Ö. No: 15912784
Yüksek Lisans
Abdullah DOĞAN
İmam Buhari, eseri ve O'nun fıkhı hakkında bilgi edinirken, eserinin tefsir konusunda ki önemini ve "nasıl faydalanabiliriz"i öğrendik. Fıkh-ı buhari ile ilgili çalışma ışığında büyük bir hadis âlimi olan ve tefsir boyutunu da derslerimizde gündemde tuttuğumuz Buhari’yi fıkıh konusunda ki önemini de anlayarak bilgi bütünlüğü konusunda bu güzide misal şahsiyeti etraflı olarak tanıma imkânı bulduk.
Bilginin
bütünlüğünün ne denli önemli olduğu bu ders vesilesi ile öğrenilmiştir.
Dolayısıyla İslami ilimlerde de bilgi bütünlüğü esastır ve bu sağlanamazsa
verimlilik de ortadan kalkar.
İslam
tarihine genel hatlarıyla bakıldığında geçmişte yaşamış âlimlerin kendilerini
yalnızca bir tek alanda yetiştirmediği, sadece bir alanda değil bütün alanlarda
yetkinleştikleri görülür.
Kuran'ı
anlamaya çalışırken de bugüne kadar gelen ilimler asla birbirinden kopuk olarak
ele alınmamalı, birlikte mülahaza edilmelidir.
Kur’an ve
tarihsellik, nüzul ortamının tarihsel bir ortamı olarak Kur'an-İnsan-Hayat
bütünleşmesinin somut örnekleri, bilgi bütünlüğü bağlamında tefsir, hadis ve
fıkıh tarihleri mukayeseli bir şekilde yapılan çalışma sayesinde sahih bilgiye
ulaşma metodunu öğrendik.
YAKUP KILIÇ/ YÜKSEK LİSANS / 15912787
HADİS
ESERLERİNDE TEFSİR RİVAYETLERİ -1 DERSİNDEN KAZANIMLAR
Hocamız ilk derslerde imam Buhari(h.256/870) ve el- camiu's-sahihi'nden
bahsetti.İmam Buhari'nin hayatı,hadis alanındaki konumu,hadis alırken
belirleyici olan kriterleri, metodu üzerinde müzakere yapılarak bu konudaki
eksiklerimiz giderilmeye çalışıldı.Sahih-i Buhari'deki kitabu't-tefsir
bölümü ve farklı şerhleri baz alınarak tefsir rivayetleri ve bunun çeşitleri
üzerinde duruldu,sebeb-i nüzulleri tespit etmede dikkate alınması gereken
hususlara dikkat çekilerek örnekler okundu.Bu bağlamda bab başlıklarından
oluşan Buhari Fıkhı üzerinde duruldu.Hocamızın tavsiye ettiği bazı kitap
ve makaleler de kişisel olarak ilmi açıdan bize katkısı oldu. Tüm bunların
dışında hocamızın derslerde gösterdiği sunumlar, anlattığı bazı yaşantıları da
bize bu yolda rehberlik edecek türden bilgiler olup katkısı inkar
edilemez.Özellikle sunumlar son derece faydalıydı.
Bize verilen ödevler sırasıyla bir
bütün olarak bilginin bütünlüğü, daha sonra tefsir,hadis ve fıkıh tarihini
bütüncül bir bakışla okumak, ardından bu bütünün içinde tefsiri okumak ve o
alana biraz daha nüfuz edebilmek için Kur'an ve Bağlam adlı kitabı okuyup
özet çıkardık.Yani önce metot verildi daha sonra okumalara geçildi bu da
bütünün içinde tutarlılığı aramamızda etkili oldu. Dolayısıyla mukayeseli
tarihler ödevini yaparken daha önce yaptığımız bilginin bütünlüğü konusunu ve
ordan edindiğim bakış açısını göz önünde bulundurarak okumaları yaptım.Bu
ödev vesilesiyle yeni şeyler öğrenmiş olduk, mesela tefsirin ilk rivayetlerinin
aslında hadis kitaplarında yer aldığını görüyoruz.Tefsir, hadis ve fıkhın ilk
başlarda iç içe olduğunu, daha sonraki dönemlerde bu ilimlerin ihtiyaca binaen tasnif
edildiğini ve bağımsız birer ilim dalı haline geldiğini,Bunların aslında
ihtiyaçlara bağlı olarak ortaya çıkan sonuçlar olduğunu gördük.Mesela İslam'ın
geniş bir coğrafyaya yayılmasıyla beraber farklı milletlerin Kur'an'ı
anlamada zorluk çekmeleri, dilin zaman içinde az da olsa biraz değişime
uğraması gibi durumlar, sahabe döneminde birkaç kelimeyi açıklama veya Hz.
Peygamberden bir kaç rivayetin nakledilmesinden ibaret olan tefsir, sonraki
dönemlerde Kur'an'ın daha fazla açıklamaya ihtiyaç duyulmasından dolayı
mustakil bir ilim olarak ele alınmaya başlanmış.
Sınırların genişlemesiyle birlikte İslam, dağıldığı bölgelerde bölge insanının
ihtiyacını dikkate alarak gelişme göstermiştir.Mesela Abdullah b. Mes'ud Irak'a
gidiyor.Irak toplumu, Arabistan toplumundan yaşayış ve düşünce, dolayısıyla
kültür bakımından farklı bir yapıya sahipti.Sahabe orada farklı ve sınırsız
sorunlarla karşılaşmış, Kur'an ve sünnet'in dışında içtihada da sıklıkla
başvurmuşlar, oraya giden Abdullah b. Mes'ud gibi sahabiler, reyci bir ekolün
öncüsü oluyorlar, dolayısıyla islam, toplumları değiştirirken toplumların da
kendi düşünce ve zihin yapılarının kendi islam anlayışları üzerinde etkili
olduğunu görebiliyoruz.İbn. Mes'ud Mekke ve çevresinde kalmış olsaydı
muhtemelen reyci değil de ehl-i hadis/nakilci olurdu.Sınırsız ihtiyaçlar böyle
bir sonucu ortaya çıkarmış ve aslında diğer ilimlerle iç içe olan fıkıh,
müstakil hale gelmeye başlıyor.Tabi , esaslar sabit olarak devam etmekle
beraber içtihada konu olan meselelerde bölgelerin ihtiyaçları,yaşadıkları
sorunlar dikkate alınarak teferruatlarda toplumların renkleri
yansıtılmış, mesela Ahmet b. Hanbel ile Ebu Hanife temel esaslarda aynı olmakla
beraber içinde bulundukları toplumun ihtiyaçlarına bağlı olarak daha çok
içtihada konu olan meselelerde farklı hükümlerde bulunmuş ve farklı görüşlere
sahip olabilmişlerdir.Bu gayet doğal bir durum, çünkü aynı dönemde yaşayan
sahabe arasında da ufak türden basit görüş ayrılıkları olabiliyordu. Bu aynı
zamanda insan ve toplum tabiatının da bir sonucu.Nitekim Hz. peygamber, Muaz b.
Cebel'i Yemen'e gönderdiği zaman orda hüküm verirken Kur'an ve Sünnetten
sonra içtihadını(akıl/kıyas) kullanması gerektiğini bildirmişti.Akıl da
tabiatında bulunduğu zaman ve zemine göre zaman ve zeminden de etkilenerek
uygun olanı seçmeye çalışarak hareket ediyor. Her zaman ve zemin bütünüyle aynı
olmadığı için düşünce-bakış ve uygulama gibi konularda farklılıkların olması
normal görünüyor.Bunlar, islami ilimlere de yansımış.Yine hadis ilmi de
ihtiyaca binaen müstakil oluyor ve kendi içinde sahih, müsned gibi tasniflerde
bulunuluyor.Yaşanan sosyal,siyasal vb olaylar müslümanları hadis alırken
dikkatli olmaya itmiş,doğruyu eğriden ayırma, Hz. peygamber'in sözlerini
kendilerinden sonraki asırlara taşıma çabası hadisler konusunda bu gelişmelerin
yaşanmasında etkili olmuş, hadis de bağımsız bir ilim haline gelmeye
başlamış.Bu ödev sayesinde islami ilimleri bütüncül bir bakışla okumaya ve
anlamaya çalıştık.
Kur'an ve Bağlam kitabını okuma ve özet çıkarma ödevi, bütünlük içinde tefsir
ilminin bazı temel meselelerini işlemesi açısından önemli bir ödevdi.Bununla
esbab-ı nüzul meselesini nasıl ele almamız gerektiğine dair önemli bir bakış
edindiğimi düşünüyürum, bu konunun bazı ayrıntılarını gördüm.mesela bir ayetin
iki veya daha fazla kez inmiş olup olmadığı meselesini tartışması yada birden
fazla sebeb-i nüzul var mı gibi. Yine Kur'an'ın evrenselliği bağlamında insanın
yapıp etmelerinin bir çok yönden her zaman geçerli olduğunu, Kur'an
kıssalarının/ayetlerinin bu şekilde okunması gerektiğine dair yapılan vurgu,
Kur'an'ı günümüze taşıma anlamında onunla şimdi iletişim kurma adına önemli
hususlar olduğunu düşünüyürum.
İmam
Buhari, el-camiu's-sahih'i ve adab talimi hakkında makaleler araştırırken
günümüz teknolojisini işlevsel kullanmamız açısından önemli bir çalışma
olduğunu düşünüyürum.Bana göre bu ödev,bu konu ile ilgili genel olarak bir
araştırma yapmak istediğimizde arkadaşlarımızla beraber oluşturulan
bilgi-kaynak deposu gibi bir işlev görmesi ve ihtiyaç duyulduğunda başvurulacak
kaynaklardan olması bakımından faydalı bir ödevdi.On web sayfası ödevi de sanal
ortamda araştırma yaparak teknolojinin nimetlerinden yararlanmamız, zamanı daha
verimli kullanmamız, bilgiye hızlı erişim konusunda önemli bir ödevdi.Ben
sadece Türkçe versiyonlarından yaralanabildim.Türkçeleri de ciddi bir araştırma
için yetersiz görülmekle birlikte faydası da inkar edilemez..
Yasin GÖKALP 13070104 C Şubesi İlahiyat II.Sınıf
Dersimizde ilk olarak "Kur'an Nedir?" kitabını tanıdım ve bu kitabı okuyarak Kur'an'ın ne olduğunu hangi anlamlara geldiğini öğrendim ve Kur'an'ın içeriği hakkında bilgi sahibi oldum.Kur'an Nedir? kitabında geçen oku,düşün,anla,yaşa kuralıyla Kur'an'ı hakkıyla okuyup,üzerinde düşünüp,tüm manasıyla idrak ederek anlayıp,hayatımızın her alanında Kur'an olması gerektiğini Kur'an'la yaşamamız gerektiğini gördüm.
Dersimizde İbn Abbas, Mukatil b. Süleyman,el-Ferra, Süfyan es-Sevri gibi bazı müfessirlerin hayatlarını ve tefsir metinlerini inceledik.Bu metinlerde Arapçada kendine özgü anlamları olan kalıp ifadeleri gördük.Müfessirlerin yazdıkları tefsirlerin yazıldığı döneme göre anlaşılması gerektiğini öğrendim.Ve her insanın anlam küresi farklı olduğu için müfessirlerinde aynı ayetlere farklı manalar verdiğini gördük.
Son olarak dersimizde bakmakla görmek arasındaki farkla alakalı hocamız çeşitli görseller gösterdi.Bu görseller bize gösterdi ki ikisinin arasındaki çok ince farkı görmek hayatımızı idame ettirmekte yararlı olacağı aşikardır. Kitapta ve derste ele aldığımız ben dili hayatı farklı görmeyi ve Kur'an'ı daha farklı yorumlamada yardımcı oldu. Bu dersten anladığım şey esas kurtuluşun ve toplumsal yükselişin bireysellikten başladığı gerçeğidir.
TEFSİR
DERSİNDE NE ÖĞRENDİM 14070181 C Genel olarak bu ders de oku düşün anla
yaşa ilkeleri esas alınarak işlenmiştir Dersin
asıl amacı müfessirlerin de bizim gibi bir insan olduğunu ve onların
yorumlayarak kendilerinden birşeyler kattığını öğrendik.
Dönemlerin
özelliklerini müfessirlerde ki etkisi olmuştur yorumları o döneme göre
şekillenmiştir.
Kuranı
Kerimi bir bütün olarak incelememiz ve tefsir yaparken ayetleri siyak sibak
çerçevesinde anlamamız gerektiğini anladık.
Ayet Kuran
Sure Terimlerinin manasını öğrendim.
Ayetlerin
kavli ve kevni olarak iki bölümden oluştuğunu öğrendik.
İBN ABBAS
,TABERİ ,MAMER EL MÜSENNA ,MÜKATİL B. SÜLEYMAN ,FERRA gibi müfessirlerin tefsir
özelliklerini öğrendik.
TABERİ
,MAMER EL MÜSENNA ,MÜKATİL B. SÜLEYMAN ,FERRA ,İBN ABBAS gibi müfessirlerin farklı yorumlaması Kuran
ın çeliştiğini değil anlam zenginliğinin olduğunu idrak ettik.
Müfessirlerin
farklı yorumlamasın da ki nedenin uğraştıkları işlerle de ilgilidir.
İnsanların
anlam kürelerinin farklı olması konuyla ilgili bilgilerinin farklı veya
olmamasından kaynaklanır.
SON OLARAK
TEFSİRLERDE GENEL OLARAK HAKİKATA VE HİKMETE
ULAŞMAK MÜFESSİRLERİN EN TEMEL AMACIDIR.
SAYGILARLA
HAKAN ÖZTÜRK
C ŞUBESİ 14070181
FATİH SAVCI 14070195 C ŞUBESİ
TEFSİR DERSİNDEN NE ÖĞRENDİM?
1)İnsanın yaşama amacının oku, düşün, anla, yaşa olması gerekir.
2)Anlam küresinin farklı olduğunu öğrendim.
3) Her insanın aynı ayetten farklı farklı yorumlar
çıkarabileceğini bunun olumsuz bir şey değilde aksine iyi bir şey olduğunu
anladım.
4)Taberi,Ferra, mamer el musenna, ibni abbas, mukatil bin
suleyman , gibi tefsir alimlerinin tefsir anlayışını ve ayetleri nasıl
yorumladıklarını anladım.
5)Aynı ayete türlü türlü manalar verilebileceğini anladım.
6)Okuduğumuz kitaplardan kuran nedir? den ayet sure kuranı
kerimin terim ve diğer anlamlarını
öğrendim.
7)Kuran bütünlüğü üzerine kitabından ise kuran her bir ayetin
önceki ve sonraki ayetlerle ilişkisi olduğunu anladım.
8)Ayetleri
anlamaya çalışırken sebebi nuzuluna bakarak anlaşılması gerektiğini anladım.
9)Müfessirlerinde
bizim gibi insan olduğu ve hata yapabilecek potansiyelde olduğunu anladım.
10)Kuranı
hayatımızın merkezine alınması gerektiğini çıkarımında bulundum.
11)Yaptığımız
ödevlerle hem ödevi yaparken de aynı anda müfessirlerin hayatlarını ve
eserlerinin özelliklerini öğrenmiş oldum.
12)Bir dersi
geçebilmek için önce bu dersi sevmenin gerektiğini anladım.
13)Sırasıyla
okuduğumuz kitapların birbirini tamamlar nitelikte olduğunu öğrendim.
14)Anlam
küresindeki farklılıklara olan görüşlerim negatiften pozitife doğru değişti.
15)İnsan
denilen mahlukun insan olmayı başarabilmesi için başvurması gereken tek kitabın
kurandır.
SAMİ SEFA ALAKAYA C
ŞUBESİ 14070012
TEFSİR DERSİNDEN NE
ÖĞRENDİM?
1) Oku, düşün, anla, yaşayı uygulamanın
en doğru şekli kuran bütünlüğü içinde bakmayla olur.
2) ‘Ben’ olarak konuşacağız başkası
adına konuşmayacağız.
3) Diğer tarafta Allah bizi muhatap
alacak ‘ ya abdi’ diyecek.
4) Her tefsirci bir tarihe mal olmuştur yani o dönemin
şartları altında bakış açısı vardır.
5) Yaşamak amaç ve iradelidir
6) Bakmak= seyretmek demek, bakışı
birşeye veya bir kimseye çevirmektir
Görmek =anlamak kavramak
sezmek yaşamak içinde bulunmaktır
7) Her insanın ana zihniyeti akıl yürütmesi ve alışı vardır. İnsan’ ın değişkenliği alışla
ilgilidir.
8) Allah insanı yarattı Vahiyle anlamlandırdı.
9) Tefsir = anlama açıklama ve yorumlama bakımından insan faaliyetidir.
10)
Kuran
kendi kavramlarıyla konuşuyor
11)
Vahiy
= Allah’ ın bütün varlıklarla konuşması
12)
İnsanın
varoluş sebebi bilgidir
13)
Kuran
insan modelinin nasıl olacağını
göstermektedir
14)
İnsan hayatına hangi değerlerle anlam veriyorsa o değerleri yapıp etmelerine
yön verir
15)
Kuranı
anlamaya çalışanlar ondan zengin manalar
çıkarırlar bu biryerde kuran’ın son
dereceson derece muciz olduğunu gösterir
16)
Mamer
el müsenna, Mukatil b. Süleyman, İbn
abbas, Ferra Taberi bunların uğraş
alanları farklıdır bunuda tefsirlerine yansımıştır.
Metin Keleş
No : 14070130
Sınıf : 2 Ilk derste Kur'an nedir ve Kur'an'ın muhatapları Biz insanlar olduğu için bize nelerden bahseder bizden ne ister Bizim amacımız nedir ve benzeri sorulara cevap verdik . Kuran'ın bizden ne istediğini ve bizim de nasıl yaşamamız gerektiğini Eko düşün anla yaşa perspektifini kazanarak bizi muhatap alan Hazreti Allah'a ve kitabı olan Kuranı Kerimi anlayarak ona en güzel şekilde cevap vermektir . ilk tefsirci hazreti peygamber dönemi tefsir özelliklerini sahabe dönemi tefsir özelliklerini tabiin ve tebei tabiin Dönemi tefsir özelliklerini isledik ibni abbas'tan başlayarak Mukatill Ferrar Süfyan Sevri Taberi Ebu Ubeyde gibi tefsircileri ve tefsir özelliklerini Kuran'ı tefsir ederken kullandıkları yöntemleri ve özellikleri ele aldık Bunun sebebi ise her tefsiri Ken kendi döneminde ele alıp Kendi düşüncelerinde Kur'an'ı nasıl tefsir ettiklerini nasıl anılarını hepsinin farklı anlam kürelerinin olduğunu gördük. Tekrar söylemek gerekirse oku düşün anla yaşa perspektifini alimler nasıl yapmışlar nasıl tefsiri yapmışlar bunları gördük. Bu tefsircilere bakarak onların anlam kürelerini kavrayarak Kur'an'ın tefsirini kendi kişisel özelliklerine göre kişisel bilgilerine göre nasıl yorumlarını gördük bütün bu tefsirlcileri tek tek işleyerek asıl amacımız olan Kur'an bizden ne istiyor Nasıl yaşamamız gerekiyor ne yapmamız gerekiyor Kuran'ı anlarken nelere dikkat etmeliyiz Nasıl anlamalıyız Nasıl düşünmeliyiz nasıl yaşamalıyız sorusunu gerek Kur'an nedir kitabı ve işlediğimiz müfessirlerin tefsirlerinde geniş bir bakış açısıyla bir dönem boyunca ayrıntılı bir şekilde bunları daha iyi kavradık.
İnsan hayatını kavramlarla
anlamlandırır.Kur’an insanı merkeze aldığı için ona kavramlarla hitap eder. Kur’an
bizden okumamızı düşünmemizi anlamamızı ve amel etmemizi istiyor.Yaşadığımız
çağda Kur’an’ı hayatımıza nasıl tatbik etmemiz gerektiğini konuştuk.
’’Müfessir Kimdir?’’ sunusuyla müfessirin onun yaşadığı dönem,etkilendiği
alimler,çevresi vs. gibi unsurlar tefsirine etki etmiştir.Dolayısıyla tefsir bir insan faaliyeti olduğunu ve bu unsurlardan
bağımsız düşünemeyeceğimizi konuştuk.
Tefsir kaynakları günümüze nasıl ulaştı
hz.peygamber sahabe tabiin vs. diye halkalarla günümüze kadar aktarıldığını
gördük.
Her insanın kendine özgü bir anlam
küresi vardır.Dolayısıyla karşımızdaki insana hitap ederken onun anlam küresine
girmenin öneminden bahsettik.
Bilginin bütünlüğü meselesinden
bahsettik.Bunun üzerine Halis Hoca’nın kitabını okumamız için ödev verdiniz.
Okuduğumuz farklı tefsir metinleri
örnekleriyle farklı tefsirler gördük.
Son olarak derste dediğiniz gibi Allah’ımızı, Peygamberimizi, annemizi,
babamızı , vatanımızı ve Ümmeti Muhammedi çok sevmeliyiz. Onlar için var
gücümüzle çalışıp hizmet etmeliyiz.
Ömer
BALOĞLU
14070034
2.sınıf C şubesi
Saliha ARSLAN
-14070025-İlahiyat-2.sınıf 1.dönem-D sınıfı 17.12.16
Bu Derste Ne Oldu?
Hocamız Prof. Dr. Ahmet Nedim Serinsu ile işlediğimiz bu
dersin uygulama ve işlevsel olan kısmında sahabe, tabiin ve tebei tabiin
müfessirlerinin tefsirlerini okuyor, mana veriyor ve değerlendiriyoruz. Bu
uygulama benim temel tefsir kaynaklarını tanımamı ve aşina olmamı sağlıyor.
Aynı zamanda müfessirlerinin tefsir tarzı, tefsirlerine yön verişi,
tefsirlerinin kaynakları hakkında bilgiler edinmeme yardımcı oluyor. Temel bir
tefsir kaynağını incelerken farklı bir Arapça bakış açısı kazandırıyor. Hz.
Peygamberimiz (s.a.v)’den bu zamana kadar gelen tefsir sürecini inceleme ve
yorumlama imkanına sahip oluyor buna binaen tefsir ilminin gelişimini
gözlemlemiş oluyorum. Dersin mahiyetine
geldiğimizde ise hocamızın okumamızı öngördüğü ‘Kuran Nedir?’ ve ‘ Kuran’ın Bütünlüğü
Üzerine’ kitapları ile Kuran-ı Kerim’i anlama üzerine yoğunlaşıyor ve bir Kuran
perspektifi oluşturmaya çabalıyorum. Kuran-ı
Kerim’i tanımak ve O’nun ile birlikte hayatıma yön vermeye çalışmayı öğreniyorum.
Kısacası bu derste Kuran-ı Kerim, Hz.
Peygamber ve derste öğrendiğimiz tefsir alimleri ve bir de hocamızın bizi
yönlendirdiği engin tecrübeleri ışığında kul olmayı, insan olmayı, öğrenciliği
(daha bir çok şeyi) öğreniyorum.
Saliha ARSLAN
-14070025-İlahiyat-2.sınıf 1.dönem-D sınıfı 17.12.16
Bu Derste Ne Oldu?
Hocamız Prof. Dr. Ahmet Nedim Serinsu ile işlediğimiz bu
dersin uygulama ve işlevsel olan kısmında sahabe, tabiin ve tebei tabiin
müfessirlerinin tefsirlerini okuyor, mana veriyor ve değerlendiriyoruz. Bu
uygulama benim temel tefsir kaynaklarını tanımamı ve aşina olmamı sağlıyor.
Aynı zamanda müfessirlerinin tefsir tarzı, tefsirlerine yön verişi,
tefsirlerinin kaynakları hakkında bilgiler edinmeme yardımcı oluyor. Temel bir
tefsir kaynağını incelerken farklı bir Arapça bakış açısı kazandırıyor. Hz.
Peygamberimiz (s.a.v)’den bu zamana kadar gelen tefsir sürecini inceleme ve
yorumlama imkanına sahip oluyor buna binaen tefsir ilminin gelişimini
gözlemlemiş oluyorum. Dersin mahiyetine
geldiğimizde ise hocamızın okumamızı öngördüğü ‘Kuran Nedir?’ ve ‘ Kuran’ın Bütünlüğü
Üzerine’ kitapları ile Kuran-ı Kerim’i anlama üzerine yoğunlaşıyor ve bir Kuran
perspektifi oluşturmaya çabalıyorum. Kuran-ı
Kerim’i tanımak ve O’nun ile birlikte hayatıma yön vermeye çalışmayı öğreniyorum.
Kısacası bu derste Kuran-ı Kerim, Hz.
Peygamber ve derste öğrendiğimiz tefsir alimleri ve bir de hocamızın bizi
yönlendirdiği engin tecrübeleri ışığında kul olmayı, insan olmayı, öğrenciliği
(daha bir çok şeyi) öğreniyorum.
Kur'an kavramlarla konusan kıtaptır.Insanın amaclı ırade ve
eylemlerı vardır, bunlara amel denılır ınsanın yapıp etmelerının temelınde bır
kavramı bır degerı vardır, onun ıcın KUr'an kavramlarla konusan bır kıtaptır
dedık. Bunun hakkında bılgı verdık.Sonra ınsanı konusmustuk.Sonra dedık kı
Kur'anın tanımını guncel yaklasımla ınsanı merkeze alarak yapalım
demıstık.Cunku Kur'anı Kerım ınsana konusuyordu.Insan ınanan varlıktır ve neye
ınanıyorsa onunla hayatına anlam verıyordu demıstık.Kur'anın butunlugu uzerıne
konustuk ve dedık kı Kur'an bır butuncul yapıya sahıptır. 6666 ayet aynı seyı
mesajı verıyor ve bırbırlerıyle ırtıbatlıdır.Bızım hayatımızı anlamlandıran bır
yapıya sahıptır. Hepsı ınsana senın hayatına mana verıyorum dıyor.Tefsır tarıhı
slaytları gorduk.Tefsır nasıl dogdu,Peygamberımızın tefsırı,sahabe tefsırı,
tabıın tefsırı, tebe-ı tabıının tefsırlerını ornekle okuduk bunları okurken
tefsırlerın dıl yapısını gorduk.Hepsı arapcayı kullanıyorlardı ama yapıları
farklıydı.Dıger ılımlerle aradakı bağı ogrendık.Hadısde nasıl sırasıyla hıfz,
kıtabet, tedvın ve tasnıf donemlerı olmussa tefsırde de bu donemlerden
gecmıstır:Mesela Ibnı-ı Abbas once hıfz ettı sonra yazdı sonra tedvın ettı
sonra tasnıf ettı.Yanı her tarıh donemı kendı zamanının getırdıgı sorunlara
cevap verdı bu asamalar da ondan dolayı ortaya cıkmıstır.Sonra mufessır
ulemasının cok onlu ınsanlar oldugunu soyledık Burada Islamı ılımlerın yani
bılgının butunlugunu goruyoruz; hadısı, fıkıhı, kelamı, matematıgı, astronomıyı
vs. hepsı total bır yapıya sahıptır.Ama mufessır tefsır ılmının yontemıne gore
tefsırını yapıyor, fakıh fıkıh ılmının yontemıne gore yanı fıkıh ılmının
yontemsel yaklasımlarını kullanır, mutekellım kelam ılmının yontemsel
yaklasımlarını kullanır, mutasavvıf tasavvuf ılmını yontemsel yaklasımlarını
kullanır bu sebeple musluman ılım gelenegında KUR'an tefsırınde ve te'vılınde
orneklerını dını ılımler(Tefsır usulu, Fıkıh usulu, Hadıs, Kelam,
Tarıh,Ahlak,Felsefe gıbı..)ılım faalıyetlerınde ve muspet ılımlerde ve sanat
mımarısınde bulabılır.Mesela Taberı tarıhını yazarken tarıh ılmının yontemıne
gore tarıhını yazıyor.Bakmak ıle gormenın ayrı ayrı eyler oldugunu soyledık
Bakmanın seyretmek gormenın ıse anlamak yorumlamak oldugunu ogrendık ve
boyleleıkle Kur'anın bızım bakmamızın degıl gormemızı ıstedıgını
ogrendık.Mufessır kımdır sorusuna cevap verdık.Mufessır bır ınsandır, ınsan
denen varlık gecmısten gelır her mufesır bır gecmısı bır gelecegı ve sımdısı
vardır.Mufessırın sımdısı:Aılesı var hocası var egıtım-ogretım gormus cevreden
etkılenmıs bır kısılık sahıbıdır.Alımlerın en temel farklılıkları aılesı,
cevresı ve hocalarıdır.Egıtım-ogretım asamasını ogrendık.Alımler cok erken
yaslarda hafız oluyorlar ve ana metınlerı ezberlıyorlar.İlk once Kur'anı sonra
metınlerı ezberlıyorlar.Metınlerın ıcerısınde once temel ılımler daha sonra
arac ılımlerı(Sarf, Nahif, Belağat)ezberlıyorlar.temel ılımlerı ıcerısınde once
ana metınlerı sonra usulu ezberledıklerını gorduk.Sonra mufessırın donanımını
gorduk.Kisılık yapısı:Siyasal ortam, hattat, tarih, cevre ve kültür, şair,
bircok disiplinde derinlik.. vs.Sonuç olarak 1)Senelerce calısarak ve ılımlerel
ugrasark maharet ve imtiyaz kazanmıstır.2)Kelam-ı İlahiye'ye hizmet ederek bir
seref telakki etmis.3()Bunun sonucu olarak (yüzlerce) tefsir te'lif
etmistir.Bir alim, mufessir olarak:Ders halkası(talebeleri)var(kendi insaa
olmus insan ınsa edıyor), ortaya koydugu urunler var(tefsırı), ayetlerin
muhtevası ile(nuzulu) ne kastedildigini acıklamaya calısır, bu caba onun
Kur'anın tarıhsel baglamındakı anlamını ortaya koymasıdır.Baslıca su
mufesırlerın hayatlarını, tefsırının ozellıklerını ve tefsır metınlerını
gorduk, ogrendık.Bu mufessırler Ibn-ı Abbas, Mukatil bn Sleyman, Ebu ubeyde,
Sufyan es-Sevrı, Ferra ve Taberi’dir.
Tefsir, Hadis, Fıkıh ve hatta Kelâm ilminin birbirinden bağımsız düşünülemeyeceğini bilginin bütünlüğü mefhumu bağlamında mülahaza etmiş bulunduk. Fıkhın Hadis ve Tefsire dayandığını, Tefsirin ise Hadis rivayetlerinden istifade ettiğini, Hadis mecmualarının erken dönemde aynı zamanda birer Fıkíh ve tefsir kitabı olduğu anlaşılmıştır.
Bu eserlerin bir geçmişi vardı, kendi gününe göre telif edildi. Şimdi ise bu eserler bizim geçmişimizi ifade ediyor ve bugünümüze aktarılması gerekiyor. Bu ise alanların müstakil ve münferit çabasıyla değil, bütün disiplinlerin kendi aralarında iletişim ve alışveriş halinde olmasıyla mümkün olabilir.
HADİS ESERLERİNDE TEFSİR
RİVAYETLERİ 1
BU DERSTE NE OLDU?
Ayşe AYTEKİN
16912727
YÜKSEK LİSANS
Kur’an’ın,
insanın anlam arayışına cevap veren ve hayatı anlamlandıran bir kitap olduğu
mülahaza edildi. Kavram ve terime dair ayırt edici nitelikte olan bilgilerden
sonra kelimelerin yaşayan nesneler olduğu ve Kur’an’ın kavramlarla konuşan bir
kitap olduğu müzakere edildi. ’’Oku, düşün, anla, yaşa prensibi’’ ve ’’bakmak,
görmek, anlamak, anlamları fark etmek, anlam küreye girebilmek’’ ifadelerinden
ve farklarından örneklerle bahsedildi. Bilginin bütünlüğüne vurgu yapılarak
İslami ilimlerin birbirinden bağımsız olmadığı tartışıldı. Tefsir, hadis, fıkıh
ve kelam ilimlerinin birbirleriyle ilişkili olduğu ve tarihsel süreçte birbirlerinden
faydalandığı konuşuldu. Eserlerin tarihi geçmişleri ve ortak noktaları
görüşüldükten sonra tefsirin hadis rivayetlerinden faydalandığı, hadis
eserlerinin de erken dönemlerde aynı zamanda birer fıkıh ve tefsir eserleri
olduğu kanaatine varıldı. Bütün disiplinlerin birbiriyle ilişkisi ve hayatla
bağlantısı örnekler ve somut delillerle tartışıldı. Müfessir kimdir sorusuna
cevap arandıktan ve insanın yapısı hakkında bilgi edindikten sonra İmam Buhari,
hayatı, karakteri, eğitimi, bilgi birikimi, ahlakı, eserleri, tertibinin
özellikleri, eserlerinin ayırt edici özellikleri ve fıkhı bu bağlamda
değerlendirildi. Hadis metinlerindeki çeşitli rivayetler ayetler, benzer hadis
rivayetleri, kültür, tarihi bağlam ve nüzul sebepleri eşliğinde
değerlendirildi. Dersin sadece bir tefsir dersi olmayıp aynı zamanda her konuda
yaşama yön veren, hayatla ilişkisini asla koparmayan, insana anlam kazandıran
özellikleri içermesi ve bunun yanında insanlığa faydalı olunması, Allah’ın
hoşnutluğunu kazanmayı sağlayan işler yapılması ve güzel ahlaka sahip olunması
gerektiğine vurgu yapan tavsiyeler eşliğinde konuların işlenmesi derse ayrı bir
incelik, güzellik ve kalite katmıştır. Hocamıza emeğinden ve ilgisinden dolayı
şükranlarımı bir borç bilirim.
Dersler Kazanımları
Aldığımız derslerde çok faydalar ve bilgiler gördük, belki
bazı bilgiler kitaplarda yada internette bulabiliriz ama Hocamız P.D. Ahmed
Serinsu'dan öğrendiğimiz şeyler hiç bir kitapta bulamayacağız .
Burada sizinle paylaşmak istiyorum bir
hadise benim dikkatimi acayip çekti oda Yüce ALLAH'IN: "Onlardan hiçbir
kimseye ebedî dua etme, kabrinin başında da durma" (Âyet: 84) .
İbn Umer (R) şöyle demiştir: Abdullah ibn
Ubeyy ibn Selûl vefat edince, oğlu Abdullah ibn Abdillah, Rasülullah'a geldi.
Rasûlullah da ona kendi gömleğini verdi ve onu bunun içinde kefenlemesini
emretti. Sonra da onun üzerine cenaze namazı kıldırmağa kalktı. Bu esnada Umer
ibnu'l-Hattâb, Rasûlullah'ın elbisesini tuttu ve:
— Bu bir münafık iken ve Allah Seni onlar
lehine mağfiret istemekten nehyetmiş olduğu hâlde, Sen bu adam üzerine cenaze
namazı mı kıldıracaksın? dedi.
Rasûlullah (s.a.v):"Allah beni muhayyer
kıldı -yâhud: Allah bana haber verdide: Onlar için istiğfar et yâhud onlar
için istiğfar etme. Onlar için yetmiş kerre istiğfar etsen de Allah onlara asla
mağfiret etmeyecektir buyurdu" dedi ve: "Ben yetmiş üzerine
artıracağım" buyurdu.
Râvî dedi ki: Rasûlullah onun üzerine cenaze
namazını kıldırdı, biz de O'nun beraberinde namazı kıldık. Bundan sonra Allah,
Peygamberi üzerine: "Onlardan ölen hiçbir kimsenin üzerine cenaze namazı
kılma, (Defin veya ziyaret için) kabrinin başında da durma. Çünkü onlar Allah'ı
ve Rasûlü 'nü inkâr ile kâfir oldular, onlar fasık adamlar olarak öldüler"
Subhan Allah; Paygamberimiz (s.a.v) nasıl bir
merhametli olduğunu görüyormusunuz arkadaşlar? Canlarımız, mallerimiz ve bütün
sevdüklerimizi sana kurban olsun ey Resule Allah
ADI SOYADI: HAVVA NUR PAŞAYİĞİT
ÖĞRENCİ NO: 15070374
BÖLÜM: HAZIRLIKLI İLAHİYAT
ŞUBE: C
SINIF: 2.SINIF(TEFSİR III)
Güz dönemi ödevlerini müteala ettiğimizde özetle:
Her insanın hayatı boyunca fıtratı sebebi ile bir anlam arayışı içerisinde olduğu, insanın hayatı nasıl anlamlandıracağı üzerinde durulmuştur. Kur’an-ın insanın hayatını anlamlandırdığı fakat bunun içinde öncelikle Ku’an-ın ne olduğu, Kur’an-ın vermek istediği mesajın ne olduğu, Ku’an-ın insanın hayatını nasıl anlamlandırdığı ve bu süreçte Kur’an-ın daha iyi anlaşılması gerektiği, K’an-ın nasıl okunması gerektiği ve ve insanın hayatına Kur’an-ı tam anlamı ile nasıl geçirebileceği, Kur’an-ın kendi bütünlüğü içersinde incelendiğinde daha doğru anlama eyleminin gerçekleşeceğinden bahsedilmiştir. OKU DÜŞÜN ANLA ve YAŞA eylem zinciri ile Anlam Küresi oluşmuştur.
Aynı zamanda güz döneminde İbn Abbas, Taberi, Mamer el Musenna, Mukatil b. Süleyman, Ferra gibi müfessirlerin tefsirleri okunmuş özellikleri incelenmiştir ve müfessirlerin en temel amacının hakikate ve hikmete ulaşmak olduğu sonucuna varılmıştır.
Tefsirin anlama açıklama ve yorumlama bakımından insan faaliyeti olması, ve Kur’an insanı nasıl olur gibi konular üzerinde de durulmuştur.
Ödevlerde web sayfaları önerilerinde de bulunulmuştur J Kur’an ve Ahlak ilişkisi üzerinde de ödevlerde durulmuştur.