Kur'an ve İnsanın Anlam Arayışı
"Oku-Düşün-Anla-Yaşa: Güncel değerleri yaşayarak öğrenip-üreterek hayata katıyorum!" Prof. Dr. Ahmet Nedim SERİNSU
    • İyilik yap,
      elinden geldiğince iyilik yap...
    • Mehmet SERİNSU (Şumnu 1925-Ankara 8.Eylül.2016 Perşembe)
    • Okuyacaksınız, okutacaksınız!
      Kürsüde, minberde, mektepte ve üniversitede.
      İlmin en büyük ibâdet olduğunu halka öğreteceksiniz.
    • Nurettin TOPÇU (1909-1975)
    • Küçük şey yoktur!
    • Kemal URAL (v. 30.Nisan.2016)
    • Her zaman en güzel eylemi (salih ameli) çıkarabilmek için çok çalışmak,
      ben’i bulup biz’i de keşfedip hep beraber yürüyebilmek
      ve hizmet edebilmek,
      istikbalin ikbal ışığı olmak
      ve memleketi ışığa boğacak gayreti yaşamak
      gerçek Ankara İlâhiyatlı olmak bu demek.
    • İnsanı insan kılan,
      onun bağlı bulunduğu değerler sistemidir.
    • Prof. Dr. Necati ÖNER (v. 2 Ocak 2019)
    • Yaşamak,
      hizmet etmek ve af dilemek için bir mühlettir.
    • Elbistanlı Dr. Rahmi ERAY (1918-1958)

   28.12.2015

Ertuğrul ŞİMŞEK

09070306

İlahiyat-4

 

1.Ayet kelimesini tahlil ediniz.

 

Kur’ân’ı Kerim’de geçen ve Kur’ân terimlerinin en önemli kavramlarından biri olan ayet kelimesinin sözlük anlamları şunlardır:

mucize,

 açık alamet, nişan, gözle görülebilen, somut

ibret, belirti, delil. Bir nesneye delalet edip yakın ifade eden şey,

hayrette bırakan görülmemiş iş. Hal, belirti.

-          DELİL: Kur’ân’ı Kerim, Allah’ın varlığını ve birliğini ispat etmeyi gaye edinen delillerden çoğunlukla ‘âyet’ diye söz eder.

-          MUCİZE: Peygamberlerin Allah tarafından gönderilmiş elçiler olduklarını ispat eden harikulade, tabiat kanunlarını aşan, ancak ilahi bir kuvvet sayesinde gerçekleşebilen olaylardır.

-          KIYAMET ALAMETLERİ: ‘Onlar ancak şunu gözetiyorlar ki kendilerine melekler geliversin veya Rabbin geliversin veya Rabbinin bazı alametleri geliversin! Rabbinin bazı alametleri geldiği gün, evvelce iman etmemiş veya imanında bir hayır kazanmamış bir nefse o günkü imanı hiçbir fayda vermez.De ki: Gözetin,çünkü biz şüphesiz gözetiyoruz. EN’ÂM 6/158

-          KUR’ÂN’IN TAMAMI VEYA BELLİ BÖLÜMLERİ: Kur’ân’ı Kerim’in herhangi bir suresindeki başı ve sonu bulunan, bir veya daha fazla cümleden oluşan Kur’ân birimine âyet denir. Kur’ân’ın tamamına da âyet denir.

 

2.   İnsanın eylemlerini belirleyen değerler nelerdir?

Her insanın farklı bir durumu ve değeri farklı bir yönde anlamlandırma yeteneği vardır. Bu değerleri üç grupta toparlayabiliriz. Bunlar;

·         Yüksek Değerler; insanın doğuştan sahip olduğu değerlerdir. Bu değerleri insan keşfeder. Örneğin; sevgi, inanmak, doğruluk, çalışkanlık, dürüstlük… gibi değerlerdir. Bu değerler açık ve net olmalıdır. İnsanlar bu değerler içinde çekişmezler. Yüksek ahlaki değerlerin fert ve topluma hakim olması, bütün varlıklara mutluluk getirir.

·         Araç değerler; bu değerlerde doğuştan verilen değerlerdir. İlgi ve menfaat alanın değerleridir. Her türlü maddi-manevi servet değerleridir. Örneğin; fayda, çıkar, kıskançlık, kuşku… gibi değerlerdir. İnsanın hayatı büyük ölçüde bu değerlerin gerçekleştirilmesine bağlıdır. İnsanın araç değerleri, yüksek değerler ile ayıramaması ferdin ve toplumun hayatı anlamlandırmasını olumsuz yönde etkiler.

·         Alışılan Değerler; temelini toplum ve kültür hayatında bulan, zamanla otomatikleşen ve doğal olarak algılanan eylemleri yöneten değerlerdir. Yüksek ve araç değerlerin yönettiği eylemlerle ouşan maddi-manevi kültür kalıplarıdır. Örneğin; alışkanlıkların, modanın, zevkin, kitle kültürünün değerleri… Çağdan çağa, toplumdan topluma, kültür çevresinden kültür çevresine değişir.

 

Bu üç grup değer arasında gerçekleştirilmeleri bakımından bir fark yoktur. İnsan, eylemlerinde anlam/değer görürken bu değerlerin birini esas alarak hayatını anlamlandırır.

 

3.   “İnsan Allah’ın yeryüzündeki halifesidir” sözünden kasıt nedir ?

 

İnsan, genel olarak varlığın bütün basamaklarını, özellikle hayatın basamaklarını kendisinde topladığı için bütün tabiat onda, en azından fıtratları bakımından, bir araya getirilmiş en yoğun varlık birliğini bulur. İnsanın bu fıtratı ve tabiattaki yeri, emanet ve hilafet görevini yerine getirme sınavında başarılı olması içindir. Bu sebeple insanın hayatını anlamlandırması, tabiattaki düzenin devam etmesi için de zorunludur. İnsanın böyle kabiliyetleri olmasaydı, ne ‘hilafet’ ne de ‘emanet’ sınavına gerek olurdu; ne emrolunmuşsa onu yapardı. Dolayısıyla insan, başıboş bırakılmış bir varlık değildir.

Bu görevin en somut örnekleri peygamberlerdir. Onlar hayatın anlamlı kılınmasına dair vahyi yaşantıları ile insan olma bilincini somutlaştırmışlar ve insan olma imkanlarının yollarını göstermişlerdir. Çünkü halife-insandan istenen, hayatı dolu dolu yaşaması ve hayat tarafından sorgulanışında başarılı olmasıdır; kaybetmesi değil. Kur’an, insana, bütün varlıkla ilişkisinin halife bilinci içerisinde oluşması gerektiğini hatırlatır. Onun için insan, hiçbir varlık hakkında sıradanlaştırıcı bir tutum için olmamalıdır; her varlığın bu evrende bir boşluğu doldurduğunu idrak etmelidir.

 

4.   Kur’an-ı Kerim, vahiy, ayet ve sure kavramları ne anlama gelir?

 

·         Kur’an-ı Kerim: H.z Muhammed’e vahiy yoluyla parça parça indirilmiş, Mushaflara yazılmış, tevatürle nakledilmiş, tilevetiyle ibadet edilen, mu’ciz, ilahi kelamdır.

·         Vahiy: sözlük anlamı olarak, bir bilgiyi, bir işareti yazılı veya sözlü olarak muhataba en hızlı ve en kestirme yoldan ulaştırmak anlamını ifade eder. Vahiy dini bir terim olarak ise; Allah’ın dilediği şeyleri peygamberlerine muhtelif hallerden biriyle bildirmesi demektir.

·         Ayet: sözlük anlamı olarak, mucize, nişan, delil, ibret, hal, belirti gibi anlamlara gelirken , terim anlamı olarak;  Kur’an-ı  Kerim’in herhangi bir suresindeki başı ve sonu bulunan, bir veya daha fazla cümleden oluşan Kur’an birimine ayet denir.

·         Sure: sözlük anlamı olarak, yüksek yer, rütbe, mevki anlamlarına gelirken , terim anlamı; ayetlerden meydana gelen, başı ve sonu bulunan müstakil Kur’an bölümlerinin adıdır.

 

5.   İnsanın hayatını anlamlandırmasında Kur’an-ı Kerim’in rolü nedir?

 

Allah-u Teala insanı hem yaratmış, hem fıtratını vermiş hem de ‘hayat’ nimetini bahşetmiştir. Ve bu fıtrat insan hangi ırktan , dilden , ülkeden olduğu farketmeksizin ‘aynı bilgisayar’ gibi doğmaktadır. ‘fıtrat’ ise bu bilgisayarın hem teknik donanımı hem de işletim sistemidir. İnsanın hayatını anlamlandırması, bu insan-bilgi-sayarına değişik türden programlar geliştirme çabalarını ifade eder. Ancak bu insan- bilgisayarın kullanıcısı tarafından tanınması, kullanımı, virüslerden korunması için bir rehbere (kitap) ihtiyaç vardır. Bu rehber, insan-bilgisayarın fıtratın dahil bulunduğu erişim sistemleri ile uyumlu olabilmesi için kullanıcısı(insana) yol gösterebilmeli, uyumlu programlar yaratmasına imkan vermelidir. İşte Allah, peygamberler aracılığı ile yarattığı insanla konuşmuş(vahy) ve insanlığın fıtrata uygun hayatı anlamlandırmalar gerçekleştirebilmesi için rehberler göndermiştir. Vahiy, Allah’ın bilgisidir ve hükümleri mutlak doğrudur.

6.Kur'an'ın anlaşılmasından kastedilen nedir?

         Kısaca hayatı anlamlandırmasıdır.Çünkü Kur'an hayatımızda yer ettiği ve hayatımızı anlamlı kıldığı derecede anlaşılmış demektir.

 

7. Kişinin bir bütünlük içerisinde hayatın anlamını keşfetmesi nasıl olur?

       Cevap;

·         Amel ortaya koyarak,

·         Bir şeyi/ bir insanı severek,

·         Musibetlere/ sıkıntılara sabrederek

 

8..Anlamküre nedir?Bütün insanların anlam dünyası var mıdır?

İnsanın bütününü kapsayan ve kültürü de içine alan sanal âlemdir.Örmeğin benim anlam dünyamda kardeşlik kavramı önemlidir.İnsan olmak bu sanal anlamkürede yaşamakdemektir.Her insan anlamkürede yaşar ancak her insanın anlamküresi yoktur.Anlam bilinci olan insanlar anlam dünyasının kapısından girerler.Anlam bilincimiz anlam gücümüzle birleşince farkındalık yaşayacağız.Bu  farkındalıklarımızla anlamküremizdeki karanlıkları aydınlatabiliriz.

 

9.Kur’an’ın öngördüğü insan modeli nasıl olur?

Bir fıtrat üzere yaratılan insan, fıtratının gereği olarak hasyatına anlam vermek zorundadır.İnsan sadece ama sadece Kur’an’ın insan modeliyle fıtratına ulaşabilir.Tevhid ile buluşması insanı anlamlı kılar.Kur’an insanın hayatını anlamlandıran şlahi kitaptır.Hidayet rehberidir.İnsanı bu şekilde yaratan Allah insana elbette örnekler göndermiştir.Peygamberler Kur’an’ın örnek gösterdiği insan modelleridir.İlk insan Adem peygamberdir.Yine peygamberimiz Hz. Aişe’nin sözüyle”onun ahlakı Kur’an ahlakıydı.”Örneklerin sonuncusu ve son peygamberdir.

 

  10.Kur’an’la anlamlanmış hayat nasıl olmalıdır?

 

a.İç Dünya:kişinin kendi

İçinde hayatın anlamını

Keşfedip,gerçekleştirmesi.

 

11.Kur'an insandan ne bekler?

 

         Kur'an kendisinin okunmasını, üzerinde tefekkür edilmesini, en doğru şekilde anlaşılıp hayatın her anında kendisine yer verilmesini bekler.Çünkü Kur'an hayat kitabıdır.

 

12-kur’an kendisini nasıl tanımlar?    

İnsanlığa hayat veren, onları aydınlatan, her şeyi açıklayan, en doğruya ve en iyiye ulaştıran, hakikatin kendisi ve rahmet kaynağı olan bir kitaptır.

 

13. Kur’ân’ı Kerim’i herhangi bir kitaptan ayıran özelliklerini yazınız.

 

-          Bir yazarın eseri değil, Allah’ın kelamıdır.

-          Adı eşsiz, benzersizdir.

-          ‘içindekiler’, ‘fihrist’, ‘dipnot’ vb. şeyler yoktur.

-          Metni asla değişmez, her baskıda aynı kalır.

-          Üslubu ve muhtevası ne edebi ne de bilimsel bir esere benzemez.

-          Kolay ezberlenebilir.

-          Bıktırmaz ve usandırmaz.

-          İsmiyle müsemmadır.

-          İnsanlığa yüksek ahlaki değerleri gösteren vahiy mahsülü bir kitaptır.

-          Evrensel ve mu’cizdir.

 

14. Kur’ân’ı Kerim’in klasik tarifini yapınız.

 

-          Kur’ân’ı Kerim Hz. Muhammed’e

-          vahiy yoluyla parça parça indirilmiş

-          mushaflarda yazılmış

-          tevatürle nakledilmiş

-          tilavetiyle ibadet edilen

-          muciz

-          İlahi (tanrısal)

-          kelamdır.

 

15. İnsan anlam arayışında başarılı olduğunda ve başarısız olduğunda karşılaşacağı sonuçları yazınız.

İnsan anlam arayışında başarılı olduğunda;

-          Fıtri yeteneklerini keşfetmiş olur.

-          Bu sayede hayatın problemleriyle başa çıkabilecek bir yetenek kazanır.

-          Hayatta aradığı dengeyi keşfeder.

-          En önemlisi mutlu olur.

İnsanın anlam arayışı boşa çıkarsa;

-          Fıtri yeteneklerini iptal eder.

-          Hayat yük olur.

-          Anlık haz arayışlarına yönelir.(sigara, alkol gibi.)

-          Dengeyi tamamen yitirir.

-          En önemlisi anlam arayışı yönelimini geri çeker, her şeyden ‘vazgeçer’. Bütün bunlar öldürücü bir durumla sonuçlanabilir.

 

16. Kevni ayet ve Kavli ayetin tanımını yapıp , ortak yönlerinden bahsediniz.

 

Kendi varlığından veya evrendeki bir varlıktan ibret alan , delil gösteren, mucize sayan, harette kalan insan yani varlık ve oluştaki kevni ayeti” gören insan Kuran’ı Kerim’i okuduğunda bu ayete delil olan, onu şerh eden “kavli ayet”in karşılığını bulacaktır.  Veya Kavli ayet olan Kuran’ı okuyan insan , onun ayetlerinde evrendeki varlık ve oluşa delil olan kevni ayetleri bulacaktır. Kavli ayet olarak Kuran’ı Kerim’in kevni ayetlere işaret ettiğinin bir delili de Kuran’ın bütün dünya olaylarını tasvir ederken kullandığı hem tabii hem de dini terimlerdir. Bu iki tür teri arasında bir çelişki olmadığı gibi birbirinin yerine geçmesi de söz konusu değildir. Aksine birbirlerini tamamlama ve bir içiçelik söz konusudur. Kevni ayetler, kavli ayetlere delildir. Kavli ayetler, kevni ayetlere işaret eder. yani her iki türlü ayet fıtrata hitap ederek Allah’ın varlığına ve birliğine , Allah’ın tanıtılmasına, insanı kuşatan hayatı, tabiatı , evreni anlamlandırmaya delildir.

 

17.Vahyin geliş şekillerinden bahsediniz.

 

a.   Sadık rüya şeklinde vahiy

b.   Cebrail’in asli hey’etiyle görünüp ilahi emri duyurması

c.    Meleğin görünmeden Allah’ın sözünü Peygamber’in kalbine düşürmesi

d.   Meleğin insan şeklinde gelerek vahiy getirmesi

e.    Hz. Peygamber’in kalbine üfleme şeklinde gelmesi

f.     Uyanık iken doğrudan doğruya Allah’ın kelamının duyulmasıyla

g.    Uykuda iken meleğin vahiy getirmesi

 

18. Tebliğ-tebyin kavramlarından bahsediniz.

 

Tebliğ-Tebyin : Hz. Muhammed kendisine bu şekillerde inen ayetleri muhataplarına hem taşımış ve ulaştırmış (tebliğ) hem de açıkça söylemiş ve bildirmiştir.  (tebyin)  Yani o, Kuran’ı okumuş ve okutmuş , ezberlemiş ve ezberletmiş, vahiy katiplerine yazdırmıştır. (tebliğ) Bunun yanında hem düşünme hem de dil ile ifade etme araçlarını, yani bütün bilişsel imkanlarını kullanarak Kuran’ı zihinsel olarak açıklamış ve tanımlamıştır. (teybin)

19.Ayet kelimesi Kuran’da hangi anlamlarda kullanılmıştır bunları ayetleri referans alarak yazınız.

 

                A-Mucize Anlamında= Bakara 2/211

                B-Açık Alamet, Nişan Anlamında= Bakara 2/248

             C- Belirti, Delil Anlamında= Şuara 26/158

                D Hâl, Belirti Anlamında = Rum 30/22, Mü’minûn 23/50        

 

20.Mucize kavramını açıklayarak referans ayetler veriniz

Peygamberlerin Allah tarafından görevlendirilmiş elçiler olduklarını ispat eden harikulade, tabiat kanunlarını aşan, ancak ilahi bir kuvvet sayesinde gerçekleşebilen olaylardır.

Al-i İmran 3/49

Maide 5/114    

                Yunus 10/5, 67.

                En’am 6/95-99.

 

21.Ayeti kim anlar idrak edebilir?


-Fıtrata kulak veren, fıtri imkanlarını vahiyle gerçekleştiren insan anlar.

 

 22.Kur'anı Kerim'in başka kitaplarla olan ortak ve farklı yönleri nelerdir?

Ortak Yönleri: iki kapak arasında olmaları ve yazılı sayfalar içermeleri

Farklı Özellikleri:

·         Kur'anı Kerim'in adı eşsiz ve kendisi benzersizdir.

·         Kur'an Allah Kelamıdır, bir yazarın eseri değildir.

·         Kur'an 'içindekiler', 'fihrist' , 'kaynaklar' ve 'dipnot' gibi şeyler içermemektedir.

·         Kur'an'ın metni asla değişmez ve her baskısı aynıdır.

·         Kuran'ın üslubu ve muhtevası ne edebi nede bilimsel bir esere benzemez.

·         Kuran ezberlenebilir.

·         Kur'an'ın tilaveti bıktırmaz ve usandırmaz.

·         Kuran ismiyle müsemmadır.

 

23.Insan hayatinin anlamini nasil kesf eder ? 

 

   1. Eylemi ortaya koyarak.

   2. Bir insani severek ( veya bir seyi )

   3. Musibetlere katlanmak ( hastalik... ) 

 

24.Kura’an ilimleri nelerdir ?

   Esbâbu’n-nüzûl

   Nâsih ve Mensûh

   Muhkem ve Mütesabih

   El-Hurûfu’l-mukatta’a

   Fevatihu’s-suver

   Aksâmul-Kur’an

   Hakikat ve Mecaz

   I’cazu’l-Kur’an

   Garibu’l-Kur’an

   Müskilü’l-Kur’an

   Mubhematu’l-Kur ‘an

   Mücmel ve Mübeyyen

   EL-Vücûh ve en-Nezâir

   Kisasu’l-Kur’an

   Tekraru’l-Kur’an

   Emsâlu’l-Kur’an

 

25.İnsan-obje ilişkilerindeki farklılıkların nedenler?

 

- insanların objeyi kavrayışlarında farklılık

- algılayıştaki anlayış derecesinde (alışta) farklılık

- bilgi seviyesi

- içinde yaşadığı zaman –mekan (kültür) şartları birbirinin aynı değildir


0 Yorum - Yorum Yaz
Ders Malzemeleri
Lütfen Kopyalamayınız!
2021-2022 Arşivi
2020-2021 Arşivi
2019-2020 Arşivi
2018-2019 Arşivi
2017-2018 Arşivi
2016-2017 Arşivi
2015-2016 Arşivi
2014-2015 Arşivi
2013-2014 Arşivi