Derste en önemli verilmeye çalışılan mesaj ise, oku düşün
anla yaşa çerçevesinde, kuranı anlama faaliyeti, hep insanın anlama
kapasitesine bağlı olduğunu anlatılmaya çalışılmasıdır. Mesela müfessirlerin Arapça
olarak verilen metinleri bile, Arap oldukları halde kuranı anlama çalışmasına
girdiklerini gösterir, yani olay sadece Arapça bilmekte bitmiyor aynı zamanda Rab’ca
boyutuna girilmesini gerektiğini gösteriyor. Bunun için müfessirin sübjektif
anlayışı tefsirde bir etken olmaması için, kelime tahlilleri, esbabı nüzul,
peygamberin hadisleri vs. tek tek analiz edilip en uygun mana verilmesi
gerektiğini derste anlatılmaya çalışılmıştır. Isra suresinin 23. ayetinde
olduğu gibi hem siyak hem de sibak dikkate alınıp Fahreddin Razi, Kurtubi ve
İbni Kesir gibi âlimlerin mümkün olduğu kadar heva ve hevese ayetleri kurban
etmemek için, mezkur şekilde tahlil edip, ayete en uygun yorumu vermeye çalışmıştırlar.
Tabi iki bunlar en mutlak yorumlar değildir, ama sonunda hep allahu alemi eksik
etmemişlerdir. İfrat ve tefrite düşmemek esastır. Ne yazık ki insanın yaşadığı
ortam bazende olumsuz manalara ve ya kendince aklemediği için ayetleri tarihi
bir yük olarak algılatılıyorlar, hatta onları görmemezlikten geliyorlar. Bu ise
ayetleri kendi ideolojilerine kurban ettirir. Unutmamak gerekirki, insanın olduğu yerde hatada olabilir. Geçmişi taktir
etmek gerekir ama takdis değil. Nuzulden günümüze 1400 sene geçmesine rağmen,
derste hep allah alem ilişkisinde fıtrat vurgulanmıştır.
Derste en önemli verilmeye çalışılan mesaj ise, oku düşün
anla yaşa çerçevesinde, kuranı anlama faaliyeti, hep insanın anlama
kapasitesine bağlı olduğunu anlatılmaya çalışılmasıdır. Mesela müfessirlerin Arapça
olarak verilen metinleri bile, Arap oldukları halde kuranı anlama çalışmasına
girdiklerini gösterir, yani olay sadece Arapça bilmekte bitmiyor aynı zamanda Rab’ca
boyutuna girilmesini gerektiğini gösteriyor. Bunun için müfessirin sübjektif
anlayışı tefsirde bir etken olmaması için, kelime tahlilleri, esbabı nüzul,
peygamberin hadisleri vs. tek tek analiz edilip en uygun mana verilmesi
gerektiğini derste anlatılmaya çalışılmıştır. Isra suresinin 23. ayetinde
olduğu gibi hem siyak hem de sibak dikkate alınıp Fahreddin Razi, Kurtubi ve
İbni Kesir gibi âlimlerin mümkün olduğu kadar heva ve hevese ayetleri kurban
etmemek için, mezkur şekilde tahlil edip, ayete en uygun yorumu vermeye çalışmıştırlar.
Tabi iki bunlar en mutlak yorumlar değildir, ama sonunda hep allahu alemi eksik
etmemişlerdir. İfrat ve tefrite düşmemek esastır. Ne yazık ki insanın yaşadığı
ortam bazende olumsuz manalara ve ya kendince aklemediği için ayetleri tarihi
bir yük olarak algılatılıyorlar, hatta onları görmemezlikten geliyorlar. Bu ise
ayetleri kendi ideolojilerine kurban ettirir. Unutmamak gerekirki, insanın olduğu yerde hatada olabilir. Geçmişi taktir
etmek gerekir ama takdis değil. Nuzulden günümüze 1400 sene geçmesine rağmen,
derste hep allah alem ilişkisinde fıtrat vurgulanmıştır.
Derste en önemli verilmeye çalışılan mesaj ise, oku düşün
anla yaşa çerçevesinde, kuranı anlama faaliyeti, hep insanın anlama
kapasitesine bağlı olduğunu anlatılmaya çalışılmasıdır. Mesela müfessirlerin Arapça
olarak verilen metinleri bile, Arap oldukları halde kuranı anlama çalışmasına
girdiklerini gösterir, yani olay sadece Arapça bilmekte bitmiyor aynı zamanda Rab’ca
boyutuna girilmesini gerektiğini gösteriyor. Bunun için müfessirin sübjektif
anlayışı tefsirde bir etken olmaması için, kelime tahlilleri, esbabı nüzul,
peygamberin hadisleri vs. tek tek analiz edilip en uygun mana verilmesi
gerektiğini derste anlatılmaya çalışılmıştır. Isra suresinin 23. ayetinde
olduğu gibi hem siyak hem de sibak dikkate alınıp Fahreddin Razi, Kurtubi ve
İbni Kesir gibi âlimlerin mümkün olduğu kadar heva ve hevese ayetleri kurban
etmemek için, mezkur şekilde tahlil edip, ayete en uygun yorumu vermeye çalışmıştırlar.
Tabi iki bunlar en mutlak yorumlar değildir, ama sonunda hep allahu alemi eksik
etmemişlerdir. İfrat ve tefrite düşmemek esastır. Ne yazık ki insanın yaşadığı
ortam bazende olumsuz manalara ve ya kendince aklemediği için ayetleri tarihi
bir yük olarak algılatılıyorlar, hatta onları görmemezlikten geliyorlar. Bu ise
ayetleri kendi ideolojilerine kurban ettirir. Unutmamak gerekirki, insanın olduğu yerde hatada olabilir. Geçmişi taktir
etmek gerekir ama takdis değil. Nuzulden günümüze 1400 sene geçmesine rağmen,
derste hep allah alem ilişkisinde fıtrat vurgulanmıştır.
Mustafa Murat Batman 16922730
Derslerde yapılan müzakerelerdeki kazanımlarım şu şekilde sıralanabilir
1. Oku-düşün-anla- yaşa kapsamında Kur'ân'a ve dine yaklaşılması hususu
2. Kur'an'ın anlam dünyamıza katması gereken değer ve bu katkıyı sağlayacak unsurları oluşturmak
3. Kur'ân'ın neliği ve insanın anlam arayışında Kur'ân'ın rolü
4. Esbâb-ı Nuzul ilminin ve Esbâb-ı Nuzul riveyetleri ve değerlendirmeleri tasnifinin Kur'ân tefsirindeki rolü
5. Bilginin bütünlüğü tasavvurunun ilmin doğasındaki ve disiplinler arası ilişkilerdeki katkısı
ENES TEMEL DR-TEFSİR
2017-2018 GÜZ DÖNEMİ
Ömer Faruk ARSLAN
Doktora 2016-2017 Bahar Dönemi
Öğrenci No: 16922731
DERSTEN KAZANIMLARIMIZ
1.
Bilginin bir bütün olduğunu, Kur’an’ı anlamak ve
yaşamak için diğer ilimlerden de istifade edilmesi gerektiğini anladık.
2.
Tarih ve usul eserlerinin mütalaası neticesinde bu ilim
dallarının her ne kadar ayrı ayrı isimler altında ele alınsa da, kaynak olarak
bir olduğunu, birbiriyle iç içe olduklarını gördük. Kur’an’ı anlamada birlikte
ele alınması gerektiğini öğrendik.
3.
İlmi araştırmalarda istifade edilebilecek faydalı eserler
ve internet siteleri hakkında bilgi edindik.
4.
Kur’an nedir? sorusuna cevap aradık ve Kur’ân’ın
okunup düşünmek ve anlaşılıp yaşanmak üzere indirilen, insanı fıtratı ile
buluşturacak rehber bir kitap olduğunu kavradık.
5.
Kur’ân’ın kendi içerisinde bir bütün olduğunu bir kelimeyi,
ayeti veya ayet grubunu doğru anlayabilmek için cümle, siyak-sibak ve Kur’ân’ın
bütünlüğü çerçevesinin gözetilmesi gerektiğini öğrendik.
6.
Kur’an’ın anlaşılmasında esbab-ı nüzul ilminin
önemini, esbab-ı nüzul rivayeti ve değerlendirmelerinin birbirlerinden
farklılık arz ettiğini, bir yaşanmış bir de düşünülmüş tarih bulunduğu
gerçeğini öğrendik.
7.
Dersin işlenişi noktasında da “Kur’an ve Bağlam”
kitabının bölüm bölüm mütalaa edilmesi ve konu üzerinde derste müzakereler
gerçekleştirilmesi meselenin daha iyi anlaşılmasına katkı sağlamıştır.
ESBA-I NÜZUL I DERSINDEN KAZANIMLAR
Prof. Dr. Ahmet Nedim Serinsu’nun Esbab-ı
Nuzul I dersi bize çok kiymetli faydalar vermektedir. Hocamız bize Kur’an
tefsirinin metodolojisinin temel anlayışları üzerinde anlatırken onu dinlemeyi
çok beğendik. Hocamız tarafından anlatılan Kur’an-ı Kerimin yeni yaklaşımı ve
metodolojisi, Kur’an üzerinde kapsamlı bir görüş kavramamı ve Kur’an kerim’in
evrensel değerlerini anlamamı yardımcı oldu.
Bu dönemde verilmiş olan ödevler ve sınavlar
aslında birbirini tamamlıyor. Böylece, ödevleri ve sınavları yaparken birbirlerine
kaynak oluyorlar.
Tefsir iliminde bilgi bütünlüğünü ve bütün
bilimsel görünüşleri göz önüne almalıyız. Bu bütünlüğünün bir yatay boyutu
birde dikey boyutu vardır. Yatay boyutu demek ki Kur’an’ın nazıl olduğu,
ayetlerinin iniş sebepleri ve hangi zaman ve dönemde indirildiğini dikkat
etmeyi ifade etmektedir. Dikey boyutu ise çağdaş dönemdeki problemleri, sosyal
ve siyasi durumlarına dayanan dikkat etme gerekliliğidir.
Kur’an, usul ve tarih olarak hadis ve fıkıh
ile birbirleriyle bağlıyor. Onlar bir amaç üzerine bilginin bütünlüğü
oluşturuyor. Hz. Muhammed, bir peygamber olarak bize Kur’an beyan etmekte
sunnet ile izah etmiştir. Bu halde, sunnet bir hüccet ve teşri’in kaynağı
olduğunu önemsemeliyiz. Ahkam, kur’an nassları ve Hz. Peygamber sunnetleri
dayanarak tespit edilmektedir. Bunlarında bir konu ahkam bulmazsak ahkam tespit
etmek için ictihad yapılmaktadır.
Günümüzde Kur’an ifade etmek ve aktüel manası
anlamak için yeni bir perspektif kullanılması gerekir. Kur’an tefsir etmek için
uygulanan bilimsel nazarini açıklamaktadır. Kur’an’ın aktüel kıymeti ve
yorumlanmasıyla ilgili bu ihtiyaçlara, Kur’an öncesi ve Kur’an sonrası tarih
hakkında ciddi, ilmi esaslara dayalı bir bilgilenme ve günümüzdeki insalığın
geldiği noktanın, ilmi ve fikri cehdelerle iyi anlaşılmasıyla cevap
verilebilir.
İslam dunyasında adap ve telim konuları
önemli bir konudur. Çağdaş dönemde akılı insanlar fazla fakat ahlaktan
yoksunlar. O yüzden diğer insanların yanlış bilgilenmesine neden oluyorlar.
İlahiyatçi insanlara doğru bilgiyi verebilmek için kavramları anlamalı, ahlak ve bilimsel bilgiyi karşılaştırmalıdır.
Muhafazakar olmamalıdır. Farklı yöneleri de incelemelidir. Ayrıca bütün
insanları korumalıdır.
Kur’ân Kerîm’in
anlaşılmasında esbâb-ı nüzul mutlaka öğrenilmesi gereken bir konudur. Çünkü; nüzul ortamında Kur’an ayetleri, meydana gelen bir hâdis,
vukû, durum ve kültüre bağlanmıştır. Fakat bazı insanlar bu konuyu göz ardı
etmiştir. O yüzden, onlar Kur’ân Kerîmi metne göre yorumlamışlardır.
Sonuç
Kuşkusuz ki Hocamız tarafından açıkladığı
dersler çok faydalıdır. Tarihsel yaklaşım esbabı nüzulünün ve modern dönemle
iletişim kurmanın anahtarıdır. Böylece bu yöntem kur’anı daha anlaşılır
kılmaktadır.
Allah herşey bilir ve görür.
17922714 Ayşe Karakaya
Doktora 2017-2018 Güz Dönemi
1- Bakmak, Görmek (Anlamak, Anlamı Fark Etmek, Anlam Küreye Girmek)
Bakmak: Seyretmek Görmek: Değerlendirmek, Sezmek, Algılamak
2 - Bilginin Bütünlüğü
Her bilgi alanının diğer alan ve disiplinlerle olan ilişkisidir. (Tarihsel bilgi, teorik bilgi, analitik bilgi, deneysel bilgi…)
3- Müfessir Kimdir?
Müfessir: Âlim, Örnek İnsan, Donanımlı Kişi (Şair, Hattat, Tarihçi…)
Aynı zamanda fakih, mütekellim, mutasavvıf, müerrih... İlimlerle uğraşarak maharet ve imtiyaz kazanmış kişidir.
Kur’an’ın yorum ve tefsiri, sadece Kur’an tefsirlerinde değil, bütün bir Müslüman dünyanın kültür ve medeniyet ürünlerinde aranmalıdır.
4- Kavram-Terim
Kavram: Bir şey hakkında zihinde bulunan genel düşünce, düşünme faaliyetinin temel aracıdır. Soyut bir bilgidir. (Anlama, idrak etme, algılama)
Terim: Kavramın dil aracılığıyla anlatan dilsel simgedir. Kavram dille ifade edildiğinde terim adını alır.
5- Kur’an İlimlerinin Oluşması
Etkin okuma (oku-düşün-anla-yaşa) için araca ihtiyaç vardır. O da Kur’an ilimleridir. (Kur’an’ı anlamada, hayatı anlamlandırmada Kur’an ilimlerine yeni bir yaklaşım ihtiyacı, -Kur’an’ı hayata tatbik etme usulleri olarak- ele alınmalıdır.)
6- Esbab-ı Nüzul Rivayetleri
Vahiy-vakıa ilişkisi (ictihada imkân bulunmayan alan)
Nüzul ortamında yaşanan olayla ilgili sahabenin sonradan yaptığı değerlendirmeler (rey ve ictihat alanı)
7- Tarihsellik ve Esbab-ı Nüzul
(Tarihsellik – Tarihselcilik ayrımı)
Sebeb-i nüzul rivayetleri (gerçek tarih)
Sebeb-i nüzul değerlendirmeleri (düşünülmüş tarih)
Bilginin bütünlüğü
Peygamber Efendimizin (sav) maarif stratejisi
Tefsir tarihinde bilginin yolculuğu
Kelime tahlillerinde usul
Bilgi anlam ve değerler üzerinde medeniyet inşası
Bilginin işlevselleştirilmesi
Alim ve müfessir kimliği
Bakmak ve görmek(Anlama, anlam yükleme süreçleri ve hermenötik)
Ufuk Azaklioglu
16070293 - D Subesi
Uluslararasi Ilahiyat (Hazirlikli)
ILH 106 Tefsir 1
· Bir cok müfessirin, İbn Cerir et Taberi, Fahreddin er Razi, ez- Zemahşeri, Mukatil b. Süleyman gibi alimlerin hayatlari, hocalari, ögrencileri, tefsir usül ve yöntemleri hakkinda bilgi edinme firsati bulduk
· „Kuran Nedir“ ve „Kuranin Bütünlügü Üzerine“ kitaplari ile, tefsire farkli bakislar acilari yakaladik
· Anne ve babaya itaatin ne kadar önemli oldugunu, onlara nasil bakmamiz gerektigini, Kuran ayetleri baglaminda arastirdik
· „Oku – Düsün – Anla – Yasa“ ilkesi baglaminda, hayatimizi anlamdirmamiz gerektigini ögrendik
· Derslerde gösterilen videolar ve resimler sayesinde, farkli bakis acilari yakaldik ve konularin daha iyi canlandigini düsünüyorum