunda değişim ve gelişim ihtiyacı
olan din öğretiminde “ Ne öğretelim?” sorusuyla birlikte “ Nasıl ve niçin
öğretelim? ” sorularını da göz önünde bulundurarak sunumumu hazırladım ve
eklemem gereken kısımların olduğunu fark ettim. Öğrencilere Salli ve Barik
dualarını sadece öğretip geçmek yerine onlara bu duayı niçin okumaları
gerektiğini, nerelerde okumaları gerektiğini göstermem gerekiyor. Makalede “
Bir paradigma değişikliği ihtiyacı, din öğretiminin niteliğini, öğretenlerin yeterliklerini,
öğrenenlerin hazır bulunuşluklarını ve öğretme ortamlarını sürekli sorgulama
gereğini de beraberinde getirmektedir. ” kısmıyla hareketle öğrencilerin
hazır bulunuşluk düzeylerini göz önünde bulundurarak açıklayıcı ve dikkatlerini
çekebilecek şekilde öğretim sağlamalıyız.
“ Din ile ilgili bilgilerin öğretiminde bilgilerin
miktarı kadar bilgi birikimlerinin birbiri ile ilişkisinin de öğretilmesi
gerekmektedir. Din öğretiminde belletici, baskı altına alıcı bir yaklaşımının
yerini, konular çözümleyici ve yorumlayıcı bir yaklaşım almalıdır. Bu durum
anlamlı öğrenmelerin oluşmasını sağlayacaktır. Anlamlı öğrenmeler davranışlara
yansıyacak, dinin bireyin hayat ile ilişkisi ve ona katkısı berraklaşacaktır.
Bunu sağlamak için de din öğretimi, bilgi elde etme yollarını ve aklı kullanma
kabiliyetini geliştirici, yönlendirici bir şekilde düzenlenmelidir.”
Buradan yola çıkarak Salli ve Barik dualarını öğrencilerle
birlikte tek tek çözümleyerek ve anlayarak öğrenmeleri sağlanmalıdır. Her bir
cümlesi yorumlanarak öğrencilere de yorumlatılmalıdır. Salli ve Barik dualarının
günlük yaşamımızdaki ilişkisi belirtilmelidir.
“ Din öğretiminde kavram kargaşası ve kavram belirsizliğini
giderecek bilimsel çalışmalar üretiriz. ” öğrencilerdeki kavram yanılgılarının
önüne geçmek için kavram öğretimi doğru ve açıklayıcı şekilde yapılmalıdır. Kazanımım
da “ Salavat nedir ve nasıl getirilir? ” konusuna da değinmem gerekmekteydi.
Öğrencilere salavat kavramını açıklayarak, çevrelerinde etkileşimde
bulundukları insanlardan kaynaklanabilecek kavram yanılgılarının önüne geçilmek
gerekmektedir. Öğrenilen kavramların birbirleriyle ilişkilerini kavram
haritasında öğrencilere verilmesinin, öğrenciler için daha açık bir ifade oluşturacağını
ve değerlendirme aşaması için etkili bir etkinlik olacağını anladım ve sunumuma
eklemem gerektiğinin farkına vardım.
Genel olarak baktığımız zaman bir öğretici olarak eğitim felsefesinden
yararlanarak öğrenen kişinin duygularını, nasıl öğreneceğini, hangi yöntemlerin
gelişim düzeylerine uygun olacağını bilmemiz gerekmektedir. Düşünen, çözüm
arayan, sorgulayan, sebep-sonuç ilişkisini kavramış ve uygulayabilen, din
öğretiminin kapsamında dinin bütünleştirici, huzur verici, barışçılık ilkesini
benimsemiş bireyler yetiştirmek temel hedefimiz olmalıdır.
MAKALELERİN KAZANIM-SUNUM İLE İLİŞKİLENDİRMESİ
KAZANIM:
4.4.1. Hz. Muhammed'in (s.a.v.) doğduğu çevrenin genel özelliklerini açıklar.
Hz. Muhammed'in (s.a.v.) doğduğu çevrenin sosyal ve dinî özelliklerine yer verilir.
MAKALE 4: SUNUŞU
BİLGİNİN BÜTÜNLÜĞÜ - DİSİPLİNLER ARASI ÇALIŞMAK
"Öğrencinin, öğrenme deneyimine "anlama" ve "yorumlama" şeklinde aktif bir rolle katılımı hedeflendi. Böylece "öğrenen merkezli" anlayış ön plâna çıkmış oldu."
Sunumumda bu ilkeye çok dikkat ettim. Bu doğrultuda çalışmalar yaptım. Ön bilgiyi yoklama aşamasında öğrencilerin anlamasına ve yorumlamasına yönelik sorular sordum. Örneğin; Mekke-i Mükerreme ve Medine-i Münevvere denilince aklınıza neler geliyor? Kabe-i Muazzama ile ilgili neler biliyorsunuz? Kölelik denince aklınıza neler geliyor? Vb. sorular sorarak onların konu hakkında bilgi vermeden önce konuya dair önemli bilgileri ve konunun önemli yerlerine vurgu yaparak bu tarz sorular sordum. Bu sorduğum sorular öğrencilerimin konuyu anlamasına ve yorumlayabilmesine imkan tanıyarak onları süreçte aktif hale getirerek "öğrenen merkezli" anlayışı ön plana çıkarttım. Dikkat çekme aşamasında konuya dikkatlerini çekecek konu ile alakalı bir video izlettirdim. Videoyu izledikten sonra öğrencilerime video ile ilgili çeşitli sorular sorarak video'yu anlayarak yorumlamalarını istedim. Keşfetme aşamasında da video ile ilgili grup çalışması yaptım. Ve öğrencilerime grup çalışması yaptırarak onların süreçte kendilerinin anlayıp yorumlayabilmelerine olanak sağlayarak konuyu kendilerinin keşfetmesini sağladım ve keşfetme aşaması ile onları aktif bir role koydum.
"Öğrenciden, sunulan malzemeyi olduğu gibi kabul etmesi değil içerik üzerinde düşünmesi, araştırması ve sorgulaması istendi.''
Derinleştirme aşamasında bu ilke ve bilgi doğrultusunda öğrencilerime Kabe ile ilgili tarihsel ve sosyal açıdan bilgi verebilecek okuma parçası verdim. Öğrencilerimin okuma parçasından yola çıkarak veya daha önceki açıklama çalışmasında verdiğim konu ile bilgiler doğrultusunda duygu ve düşüncelerini ifade eden bir şiir her öğrenciden yazmalarını istedim. Böylelikle öğrencim kendisine sunulan malzemeyi olduğu gibi kabul etmesini değil. İçerik üzerinde düşünerek kavramları, açıklamalarını ve tanımlamalarını daha önce edindikleriyle bütünleştirmelerini bekleyerek özgün bir şiir yazmalarını sağladım. Şiir çalışmasında onların hayal ve yaratıcılıklarını genişleterek öğrencilerime Peygamber Efendimize (s.a.v) olan duygu ve düşüncelerimiz açısından manevi sevgiyi aşıladım.
"Din öğretiminde, belletici ve baskı altına alıcı bir yaklaşımı değil; konuları çözümleyici ve yorumlayıcı bir yaklaşımı benimseriz."
Sunumumda her aşamada onlara uygun ve sevecekleri çalışmalara yer vererek onları süreçte aktif tuttum. Din dersini verirken tüm aşamalarımda öğrencilerimin konuyu çözümleyerek yorumlamalarını istedim. Dolayısıyla sunumumda belletici ve baskı altına alıcı bir yaklaşımı değil; konuları çözümleyici ve yorumlayıcı bir yaklaşımı benimsedim. Bu yaklaşım doğrultusunda onlara sorular sordum. Kavramları açıklamalarını istedim. Grup çalışması yaptım. Şiir çalışmasına yer verdim. Böylelikle bu çalışmalarım öğrencilerim ilgili konuyu çözümleyerek yorumlayabildiler. Belleterek ve baskı altında tutmayarak öğrenmelerinin kendilerinin keşfedip anlamlandırıp yorumlayıp çözmelerini istedim. Yani kendileri bilgiyi yapılandırdıkları için daha keyifli, çabuk ve kalıcı olarak bilgiyi öğrendiler. Öğretmen onlara sadece rehber oldu bu konuda.
BİLGİNİN BÜTÜNLÜĞÜ - DİSİPLİNLER ARASI ÇALIŞMAK
"Genç insanlara din olgusu hakkında doğru bilgi vermek, onların toplumda yaygın olan zihniyet üzerinde düşünmelerini sağlamak ve bakış açılarını geliştirmek"
Sunumumda ilgili konu ile alakalı görsellere çok yer verdim. Görseller temsili resim olduğu için gerçeği tam yansıtmadıklarından dolayı öğrencilerime bu ilke doğrultusunda Prof. Dr. Ahmet Nedim Serinsu hocamın bana derste konum ile alakalı görseller hakkında bilgiler verdi. Bende bu bilgileri not aldım. Bu bilgiler ve ilkeler doğrultusunda öğrencilerime din olgusu hakkında doğru bilgi vermek, onların toplumda yaygın olan zihniyet üzerinde düşünmelerini sağlamak ve bakış açılarını geliştirmek adına çalışmalar yaptım. Öğrencilerin öğrendikleri kavramaları veya kazandıkları becerileri genişletmeleri veya bunları yeni durumlara uygulamaları için teşvik ettim. Yaptığım şiir çalışmasıyla öğrencilerden konuyla ilgili olarak Peygamber Efendimize (s.a.v) olan manevi sevgi ve saygıyı aşılamak ve Peygamber Efendimizin doğduğu çevre ile bağlantı kurarak hoşgörüyü edinmelerini istedim. Şiir çalışmasında onların hayal ve yaratıcılıklarını genişleterek öğrencilerime Peygamber Efendimize (s.a.v) olan duygu ve düşüncelerimiz açısından manevi sevgiyi aşıladım. Sonuç olarak öğrencilerim. Bu yaptığım çalışmalar sayesinde sunumumda yer verdiğim çalışmalar ile birlikte onların din olgusu hakkında doğru bilgiler verdim, onların toplumda yaygın olan zihniyet üzerinde düşünmelerini sağlayarak ve bakış açılarını geliştirdim.
"Genç insanların, bilginin hangi amaçla kim için ve nasıl bir dünyada kullanabileceğini sorgulayacak biçimde yetişmelerine katkıda bulunmak, bu bağlamda dinin birleştirici, huzur verici ve barışı sağlayıcı gücünü yeniden keşfetmek"
Zaten işlediği kazanım bu ilkeye hizmet etmektedir. Çünkü 4.4.1. Hz. Muhammed'in (s.a.v.) doğduğu çevrenin genel özelliklerini açıklar. Hz. Muhammed'in (s.a.v.) doğduğu çevrenin sosyal ve dinî özelliklerine yer verilir. Kazanımında Peygamber Efendimizin zor koşullar ile yüz yüze kaldığı ve yaşadığı toplumda ve çevrede o zamanlar insanlar huzurlu değil ve barış toplumunda yaşamıyorlardı. İşte Peygamber Efendimiz böyle bir çevrede dünyaya gelerek İslam dini ile birlikte o toplumda yaşayan insanlara İslam Dini sayesinde birleştirici, huzur verici ve barışı sağlayıcı gücünü yeniden keşfetmelerini sağladı. Dolayısıyla bende öğrencilerime bu ilkeyi kazandırmak adına Peygamber Efendimizin nasıl bir çevrede doğduğu ve bu çevrede yaptığı güzel şeyleri örnek vererek ve bu doğrultuda öğrencilerime çeşitli etkinlikler sayesinde de dinin birleştirici, huzur verici ve barışı sağlayıcı gücünü yeniden keşfetmelerini sağlamaya çalıştım.
BİLGİNİN BÜTÜNLÜĞÜ - DİSİPLİNLER ARASI ÇALIŞMAK
"Öğrenciler, DKAB öğretiminin hayatla bağının kurulmasını, bilgilerin günümüz ile ilişkilendirilmesini istemektedirler."
Sunumumda öğrencilerime derinleştirme aşamasında okudukları Kâbe ile ilgili okuma metnini veya açıklama aşamasında Hz. Muhammed'in (s.a.v) doğduğu çevrenin genel özellikleri ile ilgili duygu ve düşüncelerini ifade eden bir şiir her öğrenciden yazmalarını isteyerek onların Öğrencilerin öğrendikleri kavramaları veya kazandıkları becerileri genişletmeleri veya bunları yeni durumlara uygulayarak Peygamber Efendimize (s.a.v) olan manevi sevgi ve saygıyı aşılamak ve Peygamber Efendimizin doğduğu çevre ile bağlantı kurarak hoşgörüyü edinmelerini sağladım. Böylelikle hayatla bağının kurulmasını, bilgilerin günümüz ile ilişkilendirilmesini sağladım.
"Din eğitimi bilimi hem eğitim bilimleri hem de ilâhiyat bilimleri ve din bilimleri ile ilişki içerisinde olan disiplinler arası bir bilimdir."
Sunumumda bu ilke ve açıklama doğrultusunda çalışmalara yer verdim. Çünkü din eğitimi verirken biz çocukların yaş seviyelerine, bilişsel düzeylerine ve anlama seviyelerine bakarak çalışmalar yürütürüz. Bunlar doğrultusunda bütün aşamalarda olumlu dil kullanmaya çalışarak onlara din sevgisini verdim. Tabi burada sadece onlara bilgi vermeye ve bu doğrultuda onlara müdahale etmedim. Din eğitiminde doğru bilgilere ulaşmak için ilâhiyat bilimleri ve din bilimlerinden yararlandım. Doğru bilgiler vermek için Diyanet işleri başkanlığı ve İslam Ansiklopedisinden yararlandım. Eğitim bilimleri anlamında da eğitim konusunda daha doğru bilgiler verecek EBA'an yararlandım. Sonuç olarak Din eğitimi bilimi hem eğitim bilimleri hem de ilâhiyat bilimleri ve din bilimleri ile ilişki içerisinde olan disiplinler arası bir bilimdir."
Muhammed Ali Çinibulak/18040265/SÖ-3.SINIF
Kazanım: 4.1.2. Tekbir ve
salavatı söyler
Diğer makaleleri
sunumuma şöyle uyguladım:
Kavramların öğreniminden önce çocukların dikkatini çekmek ve
ön bilgilerini yoklamak için çocukların da sıkılmaması için bu aşamada bir video
izletimi gerçekleştirdim. Kavramları direkt vermeden önce keşfetme aşamasında
çocukların belirli olaylar karşısında nasıl ifadeler ile cevap vermelerini
bulmaları ile ilgili bir etkinlik yaparak ve çeşitli sorular sorarak kavramları
kendilerinin bulmasını sağladım. Bu kavram öğretimini gerçekleştirirken resimlere
büyük oranda yer verdim. Çünkü resimler öğrencilerin öğrenmesinde ve
ilgilerinin çekilmesinde çok büyük bir etken. Sadece yazılardan ve videodan
oluşan bir sunum olsaydı öğrenci kavramları öğrenmede ilgileri ve hevesleri
kırılmış olurdu. Bunu yapmayarak öğrencilerin ezberleme yöntemiyle
öğrenmelerini sağlamak yerine keşif etmelerini sağlamış oldum. Bunu sağlarken
de öğretim programındaki yeterlilikleri göz önünde bulundurarak bilgiyi
bölmeden bir bütün içerisinde vermeye çabaladım. Diğer önem verdiğim konulardan
bir tanesi öğrencileri baskı altında tutmadan “Din Kültürü ve Ahlâk
Bilgisi Derslerinde Kavram Haritalarının Kullanımı” makalesindeki “Dinle
ilgili bilgilerin öğretiminde bilgilerin miktarı kadar bilgi birimlerinin
birbiri ile ilişkisinin de öğretilmesi gerekmektedir.” bu cümleyi de göz önünde
bulundurarak öğrencilere kazanımı öğretirken onları zorlayıcı bir dayatma uygulamadan
rahat bir ortamda bilgileri ve kavramları birbiri ile ilişkilendirmelerini sağladım.
“Değişim ve gelişim ihtiyacı din öğretiminde “Ne öğretelim?” sorusuyla
başlamakta “Nasıl ve niçin öğretelim? sorularına uzanmakta ve öğretme-öğrenme
süreçlerinin hemen hemen her aşamasında kendini hissettirmektedir. Bir
paradigma değişikliği ihtiyacı, din öğretiminin niteliğini, öğretenlerin
yeterliklerini, öğrenenlerin hazır bulunuşluklarını ve öğrenme ortamlarını
sürekli sorgulama gereğini de beraberinde getirmektedir. Öğretimde muhteva,
yöntem, hedef ve öğrenci bir bütündür. Öğretmen, dersin sonunda ulaşılacak
öğrenme düzeyini bilmiyorsa onu gerçekleştirecek bir yöntem
belirleyemeyecektir. Bu konuda karar vermede felsefe ve özellikle eğitim
felsefesinden yararlanılmalıdır. Öğretmen, insanların nasıl öğrendiğini nasıl
davrandığını bilmiyorsa yani psikolojinin verilerinden yararlanamıyorsa öğrenme
ortamına uygun olan yöntemi düzenleyemeyecektir. Tabi bu arada öğretmenin
okuttuğu konu alanının, öğrenciye katkılarını da dikkate alması gerekecektir.” Prof.Dr.
Mualla Selçuk’un “Sunuş” adlı çalışmasından alınan bu alıntıyı ise sunumuma ilk
olarak ele aldığım kazanımın nasıl ve niçin öğretileceği konusunun tahlilini
yapıp kendime bir sunum yöntemi oluşturdum. Sonra nasıl öğretirim konusunda
düşündüm ve öğrencilere kazanımı direkt vermek yerine onların ilgisini çekmek için
birtakım sorular ile başlayarak ve video izleterek gerçekleştirdim. Bu süreci
yürütürken ise öğrencilerin yaş düzeylerini, öğrenme seviyelerini, yaşları
gereği psikolojik özelliklerini dikkate alarak kazandırmaya çalıştığım
kazanımın öğrenciye katkılar sağlaması için çaba gösterdim.
Bilginin bütünlüğünü ise öğrencilerin merak duygularını uyandırıp,
günlük hayatla ilişkilendirme yapmalarını sağlayarak bilgileri bir bütün/ düzen
içerisinde vermiş oldum. Bu sırada videoya eşlik edilmesi, sorulara cevap
vererek Türkçe dersindeki düşünme, hayal gücü kavramlarına yer verilmesi gibi
etkinliklerle Türkçe ve müzik gibi disiplinler arası bir sunum/çalışma
sağlanmış olundu.
ÖDEV-5 “Diğer Makaleler’in İçeriğini” “Sunum Ödevine” Nasıl
Uygularım?
ÖĞRENCİNİN;
ADI-SOYADI: Saliha
ÇARDAKKAYA
SINIF/BÖLÜM: Sınıf
Öğretmenliği/3
NUMARASI: 18040261
Ünite:
4. Ünite Hz. Muhammed’i Tanıyalım
Kazanım:
4.4.6 Salli ve Barik dualarını okur ve anlamlarını bilir.
“SUNUŞ MAKALESİ”
İlk olarak öğretimde muhteva, yöntem, hedef ve öğrenci bir
bütündür. Öğretim yapılırken her biri ayrı olarak değil bir bütün olarak ilerlemektedir.
Hedefimiz ve yöntemimiz hitap ettiğimiz öğrenci kesimine göre ayarlamak ve
onların seviyesinde sınırları çizmemiz gerekmektedir. Makaledeki “Öğrencinin, öğrenme deneyimine “anlama” ve “yorumlama”
şeklinde aktif bir rolle katılımı hedeflendi. Böylece “öğrenen merkezli”
anlayış ön plâna çıkmış oldu.” İfadesi ile öğrenci merkezli bir anlayış
göstermemiz gerektiğini ve öğrencinin Salli ve Barik dualarını okuması ve
anlamını bilmesi için anlama ve yorumlama bilişsel düzeylerini yerine getirmesi
gerekmektedir. Ayrıca ek olarak şunlarda ifade edilmektedir. “Öğrenciden, sunulan malzemeyi olduğu gibi kabul etmesi
değil içerik üzerinde düşünmesi, araştırması ve sorgulaması istendi.”
Din Öğretimi yapılırken aşağıdaki hususlar göz önünde
bulundurulmalıdır.
* Akla ve bilime
dayalı bir din anlayışının Türkiye için gerekli zihniyet değişikliğinin
gerçekleşmesine yardımcı olabileceğine inanırız.
* Düşünen, sorgulayan,
inancını aklıyla bütünleştiren öğrencilerin yetişmesine hizmet edecek
yöntemlerin geliştirilmesine çalışırız.
* Din öğretiminde,
belletici ve baskı altına alıcı bir yaklaşımı değil; konuları çözümleyici ve
yorumlayıcı bir yaklaşımı benimseriz.
* Din öğretiminde dinin bütünleştirici, huzur
verici ve barışı sağlayıcı gücünü ortaya çıkarmaya çalışırız.
* Din öğretiminde
şekilcilik ve sloganları değil; ahlakî öğretilerin felsefesini önemseriz.
* Din öğretiminde
kavram kargaşası ve kavram belirsizliğini giderecek bilimsel çalışmalar
üretiriz.
* Sağlıklı bir din
anlayışının kaliteli bir eğitim-öğretim sürecinden geçtiğine inanırız.
* Din öğretiminde
sorunlara aceleci çözümlerle yaklaşmamaya çalışırız.
* Din öğretiminde oku, düşün ve anla
prensibini benimseriz.
* Niteliğin,
nicelikten üstün olduğuna inanırız ve enerjimizi olumlu alanlarda ve insanlığa
hizmet için harcarız.
* Din öğretiminde,
yönetici-öğretmen-öğrenci-veli (aile) ilişkisinde güven ortamı yaratırız.
“Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Derslerinde Kavram
Haritalarının Kullanımı Makalesi”
Öğrenci için, öğrenilecek anahtar kavram ve önermeleri açık
hâle getirir. Yeni bilgi ile hâlihazırdaki bilgi arasında bağ kurmayı sağlar.
Öğrencilerin kendi öğrenmeleri üzerinde düşünmelerini sağlar. Karşılaştırılan bir
metni analiz etme ve anlamayı kolaylaştırır. Ayrıca kavram öğretimi
gerçekleştirilirken önceden öğrenilmiş bilgiler ile halihazırdaki bilgiler
arasında bağ kurulduğu için “Bilginin Bütünlüğü” ilkesine bağlı kalmaktayız. Kavram
öğretimi yaparken örneğin kazanımımdaki “4.4.6 Salli ve Barik dualarını okur ve
anlamını bilir.” İle Hz. Muhammed’in (s.a.v) hayatı, çocukluğu, gençliği, aile
yaşamı hakkında da bir bütünlük sağlanmaktadır. Öğrencilere verdiğimiz
kavramlar ile genelden özele bir hiyerarşi sıralayarak öğrencilerde bilginin
bütünlüğü sağlanmış olacaktır. Ayrıca Kavram haritası oluştururken ;
TÜRKÇE
u T.1.2.1.
Kelimeleri anlamlarına uygun kullanır.
(Salavat dediğimizde veya ehl-i beyt kavramlarını yerinde kullanmaya
dikkat etmesi amaçlanır.)
u T.4.1.4.
Dinlediklerinde/izlediklerinde geçen, bilmediği kelimelerin anlamını tahmin
eder. (Dersin başında izlenilen videoda ‘’salavat nedir?’’ sorusunu
yönelttiğimizde izlediklerinden yola çıkarak tahminde bulunması istenir.)
u T.4.1.7.
Dinlediklerine/izlediklerine yönelik sorulara cevap verir. ( yöneltilen
sorulara uygun cevap vermesi beklenir.)
u T.4.1.12.
Dinleme stratejilerini uygular. (Dinlerken yeni öğrendikleri veya hoşlarına
giden durumları not almaları beklenir.)
u T.4.3.2.
Vurgu, tonlama ve telaffuza dikkat ederek okur. (Salli ve Barik dualarını
okurken hızlı ve kelimeler anlaşılmaz şekilde değil kelimeleri doğru telaffuz
ederek okumaları beklenir.)
u T.4.3.6
Okuma stratejilerini uygular.
(Öğrencilerin sesli, sessiz, tahmin ederek ve soru sorarak okuma
yapmaları sağlanır.)
HAYAT
BİLGİSİ
u HB.1.2.1.
Aile bireylerini tanıtır. (Peygamber Efendimizin ailelerini tanıtır. Ve kendi
ailesiyle de ilişki kurması amaçlanır.
Gibi diğer
disiplinlerle de bağlantı kurduğumuz için “Disiplinlerarası yaklaşımda” söz
konusudur.
“DİN ÖĞRETİMİNDE YENİ YAKLAŞIMLAR”
Doğru Bilgi :Kim olursa olsun muhataba ,okulda öğrenciye,
camide cemaate doğru bilginin ilgileri çerçevesinde sunulması gerekir. Doğru
bilginin sevgiyle yoğrulduğu ortamda sevgiyle kuşatıldığı zaman, bireylerde
meydana getirdiği davranış değişikliğinin şaşırtıcılığı önemlidir.Sevdiğine
yakınlaşma, bütünleşme insanın doğasında vardır.
Barış ve hoşgörüdür.Dünya barışa her zamankinden daha
muhtaçtır. Birbirimizi tanımaya ilgi duymaya ilgi duymaya,anlamaya ihtiyacımız
vardır.
Ben kimim, nereden geldin, nereye gidiyorum, hayatın anlamı
nedir soruları cevaplanıp sosyal alanlardaki problemleri anlayıp onlara çözüm
üretebilen kişiler yetiştirmektir.
Din Öğretiminde Temel Değerlerimiz;
1-Sağlıklı din
anlayışının Türkiye için gerekli zihniyet gelişmesinin gerçekleşmesine yardımcı
olabileceğine inanırız.
2-Düşünen, sorgulayan,
inancını akılla bütünleştiren kişiler yetiştirmeye çalışırız.
3-Ezberci ve baskı
altına alıcı yaklaşımı değil; konuları çözümleyici ve yorumlayıcı bir yaklaşımı
benimseriz.
4-Dinin barıştırıcı, birleştirici,
barışı sağlayıcı gücünü ortaya çıkarırız.
5-Şekilcilik ve
sloganlaştırıcı değil, ahlaki öğretilerin felsefesini önemseriz.
6-Sorunlara aceleci çözümlerle yaklaşmamaya
çalışırız.
7- Oku,düşün ve anla
prensibini benimseriz.
8-Sağlıklı din eğitimi
kaliteli bir eğitim ve öğretim sürecinden geçer.
9-Nitelik, nicelikten üstündür.
10-Eğitimde,yönetici-öğretmen-veli
ilişkisinde güven ortamı yaratırız.
Bu bilgiler ışığında “Din Öğretiminde Yeni Yaklaşımları” ele
aldığımız. Din öğretimi yapılırken ezberci değil, yeniliklere açık, sevgi
dilini benimsemiş, bilimsel yani akla ve mantığa uygun açıklamalar yaparak
dinin birleştirici, barışçıl gücünü kullanmamız gerektiğini, Kur’an’ın oku,
düşün, anla ve ihlasla hayatında yaşa felsefesi üzerine kurulu bir din öğretimi
gerçekleştirmemiz gerektiğini, öğretimde yöntem, hedef ve öğrenciyi bir bütün
halinde ele almamız gerektiği ve dini bilgileri aktarırken bilginin bütünlüğü
ve disiplinlerarası yaklaşımla ele almamız gerektiğini kavradım.
SÖ-ARİFE
NUR ÇELİK-18040487
Kazanım: 4.4.4.Hz.
Muhammed’in (s.a.v.) çocukluk ve gençlik yıllarındaki davranışlarını kendi
hayatı ile ilişkilendirir.
Din Kültürü ve Ahlâk
Bilgisi Derslerinde Kavram Haritalarının Kullanımı
“Bilgiye ulaşabilen, karşılaştığı verileri
anlamlandırmada, bilgiyi örgütleyebilen, bunları sorunların çözümünde
kullanabilen, problem çözme becerileri gelişmiş bireyler yetiştirmek bir
ihtiyaç hâline gelmiştir.”
Bu hususa göre sunumumda
öğrencilerime direk bilgiyi vererek ezberci bir yöntem değil de onların bilgiye
ulaşmalarını sağlayacak şekilde etkinliklere yer verdim.
“Dinle ilgili bilgilerin öğretiminde bilgilerin
miktarı kadar bilgi birimlerinin birbiri ile ilişkisinin de öğretilmesi
gerekmektedir. Din öğretiminde belletici, baskı altına alıcı bir yaklaşımın
yerini, konuları çözümleyici ve yorumlayıcı bir yaklaşım almalıdır. Bu durum
anlamlı öğrenmelerin oluşmasını sağlayacaktır. Anlamlı öğrenmeler davranışlara yansıyacak,
dinin bireyin hayatı ile ilişkisi ve ona katkısı berraklaşacaktır.”
Makaleden almış olduğum
bu paragrafı sunum ödevimde öğrencilerimin ön bilgilerini yoklayarak ve yeni
öğrenmeleriyle birleştirerek anlamlı bir öğrenme sağlamaya çalıştım. Bu sayede
anlamlı öğrenmelerin yansımalarını yaşamlarında görmelerini sağlamaya çalıştım.
“İki boyutlu görsel araç-gereçler öğretimde
kullanılarak, bireyin öğrenmeleri arasındaki değişik bağlantıları kurması
sağlanabilir; bilgileri örgütlemesi ve böylece uzun süreli hafızada depolaması
kolaylaştırılabilir.”
Sunumumda yer verdiğim
bilgileri görsellerle destekleyerek öğrencilerimin akıllarında daha kalıcı
olmasına çalıştım.
“Kavram haritaları, bireylerin sahip oldukları
kavramlardaki ve kavramlar arası ilişkideki yanlışlıkları gösterirler. Böylece
öğretmen öğrencilerin konu alanındaki anlamlandırmalarını daha iyi görebilir.”
Sunumumun değerlendirme
aşamasında kavram haritasına yer verdim. Böylelikle öğrencilerde herhangi bir
kavram yanılgısı var mı yok mu bu sayede anlamış olacağım.
“Kavram haritasını incelemek, öğretmenin
öğrencilerine kazandırması gereken bir beceridir ve bu konuda bir rehberliğe
ihtiyaç vardır. Öğretmen öğrenme ortamında öğrencilerle birlikte kavram haritalarını
değerlendirme çalışmaları yapmalıdır. Böylece öğrencilere kavram haritası
incelemenin ölçütleri de öğretilebilir.”
Sunumumda değerlendirme
aşamasında kavram haritasını boş bir şekilde vererek öğrencilerimden doldurmalarını
istedim. Tamamladıkları kavram haritalarını onlarla beraber inceleyerek
yanlışlarını veya eksiklerini görmelerini sağlayacağım.
“Kavram haritaları, öğretim aracı olarak, öğrenme
aracı olarak ve değerlendirme aracı olarak (Zimmaro & Cawley, 1998) din
öğretiminin plânlama, uygulama ve değerlendirme aşamalarında çeşitli şekillerde
kullanılabilir.”
Kavram haritalarını hem sunumun sonundaki aşama olan değerlendirme de hem de açıklama aşamasında bir öğretim aracı olacak şekilde yer verdim. Böylelikle öğrencilerin bilgiler arası ilişkiyi görmelerini hedefledim.
Sunuş
“Değişim ve gelişim ihtiyacı din
öğretiminde “Ne öğretelim?”
sorusuyla başlamakta “Nasıl ve niçin
öğretelim? sorularına uzanmakta ve öğretme-öğrenme süreçlerinin hemen hemen
her aşamasında kendini hissettirmektedir.”
Sunumumu
hazırlamadan önce neyi öğreteceğime, nasıl ve neden öğreteceğime cevaplar
bularak başladım. Bulduğum cevaplar doğrultusunda çeşitli araştırmalarla
birlikte ödevimi hazırladım.
“Günümüzde din öğretiminin içeriği
“bazı kalıp bilgileri öğrenciye
belletmek” eylemi ile
ifade edilemeyecek kadar genişlemiş
ve zenginleşmiştir.”
Sunumumda
sadece anlatım yöntemini kullanmaktan kaçınarak 5E modelini kullandım.
Öğrencilere öğrenmeyi daha keyifli ve kalıcı hale getirdiğimi düşünüyorum.
“Öğretimde muhteva, yöntem, hedef ve öğrenci bir bütündür. Öğretmen, dersin sonunda ulaşılacak öğrenme düzeyini bilmiyorsa onu gerçekleştirecek bir yöntem belirleyemeyecektir.”
Sunumumu öğrencilerin düzeylerine uygun olacak şekilde hazırlamaya çalıştım. Öğrencilerin ilgisini çekici görsellere ve etkinliklere yer verdim.
“Öğrencinin, öğrenme deneyimine “anlama” ve “yorumlama” şeklinde aktif bir rolle katılımı hedeflendi. Böylece
“öğrenen merkezli” anlayış ön plâna çıkmış oldu.”
Sunumda öğrencilerin verilen bilgileri olduğu gibi kabullenmelerinden kaçınarak onlara çeşitli sorulara sorarak düşünmelerini ve sorgulamalarını istedim. Bu sayede bilgiyi kendi içlerinde anlamlandırmış olacaklardır.
Bilginin Bütünlüğü ve Disiplinlerarası Çalışma
“Öğretimde muhteva, yöntem, hedef
ve öğrenci bir bütündür. Öğretmen, dersin sonunda ulaşılacak öğrenme düzeyini bilmiyorsa
onu gerçekleştirecek bir yöntem belirleyemeyecektir. Bu konuda karar vermede
felsefe ve özellikle eğitim felsefesinden yararlanılmalıdır. Öğretmen,
insanların nasıl öğrendiğini nasıl davrandığını bilmiyorsa yani psikolojinin
verilerinden yararlanamıyorsa öğrenme ortamına uygun olan yöntemi
düzenleyemeyecektir.”
Öğretimin
bir bütün içinde yapılması gerektiğini, öğretmenin derste kullanacağı yöntemi
öğrencilerin düzeylerine uygun seçerek belirlemesi gerektiğine
vurgulanmaktadır. Bu seçimi yaparken felsefe ve psikoloji alanlarından
yararlanması gerektiğine değinilmiştir. Bu açıdan ele alırsak disiplinlerarası
bir yaklaşıma sahip olduğu kanısına varabiliriz.
“Din eğitimi bilimi, hem eğitim bilimleri hem de
ilâhiyat bilimleri ve din bilimleri ile ilişki içerisinde olan disiplinler
arası bir bilimdir.”
Din eğitiminin
disiplinlerarası bir yaklaşıma sahip olduğunu anlayabiliyoruz. Sunumumda da
diğer derslerle olan ilişkisine yer verdim.
“Öğrenciden, sunulan malzemeyi
olduğu gibi kabul etmesi değil içerik üzerinde düşünmesi, araştırması ve
sorgulaması istendi. Bu süreç içinde, problemleri doğru tanımlama, yanlışlara
bilimsel argümanlarla cevap verme, geleneksel din anlayışımızın açmazları
üzerinde daha sağlıklı değerlendirme yapmaya imkân verebilecek zihinsel ve duygusal alışkanlıklar kazandırmanın çeşitli yöntemleri ortaya
çıktı.”
Öğrencilerin
birçok alanda düşünmesini sağlayacaktır.
Israa
Muhajir 18040466
Sınıf
Öğretmenliği 3. SINIF
Kazanım:
4.4.3. Hz. Muhammed’in
(s.a.v.) doğumu, çocukluk ve gençlik yıllarını özetler.
Öğrencilerin
din kültürü ve ahlâk bilgisi dersine olan ilgilerinin yıllar geçtikçe azaldığı gözlenmektedir.
Öğrencinin bu derse ilgisinin devam etmesi hatta artması için yöntemler araştırılması
gerekmektedir. Bugün Din
Kültürü ve Ahlak Bilgisi derslerinde öğrenciye pek çok zihinsel yük
yüklenmektedir. Oysa öğrenciler, Din kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretiminin
hayatla bağının kurulmasını, bilgilerin günümüz ile ilişkilendirilmesini
istemektedirler. Din ile ilgili bilgi birikiminin bireye örgütlü bir şekilde
sunulmasının yanı sıra bireyin dinî bilgiler arasındaki ilişkiyi nasıl
kurduğunun bilinmesi bir ihtiyaçtır. Bu ihtiyaçları gidermede eğitim araç
gereçlerinin kullanılması önemli bir boşluğu dolduracaktır. Böylece bireyin bilgiyi örgütlemesine
ve anlamlandırmasına yardımcı olunabilir. Bu sayede ezber öğrenmeden ziyade anlamlı öğrenmeler
gerçekleştirilebilir.
Dinle
ilgili bilgilerin öğretiminde bilgilerin miktar› kadar bilgi birimlerinin
birbiri ile ilişkisinin de öğretilmesi gerekmektedir. Din öğretiminde belletici,
baskı altına alıcı bir yaklaşımın yerini, konular› çözümleyici ve yorumlayıcı bir
yaklaşım olmalıdır.
Bu
durum anlamlı öğrenmelerin oluşmasını sağlayacaktır. Anlamlı öğrenmeler davranışlara
yansıyacak, dinin bireyin hayatı ile ilişkisi ve ona katkısı berraklaşacaktır.
Öğretimde muhteva, yöntem, hedef ve öğrenci
bir bütündür. Öğretmen, dersin sonunda ulaşılacak öğrenme düzeyini bilmiyorsa
onu gerçekleştirecek bir yöntem belirleyemeyecektir.
Öğretmen,
insanların nasıl öğrendiğini nasıl davrandığını bilmiyorsa yani psikolojinin
verilerinden yararlanamıyorsa öğrenme ortamına uygun olan yöntemi düzenleyemeyecektir.
Kavram,
bireyin yaşantıları sonucu obje ve olayların ortak özelliklerinden soyutlanarak
elde edilen ve sembollerle ifade edilen düşünme ürünüdür. Kavramlar zihinsel
işlemlerin temel yapı taşlarıdır ve diğer kavramlarla ilişkisi anlatılmaksızın
tam olarak öğrenilemez.
Bilginin
Bütünlüğü – disiplinler arası çalışma
“İki
boyutlu görsel araçlar, herhangi bir durumun ne olduğunun görülmesini, durumun
nasıl geliştireceğini tahmin etmeyi, bilinmeyenleri bulmayı ya da yeni
bilgileri oluşturmayı sağlayabilen araçlardır.” Cümlesinden yola çıkarak HZ.
Muhammed’in (s.a.v) doğumu, çocukluk ve gençlik yıllarını özetler. Olan kazanımım
doğrultusunda öğrencilere, Hz. Muhammed’in (s.a.v) doğumu, çocukluk ve gençlik
yılları hakkında yaşadığı çevre, yaptığı işler, gittiği yerler gibi birçok
bilgi verilir. Sunumumu hazırlarken Hz. Muhammed’in (s.a.v) doğduğu yerin,
yaşadığı dönemin özelliklerine dair görsellere yer verdim. Öğrencilerin konuyu
daha iyi kavrayabilmeleri için konuyu gerekli görsellerle desteklemek çok daha
etkili olacağını düşünmekteyim.
AD SOYAD: Sevim TANRIVERDİ
NUMARA: 18040310
SUNUMUM İLE MAKALELER
ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN İNCELENMESİ
KAZANIM: 4.1.3. Dilek ve
dualarda kullanılan dini ifadelere örnekler verir.
SUNUŞ MAKALESİ:
Sunuş
makalesi diğer makalelere girişi kolaylaştıran bir makale idi. Bu makale rehber
niteliği taşımakla birlikte içerisinde içinde Din öğretiminin nasıl olması
gerektiğiyle ilgili öz bilgiler sunmaktaydı. Bu hususta makale incelendiğinde
sunumumu göz önünde bulundurduğumda pek çok çıkarım elde etmekteyim. Özellikle
ana düşünceler altında topladığı başlıklarla sunumu göz önünde
bulundurulduğunda pek çok değerlendirme yaptım. Bu değerlendirmeler aşağıda
verilmiştir.
· ''Düşünen,
sorgulayan, inancını aklıyla bütünleştiren öğrencilerin yetişmesine hizmet
edecek yöntemlerin geliştirilmesine çalışırız.''
Kazanım odaklı ilerlediğimizde öğrencilerimize dilek
ve dualarda dini ifadeleri kullanması yönünü geliştirebilmeleri açısından
öğrencilerimizin sorgulamasını, inancını aklıyla bütünleştirmesi açısından
keşfetme basamağı öne sürerek onları düşündürmeye çalıştım.
·
''Din öğretiminde, belletici ve baskı altına
alıcı bir yaklaşımı değil; konuları çözümleyici ve yorumlayıcı bir yaklaşımı
benimseriz.''
Sunum esnasında öğrenciye kazanımı direkt olarak
sunmak yerine kendilerinin keşfetmesi ve sürecin bir parçaları olması adına 5E
ders planı kullanarak onlara yorumlayıcı ve çözümleyici bir yaklaşım sunmayı
hedefledim. Açıklama kısmında bile direkt olarak verdiğim bilgileri ezberci
anlayıştan uzak tutarak olabildiğince kendilerinin özümsemesi ve yorum
yapabilme becerilerini geliştirebileceğimi düşündüm.
·
''Din öğretiminde dinin bütünleştirici, huzur
verici ve barışı sağlayıcı gücünü ortaya çıkarmaya çalışırız.''
Kazanım insanların birbirine güzel dileklerde
bulunması ve dua etmesini içeren bir kazanım olduğundan dolayı insanlar arası
ilişkilerin iyileştirilmesinde insanlara huzur verici olmasında ve barışın
bütünleştiriciliğin kullanılabilmesinde etkilidir. Makale de belirtilen bu
madde de kazanımla doğrudan ilişkili olup öğrenciye bu açıdan incelendiğinde
bir çok unsuru katabilecektir.
·
Din öğretiminde şekilcilik ve sloganları değil;
ahlakî öğretilerin felsefesini önemseriz.
Kazanım doğrultusunda dilek ve dualarda dini
ifadelerin kullanılmasını öğrenciye öğretilmesi öğrencilerimizin ahlaki
öğretisini geliştirecektir. Sunum esnasında da bu durum önemsenmiştir.
Makale
bir bütün olarak incelendiğinde aslında öğrenciyi düşünmeye sorgulamaya
yöneltmemiz gerektiği ve bunu yaparken de ezberci yöntemi benimsememiz
gerektiğinden bahsetmektedir. Bu husus ele alındığında sunumumda kazanımı
öğrencilerime nasıl keşfettirebilirim onların düşünmesi yolunda nasıl bir
rehber olabilirim düşüncesiyle hareket etmeye çalıştım. Öğrenci merkezli bir
anlayış içerisinde olup içeriği anlama ve yorumlama da aktif bir rol
oynayabilecekleri etkinliklerle onları buluşturmaya gayret gösterdim. Gündelik
yaşamlarında kullandıkları her ifade çok önemli ve bu ifadelerin arasında eğer
dilek ve dua varsa bunu da dini ifadeleri öğretip zenginleştirmeye çalışmak
için sunumun her parçasında bu durumu göz önünde bulundurmaya çalıştım.
DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK
BİLGİSİ DERSLERİNDE KAVRAM HARİTALARININ KULLANIMI MAKALESİ:
Bu
makale kavram haritalarının öğrenme üzerindeki etkileri, din öğretiminde hangi
aşamalarda kullanılması gerektiğinden bahsetmektedir. Bu makale ile birlikte
öğrenme öğretme sürecini daha kolay yapılandırabileceğimiz öğrenme
yaşantılarını düzenleyebilmemiz için yöntem ve tekniklerin bulunması sunumumu
bu hususta daha rahat ifade edebilmemde etkili idi. Öğretme yöntemlerinden
birisi de kavram haritalarıdır. Din öğretiminde kavram haritalarının
kullanılması fikirlerin kategorilere ayrılmasında ve zihnimizin bunu
algılamasındaki işlevi düşünüldüğünden önemli bir yere sahiptir. İstendik yönde
davranış değişikliği oluşturabilmemiz açısından öğretim esnasında bu yöntemi
kullanmak yapılandırma sürecinde etkili olacaktır.
Makale
içerisinde geçen bilgiler de öğrencinin bilgiye ulaşabilmesinde, bilgiyi
anlamlandırabilmesinde; problem çözme becerisi kazanabilmeleri doğrultusunda
yetiştirilmesi ihtiyaç olduğu belirtilmiştir. Bu nokta da sunum esnasında
öğrenciye bilgiyi salt olarak vermek yerine onları düşündürmeyi hedefleyerek
kendilerinin keşfetmeleri doğrultusunda bir rehber olmaya çalıştım. Sunumu da
hazırlarken öğrenciyi aktif kılmaya çalıştım. Öğrenmenin anlamlı olabilmesi
açısından içerikle sunum içerisinde kullanılan etkinliklerin ölçme ve
değerlendirmenin bütünlük sağlamasına konunun dışına sapmamasına özen
gösterdim.
Makalenin
bir bölümünde 'Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi' dersinin disiplinler arası bir
bilim olduğundan bahsetmektedir. Bu durum dikkate alındığında sunum esnasında
kazanım öğrencilere aktarılırken diğer disiplinleri de göz önünde bulundurarak
diğer derslerle olan becerilerinde gelişebileceğinin farkındaydım ve bu
doğrultu da etkinliklerimi şekillendirdi. Öğrenci diğer kazanımlarla ilişki
kurabilecek ve aralarındaki bağlantıyı yine kendisi keşfedecek şekilde bir
sunum hazırlama gayretinde bulundum.
Din
öğretiminde kavram haritalarının önemi üzerinde durulup kavram haritaları ile
öğrencilerin kavram yanılgısının engellenebileceğinden bahsedilmiştir. Bu
doğrultu da kazanımım göz önünde bulunduğunda öğrencinin konuyu
anlamlandırabilmesi için bende sunumunda seçtiğim kavramlarda kavram
yanılgısının önüne geçmeye özen gösterdim. Özellikle sunumda derinleştirme
aşamasında öğrencilerin kavramları direkt olarak kendisinin tespit etmesini
isteyerek öğrenmenin ölçülmesini ve ne oranda gerçekleştiğini ölçmeye çalıştım.
Sunumun
giriş kısmında konunun anahtar kavramlarının verilmesi ve bu kavramların
açıklanıp öğrenciye kavram bilgisinin oluşturulmasında ve öğrencinin öğrenme
sürecinin kolaylaştırılmasına da dikkat ettim. Bilginin bütüncül olması
açısından bu kavramların kazanımla ilişkisine yer verip kazanımı öğrenciye
anlamlı bir şekilde öğretmeyi hedefledim.
DİN
ÖĞRETİMİNİN KURAMSAL TEMELLERİ MAKALESİ:
Makale
doğrultusunda sunum esnasında bilgiye öğrencilerin kendilerinin ulaşması
amacıyla onlara resimler göstererek onların resimleri yorumlamasına yönelik
sorular sorarak keşfetmelerini sağlamaya çalıştım. Dikkat çekme bölümünde bir
fıkrayla derse başlayarak onları fıkra üzerine düşünmeye sevk ettim. Makalenin
bir bölümünde öğretimin bu şekilde olması gerektiğini belirten bir ifade mevcut
olup bu ifade “Geçmişi, öğrencilerin önüne bir bilgi tomarı
olarak yığmayalım. Geçmiş birikimimizi onlara ne ilginç bir tarih olduğu için
öğretelim, ne de çok güzel edebi anlatımlar taşıdığı için nakledelim. Kültürel
mirası, yetişmekte olan neslin, Allah’la kendileriyle ve diğer insanlarla olan
iletişimlerini düzenlemelerinde bir yardım ve ilham vasıtası olarak
sunabilelim. Böyle bir anlayışın sonucunda yöntemimiz de değişecektir. Bu
yöntem zihinlere bilgi istiflemeye değil, düşünmeye, anlamaya, karşılaştırmaya,
değerlendirmeye, kısacası öğrencinin keşfetmesine önem verecektir.” Sonuçta dilek ve
dualarımızda kullanılan dini ifadeler bizim kültürel bir aktarımımız olup
insanlarla iletişimlerini güçlendirecek unsurlar barındırmaktadır. Bu nokta da
öğrencilere sunum esnasında geçmiş birikimlerimizi iletmek amacımız olmalı ve
bu yönde bir yöntem kullanmalıyız. Ayrıca öğrenci bu kazanımla birlikte ahlaki
boyutunu geliştirecek olacaktır. Makalede de güzel ahlak bilgileri sunulup yine
bu bilgilerin salt olarak verilmesinden ziyade geliştirilebileceğinden
bahsedilmiştir.
KUR’AN’A AİT DEĞERLER
VE DAYANAKLARI:
Sunum esnasındaki kavramların
kullanılmasında ve öğrenciye keşfetmenin en doğru yolu olmasındaki kaynağın
Kur'an-ı Kerim olduğunun bilinciyle hareket ederek dilek ve dualarımızda dini
ifadelerin önemi üzerimde durdum. Dilek ve dualarımızda Yüce Allah'ın kulları
olduğumuzu ve duanın Allah'a yönelik olmasının bir şey dilerken ondan yardım
istememiz gerektiğini öğrencilere kazandırmaya çalıştım. Makale içerisinde
insan aklının öneminden bahsetmiş insan akıl sayesinde hayatın maddi yönüyle karşılaşacak
olup yaşam standardını kendisine yakışır bir biçimde düzenleyebileceğinden söz
etmiştir. İnsan tüm bunları yaparken Allah'a karşı kulluk görevini de yapmalı
ve isteklerini Yüce Allah'ımızdan istemeli olduğu yargısını sunumun bir çok
bölümünde bu vurguyu yapmaya çalıştım. İnsan aklı sayesinde düşünüp yaratıcının
bizi yalnız bırakmayacağı ve dileklerimizde dualarımızda ondan yardım istememiz
gerektiğini düşünerek bu doğrultuda hareket etmelidir.
Benim kazanımım peygamber hayatımızın doğup büyüdüğü çevre ve gerçekleşen olaylardır. Bu kazanımımla ilgili bilgi açısından pek bir makale bulamadım ama bilgiyi aktarırken nasıl aktarabileceğim konusunda ve bütünlük açısından bakıldığında makalelerden yararlandım çok yararlanmadım açıkçası ama baktım. Sunumumun sonunda yer alan kazanımlara gelince bu hazırladığım ödevin genel olarak kazanımlarla nasıl ilişkilendireceğimi anlamış oldum. Bu bütünlük ve disiplinler arası çalışma güzeldi denilebilir. Tabi yine aynı şekilde hayatı anlama ve öğrencilerin hayatına dair soruları sormasında ve bunlara cevap verme açısında Peygamberimiz’ in yaşadığı dönem, karşılaştığı olaylar öğrencinin belleğinde yer edinip daha iyi anlaması ve özümsemesine yaradığı düşünüyorum. Açıkçası yaptığım sunumda bu makalelerden daha çok yararlanmak isterdim .
Teşekkürler.
SÖ Gül Cansu ÖZTAVLI 18040298
Makalelerin içeriğini sunum ödevime
nasıl uyguladım?
Kazanım: 4.3.3 Fatiha suresini okur, anlamını söyler.
Makalede geçen “Din eğitimi bilimi hem eğitim
bilimleri hem de ilâhiyat bilimleri ve din bilimleri ile ilişki içerisinde olan
disiplinler arası bir bilimdir” ifadesinden yola çıkarak, bu bilimi öğrenirken
diğer disiplinlerden de faydalanmamız gerektiğini gördük.
Ayrıca bu derste bilginin bütünlüğünü sağlayabilmek
için kavram haritalarını kullanabiliriz. Çünkü kavram haritaları yeni bilgi ile
hâlihazırdaki bilgi arasında bağ kurmayı sağlar. Öğrencilerin kendi öğrenmeleri
üzerinde düşünmelerini sağlar. Karşılaşılan bir metni analiz etme ve anlamayı›
kolaylaştırır. Öğretmen için ise, öğretimi plânlama, uygulama ve değerlendirme
aşamalarında yararları vardır. Öğretmene bilgiyi örgütlemede, öğrencinin ön
öğrenmelerini ve yanlış kavramlaştırmalarını tespit etmede ve öğretimi
plânlamada yardımcı› olur. Öğretmen–öğrenci, öğrenci-öğrenci etkileşimi ve iş
birliğini sağlar. Öğrencileri derse katmada ve güdülemede, öğrenmeyi öğretmede,
öğrenme stratejileri geliştirmede, yaratıcı düşünceyi geliştirmede önemli rol
oynayarak din kültürü ve ahlâk bilgisi derslerinin etkililiğini artırır.
Dinle ilgili bilgilerin öğretiminde bilgilerin miktarı
kadar bilgi birimlerinin birbiri ile ilişkisinin de öğretilmesi gerekmektedir.
Din öğretiminde belletici, baskı› altına alıcı bir yaklaşımın yerini, konuları
çözümleyici ve yorumlayıcı› bir yaklaşım almalıdır. (Selçuk, 1997a). Bu durum
anlamlı› öğrenmelerin oluşmasını sağlayacaktır. Anlamlı öğrenmeler davranışlara
yansıyacak, dinin bireyin hayatı ile ilişkisi ve ona katkısı berraklaşacaktır.
Bunu sağlamak için de din öğretimi, bilgi elde etme yollarını ve aklı kullanma
kabiliyetini geliştirici, yönlendirici bir şekilde düzenlenmelidir (Selçuk,
1997b).
Yani dinle ilgili bilgileri öğretirken bu bilgilerin
birbiri ile ilişkilerini öğreterek daha bütüncül bir yaklaşım izlemeliyiz.
Öğrenciler, DKAB öğretiminin hayatla bağının
kurulmasını, bilgilerin günümüz ile ilişkilendirilmesini istemektedirler
(Bilgin, 1990; Oğuzkan, 1991; Uçar, 1998). Din ile ilgili bilgi birikiminin
bireye örgütlü bir şekilde sunulmasının yan› sıra bireyin dinî bilgiler
arasındaki ilişkiyi nasıl kurduğunun bilinmesi bir ihtiyaçtır. Bu ihtiyaçları
gidermede eğitim araç gereçlerinin kullanılması önemli bir boşluğu
dolduracaktır.
Ben de bu bilgilerden yola çıkarak bu dersin
öğretiminde bilgiye bir bütün olarak bakmamız gerektiğini fark ettim. Ve
öğrencilerimizin daha etkili ve kalıcı öğrenmesini sağlamak için disiplinler
arası çalışarak onların bilgileri daha iyi öğrenmelerini sağlayabiliriz.
Kazanım 4.5.1. İslam dininin temizliğe verdiği öneme
örnekler verir.
SUNUŞ
Öğretmenin konuyu sunarken dikkat
etmesi gereken en önemli hususlardan biri olan öğrencinin gelişim
özelliklerinin bilinmesi ve uygulama sırasında bunun dikkate alınması sunuş yoluyla
öğrenmenin temelini oluşturmaktadır. Makalede de sıklıkla vurgulanan anlatımda
somut materyallere yer verilmesi gerekteği ve bunu anlatırken de öğrencinin
düzeyine yönelik sunuşlarda bulunmamız gerektiği vurgulanmaktadır. Sunumumda
değindiğim kazanım ‘İslam dininin temizliğe verdiği öneme
örnekler verir.’ Olduğu için özellikle manevi temizliği çocuklara nasıl anlatacağım konusunda zorluklar çektim. Ama
bu makalede somut bir konuyu nasıl daha etkili ve doğru anlatacağımı anlamış
oldum.
“Öğretimde muhteva, yöntem, hedef ve öğrenci bir bütündür.
Öğretmen, dersin sonunda ulaşılacak öğrenme düzeyini bilmiyorsa onu
gerçekleştirecek bir yöntem belirleyemeyecektir. Bu konuda karar vermede
felsefe ve özellikle eğitim felsefesinden yararlanılmalıdır. Öğretmen,
insanların nasıl öğrendiğini nasıl davrandığını bilmiyorsa yani psikolojinin
verilerinden yararlanamıyorsa öğrenme ortamına uygun olan yöntemi
düzenleyemeyecektir. Tabi bu arada öğretmenin okuttuğu konu alanının, öğrenciye
katkılarını da dikkate alması gerekecektir.” Makaleden aldığım bu cümlede,
beşeri bilimlelere hakim olmanın din kültürü dersini öğretmede ne kadar faydalı
olacağı vurgulanmaktadır. Din özünde insan üzerine kurulmuş felsefesiyle
insanın bir anlam ve bütün arayışı olduğu için, beşeri bilimleri kavrayamadan bir
din anlatımı çokta sağlıklı olmayacaktır. Bu yüzden de sunumumda temizliğin
insanlar için önemini kişinin kendisi üzerinden değil de başkalarında bıraktığı
olgu üzerinen anlattım.
Kavram haritası
“Artık bilgiyi işleme,
ayıklama, örgütleme, amaçlara uygun yapılandırabilme önem kazanmıştır.”
“Bilgiye ulaşabilen,
karşılaştığı verileri anlamlandırabilen, bilgiyi örgütleyebilen, bunları
sorunların çözümünde kullanabilen, problem çözme becerileri gelişmiş bireyler
yetiştirmek bir ihtiyaç hâline gelmiştir. Zira artık bilgiyi sadece hafızaya
aynen almak ve bilgi depoları hâline gelmek, hayatı kolaylaştırmamaktadır. Bu
durum din konusu için de geçerlidir.”
Bu bağlamda bir bilginin anlatımında kavram haritası kullanılması Kavramların
birbiri ile ilişkilendirilmesi zihinde yapılandırmasını kolayalaştırmaktadır. Bu da öğrencilerin daha kolay ve bağlantılı
bir öğretim gerçekleştireceğine işarettir. Bu noktada sunumumda kavram
haritasına yer vermeye karar verdim. Sunumumda abdest almanın sırasını kavram
haritası kullanarak anlatmaya çalıştım ki öğrenci abdest alma sırasını
unutmasın ve karıştırmasın. Ayrıca bu makalede “Din öğretiminde kavram haritası
yapılırken din alanının özellikleri dikkate alınmalıdır. Dinin geçmişle, bugün
ve gelecek boyutları göz önüne alınarak onun zengin kültürel mirası ve yorum
zenginliği bir veri kaynağı olarak değerlendirilebilir. Makalede 'Din Kültürü
ve Ahlak Bilgisi' dersinin disiplinler arası bir bilim olduğundan
bahsetmektedir. Bu bağlamda sunumda kazanımları öğrenciye aktarırken diğer
derslerle olan bağlantısına değinilmeli ve anlatımda bütüncül bir yaklaşım
gözetilmelidir. Sunumumda özellikle manevi temizlik gibi önemli bir konuyu
disiplinler arası bir şekilde ele aldım ki öğrenci, manevi temizliğin sadece
din dersi için değil de bütün derslerle bağlantılı ve önemli olduğunu
kavrayabilsin.
KAZANIM: 4.3.2.
İnsani ilişkilerin gelişmesinde sevgi ve saygının önemini ve gerekliliğini
savunur.
SUNUŞ
““Kabul tarzında öğrenme” ile “keşif” (buluş) yoluyla
öğrenme arasında bir tercih yapıldı. Öğrenciden, sunulan malzemeyi olduğu gibi
kabul etmesi değil içerik üzerinde düşünmesi, araştırması ve sorgulaması
istendi. Öğretmenin aktif olduğu derslerden ziyade öğrencilerin daha aktif
olduğu, öğretmenin rehberlik ettiği dersler olmalı. Bundan dolayı sunumumu
öğretmenin anlatıp öğrencinin dinlediği şekilde hazırlamadım. Öğrencinin
sorulara cevap vererek, düşünme içerisinde olduğu bir ders süreci planladım.
“* Din öğretiminde, belletici ve baskı altına alıcı bir
yaklaşımı değil; konuları çözümleyici ve yorumlayıcı bir yaklaşımı benimseriz.”
Bu düşünce doğrultusunda da öğrencilere basmakalıp fikirleri aşılamak ya da
zorlayıcı tavır takınmaktan kaçındım.
“* Din öğretiminde oku, düşün ve anla prensibini
benimseriz.” Bu maddeyle birlikte “Kur’an Nedir?” kitabının da bu kısmından
yararlanarak öğrencilerin “oku, düşün, anla, yaşa” prensibini benimsemelerini
sağlarım.
DKAB DERSİNDE KAVRAM
HARİTALARININ KULLANIMI
DKAB öğretiminin hayatla bağlantı kurulmasını bilgilerin
günümüz ile ilişkilendirilmesini istemektedirler (Bilgin, 1990; Oğuzkan, 1991;
Uçar, 1998). Kazanımım sevgi ve saygı kavramlarıyla ilgili ben de bu yüzden bu
kavramların günlük hayatta karşılarına çıkabileceği bir video izletip çıkarım
yapmalarını istedim. Saygı ve hoşgörü kavramlarının farkına varmalarını
istedim.
Öğretme- öğrenme sürecinde kavram haritalarından
yararlandım. Sevgi ve saygı için birer tane kavram haritası ekleyip üzerine
konuşmalarını, bağlantıları anlamlandırmalarını isteyeceğim.
Kazanım doğrudan sevgi ve saygının anlamları üzerine olsaydı
değerlendirme aşamasında da öğrencilerden kavram haritası oluşturmalarını
isteyebilirdim. Ancak sevgi ve saygının önemi ve gerekliliğini savunması olduğu
için öğrencilerden çeşitli olaylar yazmalarını isterim. Sonrasında yazdıkları olaylarda sevgi- saygı
olduğunda nasıl, olmadığında nasıl olur bunu drama yoluyla göstermelerini
isterim.
BİLGİNİN BÜTÜNLÜĞÜ VE
DİSİPLİNLER ARASI ÇALIŞMAK
Din eğitimi bilimi, hem eğitim bilimleri hem de ilâhiyat
bilimleri ve din bilimleri ile ilişki içerisinde olan disiplinler arası bir
bilimdir (Tosun, 2001). Kazanımın diğer derslerle ilişkisini, sunumun son
kısmında yer verdim.
Fatma YEŞİLKAYA/18040318/SÖ-3
Ara sınav 5
“DİN ÖĞRETİMİNİN KURAMSAL TEMELLERİ ve SUNUŞ” makalelerinin “4.5.1 İslam dininin temizliğe verdiği önemi açıklar” kazanımlı sunumu ile ilişkisi aşağıdaki gibidir:
“Değişim ve gelişim ihtiyacı din öğretiminde “Ne öğretelim?” sorusuyla başlamakta “Nasıl ve niçin öğretelim? sorularına uzanmakta ve öğretme-öğrenme süreçlerinin hemen hemen her aşamasında kendini hissettirmektedir. Bir paradigma değişikliği ihtiyacı, din öğretiminin niteliğini, öğretenlerin yeterliklerini, öğrenenlerin hazır bulunuşluklarını ve öğrenme ortamlarını sürekli sorgulama gereğini de beraberinde getirmektedir.”
Bu cümlede anlatılan konunun öğrencinin hayatına yakın olması gerektiği ve günlük hayatta kullanabileceği bilgilerin öğretilmesi gerektiği vurgulanmıştır. Sunumumda da çevre temizliği başlığı altında öğrencilerin atıkların geri dönüşümü hakkında bilgi sahibi olmasının önemine yer verdim.
İki boyutlu görsel araç-gereçler öğretimde kullanılarak, bireyin öğrenmeleri arasındaki değişik bağlantıları kurması sağlanabilir, bilgileri örgütlemesi ve böylece uzun süreli hafızada depolaması kolaylaşabilir. Böylece bireyin bilgiyi örgütlemesine ve anlamlandırmasında yardımcı olunabilir. Bu sayede ezber öğrenmeden ziyade anlamlı öğrenmeler gerçekleştirilebilir.’’
Bu cümlede de öğrencilere konu anlatımı esnasında model ve materyal kullanımının öğrenmenin kalıcılığını artırdığından bahsedilmektedir. Örneğin temiz olmak ile ilgili güzel kokular ya da temizlenmemizde yardımcı olacak nesneleri ders anlatımında kullanmak öğrenmenin kalıcılığını artıracaktır. Sunumunda da bu şekilde yer verdim.
“Din eğitimi bilimi hem eğitim bilimleri hem de ilahiyat bilimleri ve din bilimleriyle ilişki içerisinde olan disiplinler arası bir bilimdir.”
Din eğitimi birçok bilgiyi barındıran bir eğitim dalıdır. Dini bilgilerin yanı sıra öğrencinin gelişimsel ve psikolojik alt yapısının bilinmesi ve bu doğrultuda bir plan hazırlanması gerekmektedir. Bu nedenle de pek çok dersle ilişkisi kurulacak şekilde anlatım yapılmalıdır. Sunumumda da resim, müzik, Türkeçe, Hayat Bilgisi gibi dersler ile ilişkilendirerek ders planımı hazırladım.
“ Din öğretiminde, belletici ve baskı altına alıcı bir yaklaşımı değil; konuları çözümleyici ve yorumlayıcı bir yaklaşımı benimseriz.”
Din öğretimi baskı ile ve dogmatik bir biçimde ilerleyen bir eğitim süreci olmalıdır. Bu nedenle sunumda temiz olmanın gereklerini ve sonuçlarını anlatarak öğrencilerin özgür iradesi ile temiz olmayı seçebileceklerini düşünerek sunumumu hazırladım.
1.Bilginin bütünlüğü açısından din öğretimi diğer derslerle ilişkili olmalı ve öğrencilerin gündelik hayatta işine yarar bilgiler sunulmalıdır. Sunumumda da bu bilgilere yer verdim.
2. Disiplinlerarası çalışmak: Disiplinlerarası çalışmak bilginin zihinde var olan bilgilerle ilişkilendirilmesi açısından önemlidir. Örneğin öğrenci fen bilgisinde gördüğü bir konuyu beden eğitimi dersinde de görürse bilginin kalıcılığı artacaktır. Çok sayıda ilişkilendirme hatırda tutuculuğu artıran bir etkendir. Bu nedenle 4.5.1 kazanımımı ele alırken hayat bilgisi, görsel sanatlar, Türkçe, müzik gibi derslerin kazanımları ile ilişki kurdum ve disiplinlerarası bir çalışma öne sürdüm.
Örneğin; geri dönüşümün çevre temizliğimize olan etkisi hayat bilgisi dersi kazanimlari arasından alınmıştır.
Hayat Bilgisi:
HB.3.3.5. Kendisinin ve toplumun sağlığını korumak için ortak kullanım
alanlarında temizlik ve hijyen kurallarına uyar ➡
HB.3.6.6. Geri dönüşümün kendisine ve yaşadığı çevreye olan katkısına
örnekler verir. ➡Çevreyi temiz tutmaya ve korumaya önem verir.
HB.3.6.5. Doğa ve çevreyi koruma konusunda sorumluluk alır. ➡Çevreyi temiz
tutmaya ve korumaya önem verir.
Havva Nur CENGİZ- SÖ -18040259
“…öğretmenlik
mesleğinde uyulması gereken alışılagelmiş bir dizi kural veya davranışlar
listesini ihtiva etmiyor. Bu kitap size, öğretim programında hedeflenen
öğrenmelere ulaşabilmenizi sağlayacak çeşitli ipuçları, yorumlar, fikirler,
tecrübeler ve teoriler sunuyor.”
“Günümüzde din
öğretiminin içeriği “bazı kalıp bilgileri öğrenciye belletmek” eylemi ile ifade
edilemeyecek kadar genişlemiş ve zenginleşmiştir.”
Sunumumda belirli
kalıplarla sınırlı kalmayarak öğrencilerin kendilerinin keşfetmesine olanak
sağladım. Çeşitli oyunlara yer vererek değerlendirme sürecini zevkli kıldım. 5E
Modelini sunumuma uyarlayarak aşamalara gereken değeri ve zamanı ayırdım.
“Öğrencinin, öğrenme
deneyimine “anlama” ve “yorumlama” şeklinde aktif bir rolle katılımı
hedeflendi.”
“Öğrenciden, sunulan malzemeyi olduğu gibi
kabul etmesi değil içerik üzerinde düşünmesi, araştırması ve sorgulaması
istendi.”
Sunumumda 5E modelinin
de etkisiyle öğrencinin aktif halde derse katılımını hedefledim ve bu
doğrultuda etkinliklere yer verdim. Hazırladığım sunumda öğrencinin konuyu ezberlemesinden
ziyade anlaması ve yorumlamasına olanak tanıyacak şekilde aşamalara yer verdim.
“Düşünen, sorgulayan, inancını aklıyla
bütünleştiren öğrencilerin yetişmesine hizmet edecek yöntemlerin
geliştirilmesine çalışırız.”
Sunumumda öğrencilere
sorduğum sorularla düşünmeye ve sorgulamaya yöneltmeye özen gösterdim. Bu
sayede öğrendiklerini aklıyla bütünleştirip daha nitelikli bir öğretim ortamı
oluşturmaya çalıştım.
“Sağlıklı bir din
anlayışının kaliteli bir eğitim-öğretim sürecinden geçtiğine inanırız.”
Öğreteceğim kazanımın
sunumunu hazırlarken kaynak seçiminde nitelikli oluşuna özen gösterdim. Öğretim
sürecinin geleneksel öğretim yöntemleri yerine çeşitli ve öğrenciye yönelik
etkinlikler içeren yöntemlere yer vererek eğitim-öğretim sürecini kaliteli hale
getirmeye çalıştım. Bunu yaparken 5E modelinden faydalandım; böylece aşamalara
uyarak öğrencilerin dikkatini çeken, güdüleyen, ön bilgilerini yoklayan,
keşfettiren, açıklayan, derinleştiren ve sonuçla beraber süreci de değerlendiren
bir sunum inşaa ettim.
“Bilgi çağında artık
okulun, geleneksel bilgi aktarma görevinin yanı sıra, bilgiye ulaşma ve onu
işleme yollarını da öğretmesi gerekmektedir.”
“Bilgiye ulaşabilen,
karşılaştığı verileri anlamlandırabilen, bilgiyi örgütleyebilen, bunları
sorunların çözümünde kullanabilen, problem çözme becerileri gelişmiş bireyler
yetiştirmek bir ihtiyaç hâline gelmiştir.”
Sunumumda buna
dayanarak geleneksel bilgi aktarma görevinin yanı sıra, bilgiye ulaşma ve onu
işleme yollarını da öğretmeye çalıştım. Öğrencilerin karşılaştığı verileri
anlamlandırabilmelerine, bilgiyi örgütleyebilmelerine özen gösterdim.
“Dinle ilgili bilgilerin
öğretiminde bilgilerin miktarı kadar bilgi birimlerinin birbiri ile ilişkisinin
de öğretilmesi gerekmektedir.”
Bu bilgiye dayanarak
öğretimi planlarken bilgilerin miktarı kadar bilgi birimlerinin birbiri ile
ilişkisini de öğretmeye özen gösterdim.
“Din öğretiminde
belletici, baskı altına alıcı bir yaklaşımın yerini, konuları çözümleyici ve yorumlayıcı
bir yaklaşım almalıdır (Selçuk, 1997a). Bu durum anlamlı öğrenmelerin
oluşmasını sağlayacaktır. Anlamlı öğrenmeler davranışlara yansıyacak, dinin
bireyin hayatı ile ilişkisi ve ona katkısı berraklaşacaktır.”
Bu bilgi dolayısıyla
sunumumu hazırlarken baskı altına alıcı bir yaklaşımdan uzak durarak konuları
çözümleyici ve yorumlayıcı yaklaşımla hazırlamaya çalıştım ve anlamlı öğrenme
oluşturmaya özen gösterdim.
“DKAB derslerinde çeşitli
öğretim materyalleri geliştirilmeli, öğretmenlerin bu konuda bilgi ve beceri
kazanmaları için çalışmalar yapılmalıdır. DKAB derslerinde kullanılabilecek öğretim
materyallerinden biri de kavram haritalarıdır.”
“Kavram, bireyin yaşantıları
sonucu obje ve olayların ortak özelliklerinden soyutlanarak elde edilen ve
sembollerle ifade edilen düşünme ürünüdür. Kavramlar zihinsel işlemlerin temel
yapı taşlarıdır ve diğer kavramlarla ilişkisi anlaşılmaksızın tam olarak öğrenilemez.”
Bundan dolayı sunumumun
açıklama bölümünde kavram haritasından faydalanmayı tercih ettim ve bilgi
birimlerinin birbiri ile ilişkisini de öğretmeye özen gösterdim.
“İki veya üç öğrencili gruplarda kavram haritası yapmak,
sosyalleşmeye ve canlı bir sınıf ortamı oluşturmaya yol açabilir (Novak & Gowin,
1993). Bu durum, öğrenci-öğrenci, öğretmen-öğrenci etkileşimini artırır. Grup
çalışması becerisi kazandırabilir.”
Buna dayanarak hazırladığım
sunumun derinleştirme çalışmasında öğrenci-öğrenci, öğretmen-öğrenci
etkileşimini arttırmak açısından grup çalışması düzenledim.
“Yaratıcı düşünceyi teşvik
etmek ve geliştirmek için kavram haritası oluşturma çalışmaları yapılabilir.
Kavram haritası hazırlamak yeni ilişkileri hatta yeni anlamları keşfetmede öğretmen
ve öğrenciye yardım eder.”
Buna dayanarak
sunumumda yeni ilişkileri hatta yeni anlamları keşfetmesinde öğrenciye yardım
edebilmek adına kavram haritası oluşturma çalışmasına yer verdim.
SÖ-Emrullah KAYNAK 18040282
Kazanım: 4.4.4. Hz. Muhammed’in (s.a.v.) çocukluk ve gençlik yıllarındaki davranışlarını kendi hayatı ile ilişkilendirir.
Bilgi olan her şeyin öğretilebileceği anlayışından hareketle, dinî bilginin öğretilmesi mümkündür. Ancak, bu tür bilginin öğretilmesinde, kendi iç özelliklerinden kaynaklanan farklılaşmalar bulunmaktadır. Din eğitiminde öğretilecek kavramların genellikle soyut kavramlardan oluşması ve eğitim ortamlarında televizyon, akıllı tahta, vb. interaktif öğrenme sistemlerinin kullanılabilmesi, kavramların zihnimizde örgütlenmesini sağlayan ve birden fazla duyumuza hitap eden Kavram Haritalarını, kullanılabilir ve önemli bir yöntem haline getirmiştir. Bu açıdan düşünüldüğünde din dersinde soyut kavramlar oldukça fazla olduğundan öncelikli olarak somutlama ve bilginin aktarılmasında kavram haritası tekniği kullanılmalıdır. Kendi kazanımım kapsamında anlamlı öğrenmeyi sağlamak amacıyla ödevimde soyut olan bazı kavramları somutlaştırmayı ve öğrencilerime o şekilde aktarmayı tercih ettim. Öğrencilerin yaşamın içinde kullandığı ve örneklerine temas ettiği kavramları tanımakta ve tanımlamakta zorluk çektikleri için öncelikle yaşam deneyimleri üzerinden bir zemin belirleyerek ortak katılım ile tanıma ulaşmalarını sağlamalıyız. Bu hususta biz öğretmenlere büyük iş düşüyor. Eğer bizler doğru bir kavram öğretimi uygularsak öğrenci kendi yaşam deneyimlerini kullanabilir ve derste daha aktif bir öğrenme gerçekleştirebilir. Etkili ve nitelikli bir kavram öğretimi için tek bir yöntemden hareket etmek yerine, farklı yöntemler kullanmak çok önemlidir. Kullanacağımız bu yöntemler ile öğrencilerimizin konuyu ya da kazanımı daha iyi anlaması sağlanır. Bende kendi ödevimde tek bir yöntem yerine birden fazla yöntemi kullandım.
“Dinle ilgili bilgilerin öğretiminde bilgilerin miktarı kadar bilgi birimlerinin birbiri ile ilişkisinin de öğretilmesi gerekmektedir. Din öğretiminde belletici, baskı altına alıcı bir yaklaşımın yerini, konuları çözümleyici ve yorumlayıcı bir yaklaşım almalıdır. Bu durum anlamlı öğrenmelerin oluşmasını sağlayacaktır. Anlamlı öğrenmeler davranışlara yansıyacak, dinin bireyin hayatı ile ilişkisi ve ona katkısı berraklaşacaktır.” Özellikle bu kısımda yazanlara baktığımızda ödevimde kullandığım 5 E modelinden yararlanarak öğrencilerime din ve hayat ilişkisini aşıladım.
Bilginin Bütünlüğü- Disiplinler arası Çalışma;
Çocukluk dönemi yaşantıları ve eğitimi gençlik için bir temel oluşturmalıdır. Gençlerin din eğitiminde sosyal ortamların ve dini kurumların önemi unutulmamalıdır. Konuya bilginin bütünlüğü açısından bakacak olursak, “Bu yönüyle kitap, öğretme-öğrenme sürecinde olaylara ve olgulara çok boyutlu bakabilme, irdeleme, çözümleme, akıl yürütme, karar verme, kavramlaştırma, öz bilinç, öz denetim gibi beceriler kazandırma çabanızda bir “referans çevresi” olabilmek hedefini güdüyor.” Makalede geçen bu kısımda din öğretiminde bilgilerin bir arada olması gerektiği ve bir bütünlüğün oluşması gerektiği vurgulanmaktadır.
Disiplinler arası öğretim belirli bir kavram, problem ya da konunun farklı disiplinlerin bakış açıları ile değerlendirdikten sonra tekrar bir bütün halinde getirilmesi görüşüne dayanmaktadır. Din öğretiminde disiplinler arası yaklaşım birden fazla disiplinin yöntemi ve anlayışıyla ele alan bir yaklaşım olarak tanımlamıştır. Okuduğum makalelerde tek bir yöntem yerinde birden fazla yöntemin kullanılması gerektiğine vurgu yapılmıştır. Bu hususta bende kendi ödevimde din öğretiminde farklı yöntem ve yaklaşımları kullandım.
“Sunuş”
“Sonuç itibarıyla, bu rehber kitap, din öğretimi alanında bilimsel düşünce, araştırma ve tartışma faaliyetleriyle oluşturulacak olan ortak aklın ürünlerine öğretmen ve öğrenciyi birlikte katma çabasını başlatmaktadır.” Yazıda belirtildiği gibi din öğretimi dersi içeriğinde öğrenciyi tek başına aktif etmek yetmez. Öğretmen öğrenci işbirliği ve aktifliği önemlidir. Hazırladığım sunumda bu hususlara dikkat ettim. Aynı zamanda günlük hayatta karşılaştığı sorunlarla başa çıkmada dinin de yol gösterici olabileceğini, farklı bir bakış açısı ile anlattım. “Din öğretiminde dinin bütünleştirici, huzur verici ve barışı sağlayıcı gücünü ortaya çıkarmaya çalışırız.” İfadesine bakıldığında çok net şekilde din öğretiminin kültürel birliğe olan katkısı göz önüne seriliyor.
Ad-Soyad:
Miray ŞAHİN
Numara: 18040307
1)
Bilginin Bütünlüğü:
Kazanımım: 4.5.2. Temiz
ve düzenli olmaya özen gösterir. bu kapsamda ilk önce doğru bilgi verilmelidir
ki öğrenci bu bilgiyi kafasında oturtabilsin ve diğer öğrenmeleri ile bütünlük
sağlayabilsin. Çünkü kulaktan dolma bilgiler insanların hem dinden
uzaklaşmasına hem de dini bütün halde bilmediğinden yanlış anlamasına ve
anlamlandırmasına neden olmaktadır. Bu nedenle bu konuyu farklı kaynaklardan
bilgiler sunarak hem günlük hayatımızdaki bilgileri kısa bir hikâye
çerçevesinde kullandım hem de dinle bütünleştiği noktaları vurgulamaya
çalıştım. İnsanlara önce sevgi duygusu verilmelidir ki daha çok öğrenmek
istesin ve bilgilerini kümülatif bir şekilde ilerletebilsin. Öğrencilerin bu
şekilde ilerlemesi için gelişim düzeylerine uygun bir eğitim verilmelidir. Ve
hedeften haberdar edilmelidir. Biz bu dersi işlediğimiz zaman ulaştığımız nokta
ne olacak? Öğrenciler bu bilgiye sahip olmalıdır. Daha sonra biz bu bilgileri
nerede ve nasıl kullanacağız? Sadece dersi mi kapsıyor yoksa hayatımızın içinde
bize yardımcı olabilecek bilgiler mi? Bu soruların cevaplarını öğrencilerle birlikte
bulmalıyız o zaman hayatlarına da tatbik edebilirler. Bilimsel bir bakış açısı yanında öğrencilere
her şeyi süreç içerisinde sıkıştırmadan hem de konudan uzaklaşmadan bütünü
verimli şekilde kapsayarak anlatmalıyız. Önce dini sevdirmeliyiz anca o zaman
sonraki yapılabilecekleri çocukların hayatına taşımasına yardımcı olabiliriz.
Bende sunumumda günlük hayattan ifadeler ve örnekler vermeye çalıştım. Gelişim
düzeyine uygun bir sunum olmasına çaba sarf ettiğimi düşünüyorum.
2)
Disiplinlerarası çalışmak:
Sunumumda daha çok ders
içeriğine yönelik çalışmış olsam da son saydamda disiplinlerarası yaklaşıma yer
verdim. Tüm derslerde kavram haritası kullanmaktayız. Disiplinlerarası
yaklaşımda da kavram haritasının önemli olduğunu düşünüyorum. çünkü çocuklar
somut bir şekilde hangi konunun hangi konuyla bağlantılı olduğunu net bir
şekilde görebiliyor. Din kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi bilimselliği de ele
aldığı zaman ve diğer konularla bağlantılı olduğunu çocuklar gördüğü zaman bu
derse olan bakış açıları da değişecektir. Her ders kendi içerisinde
anlatıldığında sığ kalmakta ama disiplinlerarası anlatıldığında öğrencilere
bütüncül bir bakış açısı da kazandırmaktadır. Okuduğum makaleler ve yaptığım
çalışma doğrultusunda sınırları olabildiğince akıl ve mantık yolunda ilerletmenin,
yaparak yaşayarak nasıl bir yöntem izlemesi gerektiğini çocuğa öğreterek
yapılan eğitimin ve öğrenmenin daha sağlıklı olacağını düşünüyorum. Bu kapsamda da yaptığım sunum ödevinde
ağırlık verdiğim noktalar bunlar oldu.
Gamzegül Bozkurt SÖ 18040257
Kazanım: 4.4.3 Hz. Muhammedin
(s.a.v)doğumu, çocukluk ve gençlik yıllarını özetler.
“Dinle ilgili
bilgilerin öğretiminde bilgilerin miktarı kadar bilgi birimlerinin birbiri ile
ilişkisinde öğretilmesi gerekmektedir. Din öğretiminde belletici, baskı altına
alıcı bir yaklaşımın yerini, konuları çözümleyici ve yorumlayıcı bir yaklaşım
almalıdır.” Kazanımımda Peygamberimizin doğumu çocukluk ve gençlik yılları
kronolojik sıra ile verilmiş birbiri ile ilişkisi ele alınmıştır. Kazanımım
için kavram haritası kullanarak peygamberimizin hayatında bilinmesi gereken
bilgiler ezbere değil aralarındaki ilişkiye dayandırılarak ve yorumlanarak
sunulacak, öğrencilerin bilgileri içselleştirmeleri sağlanacaktır.
İki boyutlu görsel araç-gereçler öğretimde
kullanılarak, bireyin öğrenmeleri arasındaki değişik bağlantıları kurması
sağlanabilir; bilgileri örgütlemesi ve böylece uzun süreli hafızada depolaması
kolaylaştırılabilir.
Kavram
haritası onu oluşturanın bir konuda nasıl düşündüğünü gösterir. Yani bilginin
birey tarafından nasıl örgütlendiğinin bir temsilidir. Öğretimde kavram haritaları
birçok amaç için kullanılabilir ve kavram haritalar› aracılığıyla bazı bilgiler
edinilebilir.”
Bilgilerin
bütünleştirilip tümel bir biçimde öğrencinin görebilmesi anlamlı öğrenme
gerçekleştirebilmesi açısından mühimdir. Peygamberimizin yaşamındaki önemli
hususların kavram haritaları ile ele alınması öğrencinin bilgiyi örgütlemesine
yardımcı olacaktır. Öğrenciye sunacağımız diyagram Peygamberimizin gençlik çocukluk
yıllarını zihinsel şemaya kaydederek anlamlı öğrenme sağlamasına yardımcı
olacaktır.
Dersin her
aşamasında kavram haritasını bulundurabiliriz; gerek öğrenme- öğretme
etkinlikleri sırasında gerek değerlendirme kısmında. Yani fikirler arası
bağlantıları görmek istediğimiz her yerde kavram haritası işe koşulabilir.
Kavram
haritaları temel bir çerçeve sunar ve bilgileri genel olarak sunar, çalışmada
kolayca odaklanılabilen kavramların görsel imajını temin ederler. Gerekli
herhangi bir zamanda kolayca gözden geçirilebilirler. Bu yönüyle de
öğrenilenleri daha sonra hatırlamada ve gözden geçirmede yardımcı olurlar.
Kavram
haritasının kendisinin oluşturulması süreci bir beyin fırtınası etkinliğine
dönüştürebilir. Peygamberimizden örnek aldığımız davranışlar neler olabilir? Bu
davranışları Peygamberimizin hangi özellikleri ile ilişkilendirebilirsiniz?
(Yardımseverlik- Hılfu’l Füdul vs. şeklinde türetilebilir.)
Kavram
haritaları bilişsel öğrenmeyi ölçmede, yanlış kavramlaştırmaları belirlemede,
öğretimin sonundaki öğrenmeyi ölçmede kullanılabiliriz.
Kavram
haritasını kazanımımda kullanarak anahtar kavramları arasındaki kavram
yanılgılarını tespit edebilir.(Bu tespit hem öğrenciler hem de benim için
oldukça yararlı ve ekonomik olacaktır.) Öğrencilerin kendi öğrenmelerini kalıcı
hale getirebilirim.
Öğrencinin derste
aktif kılınabileceği kavram haritaları öğrenciler tarafından da oluşturularak
zihin haritası da olarak işbirlikçi bir ders ortamı oluşturmamda oldukça katkı
sağlayacaktır.
Din
öğretiminde öğrenen merkezli yaklaşım ile aktif bir rol üstlenen öğrenciler,
içerik üzerine düşünerek hazır sunulan bilgiyi değil kendi anlamlandırdığı
bilgiye ulaşacaktır.
Din
öğretiminde, belletici ve baskı altına alıcı bir yaklaşımı değil; konuları
çözümleyici ve yorumlayıcı bir yaklaşım ele alınmaktadır.
Geleneksel din
açmazlarımızı yapılandırarak yorumlamak, sağlamasını öğrenci ile yapmak ve
yanlış argümanları tespit ederek doğrularını birlikte oluşturmak din öğretimi
dersini verecek bizler için oldukça mühimdir. Kazanımım olan Peygamberimizi
tanımak bu hususta önemli bir konumda yer almaktadır ve siyer bilgisinin
temellerini doğru atabilmek, Peygamber sevgisini içselleştirebilmek adına büyük
önem taşımaktadır.
Peygamber
efendimiz hakikate ulaşmanın şartını doğru bir araştırma sonucu olabileceğini
bizlere bildirmiştir. Peygamberimiz hayatı boyunca diğer dinlerin
düşüncelerine, ibadet yerlerine ve din mensuplarına saygı göstermiştir.
Dinimize göre Müslüman olsun olmasın, tüm insanlar değerlidir. İsrâ süresi 10.
ayette" insan saygıya hayattayken layık olduğu gibi ölümden sonra da
layıktır. Bu sebeple gerek ölüm sonrası henüz defnedilmeden, gerekse
defnedildikten sonra kabirde iken insanın bu saygınlığına aykırı davranışlardan
uzaklaşmak gerekir. Peygamber efendimiz yanından geçen bir gayrimüslimin
cenazesi için hürmeten ayağa kalkmıştır. Bu durumu soran insanlara ise "o
da bir insan değil mi?" demiştir.(Buhari, Cenaiz, Din bir toplumun en
değerli öğelerindendir. Bu sebeple dini çok iyi anlamak gerekmektedir. Çünkü
din bir milletin sosyal, kültürel, sosyolojik, psikolojik, siyasi yönüne yön
verir. Yanlış anlaşılan bir din toplumda kaos ortamı yaratabilir. Müslüman
toplumunda peygamber efendimizden sonra meydana gelen savaşlar ve fikir
ayrılıklarının altında bulunan sebep yanlış anlaşılmalar ve farklı
yorumlamalardır. Eğitim bireye seçim hakkı tanır. Birey tercihlerine saygı
duyulmasını ister. Din insanları zor durumda bırakmaz. Günümüzde bazı farklı
coğrafyalarda mezhepçilik sonucu birtakım zorlamalar görülmektedir. Oysa bir
mezhebin görüşleri için insanlara baskı yapılmamalıdır. Mezhepler çelişki değil
çeşitlilik arz eder. Hak olan mezhepler ayrıştırmaz, birleştirir.
Bir programın amacına ulaşabilmesi için
programı uygulayan kişilere yani bizlere büyük iş düşer. Programı uygulayanlar
başarılı olursa program amacına ulaşabilir.
Din merkezli
bir ders için Kur'an'ın merkeze alınması gerekir. Kur'an'ın merkeze alınmadığı
bir derste çeşitli yanlış inançlar ve hurafeler meydana gelecektir. Bu da dinin
yanlış anlaşılmasına sebebiyet verecekti. Bu bir toplum için riskli bir
durumdur. Bir din dersi programına örf ve adetleri, gelenek görenekleri, kültürel
birtakım bilgileri din diye dayatmak bir kaos ortamı yaratacaktır. Kazanımım için
düşünüldüğünde Peygamber Efendimiz’in de Kuran ahlakına sahip olduğu bilgisi
öğrencilere ulaşacaktır.
İslam evrensel bir dindir. Peygamber Efendimiz
ise alemlere rahmet olarak gönderilmiştir. O bir hadisinde "ben güzel
ahlakı tamamlamak için gönderildim." buyurmuştur. İslam kucaklayıcı bir
dindir. Çağın ihtiyaçlarını karşılayacak bir potansiyele sahiptir. Ki kazanımım
öğrencilere bunları içselleştirmeleri için oldukça imkan tanımıştır.
Kazanım: İslam’ın
şartlarını söyler.
BİLGİNİN
BÜTÜNLÜĞÜ VE DİSİPLİNLERARASI ÇALIŞMAK
Öncelikle, din dersi de öğrencilerin gerekli bilgi, beceri ve anlayışı
kazanmalarına ve kişiliklerini geliştirmelerine yardım eder. Diğer derslerle
birlikte, çocukların sosyalleşmelerini ve kültürü geliştirecek bireyler olarak
yetişmelerini sağlamaya çalışır. Buna göre Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersinin
diğer derslerle olan ilişkisini göz ardı etmeyip bu derslerle bir bütünlük
içinde işlenmesi ve disiplinler arası bir biçimde ele alınması gerektiği
sonucuna ulaştım. Bu nedenle sunumumu diğer disiplinler ile ilişkilendirip
bütünlük sağlayacak şekilde hazırladım. Sunumumda ilk olarak
öğrencilerin dikkatini çekmek için görseller koyup sorular sorarak başladım. Keşfetme
ve derinleştirme aşamalarında ise yine öğrencileri çeşitli etkinliklerle aktif
tutmaya çalıştım. Aynı zamanda tüm bu aşamaları gerçekleştirirken bilgileri öğrencilere
bütün halinde vermeye özen gösterdim. Son olarak da kazanımın diğer derslerle
olan ilişkisine değindim. Örneğin derinleştirme aşamasında şiir yazmalarını Türkçe
dersi ile ilişkilendirdim.
SUNUŞ
“Değişim ve gelişim
ihtiyacı din öğretiminde ‘Ne öğretelim?’ sorusuyla başlamakta ‘Nasıl ve niçin
öğretelim?’ sorularına uzanmakta ve öğretme-öğrenme süreçlerinin hemen hemen
her aşamasında kendini hissettirmektedir.’’
Buradan yola çıkarak sunumumu
hazırlamadan önce ne öğreteceğimi, nasıl ve niçin öğreteceğimi planladım. Planladığım
şeyler doğrultusunda da sunumumu hazırladım.
“Öğretimde muhteva,
yöntem, hedef ve öğrenci bir bütündür. Öğretmen, dersin sonunda ulaşılacak
öğrenme düzeyini bilmiyorsa onu gerçekleştirecek bir yöntem
belirleyemeyecektir.’’
Buradan yola çıkarak
öğrencilerin ders sonunda ulaşacağı öğrenme düzeyini belirleyip ardından
sunumumu buna göre bir yöntem seçerek hazırladım.
“Öğrencinin, öğrenme
deneyimine ‘anlama’ ve ‘yorumlama’ şeklinde aktif bir rolle katılımı
hedeflendi. Böylece ‘öğrenen merkezli’ anlayış ön plâna çıkmış oldu.
Son olarak buradan yola
çıkarak da sunumumu hazırlarken öğrenciyi pasif kılacak şekilde değil anlamalarını,
yorum yapmalarını sağlayacakları ve aktif olacakları şekilde hazırladım.
DİN
KÜLTÜRÜ VE AHLÂK BİLGİSİ DERSLERİNDE KAVRAM HARİTALARININ KULLANIMI
“Bilgiye ulaşabilen, karşılaştığı
verileri anlamlandırabilen, bilgiyi örgütleyebilen, bunları sorunların
çözümünde kullanabilen, problem çözme becerileri gelişmiş bireyler yetiştirmek
bir ihtiyaç hâline gelmiştir. ‘’
Bu doğrultuda sunumumda
bilgileri öğrencilere olduğu gibi vermek yerine çok yönlü kullanabilecekleri
şekilde vermeye dikkat ettim.
“Dinle ilgili bilgilerin
öğretiminde bilgilerin miktarı kadar bilgi birimlerinin birbiri ile ilişkisinin
de öğretilmesi gerekmektedir. Din öğretiminde belletici, baskı altına alıcı bir
yaklaşımın yerini, konuları çözümleyici ve yorumlayıcı bir yaklaşım almalıdır.’’
Buradan yola çıkarak da
öğrencilerde anlamlı öğrenmenin oluşmasını sağlamaya çalıştım. Böylece anlamlı
öğrenmeler davranışlara yansıyacak ve dinin bireyin hayatı ile ilişkisi ve ona
katkısı netleşecektir. Bunu sağlamak için de öğretimi bilgi elde etme yollarını
ve aklı kullanma kabiliyetini geliştirici bir şekilde düzenlemeye özen
gösterdim.
“Bugün DKAB derslerinde öğrenciye
pek çok zihinsel yük yüklenmektedir. Oysa öğrenciler, DKAB öğretiminin hayatla
bağının kurulmasını, bilgilerin günümüz ile ilişkilendirilmesini
istemektedirler.’’
Bu doğrultuda öğrencilere
bilgiyi ezberletmeyi değil günlük hayatlarıyla ilişkilendirecekleri biçimde
anlatmayı amaçladım.
“İki boyutlu görsel
araçlar, herhangi bir durumun ne olduğunun görülmesini, durumun nasıl gelişeceğini
tahmin etmeyi, bilinmeyenleri bulmayı ya da yeni bilgileri oluşturmayı sağlayabilen
araçlardır. İki boyutlu görsel araçlar, grafikler, şemalar, tablolar,
haritalardır.’’
Ben de buradan yola
çıkarak sunumumda İslam’ın şartları için kavram haritası kullandım. Bu sayede öğrencilerin
öğrenmeler arasında bağlantılar kurmalarını, bilgileri örgütlemelerini, uzun süreli
hafızada depolamalarını kolaylaştırmayı, böylece anlamlı öğrenmeler gerçekleştirmelerini
sağlamaya çalıştım. Ayrıca öğrencilerin görsel-uzamsal zekalarının gelişmesine
yardımcı olmayı hedefledim. Hazırladığım kavram haritası sayesinde öğrenciler
istedikleri zaman gözden geçirebilirler ve öğrendiklerini daha sonra da
hatırlayabilirler.
Sonuç olarak; kavram haritası
kullanmanın öğrenciler için, öğrenilecek anahtar kavram ve önermeleri açık hâle
getirmeyi ve öğrencilerin kendi öğrenmeleri üzerinde düşünmelerini sağlayacağını
öğrendim. Bu nedenle de sunumumda kavram haritasına yer verdim.
F. Sedef EŞEN
SÖ-3 18040272
MAKALELERİN SUNUM ÖDEVİNE UYGULANMASI
KAZANIM: “Kur’an-ı Kerim’in İç Düzeni
ile İlgili Kavramları Tanımlar”
Makalede ve Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretimi
dersi boyunca vurgulanan “oku-düşün-anla” prensibini benimseyerek sunumumu
hazırladım.
“Öğretimde muhteva, yöntem, hedef ve
öğrenci bir bütündür.” Sunumumda da kullandığım,
anlatım yöntemi ve soru- cevap tekniği, içerik, hedef ile de öğrenciye
katkısını amaçladım .Dışarıdan bakıldığında anlatım bakımından zor bir kazanım gibi
duruyor. Ama elimden geldiğince normal hayattan örnek vererek ve konuyu daha
iyi kavramaları için konuların başında sormuş olduğum sorularla bu zorluğu aşabilecek
ve konuyu pekiştirmek maksadıyla daha verimli hale getirdiğimi düşünüyorum .
İki boyutlu görsel araç-gereçler öğretimde
kullanılarak, bireyin öğrenmeleri arasındaki değişlik bağlantıları kurması
sağlanabilir; bilgileri örgütlemesi ve böylece uzun süreli hafızada depolaması
kolaylaştırılabilir. Böylece bireyin bilgiyi örgütlemesine ve anlamlandırmasına
yardımcı olunabilir. Ben de sunumumda çeşitli görsellere
yer verdim. Bu şekilde konuyla ilgili görselleri kullanarak öğrencilerin
anlamlandırmasına yardımcı oldum. Hafızaların da daha kalıcı hale getirmeyi çalıştım.
Kullandığım görselleri çocukların ilgisini çekebilmek için daha renkli ve canlı
olmasına özen gösterdim.
Kavram, bireyin yaşantılar sonucu obje ve
olayların ortak özelliklerinden soyutlanarak elde edilen ve sembollerle ifade
edilen düşünme ürünüdür. Bu doğrultuda sunumumda
çeşitli kavramlara ve bu kavramların açıklamalarına yer verdim. “Kur’an-ı
Kerim’in İç Düzeni ile İlgili Kavramları Tanımlar” kazanımımda içinde yer aldığı üzere“ kavram”
kelimesinin üzerinde oldukça fazla durup sunumumun genel işleyişini de bu yönde
olmasına özen gösterdim.
''DKAB derslerinde çeşitli öğretim
materyalleri geliştirilmeli, öğretmenlerin bu konuda bilgi ve beceri
kazanmaları için çalışmalar yapılmalıdır. DKAB derslerinde kullanılabilecek
öğretim materyallerinden biri de kavram haritalarıdır.'' Dersin
daha iyi öğrenilmesi ve somutlaştırılması için kavram haritasından yararlandım.
Din eğitimi bilimi hem eğitim bilimleri
hem de ilahiyat bilimleri ve din bilimleriyle ilişki içerisinde olan
disiplinler arası bir bilimdir.” Makalede geçen bu hususa
dikkat ederek sunumu din dersinin diğer kazanımlarıyla ilişki kurarak sunumun
içeriğine yansıtmaya çalıştım. Aynı zamanda diğer derslerle de disiplinler
arası bir ilişki kurmaya çalıştım. Sunum 1.aşamasında diğer derslerle pek fazla bağlantı kuramadığım
için bu bölüme yer verememiştim fakat 2. Aşamasında konuyu daha iyi kavrayıp bu
makaleler sayesinde belli fikir oluşturup yer verebildim.
Genel olarak bu kazanım kapsamında önce Kur’an’ı,
amacını anlatırken öğrencilerin düşünüp sorgulamalarını sağlayacak şekilde
ilerlemeyi hedefledim.Bu ders sonunda öğrendikleri bilgileri hayatla bağlantı
kurmasını, anlamlandırmasını amaçlayarak sunumu hazırladım. Sunumda kullandığım
hadis-i şeriflerle, sormuş olduğum sorularla ve kullandığım görsellerle öğrencilerin zihninde canlandırmalarını,
akıllarında daha çok kalmalarını hedefledim.
kazanımım: 4.5.1. İslam dininin temizliğe verdiği öneme örnekler verir.
Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Derslerinde Kavram Haritalarının kullanımı adlı makalede namaz kılmanın iç farzlarını örnek olarak anlatmıştır. Namaz kılmanın kavram haritasında niyet-tekbir-ayakta durma-kıraat- rüku-secde-1.rekat-2.rekat-oturma-selam şeklinde ifade edilmiş. Namaz ile kazanım arasındaki ilişkim manevi temizlik ve ahlaki güzellik kavramlarıdır. İnsan oğlu namaz kılarak maddi ve manevi temizlik yapmış olur. Ahiretini kazanır. Huşu içerisinde kılınan namaz ile insanın içi ferahlar.
Din öğretiminde oku- düşün-anla prensibi benimsenir. Kişi araştırmadan dogmatik bilgilerle dinini yaşayamaz. Yüce kitabımız Kuranı kerimin ilk ayeti dahi insanlara 'Oku'dur.
Şervan TEK
18040311
Sınıf Öğretmenliği III. Sınıf
Kazanımım: 4.1.4.
Sübhaneke duasını okur, anlamını söyler.
Kavram Haritası
“Kavram, bireyin yaşantıları
sonucu obje ve olayların ortak özelliklerinden soyutlanarak elde edilen ve
sembollerle ifade edilen düşünme ürünüdür. Kavramlar zihinsel işlemlerin temel
yapı taşlarıdır ve diğer kavramlarla ilişkisi anlaşılmaksınız tam olarak öğrenilemez.
Bu yönüyle bakıldığında kavramlar, sadece özelliklerin muhtemel dağılımı ya da
zorunlu ve yeterli özelliklerin basit bir listesi değildir. Kavram, tanım ve
özelliklerle birlikte ilişkili kavramların bir bütünüdür. Bu bütünlük kavramın tanımına
da yansımaktadır. Kavramın tanımı içerisinde bir çok kavram yer almaktadır.
Ayrıca kavramlar hemen her zaman diğer kavramlarla ilişkili bir yapıda
bulunurlar. Bu ilişkili yapı, kavramsal alanı oluşturur. Kavramların birbiri
ile ilişkisi “kavram haritası” aracılığıyla ortaya konur.”
- --Yaptığım sunumda
sübhaneke duasını direkt okutup anlamını öğretmektense önce dua kavramını
öğretmeye ve dua kavramının hayatla sembolize edip ilişkilendirmeye çalıştım.
- --Bu kavramı
tanımlarla bütün hale getirdim sunumumda.
Öğretimin Değerlendirme
Aşamasında
“Öğretmenlerin ölçme ve
değerlendirme becerilerinin geliştirilmesine yardımcı olmanın yanı sıra, din
kültürü ve ahlâk bilgisi derslerinde kullanılabilecek çeşitli ölçme araç
gereçleri de geliştirilmelidir. Din öğretimi, sınavların yanı sıra diğer
zamanlarda da çeşitli ölçme araçları ile ölçülerek, öğretimin niteliği sürekli
gözden geçirilmelidir. Kavram haritaları din öğretimini değerlendirmede kullanılabilir.
Değerlendirme yapılırken de öğretimin başlangıcında, öğretim esnasında ve
öğretim sonunda bir ölçme aracı olarak kavram haritalarından yararlanılabilir.
Kavram haritaları öğrencilerin ön öğrenmelerini tespit etmede, öğretme-öğrenme
sürecinde öğrenmelerdeki değişme ve ilerlemeleri belirlemede ve ders yılı
bitiminde hedeflerin gerçekleşme düzeyini belirlemede kullanılabilir.”
- --Sunumumda tek bir ölçme değerlendirme
metodu kullanmadım. Hem yazılı hem de oyun tarzında bir ölçme değerlendirme
hazırladım.
KAZANIMIM: 4.1.3 Dilek ve Dualarda
Kullanılan Dini İfadelere Örnekler Verir.
Prof. Dr Mualla Selçuk’un makalesi ile sunumum arasında
bir ilişki kurmak gerekirse; Selçuk, Din öğretiminin gerçekleştirilmesi
sürecinde ne öğretelim, nasıl ve niçin öğretelim gibi hassas noktalara
değinmiştir. Bu yüzden biz kendimizi, öğrencileri ve öğrettiğimiz şeylerin farkında
olmamız gerektiğini bilmemiz gerekiyor. Biz konu üzerinde yetkin miyiz,
yeterliliklerimiz ne durumda gibi noktaların önemini kavramamız gerekli. Öğrenenlerin
ise ön bilgileri, hazır bulunuşlukları ne durumda bunları sorgulama ihtiyaçları
doğmaktadır.
“Öğrencinin,
öğrenme deneyimine “anlama” ve
“yorumlama” şeklinde aktif bir
rolle katılımı hedeflendi. Böylece “öğrenen merkezli” anlayış ön plâna
çıkmış oldu. Kitapta “kabul tarzında
öğrenme” ile “keşif”
(buluş) yoluyla öğrenme arasında bir tercih yapıldı. Öğrenciden, sunulan
malzemeyi olduğu gibi kabul etmesi değil içerik üzerinde düşünmesi, araştırması
ve sorgulaması istendi. Bu süreç içinde, problemleri doğru tanımlama,
yanlışlara bilimsel argümanlarla cevap verme, geleneksel din anlayışımızın
açmazları üzerinde daha sağlıklı değerlendirme yapmaya imkân verebilecek zihinsel ve duygusal alışkanlıklar kazandırmanın çeşitli yöntemleri ortaya
çıktı.” Aslında
bakıldığında öğrencilerin deneyimleri, anlama boyutları dikkate alınarak,
öğrenciye sunumumdaki vermiş olduğum bilgilerin düşündürücü, sorgulayıcı ve
tekdüzelikten uzaklaştıran bir yöntem kullanıldığını söyleyebilirim. Öğrenci öğrendiği
bilgileri doğru şekilde anlamlandırabildiği sürece amaca ulaşmış olur. Bu yüzden
bilimsel argümanlarla da onlara cevap olma niteliği taşıyabilecek dönütler
sağlamak gerekir. Çünkü günlük hayatta kullanılan ifadelerin farkında olan birçok
öğrenci ile karşılaşabiliriz. Ama her öğrenci aynı anlamı yükleyemez. Biz burada
onlara yol gösterici olup, günlük hayatta hangi ifadelerin ne gibi anlam ifade
ettiğini onlara değişik etkinliklerle de sunmamız gerekiyor. Ben de elimden
geldiğince değişik şekillerde etkinliklerle bu düşünceyi desteklemek istedim.
Din
Kültürü Ve Ahlak Bilgisi Dersinde Kavram Haritalarının Kulanımı
“Din öğretiminde belletici, baskı altına
alıcı bir yaklaşımın yerini, konuları çözümleyici ve yorumlayıcı bir yaklaşım
almalıdır.”
Sunumumda
bu ölçütlere uygun bir program ile hareket ettim. Yeri geldiğinde gündelik
hayattan örnekler, yeri geldiğinde örneklemeler ve etkinliklerle sunu üzerinde
desteklemeler yaptım.
“Oluşturulan
haritanın incelenmesi hem öğrencinin kendi öğrenmeleri hakkında bilinçlenmesine
hem de öğretmenin öğrencinin kurduğu bağlantıları görmesine yardımcı olur.
Kavram haritalarını değerlendirmek, öğrencilerin kendi eksiklerini görmelerine,
diğer bağlantılar konusunda bilinçlenmelerine, eleştirel düşünme becerilerinin
gelişmesine yardımcı olabilir.”
Kazanımımda
aslında en önemli noktalardan biri de kavramların açıklanırken öğrencilerde ne
çağrıştırdığı noktasında bilgi edinmek çok önemliydi. Çünkü öğrencilere ön
bilgileri yoklaması yapılsa da kavramları ne derece tanıyorlar, hangi kavramlar
kafalarını karıştırıyor, kavram haritasını kullanarak elime daha büyük bir koz
geçebilirdi. Ben bu noktada bir düzeltme yapılabileceği kanaatindeyim. Çünkü hepimiz
öğrenci olduk. Hala bilmediğimiz kafamızın karıştığı veya da kavramların
birbiri ile olan bağıntısı hakkında bazı eksiklerimiz var. Bu hususta kavram
haritalarıyla desteklenecek öğretim programlarını biraz daha faydalı buluyorum.
SÖ-Ufuk Badas-18040253
Kazanımım bir sure öğretimi olduğundan dolayı, öğrenilen
ayetlerin, sure-cüz-dua kavramlarından hangisi olduğunu bilmesine yönelik
farkındalığın oluşması gerektiğini makalede okuduğum üzere farkettim. Öğretimimde
kullanacağım dilin akıcılığına da dikkat edilmesi gerektiğini okuduktan sonra,
aşina olmadıkları bir dilden öğrenecekleri Fatiha suresini anlamını da özenerek
hazırladım ki anlamlı bir öğrenme gerçekleşisn ve burada mümkün olduğunca
anlayacakları şekilde açıklamalar yaptım. Makalede bilgiyi elde etme yolları
için de değinilen bir kısım vardı ve bende kullandığım kaynakların doğruluğuna
hem meal hem de okunuş yönünden bulduğum materyallere dikkat ettim ve
öğrencilerimin de ulaşabilmesi için kaynakları belirgin şekilde yazdım. 2
boyutlu görsel araçlar ile benzeri medyaların öğrenimdeki katkılarından da
yararlanmaya çalıştım. Bilginin bütünlüğü için ise meal ile okunuşu paralel bir
şekilde öğretim planı hazırlamaya çalıştım. Ne öğreteceğim ve nasıl öğreteceğim
soruları ile kazanımımdaki sınırlarımı çizdim ve öğrencilerimin seviyesi
üzerine çıkmamaya özen gösterdim. Disiplinlerarası başlığını kazanımım gereği
pek uygulamaya dökemedim ama bir başka ders planımda kullanmak üzere not aldım.
Kazanımımda kavram haritalarına da yer vermedim daha çok anlamlı öğrenme için
bilgi bütünlüğünü sağlamak adına meal-okunuş tablosunu birlikte göstermeye
dikkat ettim.
SÖ-Ebru ÖZCAN- 18040292 – ÖDEV 5
Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Derslerinde
Kavram
Haritalarının Kullanımı
“Kavram haritaları, öğretim aracı olarak, öğrenme aracı olarak ve değerlendirme
aracı olarak (Zimmaro & Cawley, 1998) din öğretiminin plânlama, uygulama ve
değerlendirme aşlamalarında çeşitli şekillerde kullanılabilir.”
Sunumumda kavaram haritalarından hem öğretme
sürecinde hem de değerlendirme aşamasında yararlandım.
“Din öğretiminde belletici, baskı altına alıcı bir yaklaşımın yerini,
konuları çözümleyici ve yorumlayıcı bir yaklaşım almalıdır. (Selçuk, 1997a). Bu
durum anlamlı öğrenmelerin oluşmasını sağlayacaktır. Anlamlı öğrenmeler davranışlara
yansıyacak, dinin bireyin hayatı ile ilişkisi ve ona katkısı berraklaşacaktır.”
Sunumumda İslam’ın inanç esaslarına yer
vermeden önce inanç esaslarıyla ilgili yorum yapabilecekleri ayet örnekleri
verdim. Ayetler üzerinde düşünüldükten sonra konu anlatımına yer verdim.
“Din eğitimi bilimi, eğitim biliminin verilerini alır ve onları din
alanın özellikleri doğrultusunda kullanır. Bunu yaparken zaman zaman aynen
alır, zaman zaman da değiştirir ve geliştirir. “
Sunumumu hazırlarken farklı sözlüklerden ve
kaynaklardan yararlandım kimi zaman aynı kullandım kimi zaman da çocukların
düzeyine uygun olacak şekilde değiştirerek kullandım.
“Kavram haritaları bireyin kavramları nasıl ilişkilendirdiğini
gösterir. Bu
nedenle bireyin ön öğrenmeleri ve geçirmiş olduğu yaşantı çeşidi ile niteliği
kavram haritalarına yansır. Bu durum kavram haritalarının şeklinde ve ilişkinin
çeşitlerinde farklılıklara yol açabilir.”
“Öğretmenler kavram haritaları hazırlatarak, zaman içerisinde öğrencinin
kavram gelişimi hakkında bilgi edinebilirler. Aynı şekilde öğrenciler
kavram haritaları yoluyla kendi kendilerini ölçebilirler. Bu da onlara öğrenmeleri
hakkında bir dönüt sağlar.”
Değerlendirme aşamamasında her öğrencinin bireysel
bir kavram haritası hazırlamasını istedim. Bu şekilde kavramları nasıl
ilişkilendirdiklerini ve ortaya çıkan farklılıkları görebileceğim.
“Bununla birlikte öğretmenler, hazır kavram haritalarını kullanarak, öğrencilerin
örgütleme ve anlamlandırmalarına yardımcı olabilirler. Hazır kavram
haritalarını ezberlemelerini istemek, öğreneni aktif kılma ve onu anlamlı
öğrenmeye teşvik etme amacını yıkar (The Use of Concept Mapping). Kavram
haritaları öğrencilerin sadece alan tecrübelerinden anlamlı bilgi elde
etmelerine yardım etmekle kalmaz, aynı zamanda tecrübe sonrası ve tecrübe esnasında
onlarda öğrenmeye karşı olumlu duygu ortaya çıkarır ve öğrencileri eyleme yöneltir
(Novak & Gowin, 1993). Bu da öğrenciyi öğrenmeye güdüler.”
Öğretme aşamasında öğrenciyi güdülemek ve daha
kalıcı öğrenmeyi sağlamak amacıyla konu anlatımında kavram haritalarına yer
verdim.
SUNUŞ
“Günümüzde din öğretiminin
içeriği “bazı kalıp bilgileri öğrenciye belletmek” eylemi ile ifade
edilemeyecek kadar genişlemiş ve zenginleşmiştir.”
“Öğrenciden, sunulan
malzemeyi olduğu gibi kabul etmesi değil içerik üzerinde düşünmesi, araştırması
ve sorgulaması istendi.”
Geleneksel ezberci yönteme karşı olarak sunumumda hazırladığım
ders planımı yapılandırmacı yaklaşıma uygun olacak şekilde 5E ders planına
uygun olarak hazırladım.
“Bir paradigma değişikliği
ihtiyacı, din öğretiminin niteliğini, öğretenlerin yeterliklerini, öğrenenlerin
hazır bulunuşluklarını ve öğrenme ortamlarını sürekli sorgulama gereğini de
beraberinde getirmektedir.”
Ders
planımı hazırlarken öğrencilerin hazırbulunuşluk düzeylerine ve gelişim özelliklerine
uygun olacak şekilde öğretme ve değerlendirme aşamaları hazırladım.
“Din öğretiminde,
belletici ve baskı altına alıcı bir yaklaşımı değil; konuları
çözümleyici ve yorumlayıcı bir yaklaşımı benimseriz.”
Konu
anlatımıma geçmeden önce öğrencilerime ayetlerden örnekler vererek onları
yorumlamalarını ve konuyu öncelikle kendilerinin keşfetmesini istedim.
BİLGİNİN
BÜTÜNLÜĞÜ VE DİSİPLİNLER ARASI YAKLAŞIM
Sunumumu hazırlarken çeşitli sözlüklerden/
ansiklopedilerden kavram araştırmaları yaptım. Farklı basım DKAB ders
kitaplarından yararlandım. Aynı zamanda diğer derslerle olan bütünlüğü korumak
amacıyla sunumumun sonunda diğer ders veya kazanımlarla olan bütünlüğe de yer
verdim.
Beytullah AYDOĞMUŞ
Sınıf Öğretmenliği/3-18040252
MAKALELERİN İÇERİĞİNİN SUNUM
ÖDEVİNE UYGULANIŞI
Sunuş
Ele aldığım kazanım
olan ‘4.3.2. İnsani ilişkilerin gelişmesinde sevgi ve saygının önemini ve
gerekliliğini savunur.’ Kazanımının öğretiminde anne baba,
kardeşler, akraba, komşu, arkadaş ve öğretmenlerle ilişkiler ayet ve hadislerle
açıklanır. Bunun yanında güzel ahlaklı olmanın birey ve toplum hayatındaki
önemine vurgu yapılır.
Sunuş kısmında geçen
bir paragraftan hareketle ‘Öğretimde muhteva, yöntem, hedef ve öğrenci bir
bütündür. Öğretmen, dersin sonunda ulaşılacak öğrenme düzeyini bilmiyorsa onu
gerçekleştirecek bir yöntem belirleyemeyecektir. Bu konuda karar vermede
felsefe ve özellikle eğitim felsefesinden yararlanılmalıdır. Öğretmen,
insanların nasıl öğrendiğini nasıl davrandığını bilmiyorsa yani psikolojinin
verilerinden yararlanamıyorsa öğrenme ortamına uygun olan yöntemi
düzenleyemeyecektir. Tabi bu arada öğretmenin okuttuğu konu alanının, öğrenciye
katkılarını da dikkate alması gerekecektir.’ Öğrenme ortamına uygun olan yöntem
düzenlenmiştir. Öğrencilerin nasıl öğrendiği, nasıl davrandığı dikkate alınarak
sunum da buna göre hareket edilmiştir. Yapılan keşfetme çalışmaları,
etkinlikler, değerlendirme etkinlikleri bu doğrultuda düzenlenmiştir. Ele aldığım
kazanım ile ilişkili olarak düşünen, sorgulayan, inancını aklıyla bütünleştiren
öğrencilerin yetişmesine hizmet edecek yöntemlerin geliştirilmesi doğrultusunda
etkinliklere yer verdim. Bunun yanında öğrencinin, öğrenme deneyimine “anlama”
ve “yorumlama” şeklinde aktif bir rolle katılımı hedeflendi. Böylece “öğrenen
merkezli” anlayış ön plâna çıkmış oldu. Hadisleri Değerlendirmede Akılcı
Yaklaşım” makalesinde, hadis metinlerine; aklın gereklerine, Kur’an nassına ve
mütevatir sünnete ve icmaya uygunluk açısından bir yaklaşım sergilenmektedir.
Sunum da kazanımla ilgili ayet ve hadislere yer vererek konuyu sağlam temeller
üzerine inşa etmeye özen gösterdim.
Süleyman AKYÜREK ‘Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Derslerinde
Kavram Haritalarının Kullanımı’
Bilgiye ulaşabilen,
karşılaştığı verileri anlamlandırabilen, bilgiyi örgütleyebilen, bunları
sorunların çözümünde kullanabilen, problem çözme becerileri gelişmiş bireyler
yetiştirmek bir ihtiyaç haline gelmiştir. Zira artık bilgiyi sadece hafızaya
aynen almak ve bilgi depoları haline gelmek, hayatı kolaylaştırmamaktadır.
Yazılanlardan hareketle öğrenciye bilgiyi aynen değil de problem çözme
becerilerini geliştirecek şekilde vermeye özen gösterdim. Özellikle keşfetme
aşamasında yapmış olduğum çalışma sayesinde öğrenci karşılaştığı verileri
anlamlandırarak, bilgiyi örgütleyebilecek konumdadır. Günümüzde bilgi hızla
çoğalmaktadır. İnsanlar bir bilgi denizinde yüzer hâle gelmişlerdir. Bu durum
bir yandan insanların işlerini kolaylaştırırken bir yandan da öğrenilmesi
gerekenlerin artmasına ve karmaşıklaşmasına yol açmaktadır. Artık bilgiyi
işleme, ayıklama, örgütleme, amaçlara uygun yapılandırabilme önem kazanmıştır.
Böylelikle kavram haritalarının kullanımı da giderek önemini arttırmıştır.
Kavramların birbiri ile
ilişkileri kavram haritası aracılığıyla ortaya konur. Din eğitim-öğretiminde de
kavram haritaları oluşturulabilir. Kavram haritası oluşturmak pek çok zihinsel
işlemin yapıldığı bir süreçtir ve bu süreçte bazı aşamalardan geçilir. Bu
aşamaları bilmek hem öğretimi düzenlerken öğretmene yardımcı olacak ve
öğretimin etkinliğini artıracak hem de öğrenmenin kalıcılığına yardımcı
olacaktır. Kavram haritası oluşturmanın aşamaları şunlardır: Beyin fırtınası
aşaması, gruplandırma aşaması, yerleştirme aşaması, ilişkilendirme aşaması,
gözden geçirme ve sonuçlandırma aşaması. Oluşturulmuş bir kavram haritası doğruluk
ve eksiklik, örgütleme, görünüm ve yaratıcılık yönlerinden incelenerek
değerlendirilir. Kavram haritaları akış çizgesi, dönen diyagramlar ve
dayandırılabilir ağaçlar şeklinde oluşturulabilir. Ele aldığım kazanıma
bakıldığında kavram haritası yapılabilecek kadar karmaşık bir bilgi yığınının
olmadığı görülmektedir. Bu nedenledir ki sunum çalışmam da herhangi bir kavram
haritası etkinliğine yer vermedim. Fakat yaptığım okuma çalışmaları sayesinde
din öğretiminde kavram haritalarının, bir öğretim aracı olarak, öğrenme aracı
olarak ve değerlendirme aracı olarak din öğretiminin planlama, uygulama ve
değerlendirme aşamalarında kullanılabileceğini öğrenmiş oldum.
Din Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar
Bu başlık altında doğru
ve kesin bir kaynağa ulaşamamam ile birlikte yaptığım diğer okumalar ışığında din
öğretiminde yeni yaklaşımların ortaya çıkışında, çok kültürlülük, küreselleşme,
laiklik, sekülerleşme ve demokrasi gibi kavramların etkisi vardır, denebilir.
Bunun yanında din öğretimindeki yeni yaklaşımların konu seçiminde de kendini
gösterdiği görülmektedir.
Bilginin Bütünlüğü ve Disiplinlerarası
Çalışmak
Din dersi, diğer derslerle
birlikte, çocukların ve gençlerin kültürel mirasımızı anlamalarına katkıda
bulunur. Onların sosyalleşmelerini ve kültürü geliştirecek bireyler olarak
yetişmelerini sağlamaya çalışır. Böylelikle ‘kazanımlar arası bütünlük’ başlığı
kapsamında hem bilginin bütünlüğü konusuna hem de disiplinlerarası çalışmak
konusuna dikkat ettim. Kazanımlar arası bütünlük başlığı altında diğer
derslerle ilişkilerine ve açıklamalarına yer verdim. ‘Din eğitimi verilirken disiplinler arası çalışmak esastır. Çünkü din,
insan, kültür, sosyal yaşam gibi tüm alanlar iç içedir.’cümlesinden hareketle de
din öğretiminin disiplinlerarası bir yaklaşım içinde olduğunun farkına vardım.
Ardından,
bilginin
bütünlüğünü koruyarak çalışmalarda öğrencilerin anlam kürelerinde yer edinerek,
anlam arayışlarına katkı sağlamaya özen gösterdim.
Ödev-5 "Makalelerin sunuma Uygulanışı"
Kazanım: Hz. Muhammed'in (s.a.v) aile büyüklerini tanır.
Hazırlamış olduğum sunumda 5e Öğretim Modelinden yararlandım. Bu sayede daha kalıcı ve aktif bir öğrenme ortamı oluşacaktır. Hazır ve ezberci öğretme yöntemi, bireyi sınıfta pasif hale getirerek öğrenme kalitesini düşürür. Bu nedenle sunumumda buna dikkat ettim. Nitekim makalede bu husus şu şekilde belirtilmişti;
"Bilgi çağında artık okulun, geleneksel bilgi aktarma görevinin yanı sıra, bilgiye ulaşma ve onu işleme yollarını da öğretmesi gerekmektedir."
Ayrıca sunumumda kazanıma uygun olarak peygamberimiz Hz. Muhammed'in ailesi ile ilgili bir soy ağacı hazırladım. Farklı teknikleri kullanarak bazı etkinlikler hazırladım. Bu etkinlikler öğrenmeyi pekiştireceği gibi öğrencinin derse katılımını artıracaktır.
Bunların dışında okuduğum makaleler hazırladığım sunumda farklılıklar yapmamı, kullanacağım tekniklerde tekrar tekrar düşünmeni ve aynı zamanda din öğretimi ile ilgili yeni bilgiler öğrenmemi sağladı.
Bilginin bütünlüğü açısından; sunumda da dikkat ettiğim gibi bazı konularda bilginin bütünlüğünü korumak önemlidir. Örneğin kazanımımda Hz. Muhammed'in aile büyüklerini anlatırken, aynı zamanda diğer aile üyelerinden ve belki onun peygamberliğini müjdeleyen önceki peygamberlerden de bahsetmem gerekir.
Disiplinlerarası Çalışmak
Bu açıdan bakacak olursak, din öğretiminde bazı konular başka derslerle ile ilgili veya ilişkili olabiliyor. Öğrenci burada öğrendiği bir bilgiye başka bir derste ihtiyaç duyabilir. Ya da başka bir derste öğrendiği bilgiyi din kültürü dersiyle ilişkilendirebilir. Bende makalelerde bu hususta anlatılan kısımlara sunumumda dikkat etmeye çalıştım.
GÖKSELİN ERSOY
18040271
KAZANIMIM: 4.2.1.İSLAM’IN İNANÇ ESASLARINI SIRALAR.
Din kültürü dersinin diğer bilimlerle, derslerle ilişkilendirerek öğretim sunulmasından vurgulanmıştır. Örneğin; öğretmen insanların nasıl öğrendiğini nasıl davrandığını bilmiyorsa kısacası psikolojilerini anlayamıyorsa öğrenme tam olarak gerçekleşmez. O yüzden konuyu uyarlarken başka derslerle ilişkilendirdim. Bu sayede disiplinler arası bir yaklaşım oldu.
Makalede ezbere dayalı bir öğrenme yerine çok yönlü materyal kullanımından söz edilmektedir:
Ezber öğrenmeden ziyade anlamlı öğrenmeler gerçekleştirilebilir. Ayrıca kullanılan iki boyutlu görsel araçlar aracılığıyla bireyin üst düzey öğrenme hedeflerini gerçekleştirmesi sağlanabilir.
Bu bilgiler ışığında ve geri kalan bilgilerden edindiklerimle bu ders kapsamında öğrencilere ezber dışında materyaller kullanarak daha iyi kavram öğretimi yapılabilir. Yaptığım sunumda resimlerden yararlanarak öğrencilere göstermeye çalışmıştım. Bunun yerine iki boyutlu nesneler kullanılması daha doğru olduğunu makale ışında kavramış olmaktayım.
Kavramların tanımlarını direk vermeden önce öğrencilerin kendilerini keşfetmesini sağlamayı amaçladım. Sunumumda sadece açıklama kısmında direk bilgi vererek o şekilde almalarını sağladım.
Bir diğer makalede ‘neden öğretelim?’ ve ‘ nasıl, niçin öğretelim ‘ sorularını kapsamaktadır. Sunumu ya da bir öğretim planı hazırlamadan önce bu sorulara kendi içimde cevap bularak başladım.
Kavram haritası kendi sunumumda kullanmadım ama baktığımda konumla bağlantılı olarak yapılması gerekirmiş.
S.Ö
EBRAR ÇELİK 18040263
DİĞER
MAKALELERİN SUNUMUMA KATKISI
Kazanım:
4.5.2 Temiz ve düzenli olmaya özen gösterir.
KAVRAM
HARİTALARI
Makalede de ifade
edildiği gibi din dersine olan ilgi, gün geçtikçe azalmaktadır. Bunun birçok
nedeni olmakla beraber öne çıkan nedenler olarak; öğretmenlerin materyal
kullanımına önem vermemeleri, öğrenme öğretme etkinliklerinde geleneksel
yaklaşımların kullanılması ve yenilikçi yaklaşımlara yer verilmemesini örnek
verebiliriz. Bu makalenin sunumuma katkısı din öğretiminde de yapılandırıcı
yaklaşıma önem vererek öğrencilerin anlamlı öğrenmelerin sağlayacak
etkinliklere yer vermem konusunda yardımcı oldu. Kavram öğretimi tüm derslerde
önemli ve üzerinde titizlikle durulması gereken bir konudur. Kavramların yanlış
öğrenilmesi ilerde kavram yanılgılarına yol açarak dersin konusunu özümseme
noktasında eksikliklere yol açabilmektedir. Din dersinde kavramların yeri
büyüktür dolayısıyla kavram öğretimine önem verilmelidir. Kavram öğretiminde
öne çıkan kavram haritaları, doğru ve etkili kullanımlarda öğrencilere fayda
sağlamaktadır. Sunumumda da değerlendirme aşamasında eksiğim olduğu için ve
uygun değerlendirme çalışmasını bulamadığım için bu anlamda bana bir katkısı
oldu. Aynı zamanda din öğretiminde de kavram haritalarının kullanımı ve
aşamalarının yer alması benim için bilgilendirici oldu.
“Öğretmen için ise,
öğretimi plânlama, uygulama ve değerlendirme aşamalarında yararları vardır. Öğretmene
bilgiyi örgütlemede, öğrencinin öğrenmelerini ve yanlış kavramlaştırmalarını
tespit etmede ve öğretimi plânlamada yardımcı olur. Öğretmen–öğrenci,
öğrenci-öğrenci etkileşimi ve işbirliğini sağlar. Öğrencileri derse katmada ve
güdülemede, öğrenmeyi öğretmede, öğrenme stratejileri geliştirmede, yaratıcı
düşünmeyi geliştirmede önemli rol oynayarak din kültürü ve ahlâk bilgisi
derslerinin etkililiğini artırır.”
Makalenin sonuç kısmında
yer alan bu paragrafta, kavram haritalarının kullanımının öğretmene sağladığı
faydalarının ifade edilmesi gerek bu sunum için gerekse ilerde öğretmenlik
hayatım için Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi ve diğer derslerde kavram
haritalarını kullanmam konusunda beni güdüledi.
SUNUŞ
“Akla ve bilime dayalı bir
din anlayışının Türkiye için gerekli zihniyet değişikliğinin gerçekleşmesine
yardımcı olabileceğine inanırız.
* Düşünen, sorgulayan,
inancını aklıyla bütünleştiren öğrencilerin yetişmesine hizmet edecek
yöntemlerin geliştirilmesine çalışırız.
* Din öğretiminde,
belletici ve baskı altına alıcı bir yaklaşımı değil; konuları çözümleyici ve
yorumlayıcı bir yaklaşımı benimseriz.
* Din öğretiminde dinin
bütünleştirici, huzur verici ve barışı sağlayıcı gücünü ortaya çıkarmaya çalışırız.
* Din öğretiminde
şekilcilik ve sloganları değil; ahlakî öğretilerin felsefesini önemseriz.
* Din öğretiminde kavram kargaşası ve kavram
belirsizliğini giderecek bilimsel çalışmalar üretiriz.
* Sağlıklı bir din
anlayışının kaliteli bir eğitim-öğretim sürecinden geçtiğine inanırız.
* Din öğretiminde sorunlara aceleci çözümlerle
yaklaşmamaya çalışırız.
* Din öğretiminde oku,
düşün ve anla prensibini benimseriz.
* Niteliğin, nicelikten
üstün olduğuna inanırız ve enerjimizi olumlu alanlarda ve insanlığa hizmet için
harcarız.
* Din öğretiminde,
yönetici-öğretmen-öğrenci-veli (aile) ilişkisinde güven ortamı yaratırız.”
Din öğretimi kapsamında
dikkat edilmesi gereken hususlar ,din öğretiminin ne şekilde yapılması
gerektiğini yenilikçi ve bütüncül bir şekilde ifade edilmesi açısından hem
sunumum için yol gösterici hem de öğretmen olduğumda Din Kültürü ve Ahlak
Bilgisi dersinin öğretiminde bana yardımcı olacağını düşündüğüm yukarıdaki
kısım, sunumuma ve bana katkısı olmuştur.
DİN ÖĞRETİMİ MAKALE SUNUM İLİŞKİSİ
4.4.5. Hz. Muhammed’in (s.a.v.) Mekke ve Medine yıllarını özetler.
Mekke yıllarında; ilk vahyin gelmesi, davet süreci, Habeşistan hicretleri, İsra Miraç olayı, Taif yolculuğu ve Medine’ye hicret konuları kısaca verilir.
Medine yıllarında; Medine’de İslam toplumunun oluşması için yaptığı çalışmalara, Hudeybiye, Mekke’nin fethi, Veda Haccı ve Hutbesi, Hz. Muhammed’in (s.a.v.) vefatı konuları kısaca ele alınır.
Benim kazanımım yukarıda yer almaktadır. İlk makaleden yola çıkacak olursam sunumumda öğrencilere kavram haritasını kullanmadım. Kazanım dahilindeki konu ezbere dayalı bir konu. Öğrencilerin ön bilgilerini yoklayarak, kazanımda yer alan “Hz. Muhammed’in Mekke ve Medine yıllarını özetler.” kısmını öğrencilere aktarmaya çalıştım. Kavram haritası öğrenciyi düşünmeye sevk eden, ezbercilikten uzak bir düzen. Ancak ben bana öğretildiği şekliyle ezberciliğe dayanarak, bu yöntemi kullanmadım sunumumda.
Ben bu makaleleri sunumumu hazırladıktan sonra okudum, eğer öncesinde okumuş olsaydım ona göre bir yol izler daha öğretici, ezberden uzak bir sunum hazırlardım.
Diğer makalede bahsedilen “Ankara Modeli” öğretim şeklini ilk defa duydum. Bir İmam-Hatip Lisesi mezunu olarak, okulumda yıllardır var olan bu öğretim şekline yönelik bir öğrenme gerçekleştirilmedi. Hazırlanan pek çok proje, program gibi bu da havada kaldı. Öğrenciye bilgiyi olduğu gibi öğretmek, onun düşünmesine, düşündüklerini aktarmasına fırsat vermeden öğrenmesini beklemek pekte akıl karı değil. Öğretmenler, öğretim sürecinde öğrenciyi saf dışı bırakıyor ve öğrenciyi anmaktan uzak. Hali hazırda var olan belli bir sözde sisteme ayak uyduruyorlar. Yeniliğe kapalılar. Böyle bir ortamda eğitim almış biri olarak, ben de, bana öğretenlerin karda bıraktığı ize basarak yürüdüm. Yeni bir iz oluşturmak ilk aşamada aklıma gelmedi. Yani yeniliğe kapalı bir şekilde, aklıma ilk gelen ezberci sistemle bir sunu hazırladım. Din öğretimi ezberin yoğun olduğu bir alan olduğu için bu yöntemle sunum hazırlamakta sakınca görmedim. Ne de olsa yıllardır süregelen, doğru bilinen bu... Sözün özü benim ödevle ilgili diyeceklerim bu kadar.
Bundan sonraki öğrenme ve öğretme sürecinde kendi izimi oluşturup, bu iki makaleden yola çıkarak gerçekten araştıran, sorgulayan, eleştirme hakkına sahip öğrenciler yetiştireceğime inanıyorum.
ϟ TAHLİL EDİLEN DÖKÜMANLAR:
“Sunuş” başlığıyla duyurularda yer alan kitap girizgâhı.
“Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Derslerinde Kavram Haritalarının Kullanımı” isimli makale.
“Din Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar”, Ankara Üniversitesi 2001-2002 Akademik Yılı Açılış Dersi. (Bu şekilde duyurularda yer verdiğiniz dökümanı literatürde bulamadım, arkadaşlarıma danıştım fakat kimsenin erişim sağlayamamış olmasından mütevvelit erişim sağladığım iki dökümanı tahlil etmeyi münasip gördüm.)
ϟ AÇIKLANMAYI BEKLEYEN HUSUSLAR
Bilginin bütünlüğü ve disiplinlerarası çalışma ilke-yaklaşımlarının Din kültürü ve ahlak bilgisi dersinin öğretiminde ve oluşturulan ders içeriğinde kullanımının gereklilikleri ve beraberindeki getirileri.
Hazırlanacak sunumun içeriğine; makalede ele alınan kavram haritalarının öğretimi planlama, uygulama ve değerlendirme aşamalarında entegrasyonu.
Tahlil ettiğim dökümanları birlikte ele almam ve senteze varmam çıkarılarımı daha zengin bir şekilde ortaya koyacağım bir zemini hazırlayacaktır. “Sunuş” başlığıyla duyurularda yer alan kitap girizgahı niteliğindeki dökümandan yıllar önce Din kültürü ve ahlak bilgisi (DKAB) öğretimi alanında paradigma değişikliğinin gerekli görüldüğünü ve bu değişikliğin öğretim sürecine dahil olan tüm aktörler, araçlar ve sunulacak muhtevanın formu gibi konularda gerçekleşmesi gerektiğini çıkardım.
Özünde; “Ne öğretelim? Nasıl ve Niçin öğretelim?” gibi öğretilecek bilginin doğasını ve öğrenen açısından faydalarını daha sürecin en başından felsefi bir zeminde kritik edecek bir paradigma değişikliğinden söz etmekteyiz.
İyi hazırlanan bir programının öğretmene ve öğrencilere sunulması, yeterli ve etkili yöntem bilgisi ve bilgi, beceri ve tutum alanlarında ortaya çıkması hedeflenen istendik kazanımların reel hayatın durumları karşısında etkin uygulanabilirlik durumları da bizlere değişikliği söz konusu olan paradigma ve mevcut anlayışın yerini öğrencinin aktif katılımını sağlayan ve yorumlama, irdeleme süreçleri içeren öğrenci merkezli paradigmanın alması gerektiği bilgisine ulaştırmıştır.
Kavram haritalarının DKAB dersinin planlama, uygulama ve değerlendirme aşamalarında kullanılma ve oluşturulma durumları üzerine hazırlanmış betimsel nitelikteki diğer makalede ise kavram haritalarının eğitimde kullanılma durumları ve gerekçeleri üzerinde durulmuş, kavram haritalarının teknik ve içerik yönünden sahip olması gereken özellikleri ifade edilirken aynı zamanda oluşturulma aşamaları hakkında da bilgi verilmiştir. DKAB öğretiminin planlama, uygulama ve değerlendirme aşamalarında kavram haritalarının kullanım durumları açıklanmış ve son olarak da sonuç ve öneriler kısmında sırasıyla kavram öğretiminin takdir edilmesi gereken önemine değinilmiş ve alanda çaılşma yapacaklara mevcut yaklaşımı ve konuyu genişletebilecekleri alanlar önerilmiştir.
BİLGİNİN BÜTÜNLÜĞÜ-DİSİPLİNLERARASI ÇALIŞMA
4.5.1. İslam dininin temizliğe verdiği öneme örnekler verir.
Kazanımımı ve hazırladığım ders sunusunu kavram haritası kullanımı çerçevesinde ele almaya çalışacağım. Her dersin başlangıcında ve özellikle sosyal bilimlerin öğretimine dayalı derslerde girişi daima kavramlar oluşturur. Bunun sebebinin; doğru ve zengin kavram bilgisinin doğru düşünmeyi, doğru cümleler oluşturmayı, doğru ilişkiler kurarak doğru çıkarımlarda bulunmayı sağladığı kanaatindeyim. DKAB öğretiminde öğretimin planlanması veya uygulanması süreçlerine bir miktar dahil edeceğimiz kavram haritasının kullanımını önemli görmekte ve sanılanın aksine değerlendirme aşamasına indirgenen bir araç olmaktan uzak olduğunu düşünmekteyim.
Böyle bir düşünsel temele sahip olmakla birlikte farkındalık düzeyindeki bu bilgileri okuduğum makalede yer alan “kavram haritası oluşturma aşamları” kısımlarıyla beraber yetkinlik düzeyine taşıyacağımı düşünüyorum.
Sunumumda kavram haritalarını kullanmış değilim fakat makaleyi okumam sırasında ve hemen akabinde sürecin planlama, uygulama ve değerlendirme aşamalarına dahil etme noktasında düşünmeye kaçınılmaz olarak başladım.
Sunumumu ikinci gönderim için düzenlediğimde yukarıda yer verdiğim kazanım için anahtar kavramları kullanarak dersin başında ön bilgileri yoklayacağım ve kavram yanılgılarını tespit edeceğim nitelikteki ilk kavram haritası çalışmasını, keşfetme veya açıklama aşamasında ara değerlendirme niteliğindeki ikinci kavram haritası çalışmasını ve son olarak bilginin bütünlüğü çerçevesinde bir sonraki öğrenmelerle ilişkili olarak değerlendirme için kavram haritası çalışmasını bu kez kavram havuzlarını öğrencilerin oluşturmalarına fırsat vererek gerçekleştirmeye çalışacağım.
Öğretmen adayı olarak bunun küçük düzeyli zihinsel bir laboratuvar çalışması olduğunu düşünüyor ve durumu bu metafor üzerinden açıklayarak tamamlamış olmayı ümit ediyorum.
Makalelerin Kazanım Sunum ile İlişkilendirilmesi
Sunuş
Kazanım olan Hz. Muhammed'in (s.a.v.) Mekke ve Medine yıllarını özetler, ifadesinde öğrencilerin öğrenme düzeylerini de dikkate alarak bilgiyi nasıl kazandırabilirim ? ilkesi üzerinde bir sunum hazırladım. Sunumumda bu ilke kapsamında çeşitli kaynaklardan alıntı yaptım. Bloom taksonomisinin öğrenme boyutlarını da dikkate alarak 4. sınıf düzeyine uygun anlatım ve bilgi odaklı bir sunum hazırladım.
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretiminde Kavram Haritasının Kullanımı
Din eğitimi bilimi, hem eğitim bilimleri hem de ilâhiyat bilimleri ve din bilimleri ile ilişki içerisinde olan disiplinler arası bir bilimdir. O dinin nasıl öğretim konusu edileceği ile ilgilenir. Din eğitimi bilimi, eğitim biliminin verilerini alır ve onları din alanının özellikleri do¤rultusunda kullanır. Bunu yaparken zaman zaman aynen alır, zaman zaman da değiştirir ve geliştirir. Din öğretiminde kavram haritası yapılırken din alanının özellikleri dikkate alınmalıdır. Dinin geçmişi, bugün ve gelecek boyutları göz önüne alınarak onun zengin kültürel mirası ve yorum zenginliği bir veri kaynağı olarak değerlendirilebilir. Ayrıca din dilinin özellikleri, dinin insan kişiliğini kuşatıcı yönü, onun günlük yaşantılara bağı düşünülerek kavram haritaları oluşturulabilir.
Kavram haritaları öğretme-öğrenme ortamında oluşturulabilir. Kavram haritalarını etkili bir şekilde oluşturabilmek için öğrencilere rehberlik etmek gerekmektedir. Kavram haritası oluşturma süreci, çok yönlü düşünmeyi ve soyutlamanın farklı düzeylerinde ileri geri gitmeyi gerektirir. Kavram haritası olufltururken haritada yer alacak kavramları belirlemek oldukça önemlidir.
Sunumumda ele aldığım temel kavramlar şunlardır: Hanif, Tevhid, Put, Müşrik, Hicret.
Adobe cs6 programı ile oluşturmuş olduğum kavram haritası da ekte paylaşılmıştır.
Makalelerin Kazanım Sunum ile İlişkilendirilmesi
Sunuş
Kazanım olan Hz. Muhammed'in (s.a.v.) Mekke ve Medine yıllarını özetler, ifadesinde öğrencilerin öğrenme düzeylerini de dikkate alarak bilgiyi nasıl kazandırabilirim ? ilkesi üzerinde bir sunum hazırladım. Sunumumda bu ilke kapsamında çeşitli kaynaklardan alıntı yaptım. Bloom taksonomisinin öğrenme boyutlarını da dikkate alarak 4. sınıf düzeyine uygun anlatım ve bilgi odaklı bir sunum hazırladım.
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretiminde Kavram Haritasının Kullanımı
Din eğitimi bilimi, hem eğitim bilimleri hem de ilâhiyat bilimleri ve din bilimleri ile ilişki içerisinde olan disiplinler arası bir bilimdir. O dinin nasıl öğretim konusu edileceği ile ilgilenir. Din eğitimi bilimi, eğitim biliminin verilerini alır ve onları din alanının özellikleri do¤rultusunda kullanır. Bunu yaparken zaman zaman aynen alır, zaman zaman da değiştirir ve geliştirir. Din öğretiminde kavram haritası yapılırken din alanının özellikleri dikkate alınmalıdır. Dinin geçmişi, bugün ve gelecek boyutları göz önüne alınarak onun zengin kültürel mirası ve yorum zenginliği bir veri kaynağı olarak değerlendirilebilir. Ayrıca din dilinin özellikleri, dinin insan kişiliğini kuşatıcı yönü, onun günlük yaşantılara bağı düşünülerek kavram haritaları oluşturulabilir.
Kavram haritaları öğretme-öğrenme ortamında oluşturulabilir. Kavram haritalarını etkili bir şekilde oluşturabilmek için öğrencilere rehberlik etmek gerekmektedir. Kavram haritası oluşturma süreci, çok yönlü düşünmeyi ve soyutlamanın farklı düzeylerinde ileri geri gitmeyi gerektirir. Kavram haritası olufltururken haritada yer alacak kavramları belirlemek oldukça önemlidir.
Sunumumda ele aldığım temel kavramlar şunlardır: Hanif, Tevhid, Put, Müşrik, Hicret.
Adobe cs6 programı ile oluşturmuş olduğum kavram haritası da ekte paylaşılmıştır.
SÖ- İFFET BALIK 18040254
Makalelerin İçeriğinin Sunum Ödevine Uygulanışı:
İncelenen makaleler doğrultusunda bazı çıkarımlar yapmak ve bu çıkarımları sunumda uygulamak adına önemli görülen yerleri not alarak sunumda ele almamız gerektiği kanaatindeyim. Bununla birlikte hazırlamış olduğum sunumun kazanımı olan;
4.4.1. Hz. Muhammed’in ( s.a.v) doğduğu çevrenin genel özelliklerini açıklar.
Kazanım ifadesini makaleler bağlamında incelediğimde bu noktaları maddeler halinde gösterdim.
Bilginin Bütünlüğü, Din dersi diğer derslerle birlikte çocukların ve genç neslin kültürel mirasımızı anlamalarına öncülük etmektedir. Onların sosyalleşmesine ve kültürü geliştirecek bireyler olarak yetişmelerine yardımcı olan önemli bir derstir din dersi. Bilginin doğru şekilde aktarılmasının ne denli önemli bir husus olduğunu görülmekte ve bu bağlamda ele alınan sunumda da bu ilke göz önünde bulundurularak öğrencilere yanlış ve çelişkili bilgiler verilmemesine oldukça gayret etmiş bulunmaktayım. Aynı zamanda sunumda yer alan kazanım doğrultusunda onlara öğretilen bilginin daha önce öğrenmiş oldukları bilgilerle örtüşmesi ve bir bütünlük sağlanması hususuna da dikkat etmiş bulunmaktayım.
Bunun yanı sıra bilginin bütünlüğü ilkesini incelenen makaleler bağlamında düşünürsek, makalelerin genel itibariyle bilginin bütünlüğü ilkesinin önemini vurguladıklarını ve öğrencilere sunulan bilgilerin doğru ve güvenilir olması, belirli bir düzen içerisinde, çelişki barındırmaması noktalarına dikkat çektiklerini görmekteyim. Öğretimde muhteva, yöntem, hedef ve öğrenci bir bütündür. Öğretmen, dersin sonunda ulaşılacak öğrenme düzeyini bilmiyorsa onu gerçekleştirecek bir yöntem belirleyemeyecektir. Bu konuda karar vermede felsefe ve özellikle eğitim felsefesinden yararlanılmalıdır. Öğretmen, insanların nasıl öğrendiğini nasıl davrandığını bilmiyorsa yani psikolojinin verilerinden yararlanamıyorsa öğrenme ortamına uygun olan yöntemi düzenleyemeyecektir.
Disiplinlerarası Çalışmak, İnsanın yetişmesine ve davranış geliştirmesine katkısı olabilecek her konu eğitim ve öğretimin kapsamına girerek okul programlarında yer almakta. İslam dini akıllı ve özgür bireylere hitap eder ve bu da sunulan bilgilerin disiplinlerarası bir bütünlük sağlaması gerekliliğini göstermekte. Ele aldığım kazanımda da sadece din dersiyle ilişkili olmayıp geçmiş hakkında bilgi sahibi de olmaları, geçmişte olan önemli olgu ve olayları öğrenmeleri hususuna dikkat ederek onları çok fazla boğacak bilgiler yerine onların bilişsel ve duyuşsal becerileri kapsamına giren bilgi ve etkinlikler tasarladım.
MAKALE 4 SUNUŞ:
Din dersinde yer alan öğretim süreci diğer öğretim süreçlerinde de olduğu gibi araştırma, bulma, inceleme ve sorgulama sürecidir.
’ Öğrenme ile öğrenme arasındaki mantıksal bağımlılık, öğretim yöntemlerinde kendini açık bir biçimde gösterir. Diyelim A bir öğretmen olsun. A’nın niyeti “X” konusunu “B” öğrencisine anlatmaktır. A’nın niyeti B’yi belli bir öğrenme düzeyine getirmektir. Yani A, B’yi belli bir amaca göre eldeki program çerçevesinde belli bir öğrenme düzeyine getirmek istemektedir. Tabi yine burada B’de A’nın vermek istediğini almaya hazır hâlde olmalıdır. Böylesine karmaşık ilişkiler ağı içinde öğretmenlerin etkili öğrenmeler oluşturmaları pek kolay olmamaktadır. Bu alanda yapılacak en önemli iş, öğretmenlere iyi hazırlanmış bir program, yeterli yöntem bilgisi ve uygulama gücü sağlamak olabilir’. İfadesinden de hareketle etkili öğrenmenin en iyi oluştuğu zamanın öğrencilerin öğretmen rehberliğinde bir şeyler bulup keşfettikleri z
aman olduğu kanısına varmak mümkün. Bununla birlikte iyi hazırlanmış bir programın da karmaşıklıktan uzak olması gerektiği ve yeterli yöntem ve uygulamaları barındırması gerektiğini düşünmekteyim.
MAKALE 5: DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİNDE KAVRAM HARİTALARININ KULLANIMI
Kavramların birbiri ile ilişkileri kavram haritası ile açığa çıkmaktadır. Din dersinin öğretiminde de diğer disiplinlerde olduğu gibi kavram haritaları oluşturularak daha etkili bir öğrenme- öğretme süreci oluşturulmaya çalışılmakta. Kavram haritaları öğrencilere sunulan bilginin hem kalıcılığını hem de öğreticiliğini olumlu etkilemekle birlikte görsel anlamda da ilgi uyandırarak öğrencilerin dikkatlerini artıran bir unsur olarak görülmektedir. Kavram haritasının da belirli aşamaları olmakta ve bunlar; beyin fırtınası aşaması, gruplandırma aşaması, gözden geçirme aşaması ve sonuçlandırma aşamasıdır. Bu aşamalar doğrultusunda oluşturulan kavram haritası aynı zamanda doğrulukla örtüşmeli, iyi şekilde örgütlenmeli ve yaratıcı olmalıdır. Böylece öğrencide istenilen ilgi ve birikimin sağlanmasına katkı sağlanabilmektedir.
Hazırlamış olduğum sunumda da kavram haritasının özelliklerinden fazlaca olmasa da faydalanmış bulunmaktayım. Kavram haritaları bilginin ve özellikle sınıflamanın olduğu konularda oldukça kolaylık sağlamakta ve eğitmenler tarafından sıklıkla başvurulan bir yöntem olmaktadır.
Kazanımı ders planı haline getirirken “Sunuş” adlı bölümde geçen aşağıdaki maddelerden yaptığım
açıklamalar şeklinde yararlandım.
·
Din öğretiminde, belletici ve baskı altına alıcı
bir yaklaşımı değil; konuları çözümleyici ve yorumlayıcı bir yaklaşımı
benimseriz. Dini ifadelerin öğretiminde öğrencileri bu ifadeleri kullanmaları
için baskı altında bırakmadım. Sadece kullanmalarının gerekli olduğuna
değindim.
·
Din öğretiminde dinin bütünleştirici, huzur
verici ve barışı sağlayıcı gücünü ortaya çıkarmaya çalışırız. Dini ifadelerin
kullanımı (özellikle selamlaşma) insanlarla iletişim kurmamızı kolaylaştıracak
ve insanları bütünleştiren, barışı sağlayan yönlerinin olduğuna değindim.
·
Din öğretiminde şekilcilik ve sloganları değil;
ahlakî öğretilerin felsefesini önemseriz. Dini ifadelerin kullanımı bizi toplum
içerisinde ahlaklı olduğumuzun göstergesi olduğu için ahlaki boyutuna da
değindim.
·
Din öğretiminde kavram kargaşası ve kavram
belirsizliğini giderecek bilimsel çalışmalar üretiriz. (s: 2) Dini ifadeler
kavramlardan oluşmaktadır. Kavram yanılgılarını/kargaşasını engellemek için kavramların
tanımlarını ‘İslam Ansiklopedisi’nden aldım. Çocukların bilişsel düzeyine ve ön
bilgilerine uygun olarak tanımları sundum.
“Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Derslerinde
Kavram Haritalarının Kullanımı” adlı makaleden esinlenerek kazanımıma
yönelik selamlaşma türlerini, örneklerini öğretim içerisinde kavram haritasıyla
sunmayı düşündüm. Kavram haritasını öğretim içerisinde düşünmemin nedeni ise farklı
selamlaşma şekilleri nedeniyle öğrencinin aklı karışabilir. Hem akıl
karışlığını önlemek hem de bilgiyi düzenli olarak sunmasından dolayı kavram
haritasını kullanmayı düşündüm. Bu kavram haritasını düzenlenmiş haliyle
göndereceğim slaytta görebilirsiniz.
“Din Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar” adlı açılış dersine ulaşamadım.
“Kur’an’a Ait Değerler ve Dayanakları” adlı kitap bölümünden dini
ifadeleri tanımlarken ve örneklendirirken yararlandım. Aşağıda da kavramları
tanımlarken yararlandığım kısımları görmektesiniz.
[Allah’ın insanlara
olan sevgisini ve şefkatini Kur’an; “er-Rahman”, “er-Rahîm” ve “Vedûd” sıfat
isimleriyle ifade eder. Her olumlu işe başlarken bu iki sıfat ismin geçtiği
“Besmele” ile başlamak bizim de Allah’ın sıfatlarıyla donanarak sevgi temelli
bir dünya kurmaya karar vermemiz demektir (s: 2).] Besmele kavramını açıklarken
buradan yararlandım.
[“Allah, sevgisinin bir yansıması olarak bizlere kendi
katından kitaplar göndermiş ki, insanlar yanlış yapıp da yanlışta ısrarlı
olmasınlar. Kitapları kendi hayatında uygulamak suretiyle insanlara model
olsunlar diye yine sevgisinin bir karşılığı olarak peygamber göndermiştir (s:
2).”
“İnsanı “insanlık” konumundan düşüren bu şeyler; kötü
tutkular, kötü arkadaşlar, her türden günahlar, şeytan, kötü çevre ve
cehalettir. Tüm bunlara karşı nasıl bir donanımla karşı koymamızın gerekleri de
kutsal kitabımızda bizlere açıklanmaktadır.
İnsan, kendini ayrıcalıklı hâle getiren temel
özelliklerinden biri olan akıl sayesinde kötülüklere karşı direnir (s: 3).”
“Peygamberimiz, savaş zamanlarında bile bitkilere zarar
vermemeyi, ağaçları kesmemeyi öğütlemiştir. Hayvanlara karşı da aynı hassasiyeti
gösteren Hz. Muhammed, onlara güçlerinin üzerinde yük vurmayı yasaklamıştır.
Hatta kedisinin yemeğini, suyunu vaktinde vermeyen bir kadının ahirette kötü
bir sonla karşılaşacağını o söylemiştir. Ayrıca, ahlâki davranışlarında
bozukluk olan bir kişinin, bir köpeğe susuzluk anında su verip, ihtiyacını
karşıladığı için Allah’ın affını elde ettiğini de yine o anlatmıştır (s: 7).”]
sevap ve günah kavramlarına yer verirken ve örneklendirirken bu paragraflardan
yararlandım.
[Kendisinden bağışlanma dileyenleri bağışlaması, kendine
karşı en büyük suçu işleyenleri bile anında cezalandırmaması Allah sevgisinin
kula yansımasıdır (s: 2).
Kur’an’a göre hatalı davranmak, günah işlemek dünyanın sonu
değildir. Önemli olan önce hatalı davrandığımızın farkında olmamızdır. Bu
farkında oluştan sonra hatamızda ısrarlı olmayıp iyi ve doğru davranışlara
yönelmemiz gerekir. r. Özellikle Kur’an’a göre hoş karşılanmayan ve günah kabul
edilen eylemlerde bulunduğumuzda ilk çabamız, işlediğimiz hatayı Yüce Allah’a
itiraf etmek olmalıdır. Bunun için ondan özür dilemek, af dilemek gerekir.
Hemen ardından bir daha suç işlememe niyetiyle ona söz vermek, yani tövbe etmek
lâzımdır (s: 5).] Estağfirullah sözcüğünü tanımlarken yararlandım.
[Bu sayısız nimet karşılığında bunları karşılıksız olarak
bize veren Yüce Yaratıcıya şükretmek insana yaraşan bir davranıştır. Çünkü
bağışlanan nimetlere teşekkür etmek, güzelliklerin artmasının da sebebidir
(s:6).] Şükretmenin önemine değinirken yararlandım.
Bilginin Bütünlüğü ve
Disiplinler Arası İlişki
SÖ
İsmail Ateş 18040248
Makalelerin
Sunum İle İlişkilendirilmesi
Kazanım:
4.2.1. İslam’ın inanç esaslarını sıralar.
“Değişim
ve gelişim ihtiyacı din öğretiminde “Ne öğretelim?” sorusuyla başlamakta Nasıl
ve niçin öğretelim? sorularına uzanmakta ve öğretme-öğrenme süreçlerinin hemen
hemen her aşamasında kendini hissettirmektedir.”
İslamın inanç esasları kazanımını; konu içeriğine
riayet ettikten sonra öğrencilere; “Niçin öğretelim?” Sorusuna cevap arayarak
bu kazanımın günlük hayatımızdaki yeri ve önemini, üzerinde durulması gereken
ne kadar ehemmiyetli ve elzem ilkeler olduğunu ve hayatımızı onun üzerinden
dizayn ederek oluşturduğumuzu deklare ederek öğrencilere konunun
gerekliliğinden bahsetmeye çalıştım.“ Nasıl öğretelim?” Sorusunu da çeşitli
öğretim- yöntem tekniklerini de kullanarak konuyu bütüncül bir bakış açısıyla
yansıtmaya çalıştım.
“Öğretimde
muhteva, yöntem, hedef ve öğrenci bir bütündür. Öğretmen, dersin sonunda
ulaşılacak öğrenme düzeyini bilmiyorsa onu gerçekleştirecek bir yöntem belirleyemeyecektir.”
Bu alıntıdan hareketle sunumun işleyişi;
öğrencilerin önce hedefler doğrultusunda hazırbulunuşluk seviyeleri temel
alınmış, ardından konunun içeriğine bağlı olarak öğretim- yöntem ve teknikleri
ele alınmıştır.
“Kavram
haritaları, çalışmada kolayca odaklanılabilen kavramların görsel imajını temin
ederler. Gerekli herhangi bir zamanda kolayca gözden geçirilebilirler. Bu
yönüyle de öğrenilenleri daha sonra hatırlamada ve gözden geçirmede yardımcı
olurlar.”
Sunumu olabildiğince görsellerle ilişki kurmaya ve
öğrencilerin verilen görselleri konuyla ilişkilendirip daha iyi özümsemelerini
ve bunun neticesinde daha kalıcı öğrenmeler gerçekleştirmelerini sağlamaya
çalıştım.
“Bilgiye
ulaşabilen, karşılaştığı verileri anlamlandırabilen, bilgiyi örgütleyebilen,
bunların sorunların çözümünde kullanabilen, problem çözme becerileri geişimlil
bireyler yetiştirmek bir ihtiyaç hâline gelmiştir. Zira artık bilgiyi sadece
hafızaya aynen almak ve bilgi depoları hâline gelmek, hayatı kolaylaştırmaktadır.”
Ezber ve kuru bilgilere yer vermemeye azami ölçüde
dikkat etmeye çalıştım. Bunun yanında öğrencilerin bilgiyi günlük hayatında
karşılaşabileceği ve uygulayabileceği şekilde sunum oluşturulmuştur.
“İki
boyutlu görsel araç-gereçler öğretimde kullanılarak, bireyin öğrenmeleri
arasındaki değişik bağlantıları kurması sağlanabilir; bilgileri örgütlemesi ve
böylece uzun süreli hafızada depolaması kolaylaştırılabilir. Böylece bireyin
bilgiyi örgütlemesine ve anlamlandırmasına yardımcı olunabilir. Bu sayede ezber
öğrenmeden ziyade anlamlı öğrenmeler gerçekleştirilebilir. Ayrıca kullanılan
iki boyutlu görsel araçlar aracılığıyla bireyin üst düzey öğrenme hedeflerini
gerçekleştirilmesi sağlanabilir.”
Sunumun başlangıcından itibaren iki boyutlu görselleri
kullanmaya ve konunun bütünlüğünü bozmayacak bir biçimde uygun yerlerde vermeye
çalıştım. Örneğin öğrencileri derse dikkat çekmek adına bir soru sorduğum
zaman; iki boyutlu görseli de vererek soruyu hem daha iyi anlamasını hem de zihninde
canlandırmasına yöneltmeye çalışarak soruyu daha iyi idrak etmesini sağlamaya
çalıştım.
SÖ
İsmail Ateş 18040248
Makalelerin
Sunum İle İlişkilendirilmesi
Kazanım:
4.2.1. İslam’ın inanç esaslarını sıralar.
“Değişim
ve gelişim ihtiyacı din öğretiminde “Ne öğretelim?” sorusuyla başlamakta Nasıl
ve niçin öğretelim? sorularına uzanmakta ve öğretme-öğrenme süreçlerinin hemen
hemen her aşamasında kendini hissettirmektedir.”
İslamın inanç esasları kazanımını; konu içeriğine
riayet ettikten sonra öğrencilere; “Niçin öğretelim?” Sorusuna cevap arayarak
bu kazanımın günlük hayatımızdaki yeri ve önemini, üzerinde durulması gereken
ne kadar ehemmiyetli ve elzem ilkeler olduğunu ve hayatımızı onun üzerinden
dizayn ederek oluşturduğumuzu deklare ederek öğrencilere konunun
gerekliliğinden bahsetmeye çalıştım.“ Nasıl öğretelim?” Sorusunu da çeşitli
öğretim- yöntem tekniklerini de kullanarak konuyu bütüncül bir bakış açısıyla
yansıtmaya çalıştım.
“Öğretimde
muhteva, yöntem, hedef ve öğrenci bir bütündür. Öğretmen, dersin sonunda
ulaşılacak öğrenme düzeyini bilmiyorsa onu gerçekleştirecek bir yöntem belirleyemeyecektir.”
Bu alıntıdan hareketle sunumun işleyişi;
öğrencilerin önce hedefler doğrultusunda hazırbulunuşluk seviyeleri temel
alınmış, ardından konunun içeriğine bağlı olarak öğretim- yöntem ve teknikleri
ele alınmıştır.
“Kavram
haritaları, çalışmada kolayca odaklanılabilen kavramların görsel imajını temin
ederler. Gerekli herhangi bir zamanda kolayca gözden geçirilebilirler. Bu
yönüyle de öğrenilenleri daha sonra hatırlamada ve gözden geçirmede yardımcı
olurlar.”
Sunumu olabildiğince görsellerle ilişki kurmaya ve
öğrencilerin verilen görselleri konuyla ilişkilendirip daha iyi özümsemelerini
ve bunun neticesinde daha kalıcı öğrenmeler gerçekleştirmelerini sağlamaya
çalıştım.
“Bilgiye
ulaşabilen, karşılaştığı verileri anlamlandırabilen, bilgiyi örgütleyebilen,
bunların sorunların çözümünde kullanabilen, problem çözme becerileri geişimlil
bireyler yetiştirmek bir ihtiyaç hâline gelmiştir. Zira artık bilgiyi sadece
hafızaya aynen almak ve bilgi depoları hâline gelmek, hayatı kolaylaştırmaktadır.”
Ezber ve kuru bilgilere yer vermemeye azami ölçüde
dikkat etmeye çalıştım. Bunun yanında öğrencilerin bilgiyi günlük hayatında
karşılaşabileceği ve uygulayabileceği şekilde sunum oluşturulmuştur.
“İki
boyutlu görsel araç-gereçler öğretimde kullanılarak, bireyin öğrenmeleri
arasındaki değişik bağlantıları kurması sağlanabilir; bilgileri örgütlemesi ve
böylece uzun süreli hafızada depolaması kolaylaştırılabilir. Böylece bireyin
bilgiyi örgütlemesine ve anlamlandırmasına yardımcı olunabilir. Bu sayede ezber
öğrenmeden ziyade anlamlı öğrenmeler gerçekleştirilebilir. Ayrıca kullanılan
iki boyutlu görsel araçlar aracılığıyla bireyin üst düzey öğrenme hedeflerini
gerçekleştirilmesi sağlanabilir.”
Sunumun başlangıcından itibaren iki boyutlu görselleri
kullanmaya ve konunun bütünlüğünü bozmayacak bir biçimde uygun yerlerde vermeye
çalıştım. Örneğin öğrencileri derse dikkat çekmek adına bir soru sorduğum
zaman; iki boyutlu görseli de vererek soruyu hem daha iyi anlamasını hem de zihninde
canlandırmasına yöneltmeye çalışarak soruyu daha iyi idrak etmesini sağlamaya
çalıştım.
Esas itibariyle sunuş makalesi bilhassa model özelliğini teşkil etmekte olduğunu ve din öğretimi yöntemlerini ve bize teorik ve pratik ile ilgili malûmatlar sunmaktadır. Filhakika makaleyi taharri ettiğimizde sunumunla ilişkilendirdiğim evkât çeşitli çıkarımlara temaşa etmekteyim. Bilhassa hâşiye niteliği taşıyan başlıklara baktığım da çeşitli çıkarımlar yapabilmekteyim. Din öğretimi alanında bilimsel düşünce, araştırma ve tartışma faaliyeti ve ortak aklın ürünlerini öğretmen ve öğrenci bildirişim eşliğinde birlikte katma çabası mühim bir durum ifade etmektedir. Kazanıma müteveccihen öğrencilere dilek ve dualarda dini ifadelerin kullanılması açısında ifadelerin sadece şekil ve slogan olmadığını aksülamel ahlakı öğretilerin içselleştirilmesi ve fıtrata uygun olarak oluşmasını ehemmiyetli bularak anlatmaya çalıştım. Makaleden alıntı yapıp kendi düşüncemi de katarak düşünen, sorgulayan, inancını ruh-kalp-vicdanakıl burgacında bütünleştirip öğrencilerin yetiştirmesine hizmet edecek yöntemler geliştirmek. Hâkeza yukarıda vermiş olduğum üzere kazanımım insan ilişkilerini tanzim etmesi ve huzur ihsan edici bir ortamın oluşmasına sebebi hikmet olan güzel dipekler ve dua etmeyi içermektedir. Bilhassa kazanımında ve sunumda vermek istediğim ve olması gereken ve makalede de ifade edilmek istenen durumun Mevlânâ’ nın şu mistik ifadesini tazammun ettiğini düşünüyorum. "Adem-i zâde eger biedebest, âdem nist. Fark der cism-i ben-i âdem u hayvân edebest. Çeşm bikuşa vu bibin cumle Kelâmullah ra! Ayet âyet hemegi manâ-i Kur'ân edebest.
DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSLERİNDE KAVRAM HARİTALARININ KULLANIMI MAKALESİ: Bu makalede din eğitimi biliminin O dinin nasıl öğretim konusu edileceğini ile ilgiliyken Din öğretimini uygulamalarını inceleyen teoriler geliştirir, uygulamaya verilir ce öneriler sunar ve bu makalede öğretimin daha rahat bir bicimde oluşmasını ve sunum yaparken ve düzenlerken bana yardımcı olacak ve öğretimin etkililiğini artıracak hem de öğrenme kalıcılılığı hususunda muin olacağını temaşa etmekteyim. Bu hususta din öğretiminde kavram haritası ehemmiyet arz etmektedir. Arzu edilmek istenen bilhassa asıl olması gereken biçiminde(fıtrata uygun) davranışların oluşması açısında bu yöntem sunum için önem ifade etmektedir. Makalenin tazammun ettiği malumatlar öğrencinin bilgiye nasıl ulaşması ve nasıl yapılandırılacağını bunlarla imaje etmektedir. Bin netice sunumda bilgileri sadece şekilden ibaret olmadığını kavram haritası eşliğinde onları içselleştirmesi konusunda onlara ifade ettim. Her iki makale içinde söylemek gerekirse disiplinler arası açısında sunuma daha ekleyememe birlikte sunumum kazanımı esnasında öğrencilere disiplinler arasında bir beslenmenin olduğunu ve diğer dersler için geliştirici bir fonksiyona sahip ve işlevini göreceğinin bilincindeyim KAZANIM= 4.1.3 ASLAN DEMİR 18040266
SÖ GÖKÇEN
ŞEYMA SARIKURT 18040302
KAZANIM:4.3.
Hz. Muhammed’in (s.a.v.) doğumu, çocukluk ve gençlik yıllarını özetler.
Makalelerde
göre, Ankara modeli Din kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi için kullanılabilir. Ankara
Modelinin şeması program, ders araç ve gereçleri, programın tanıtımı, geri
bildirim ve gözden geçirmedir. Bu şemaya göre yapılan bir Din dersi başarılı
bir şekilde planlanır ve işlenir. Ankara Modeli bir komisyon tarafından
geliştirilmiştir. Bu komisyon, on sekiz kişiden oluşur ve hepsi de kendi
alanlarında yetkindir. Ankara Modelinin,arkasında
ki en önemli bilimsel güç ise sinerjik öğrenme ve geliştirme ortamıdır.Model,bilimsel
bilgiye dayanır ve dinsel bilgilerin düzeninde Kur’an merkezli bir yaklaşım
vardır.Dinsel bilgilerin,bilimsel olarak açıklanması öğretme ve öğrenmeye yardımcı
olur.Öğrenci,sorun ve hedef merkezli bir yaklaşımın,din öğretiminde
kullanılması uygun olabilir.Doğrudan din ve ahlak alanından alınan konu ve hedefler
ise ,mutlaka öğrenci toplum,kültür,evrenel boyut ve türk milli eğitimine göre
olmalıdır.Bu şekilde Ankara Modeli kullanılarak uygun bir Din Kültürü ve Ahlak
Bilgisi dersi işlenebilir.
Okuduğum diğer bir makale ise kavram haritası üzerinedir.Din dersinde
kavram haritasının kullanılması dersi öğrenme yönünde kolaylık
sağlayacaktır.Kavram haritası,işlenen konuyu uygun ve bütüncül bir şekilde
açıklamaya yardımcı olacaktır. Dinin geçmişi, bugün ve gelecek boyutları göz önüne alınarak onun
zengin kültürel mirası ve yorum zenginliği bir veri kaynağı olarak değerlendirilebilir.
Bu benim kazanımım için de uygulanabilir. Kazanımımı, bir kavram haritası
şeklinde gösterdiğimizde öğrenme daha iyi gerçekleşecektir. Kavram haritaları öğretme-öğrenme
ortamında oluşturulabilir. Kavram haritalarını etkili bir şekilde oluşturabilmek
için öğrencilere rehberlik etmek gerekmektedir. Kavram haritası oluşturma
süreci, çok yönlü düşünmeyi ve soyutlamanın farklı düzeylerinde ileri geri
gitmeyi gerektirir. İşte burada öğretmen, öğrencilerine rehberlik edecek ve din
öğretimini uygun bir şekilde gerçekleştirecektir. Ben de bir öğretmen adayı
olarak kavram haritasını derslerime ve sunumuma uygun bir şekilde kullanacağım.
NOT: Bilgisayarım
çöktüğü için yapamadım. Çok geç gönderdiğim için üzgünüm.
Eyyup EKİNCİ 18040270 - SÖ
4.1.4.
Sübhaneke duasını okur, anlamını söyler.
Makaleyi okuduktan
sonra “ne öğreteceğim” sorusundan ziyade “niçin ve nasıl öğreteceğim” sorusuna
cevap aramanın daha doğru olduğu kanısına vardım. Kazanımımdaki duayı nasıl öğreteceğime dair
araştırmalar yaptım. Bu sayede ezber öğrenmeden ziyade anlamlı öğrenmeler
gerçekleştirilebilir. Öğretimde muhteva, yöntem, hedef ve
öğrenci bir bütündür. Öğretmen, dersin sonunda ulaşılacak öğrenme düzeyini
bilmiyorsa onu gerçekleştirecek bir yöntem belirleyemeyecektir. Bu konuda karar
vermede felsefe ve özellikle eğitim felsefesinden yararlanılmalıdır. Öğretmen,
insanların nasıl öğrendiğini nasıl davrandığını bilmiyorsa yani psikolojinin
verilerinden yararlanamıyorsa öğrenme ortamına uygun olan yöntemi
düzenleyemeyecektir. Tabi bu arada öğretmenin okuttuğu konu alanının, öğrenciye
katkılarını da dikkate alması gerekecektir.’’ Öğretmenlerin hedef ve içerik
bilgisinin güncelliğinden haberdar olması, süreçte yöntem ve tekniklerin
uygulanmasından ölçme ve değerlendirme yöntem ve yaklaşımlarını doğrudan
etkilemektedir. Günümüzde din öğretiminin içeriği “bazı kalıp bilgileri
öğrenciye belletmek” eylemi ile ifade edilemeyecek kadar genişlemiş ve
zenginleşmiştir. Dua ve surelerin öğretiminde, anlamları ve içeriğinin
öğrencilere analiz ettirilerek sunulması bu kapsamda öğrencinin önüne konulan
bilgi bütünün doğrudan ezberlenmesinden anlamlı olabilmektedir. Öğretmenin
sahip olduğu alan bilgisi artık günümüzde tek başına yeterli olmadığını ulusal
ve uluslararası ölçme ve değerlendirme yöntem ve yaklaşımlarında da görülmektedir. Pedagojik alan bilgisi, eğitimde alan
bilgisinden öte bilginin hitap ettiği grubun gelişim ve öğrenme özelliklerini
bilmek, içeriği buna göre düzenleyebilmek ve konularda derinleşebilmek
açısından günümüzde öğretmen adaylarında aranan ve istenen önemli bir
niteliktir.
Bu makaleden hareketle Öğrencilere bilgileri
sorgulayabileceği, günlük hayatta karşılaştığı sorunlarla başa çıkmada dinin de
yol gösterici olabileceğini, değerlerin farkına varabileceği, öğrendiği bilgiyi
yaşamla ilişkilendirebileceği, öğrendiklerinin önemini kavrayabileceği bir sunu
hazırladım. Sunu da eşleştirme kullandım ilk önce duanın okunuşunu
öğretmeyi hedefledim. Bu doğrultuda okunuşundan sonra anlamına geçilecek. Bu eşleştirmeden
bir örnek paylaşacak olursam; subhaneke duasının cümle şeklinde ayırıp ilk
gelen cümleyi 1. Sıraya getirmelerini ve tekrarlamalarını istedim. Böylelikle sunumda öğrencinin daha aktif
katılımını sağlamaya çalıştım. Dikkatleri çekmek içinde bu duanın daha önce
duyulup duyulmadığı ve duyanların nerde duyduğunu ve arkadaşlarına paylaşmaları
istenir. Böylelikle duymayan kişilerde merak uyandırılmak istenmiştir.