Ö. No: 15912784         

Yüksek Lisans

Abdullah DOĞAN

Kur'an Nedir? –Özeti-

 İnsanın Anlam Arayışı ve Kur'an-ı Kerim:

Kuran'ı kerim, hayatın, gerçek olanın, bizzat yasadığımızın değişen safhalarını  yönetme kabiliyetine sahip ve her asra hitap edecek yeterlikte yegâne semavî kitaptır; hayatın değişen görünümleri karşısında Kuran'ı Kerîm'in öngördüğü gerçek cevapları anlamak ve hayata taşımaktır. Tümüyle insanı anlatan ve insanla ilgili olanı tespit eden bu ayetler, insana "yaşam boyu eğitimi" zorunlu kılmaktadır.

İnsan, hayatı anlamdırırken fıtratını tatmin etmeyi hedefler. Bu sebeple bir sistemi diğer insanların beğenmesini sağlayan, sağlamlığını ve değerini oluşturan ''mantıksal tutarlık'' ve ''gerçeğe uygunluğu''dur. Bu ''gerçek'' asla bir bilimin sınırları içinde değildir. Her bir bilgi, ondan bize bir tarif, bir görüş sunmakta ve ''fıtratı'' yani ''kendimizi'' tanımamıza imkân vermektedir.

İnsanın özel fıtri kabiliyetlerinin kaynağı:

1) İnsanın fıtri kabiliyetlerinin kaynağı, kendisi ile (sav) aştığı kaynaktır 

Tabiat

2) İnsanın fıtri kabiliyetlerinin kaynağı, kendisi ve evreni yaratan aşkın kaynaktır

Tanrı

 ''Anlam''ın manası:

Anlam insan gerçeğinin bir olgusudur. Anlam görülen, bilincine varılan ve inanmayı da içeren bir şeydir. Anlam sözcüğü insanın bütün yapıp-etmelerini yöneten, insanın somut varlık-bütününe ait temelini bulan fıtri imkânlarından birini ifade etmektedir.

Hayatının anlamının gerçekleştirilmesi iki yönde olur:

1- İç dünyada .

2- Dış dünyada .

İnsanın bir bütün olarak varoluşunu gerçekleştirmesi, hem iç hem de dış dünyasındaki başarılarıyla birlikte sağlanır .

İnsan anlam arayışında başarılı olduğunda fıtri yeteneklerini keşfetmiş olur ve bu sayede hayatın problemleriyle başa çıkabilecek bir yetenek kazanır. Aynı zamanda hayatta aradığı 'denge' yi keşfeder ve en önemlisi mutlu olur.

İnsanın anlam arayışı boşa çıkarsa o zaman fıtri yeteneklerini iptal eder, hayat ona yük olur ve anlık haz arayışlarına yönelir. Örneğin sigara, içki, uyuşturucu gibi. Bunun yanında 'denge'yi tamamen yitirir ve en önemlisi anlam arayışı yönelimini geri çeker, her şeyden vazgeçer ve bütün bunlar öldürücü bir durumla sonuçlanabilir.

İnsanın anlam arayışına Kuran'la cevap vermenin somut örneğiise: Kuran'ı ezberlemek, yazdırmak, tebliğ ve tebyin etmek, açıklamak, tefsir etmek ve uygulamaktır.

İnsan eylemlerini yöneten değerler

- Yüksek değerler: insan bu değerlere doğuştan sahip olur. Yani keşfedilmiş değerlerdir.
Sevgi, inanmak, sözde/eylemde doğruluk, çalışkanlık, dürüstlük, insaflılık, dostluk, vefa, güven ve saygı gibi.

 - Araç değerler: ilgi ve manfaat alanının değerleridir. Her türlü maddi-manevi servet değerleridir. İnsan hayatı büyük ölçüde bu değerlerin gerçekleştirmesine dayanır. Ekonomik ve teknik değerlerdir.

 -Alışılan değerler: Temelini toplum ve kültür hayatında bulan, zamanla otomatikleşen ve doğal olarak algılanan eylemleri yöneten değerlerdir. Yüksek ve araç değerlerin yönettigği eylemlerle oluşan maddi-manevi kültür kalıplarıdır.

 Kur'an Nedir?

 Kuran Hz. Muhammed'e (sav) . vahiy yoluyla tek tek, sure sure bazen surenin parçası olarak indirilmiş mushaflarda yazılmış tevatürle nakledilmiş tilavetiyle ibadet edilen muc'iz ilahi kelamdır. Ayrıca insanların hayatını anlamlandıran, yol gösteren ve dünya ile ahirette selamete ermeyi öğreten ve Peygamberimiz Hz. Muhammed (sav) tarafından bize sünnetiyle ve yaşantısıyla açıklanan ilahi bir Rehberdir. Kuran insanın hayatını anlamlandıran kitaptır. O vahiy yoluyla Hz. Muhammed’e indirilendir ve insanlara tebliği edilen ilahi kelamdır. Kuran evrenseldir, bütün insanlara ve her zamanda ve her asırda hitap eder.

 Vahiy nedir?

Lügat manası: Bir bilgiyi ya da bir işareti yazılı veya sözlü olarak muhataba en hızlı yoldan ulaştırmak.

Terim anlamı: Allah'ın dilediği şeyleri peygamberlerine çeşitli yol ve melekleriyle bildirmesi.

 Vahyin Geliş Şekilleri: 

1) sadık rüya: ilk vahiy böyle geldi

2) Cebrail as. asıl görünüşüyle gelip vahyi getirmesi: iki defa olmuştur 

3) Meleğin görünmeden Allah’ın sözü direk kalbe düşmesiyle: en ağirı idi

4) meleğin insan şeklinde vahyi getirmesi

5) Hz. Peygamberin (sav) . kalbine üflenmesiyle

6) Uyanıkken doğrudan doğruya Allahın kelamını duymak : Mirac da olmuşdur

7) uykuda iken meleğin vahyi getirmesi

  Kur’an’ın Mümeyyiz Nitelikleri:

- Vahiy mahsulü bir kitaptır.

- Evrenseldir.

- Mucizdir. İnsanı benzerini getirmekten aciz bırakır. Hz. Peygamberin en büyük mucizesidir.

- Akli bir mucizedir. Bu özellik, Hz. Peygamberin ve diğer peygamberlerin mucizelerinde yoktur, onlar hissi mucizeler idi.

- Süreklidir. İndiği döneme bağlı değildir. Tarihselliğinde süreksizdir. 

Kur’an’ın i’cazının konumuzla ilgili olarak bazı yönleri şunlardır:

- Üslubu 

- İçeriği

- İnsanın hayatını anlamlandırması

- Daima yeni kalması

  Kevni Ayet İle Kavli Ayet Arasındaki Fark:

Kevni ayet:

- Yaradılış/fıtrat yoluyla varlıklar dünyasına çıkarılan ve evrende fiilen var olan ayetlerdir.

- Kâinattaki âfâkî ve enfüsî ayetler ve onlarla oluşan evrendeki sistem Allah’ın varlığını, birliğini ve yüce sıfatlarını gösteren delillerdir, mucizelerdir.

Kavli ayet :

- Vahiy yoluyla inmiş ayetlerdir.

- Bütün semavi kitaplar ve Kur’an Allah’ın varlığına ve birliğine Peygamberlerin doğruluğuna sözel ve yazılı delildir, mucizedir.

KURAN’IN BÜTÜNLÜĞÜ ÜZERİNE

Kuran’ın bazı özellikleri: 

1)Kuran bir bütündür.

2)Kuran açık ve anlaşılır bir kitaptır.

3)Kuran çelişkiden uzaktır.

Kuran’ın bir bütün oluşu: Bazı durumlarda herhangi bir ayetin bir bölümü bir yandan o ayetin hedeflediği mana ile yakından ilgili iken öte yandan başka ayetlerle irtibatlandırıldığında tâli derecede tamamen farklı bir hedef gözetilebilmektedir. Mesela Maide Sûresi 41. Ayet özelde Yahudilerle genelde ise ehl-i kitapla ilgili Kuran’ın diğer bölümlerine bağlıdır.
Kuran’ın parçaları yerine göre birbirlerini tamamlayan,yerine göre birbirlerini açıklayan nitelikleriyle ayrılmaz bir bütün oluştururlar.

Kuran’ın açık ve anlaşılır oluşu: “Biz Kuran’ı öğüt almak için kolaylaştırdık”(Kamer 52). Kuran’ın açık ve anlaşılır olduğunu ayetlerde görüyoruz ve okuduğumuzda anlayıp ona göre davranabiliyoruz.
Kuran’ın çelişkiden uzak bir kitap oluşu: İlahi kitap olmasından dolayı kendisine has ifade özellikleri taşır hususi yapıya sahiptir onun için tenakuz olduğunu düşünenler olabilir. Bazen bildirilen meselenin çeşitli safhaları bulunabilir, insanın yaratılışının çeşitli evrelerini anlatan ayetlerde olduğu gibi. Bazı durumlarda hakiki veya mecazi mana söz konusu olabilir veya herhangi bir işin iki ayrı yönü bulunabilir. Bazı durumlarda ayetleri; hem konu hem de zaman mekân itibariyle farklı çerçevelerde ele alınması gerekebilir.
Aslında Kuran’ın değişik yorumlanması zıtlığı, çelişkiyi değil zenginliği gösterir. 
Kuran kıyamete kadar değişmeden fakat değişik yorumlara açık olarak hâkimiyetini sürdürecektir.

Kuran’ın Kuran’la Tefsirinden Neyi Anlıyoruz?

Kurandaki konuların muhataplarının zihinlerine yerleştirmeye çalıştığı kavramların terkîbî bir yaklaşımda Kuranî bir bütünlük içeresinde incelenmesi anlıyoruz. 
Kuran en küçük parçasından en büyük parçasına kadar fikri bir uyumluluğa ve bütünlüğe sahipir.
Kuran üslubu icabı, kendisini açıklarken okuyucularını hazırcı bir yaklaşıma götürmez. Üzerinde derin derin düşünmelerini ister.

Kuran’ı Kendi Bütünlüğü İçinde Anlamaya Engel Faktörler

Metodik olarak Kuran, teoriyle pratiği birbirinden ayırmaz. Kuran’ın çeşitli konuları, kendisine has üslupla sunduğu bir vakıadır. Yani inancın aynı zamanda hayata aksetmesini istiyor.
Yunan felsefesinden tercüme edilen eserlerin de İslam fikir hayatına girmesiyle Aristo metafiziğinin ve onun felsefî metodunun etkisinde kalan İslam filozofları ve kelamcıları önceleri Kuran’ın dışında tartışılıp olgunlaşan Kuran dışı problemleri edindikleri yeni aklî ve mantıkî metodlarla Kuranî bir platforma çekme gayretine girmiştir.

Kuran’ı her şeye müdahil bir niteliğe büründürmek ona olan saygının göstergesidir. Teferruatta boğulunca bütüne ulaşmak imkânsızlaşır. 

Kuran’ın Kendisini Tefsir Ediş Biçimi

Kuran bazı mutlak ifadelerini değişik yerlerde bir sebebe bağlayarak kayıtlar. İstisna yoluyla açıklaması, bir şeyin sebebini zikretmekle açıklama, genel anlamlı kelimeden kastolunan şeyin belirlenmesi, ism-i mevsullerle kastolunan şeylerin açıklanması, ism-i işaretlerin gösterdikleri şeylerin açıklanması, zamirlerin açıklanması, bir şeyin ve bir şahsın gerçek adının zikredilmesi, zaman ve mekânla ilgili belirsizliğin giderilmesi, ifadedeki ihtimallerin bire indirgenmesi, kısa ve veciz ifadelerin geniş açıklanması şeklindedir.

Kuran Kendisini Açıklamaya Yeterli Midir? 

Kuran tefsir kaynaklarından sadece birisidir.
Kuran’ı açıklamak için sünnet, sahabe görüşleri, tarihi şartlar ve Arapça bilinmelidir.

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---

Ö. No: 15912784         

Yüksek Lisans

Abdullah DOĞAN

Kur'an Nedir? –Özeti-

 İnsanın Anlam Arayışı ve Kur'an-ı Kerim:

Kuran'ı kerim, hayatın, gerçek olanın, bizzat yasadığımızın değişen safhalarını  yönetme kabiliyetine sahip ve her asra hitap edecek yeterlikte yegâne semavî kitaptır; hayatın değişen görünümleri karşısında Kuran'ı Kerîm'in öngördüğü gerçek cevapları anlamak ve hayata taşımaktır. Tümüyle insanı anlatan ve insanla ilgili olanı tespit eden bu ayetler, insana "yaşam boyu eğitimi" zorunlu kılmaktadır.

İnsan, hayatı anlamdırırken fıtratını tatmin etmeyi hedefler. Bu sebeple bir sistemi diğer insanların beğenmesini sağlayan, sağlamlığını ve değerini oluşturan ''mantıksal tutarlık'' ve ''gerçeğe uygunluğu''dur. Bu ''gerçek'' asla bir bilimin sınırları içinde değildir. Her bir bilgi, ondan bize bir tarif, bir görüş sunmakta ve ''fıtratı'' yani ''kendimizi'' tanımamıza imkân vermektedir.

İnsanın özel fıtri kabiliyetlerinin kaynağı:

1) İnsanın fıtri kabiliyetlerinin kaynağı, kendisi ile (sav) aştığı kaynaktır 

Tabiat

2) İnsanın fıtri kabiliyetlerinin kaynağı, kendisi ve evreni yaratan aşkın kaynaktır

Tanrı

 ''Anlam''ın manası:

Anlam insan gerçeğinin bir olgusudur. Anlam görülen, bilincine varılan ve inanmayı da içeren bir şeydir. Anlam sözcüğü insanın bütün yapıp-etmelerini yöneten, insanın somut varlık-bütününe ait temelini bulan fıtri imkânlarından birini ifade etmektedir.

Hayatının anlamının gerçekleştirilmesi iki yönde olur:

1- İç dünyada .

2- Dış dünyada .

İnsanın bir bütün olarak varoluşunu gerçekleştirmesi, hem iç hem de dış dünyasındaki başarılarıyla birlikte sağlanır .

İnsan anlam arayışında başarılı olduğunda fıtri yeteneklerini keşfetmiş olur ve bu sayede hayatın problemleriyle başa çıkabilecek bir yetenek kazanır. Aynı zamanda hayatta aradığı 'denge' yi keşfeder ve en önemlisi mutlu olur.

İnsanın anlam arayışı boşa çıkarsa o zaman fıtri yeteneklerini iptal eder, hayat ona yük olur ve anlık haz arayışlarına yönelir. Örneğin sigara, içki, uyuşturucu gibi. Bunun yanında 'denge'yi tamamen yitirir ve en önemlisi anlam arayışı yönelimini geri çeker, her şeyden vazgeçer ve bütün bunlar öldürücü bir durumla sonuçlanabilir.

İnsanın anlam arayışına Kuran'la cevap vermenin somut örneğiise: Kuran'ı ezberlemek, yazdırmak, tebliğ ve tebyin etmek, açıklamak, tefsir etmek ve uygulamaktır.

İnsan eylemlerini yöneten değerler

- Yüksek değerler: insan bu değerlere doğuştan sahip olur. Yani keşfedilmiş değerlerdir.
Sevgi, inanmak, sözde/eylemde doğruluk, çalışkanlık, dürüstlük, insaflılık, dostluk, vefa, güven ve saygı gibi.

 - Araç değerler: ilgi ve manfaat alanının değerleridir. Her türlü maddi-manevi servet değerleridir. İnsan hayatı büyük ölçüde bu değerlerin gerçekleştirmesine dayanır. Ekonomik ve teknik değerlerdir.

 -Alışılan değerler: Temelini toplum ve kültür hayatında bulan, zamanla otomatikleşen ve doğal olarak algılanan eylemleri yöneten değerlerdir. Yüksek ve araç değerlerin yönettigği eylemlerle oluşan maddi-manevi kültür kalıplarıdır.

 Kur'an Nedir?

 Kuran Hz. Muhammed'e (sav) . vahiy yoluyla tek tek, sure sure bazen surenin parçası olarak indirilmiş mushaflarda yazılmış tevatürle nakledilmiş tilavetiyle ibadet edilen muc'iz ilahi kelamdır. Ayrıca insanların hayatını anlamlandıran, yol gösteren ve dünya ile ahirette selamete ermeyi öğreten ve Peygamberimiz Hz. Muhammed (sav) tarafından bize sünnetiyle ve yaşantısıyla açıklanan ilahi bir Rehberdir. Kuran insanın hayatını anlamlandıran kitaptır. O vahiy yoluyla Hz. Muhammed’e indirilendir ve insanlara tebliği edilen ilahi kelamdır. Kuran evrenseldir, bütün insanlara ve her zamanda ve her asırda hitap eder.

 Vahiy nedir?

Lügat manası: Bir bilgiyi ya da bir işareti yazılı veya sözlü olarak muhataba en hızlı yoldan ulaştırmak.

Terim anlamı: Allah'ın dilediği şeyleri peygamberlerine çeşitli yol ve melekleriyle bildirmesi.

 Vahyin Geliş Şekilleri: 

1) sadık rüya: ilk vahiy böyle geldi

2) Cebrail as. asıl görünüşüyle gelip vahyi getirmesi: iki defa olmuştur 

3) Meleğin görünmeden Allah’ın sözü direk kalbe düşmesiyle: en ağirı idi

4) meleğin insan şeklinde vahyi getirmesi

5) Hz. Peygamberin (sav) . kalbine üflenmesiyle

6) Uyanıkken doğrudan doğruya Allahın kelamını duymak : Mirac da olmuşdur

7) uykuda iken meleğin vahyi getirmesi

  Kur’an’ın Mümeyyiz Nitelikleri:

- Vahiy mahsulü bir kitaptır.

- Evrenseldir.

- Mucizdir. İnsanı benzerini getirmekten aciz bırakır. Hz. Peygamberin en büyük mucizesidir.

- Akli bir mucizedir. Bu özellik, Hz. Peygamberin ve diğer peygamberlerin mucizelerinde yoktur, onlar hissi mucizeler idi.

- Süreklidir. İndiği döneme bağlı değildir. Tarihselliğinde süreksizdir. 

Kur’an’ın i’cazının konumuzla ilgili olarak bazı yönleri şunlardır:

- Üslubu 

- İçeriği

- İnsanın hayatını anlamlandırması

- Daima yeni kalması

  Kevni Ayet İle Kavli Ayet Arasındaki Fark:

Kevni ayet:

- Yaradılış/fıtrat yoluyla varlıklar dünyasına çıkarılan ve evrende fiilen var olan ayetlerdir.

- Kâinattaki âfâkî ve enfüsî ayetler ve onlarla oluşan evrendeki sistem Allah’ın varlığını, birliğini ve yüce sıfatlarını gösteren delillerdir, mucizelerdir.

Kavli ayet :

- Vahiy yoluyla inmiş ayetlerdir.

- Bütün semavi kitaplar ve Kur’an Allah’ın varlığına ve birliğine Peygamberlerin doğruluğuna sözel ve yazılı delildir, mucizedir.

KURAN’IN BÜTÜNLÜĞÜ ÜZERİNE

Kuran’ın bazı özellikleri: 

1)Kuran bir bütündür.

2)Kuran açık ve anlaşılır bir kitaptır.

3)Kuran çelişkiden uzaktır.

Kuran’ın bir bütün oluşu: Bazı durumlarda herhangi bir ayetin bir bölümü bir yandan o ayetin hedeflediği mana ile yakından ilgili iken öte yandan başka ayetlerle irtibatlandırıldığında tâli derecede tamamen farklı bir hedef gözetilebilmektedir. Mesela Maide Sûresi 41. Ayet özelde Yahudilerle genelde ise ehl-i kitapla ilgili Kuran’ın diğer bölümlerine bağlıdır.
Kuran’ın parçaları yerine göre birbirlerini tamamlayan,yerine göre birbirlerini açıklayan nitelikleriyle ayrılmaz bir bütün oluştururlar.

Kuran’ın açık ve anlaşılır oluşu: “Biz Kuran’ı öğüt almak için kolaylaştırdık”(Kamer 52). Kuran’ın açık ve anlaşılır olduğunu ayetlerde görüyoruz ve okuduğumuzda anlayıp ona göre davranabiliyoruz.
Kuran’ın çelişkiden uzak bir kitap oluşu: İlahi kitap olmasından dolayı kendisine has ifade özellikleri taşır hususi yapıya sahiptir onun için tenakuz olduğunu düşünenler olabilir. Bazen bildirilen meselenin çeşitli safhaları bulunabilir, insanın yaratılışının çeşitli evrelerini anlatan ayetlerde olduğu gibi. Bazı durumlarda hakiki veya mecazi mana söz konusu olabilir veya herhangi bir işin iki ayrı yönü bulunabilir. Bazı durumlarda ayetleri; hem konu hem de zaman mekân itibariyle farklı çerçevelerde ele alınması gerekebilir.
Aslında Kuran’ın değişik yorumlanması zıtlığı, çelişkiyi değil zenginliği gösterir. 
Kuran kıyamete kadar değişmeden fakat değişik yorumlara açık olarak hâkimiyetini sürdürecektir.

Kuran’ın Kuran’la Tefsirinden Neyi Anlıyoruz?

Kurandaki konuların muhataplarının zihinlerine yerleştirmeye çalıştığı kavramların terkîbî bir yaklaşımda Kuranî bir bütünlük içeresinde incelenmesi anlıyoruz. 
Kuran en küçük parçasından en büyük parçasına kadar fikri bir uyumluluğa ve bütünlüğe sahipir.
Kuran üslubu icabı, kendisini açıklarken okuyucularını hazırcı bir yaklaşıma götürmez. Üzerinde derin derin düşünmelerini ister.

Kuran’ı Kendi Bütünlüğü İçinde Anlamaya Engel Faktörler

Metodik olarak Kuran, teoriyle pratiği birbirinden ayırmaz. Kuran’ın çeşitli konuları, kendisine has üslupla sunduğu bir vakıadır. Yani inancın aynı zamanda hayata aksetmesini istiyor.
Yunan felsefesinden tercüme edilen eserlerin de İslam fikir hayatına girmesiyle Aristo metafiziğinin ve onun felsefî metodunun etkisinde kalan İslam filozofları ve kelamcıları önceleri Kuran’ın dışında tartışılıp olgunlaşan Kuran dışı problemleri edindikleri yeni aklî ve mantıkî metodlarla Kuranî bir platforma çekme gayretine girmiştir.

Kuran’ı her şeye müdahil bir niteliğe büründürmek ona olan saygının göstergesidir. Teferruatta boğulunca bütüne ulaşmak imkânsızlaşır. 

Kuran’ın Kendisini Tefsir Ediş Biçimi

Kuran bazı mutlak ifadelerini değişik yerlerde bir sebebe bağlayarak kayıtlar. İstisna yoluyla açıklaması, bir şeyin sebebini zikretmekle açıklama, genel anlamlı kelimeden kastolunan şeyin belirlenmesi, ism-i mevsullerle kastolunan şeylerin açıklanması, ism-i işaretlerin gösterdikleri şeylerin açıklanması, zamirlerin açıklanması, bir şeyin ve bir şahsın gerçek adının zikredilmesi, zaman ve mekânla ilgili belirsizliğin giderilmesi, ifadedeki ihtimallerin bire indirgenmesi, kısa ve veciz ifadelerin geniş açıklanması şeklindedir.

Kuran Kendisini Açıklamaya Yeterli Midir? 

Kuran tefsir kaynaklarından sadece birisidir.
Kuran’ı açıklamak için sünnet, sahabe görüşleri, tarihi şartlar ve Arapça bilinmelidir.

---

0 Yorum - Yorum Yaz

---