Ertuğrul ŞİMŞEK
09070306
İlahiyat-4
1.Ayet kelimesini
tahlil ediniz.
Kur’ân’ı Kerim’de geçen ve Kur’ân terimlerinin en önemli kavramlarından biri olan ayet kelimesinin sözlük anlamları şunlardır:
mucize,
açık alamet, nişan, gözle görülebilen, somut
ibret, belirti, delil. Bir nesneye delalet edip yakın ifade eden şey,
hayrette bırakan görülmemiş iş. Hal, belirti.
- DELİL: Kur’ân’ı Kerim, Allah’ın varlığını ve birliğini ispat etmeyi gaye edinen delillerden çoğunlukla ‘âyet’ diye söz eder.
- MUCİZE: Peygamberlerin Allah tarafından gönderilmiş elçiler olduklarını ispat eden harikulade, tabiat kanunlarını aşan, ancak ilahi bir kuvvet sayesinde gerçekleşebilen olaylardır.
- KIYAMET ALAMETLERİ: ‘Onlar ancak şunu gözetiyorlar ki kendilerine melekler geliversin veya Rabbin geliversin veya Rabbinin bazı alametleri geliversin! Rabbinin bazı alametleri geldiği gün, evvelce iman etmemiş veya imanında bir hayır kazanmamış bir nefse o günkü imanı hiçbir fayda vermez.De ki: Gözetin,çünkü biz şüphesiz gözetiyoruz. EN’ÂM 6/158
- KUR’ÂN’IN TAMAMI VEYA BELLİ BÖLÜMLERİ: Kur’ân’ı Kerim’in herhangi bir suresindeki başı ve sonu bulunan, bir veya daha fazla cümleden oluşan Kur’ân birimine âyet denir. Kur’ân’ın tamamına da âyet denir.
2. İnsanın
eylemlerini belirleyen değerler nelerdir?
Her insanın farklı bir durumu ve değeri
farklı bir yönde anlamlandırma yeteneği vardır. Bu değerleri üç grupta
toparlayabiliriz. Bunlar;
· Yüksek
Değerler; insanın doğuştan sahip olduğu değerlerdir. Bu değerleri insan
keşfeder. Örneğin; sevgi, inanmak, doğruluk, çalışkanlık, dürüstlük… gibi
değerlerdir. Bu değerler açık ve net olmalıdır. İnsanlar bu değerler içinde
çekişmezler. Yüksek ahlaki değerlerin fert ve topluma hakim olması, bütün
varlıklara mutluluk getirir.
· Araç
değerler; bu değerlerde doğuştan verilen değerlerdir. İlgi ve menfaat
alanın değerleridir. Her türlü maddi-manevi servet değerleridir. Örneğin;
fayda, çıkar, kıskançlık, kuşku… gibi değerlerdir. İnsanın hayatı büyük ölçüde
bu değerlerin gerçekleştirilmesine bağlıdır. İnsanın araç değerleri, yüksek
değerler ile ayıramaması ferdin ve toplumun hayatı anlamlandırmasını olumsuz
yönde etkiler.
· Alışılan
Değerler; temelini toplum ve kültür hayatında bulan, zamanla otomatikleşen
ve doğal olarak algılanan eylemleri yöneten değerlerdir. Yüksek ve araç
değerlerin yönettiği eylemlerle ouşan maddi-manevi kültür kalıplarıdır.
Örneğin; alışkanlıkların, modanın, zevkin, kitle kültürünün değerleri… Çağdan
çağa, toplumdan topluma, kültür çevresinden kültür çevresine değişir.
Bu üç grup değer arasında
gerçekleştirilmeleri bakımından bir fark yoktur. İnsan, eylemlerinde
anlam/değer görürken bu değerlerin birini esas alarak hayatını anlamlandırır.
3. “İnsan Allah’ın yeryüzündeki halifesidir” sözünden kasıt nedir ?
İnsan, genel olarak varlığın bütün basamaklarını, özellikle hayatın basamaklarını kendisinde topladığı için bütün tabiat onda, en azından fıtratları bakımından, bir araya getirilmiş en yoğun varlık birliğini bulur. İnsanın bu fıtratı ve tabiattaki yeri, emanet ve hilafet görevini yerine getirme sınavında başarılı olması içindir. Bu sebeple insanın hayatını anlamlandırması, tabiattaki düzenin devam etmesi için de zorunludur. İnsanın böyle kabiliyetleri olmasaydı, ne ‘hilafet’ ne de ‘emanet’ sınavına gerek olurdu; ne emrolunmuşsa onu yapardı. Dolayısıyla insan, başıboş bırakılmış bir varlık değildir.
Bu görevin en somut örnekleri peygamberlerdir. Onlar hayatın anlamlı kılınmasına dair vahyi yaşantıları ile insan olma bilincini somutlaştırmışlar ve insan olma imkanlarının yollarını göstermişlerdir. Çünkü halife-insandan istenen, hayatı dolu dolu yaşaması ve hayat tarafından sorgulanışında başarılı olmasıdır; kaybetmesi değil. Kur’an, insana, bütün varlıkla ilişkisinin halife bilinci içerisinde oluşması gerektiğini hatırlatır. Onun için insan, hiçbir varlık hakkında sıradanlaştırıcı bir tutum için olmamalıdır; her varlığın bu evrende bir boşluğu doldurduğunu idrak etmelidir.
4. Kur’an-ı Kerim, vahiy, ayet ve sure kavramları ne anlama gelir?
· Kur’an-ı Kerim: H.z Muhammed’e vahiy yoluyla parça parça indirilmiş, Mushaflara yazılmış, tevatürle nakledilmiş, tilevetiyle ibadet edilen, mu’ciz, ilahi kelamdır.
· Vahiy: sözlük anlamı olarak, bir bilgiyi, bir işareti yazılı veya sözlü olarak muhataba en hızlı ve en kestirme yoldan ulaştırmak anlamını ifade eder. Vahiy dini bir terim olarak ise; Allah’ın dilediği şeyleri peygamberlerine muhtelif hallerden biriyle bildirmesi demektir.
· Ayet: sözlük anlamı olarak, mucize, nişan, delil, ibret, hal, belirti gibi anlamlara gelirken , terim anlamı olarak; Kur’an-ı Kerim’in herhangi bir suresindeki başı ve sonu bulunan, bir veya daha fazla cümleden oluşan Kur’an birimine ayet denir.
· Sure: sözlük anlamı olarak, yüksek yer, rütbe, mevki anlamlarına gelirken , terim anlamı; ayetlerden meydana gelen, başı ve sonu bulunan müstakil Kur’an bölümlerinin adıdır.
5. İnsanın hayatını anlamlandırmasında Kur’an-ı Kerim’in rolü nedir?
Allah-u Teala insanı hem yaratmış, hem fıtratını vermiş hem de ‘hayat’ nimetini bahşetmiştir. Ve bu fıtrat insan hangi ırktan , dilden , ülkeden olduğu farketmeksizin ‘aynı bilgisayar’ gibi doğmaktadır. ‘fıtrat’ ise bu bilgisayarın hem teknik donanımı hem de işletim sistemidir. İnsanın hayatını anlamlandırması, bu insan-bilgi-sayarına değişik türden programlar geliştirme çabalarını ifade eder. Ancak bu insan- bilgisayarın kullanıcısı tarafından tanınması, kullanımı, virüslerden korunması için bir rehbere (kitap) ihtiyaç vardır. Bu rehber, insan-bilgisayarın fıtratın dahil bulunduğu erişim sistemleri ile uyumlu olabilmesi için kullanıcısı(insana) yol gösterebilmeli, uyumlu programlar yaratmasına imkan vermelidir. İşte Allah, peygamberler aracılığı ile yarattığı insanla konuşmuş(vahy) ve insanlığın fıtrata uygun hayatı anlamlandırmalar gerçekleştirebilmesi için rehberler göndermiştir. Vahiy, Allah’ın bilgisidir ve hükümleri mutlak doğrudur.
6.Kur'an'ın anlaşılmasından kastedilen nedir?
Kısaca hayatı anlamlandırmasıdır.Çünkü Kur'an hayatımızda yer ettiği ve hayatımızı anlamlı kıldığı derecede anlaşılmış demektir.
7. Kişinin bir bütünlük
içerisinde hayatın anlamını keşfetmesi nasıl olur?
Cevap;
· Amel ortaya koyarak,
· Bir şeyi/ bir insanı severek,
· Musibetlere/ sıkıntılara
sabrederek
8..Anlamküre nedir?Bütün
insanların anlam dünyası var mıdır?
İnsanın
bütününü kapsayan ve kültürü de içine alan sanal âlemdir.Örmeğin benim anlam
dünyamda kardeşlik kavramı önemlidir.İnsan olmak bu sanal anlamkürede
yaşamakdemektir.Her insan anlamkürede yaşar ancak her insanın anlamküresi
yoktur.Anlam bilinci olan insanlar anlam dünyasının kapısından girerler.Anlam
bilincimiz anlam gücümüzle birleşince farkındalık yaşayacağız.Bu
farkındalıklarımızla anlamküremizdeki karanlıkları aydınlatabiliriz.
9.Kur’an’ın öngördüğü insan
modeli nasıl olur?
Bir
fıtrat üzere yaratılan insan, fıtratının gereği olarak hasyatına anlam vermek
zorundadır.İnsan sadece ama sadece Kur’an’ın insan modeliyle fıtratına
ulaşabilir.Tevhid ile buluşması insanı anlamlı kılar.Kur’an insanın hayatını
anlamlandıran şlahi kitaptır.Hidayet rehberidir.İnsanı bu şekilde yaratan Allah
insana elbette örnekler göndermiştir.Peygamberler Kur’an’ın örnek gösterdiği
insan modelleridir.İlk insan Adem peygamberdir.Yine peygamberimiz Hz. Aişe’nin
sözüyle”onun ahlakı Kur’an ahlakıydı.”Örneklerin sonuncusu ve son peygamberdir.
10.Kur’an’la
anlamlanmış hayat nasıl olmalıdır?
a.İç
Dünya:kişinin kendi
İçinde
hayatın anlamını
Keşfedip,gerçekleştirmesi.
11.Kur'an insandan ne bekler?
Kur'an kendisinin okunmasını, üzerinde tefekkür edilmesini, en doğru şekilde
anlaşılıp hayatın her anında kendisine yer verilmesini bekler.Çünkü Kur'an
hayat kitabıdır.
12-kur’an kendisini nasıl tanımlar?
İnsanlığa hayat veren, onları aydınlatan, her şeyi açıklayan, en
doğruya ve en iyiye ulaştıran, hakikatin kendisi ve rahmet kaynağı olan bir
kitaptır.
13. Kur’ân’ı
Kerim’i herhangi bir kitaptan ayıran özelliklerini yazınız.
- Bir yazarın eseri değil, Allah’ın kelamıdır.
- Adı eşsiz, benzersizdir.
- ‘içindekiler’, ‘fihrist’, ‘dipnot’ vb. şeyler yoktur.
- Metni asla değişmez, her baskıda aynı kalır.
- Üslubu ve muhtevası ne edebi ne de bilimsel bir esere benzemez.
- Kolay ezberlenebilir.
- Bıktırmaz ve usandırmaz.
- İsmiyle müsemmadır.
- İnsanlığa yüksek ahlaki değerleri gösteren vahiy mahsülü bir kitaptır.
- Evrensel ve mu’cizdir.
14. Kur’ân’ı Kerim’in klasik tarifini yapınız.
- Kur’ân’ı Kerim Hz. Muhammed’e
- vahiy yoluyla parça parça indirilmiş
- mushaflarda yazılmış
- tevatürle nakledilmiş
- tilavetiyle ibadet edilen
- muciz
- İlahi (tanrısal)
- kelamdır.
15. İnsan anlam arayışında başarılı olduğunda ve başarısız olduğunda
karşılaşacağı sonuçları yazınız.
İnsan anlam arayışında başarılı olduğunda;
- Fıtri yeteneklerini keşfetmiş olur.
- Bu sayede hayatın problemleriyle başa çıkabilecek bir yetenek kazanır.
- Hayatta aradığı dengeyi keşfeder.
- En önemlisi mutlu olur.
İnsanın anlam arayışı boşa çıkarsa;
- Fıtri yeteneklerini iptal eder.
- Hayat yük olur.
- Anlık haz arayışlarına yönelir.(sigara, alkol gibi.)
- Dengeyi tamamen yitirir.
- En önemlisi anlam arayışı yönelimini geri çeker, her şeyden ‘vazgeçer’. Bütün bunlar öldürücü bir durumla sonuçlanabilir.
16. Kevni ayet ve Kavli
ayetin tanımını yapıp , ortak yönlerinden bahsediniz.
Kendi
varlığından veya evrendeki bir varlıktan ibret alan , delil gösteren, mucize
sayan, harette kalan insan yani varlık ve oluştaki kevni ayeti” gören insan
Kuran’ı Kerim’i okuduğunda bu ayete delil olan, onu şerh eden “kavli ayet”in
karşılığını bulacaktır. Veya Kavli ayet olan Kuran’ı okuyan insan , onun
ayetlerinde evrendeki varlık ve oluşa delil olan kevni ayetleri bulacaktır.
Kavli ayet olarak Kuran’ı Kerim’in kevni ayetlere işaret ettiğinin bir delili
de Kuran’ın bütün dünya olaylarını tasvir ederken kullandığı hem tabii hem de
dini terimlerdir. Bu iki tür teri arasında bir çelişki olmadığı gibi birbirinin
yerine geçmesi de söz konusu değildir. Aksine birbirlerini tamamlama ve bir
içiçelik söz konusudur. Kevni ayetler, kavli ayetlere delildir. Kavli ayetler,
kevni ayetlere işaret eder. yani her iki türlü ayet fıtrata hitap ederek
Allah’ın varlığına ve birliğine , Allah’ın tanıtılmasına, insanı kuşatan
hayatı, tabiatı , evreni anlamlandırmaya delildir.
17.Vahyin geliş şekillerinden
bahsediniz.
a. Sadık rüya şeklinde vahiy
b. Cebrail’in asli hey’etiyle
görünüp ilahi emri duyurması
c. Meleğin görünmeden Allah’ın
sözünü Peygamber’in kalbine düşürmesi
d. Meleğin insan şeklinde
gelerek vahiy getirmesi
e. Hz. Peygamber’in kalbine
üfleme şeklinde gelmesi
f. Uyanık iken doğrudan doğruya
Allah’ın kelamının duyulmasıyla
g. Uykuda iken meleğin vahiy
getirmesi
18.
Tebliğ-tebyin kavramlarından bahsediniz.
Tebliğ-Tebyin : Hz. Muhammed kendisine bu şekillerde inen ayetleri
muhataplarına hem taşımış ve ulaştırmış (tebliğ) hem de
açıkça söylemiş ve bildirmiştir. (tebyin) Yani o, Kuran’ı okumuş ve okutmuş , ezberlemiş ve ezberletmiş, vahiy
katiplerine yazdırmıştır. (tebliğ) Bunun yanında hem düşünme hem de dil ile ifade etme araçlarını, yani
bütün bilişsel imkanlarını kullanarak Kuran’ı zihinsel olarak açıklamış ve
tanımlamıştır. (teybin)
19.Ayet kelimesi Kuran’da
hangi anlamlarda kullanılmıştır bunları ayetleri referans alarak yazınız.
A-Mucize Anlamında= Bakara 2/211
B-Açık Alamet, Nişan Anlamında= Bakara 2/248
C- Belirti, Delil Anlamında= Şuara 26/158
D Hâl, Belirti Anlamında = Rum 30/22, Mü’minûn
23/50
20.Mucize kavramını
açıklayarak referans ayetler veriniz
Peygamberlerin
Allah tarafından görevlendirilmiş elçiler olduklarını ispat eden harikulade,
tabiat kanunlarını aşan, ancak ilahi bir kuvvet sayesinde gerçekleşebilen
olaylardır.
Al-i
İmran 3/49
Maide
5/114
Yunus 10/5, 67.
En’am 6/95-99.
21.Ayeti kim anlar idrak edebilir?
-Fıtrata kulak veren, fıtri imkanlarını vahiyle
gerçekleştiren insan anlar.
22.Kur'anı Kerim'in başka kitaplarla olan
ortak ve farklı yönleri nelerdir?
Ortak Yönleri: iki kapak arasında olmaları ve
yazılı sayfalar içermeleri
Farklı Özellikleri:
· Kur'anı
Kerim'in adı eşsiz ve kendisi benzersizdir.
· Kur'an
Allah Kelamıdır, bir yazarın eseri değildir.
· Kur'an
'içindekiler', 'fihrist' , 'kaynaklar' ve 'dipnot' gibi şeyler içermemektedir.
· Kur'an'ın
metni asla değişmez ve her baskısı aynıdır.
· Kuran'ın
üslubu ve muhtevası ne edebi nede bilimsel bir esere benzemez.
· Kuran
ezberlenebilir.
· Kur'an'ın
tilaveti bıktırmaz ve usandırmaz.
· Kuran
ismiyle müsemmadır.
23.Insan hayatinin
anlamini nasil kesf eder ?
1. Eylemi
ortaya koyarak.
2. Bir
insani severek ( veya bir seyi )
3.
Musibetlere katlanmak ( hastalik... )
24.Kura’an ilimleri
nelerdir ?
Esbâbu’n-nüzûl
Nâsih ve Mensûh
Muhkem ve Mütesabih
El-Hurûfu’l-mukatta’a
Fevatihu’s-suver
Aksâmul-Kur’an
Hakikat ve Mecaz
I’cazu’l-Kur’an
Garibu’l-Kur’an
Müskilü’l-Kur’an
Mubhematu’l-Kur ‘an
Mücmel ve Mübeyyen
EL-Vücûh ve en-Nezâir
Kisasu’l-Kur’an
Tekraru’l-Kur’an
Emsâlu’l-Kur’an
25.İnsan-obje ilişkilerindeki farklılıkların
nedenler?
-
insanların objeyi kavrayışlarında farklılık
-
algılayıştaki anlayış derecesinde (alışta) farklılık
-
bilgi seviyesi
-
içinde yaşadığı zaman –mekan (kültür) şartları birbirinin aynı değildir