DİDEM MERİÇ ÖĞRENCİ NUMARASI: 14912607

DİN PSİKOLOJİSİ YÜKSEK LİSANS ÖĞRENCİSİYİM

İLAHİYAT TEFSİR DERSİ

Nüzul Sırasına Göre İlk 25 Ayet ile İlgili Değer ve Kazanımlar

Alak Suresi

1.   Alak suresinde Allah insandan kuranı okumasını istiyor. Bu okumanın yanında düşünmesini de istiyor.

2.   O Yüce Yaratıcı, kısaca mahlûkatın en şereflisi olan insanı bir uyuşmuş kandan yaratmıştır. Öyle cüz'iyattan olan bir sevi, insan gibi bir essiz zümrenin aslî maddesi kılmıştır. Bu, ne kadar büyük bir ilâhî kudret eseridir bu sure bize bunu göstermektedir.

3.   Namaz kılan kulu engelleyen kimsenin  halini, olan biten her şeyi Allah görüyor.

4.   Dini yalan sayanı da görür diyerek yüce yaratıcının özelliğinden bahsetmektedir. Bu durumda hiç birşeyin ondan gizli ve saklı olamayacağını anlarız.

5.    Grubunu çağırırsa Zebanilerden kurtulamaz. O gün geldiğinde kimsenin kimseye faydasının olamayacağını bizlere bildirir.

Kalem Suresi

1.  Haz ret i Peygamberin ahlâki güzelliklerini beyan etmek ve onun kimlere itaat ve iltifat buyurmayacağını bildirmiştir.

2.  Bir takım kâfirlerin kötü ahlâkını teşhir ve kendilerini ceza ile tehdît etmiştir.

3. Takva sahiplerinin, müslümanların, suçlular gibi olmayıp, Cennetlere, nîmetlere erişeceklerini müjdelemiştir.

4.  Hz. Peygambere sabıretmesini, kavminin arasından gazap edip ayrılmış olan Yunus Aleyhisselâm gibi olmamasını tavsiye etmiştir.

5.  Kur'an-ı Kerim'in yüce mahiyetini beyan etmek onu yalanlayan müşriklerin kötü hallerini gözler önüne sermiştir.

Müzemmil Suresi

1.  Peygamber Efendimize geceleri kalkıp namaz kılmasını ve Kur'an-ı Kerîm'i okumasını emretmektedir.

2.       Her hususta Cenab-ı Hak'ka tevekkül edilmesini ve sığınılmasını ve inkarcıların sözlerine karşı sabı re d il i p güzelce bir durum alınmasını tavsiye eden bu ayetler ve inkarcıları tehdit etmiştir.

3. Bu ayetler bazı mazeretlerden dolayı bir ilâhî lütuf olarak namazlarda ve Kur'an-ı Kerim'i okuma hususunda kolaylık gösterilmiş olduğunu beyan ve namaza, zekâta vesâir hayırlı işlere teşvik etmiştir.

4.Gündüz bizi bekleyen bir yığın görev vardır. Gecedeki ibadette Kur’an tilavetinde daha bir güzellik vardır. Fanilere gönül bağlamaktan kurtulmak ve Rabbe yönelmenin işaretini anlamaktayım

Müdessir Suresi

1.  Resûl-i Ekrem'in Cenab-ı Hak'ki zikrîle ve hak yolunda sabırîle mükellef olup kâfirleri uyarmakla emrolunduğunu beyan etmektedir.

2.  Kâfirlerin kötü hâllerini ve bâtıl iddialarını kınamak ve kendilerini cehennem ateşi ile korkutmaktadır.

3. Beden temizliği ile ruh temizliği arasındaki sıkı ilişki hatırlatılır.

4. Kafirler kendi kendilerini tökezletir ve yürüyüşüne devam edemezler.

5. Müminin imanında sebat göstermesinin imanını köklendireceği belirtilmektedir.

Fatiha Suresi

1.   Fatiha sûresi, yüce Allah'a hamd ve övgüyü içerir.

2.    O Ulu Yaratıcının mukaddes vasıflarını kapsar.

3.   O Kerem sahibi Mabu'da kulluk arzetmede en önemli duayı içine alan bir sûredir.

4.   Rabbu’l-alemin sıfatı rabbimizin kainatı kuşatan merhametini gösterir.

5.   Son ayette peygamberlerin yoluna eriştir denilerek istek bildirmektedir.

Tebbet Suresi

1.  Ebü Leheb'in hüsrana, helake uğradığını gösterdiği için bu ayete "Tebbet" adı verilmiştir.

2.  Peygambere karşı düşmanca vaziyetler alan bir şahıs ile eşinin dünyada zarar, âhirette azaba uğrayacakları bildirilmiştir.

3.  Ebu Leheb’in kafir olarak öleceğini seneler öncesinden haber vermiştir.

4.   Bedir savaşında Mekkelilerin yenilmesine o kadar üzüldü ki ibretlik bir şekilde öldü.

5.  Ve eşi de odun taşıyacaktır ahirette. Diken toplayıp Rasulullah’ın yoluna saçardı.

Tekvir suresi

1.  Kıyamette pek müthiş, çeşitli hadiselerin, felâketlerin vuku bulacağını ihtar etmek.

2.  Kur'an-ı Kerim'in pek yüksek mevki sahibi olan Cibrîl-i Emîn vasıtasiyle indirilmiş olduğuna yemîn etmektedir.

3.  Resûl-i Ekrem'in peygamberliğini ve Kur'an-ı Kerim'in kimler için bir hidâyet öğütü olduğunu teblîğ etmektedir.

4.  Kulların dilemelerinde müstâkil olmayıp Allah'ın irâdesine tabî olduklarını beyan etmektedir.

5. Ana teması insanların diriltilip dünyada işlediklerinin hesabını vereceklerini bildirmektir.

A’la suresi

1.   Bu surede Allah’ın kudreti yer almaktadır.

2.   Allah’ ın bu alemde ki yaptıkları ile onun kudretini ispatlamaktadır.

3.   Peygambere gelen vahiy ve bir de bazı güzel öğütler yer almaktadır.

4.   Kendisini kötülüklerden arındıran, namaz kılan kişilerin felaha ereceğini müjdelemektedir.

5.   Kimlerin kurtuluşa ereceği daha önce de İbrahim’in ve Musa’nın kitaplarında da bildirilmişti diyerek insanın hiçbir zaman başının boş bırakılmadığını anlıyabiliyoruz.

Leyl suresi

1.  Bu sûrede de kurtuluşa ve felâkete sebep olan şeyler bildirilmektedir

2.  Bu surede kelime-i tevhidin önemine binaen ‘o en güzel kelimeyi tasdik eden kimseyi muvaffak ederiz diye belirtilmiştir.

3.  Dini yalan sayanlar ateşe karşı uyarılmaktadır.

4.   Ahiret gibi dünya da Allah’a aittir.

5.  Sadece rabbini razı etmek isteyen elbet hoşnut olacaktır.

Fecr suresi

1.     Bu surede azgın olan kavimleri Allah’ın nasıl helak ettiğini anlatır.

2.     Bu surede miras hukukuna değinilmiştir.

3.     Cahiliyede kadınlar ve çocuklar mirastan mahrum bırakılırdı.

4.      Miras helal haram denilmeden yenilir, kim baskın çıkarsa o yerdi.

5.     Bu surede haksızlık yapanların nelerle karşılaşacağı vurgulanarak adil olmanın önemi vurgulanır.

Duha suresi

1.   Allah’ın kulundan hiçbir zaman vazgeçmediğini vurgulayarak başlar bu sure.

2.   Rabbin insana bahşettiği güzelliklerle ona verdiği kıymeti görürüz bu surede.

3.   Elbette rabbin seni hoşnut edecek ayetiyle rasulullaha vad edilen bu hoşnutluk hem dünya hem de ahiret yönündedir.

4.   Dünyada: hakkı yüceltmek ve hayrı yaymada başarı, ahirette ise şefaat makamıdır.

İnşirah suresi

1.  Resûl-i Ekrem'in gönül ferahlığına kavuşturduğunu bildirdiği için kendisine bu isim verilmiştir. Bu sûre-i celîle de Peygamber Efendimizin ne kadar ilâhî lütuflara erişmiş olduğunu bildirmiştir

2.  Rasullullaha tabi olan ve hakka hizmet vazifesine devam eden bütün Müslümanlara kuvvet kaynağıdır. 

3.  Güçlükle beraber bir kolaylık vardır. İşini bitirince başka bir işe giriş Allah’ın kuluna ne kadar yardımcı olduğunu gösterir.

4.  Allah kuluna her zorlukta bir kolaylık nasip etmiştir.

5.  Hep rabbine yönel ifadelerine yer verilmiştir.

Asr suresi

1.   Bu mübarek sûre, insanların pek korkunç vaziyetini bildiriyor. Ancak dindar olan, kulluk vazifelerini yerine getiren, birbirleri hakkında iyilik sever bulunan insanların öyle korkunç vaziyetlerden emîn bulunduklarını müjdelemektedir.

2.   İnsan dâima ömrünün bir parçasını elden çıkarmaktadır, hayatını boş yerlere sarf ederek asıl istikbâlini temin etmekten mahrumdur.

3.   O uyanık kalpli olan akıllı, dirayetli insanlar ki: (İmân ettiler) 

4.   Kurtuluşun hem insanın imanı hemde amelleri ile olabileceğini vurgulayan bir ayettir.

Adiyat suresi

1.   Sinelerde saklı olanın bile açığa çıkarılacağı mahşer günü hatırlatılır

2.   İnsan, tabiatı itibariyle  pek fazla cimrice bir hâlde yaşar, kimseye yardım etmek istemez.

3.    İnsanın kıyamete göre kendisini ayarlaması dersi verilir.

4.   Şüphe yok ki, Rabbleri o gün onlara -ait bütün işlerden- el-bette haberdardır diyen kuran hiç bir şeyin gizli kalmayacağını insana bildirir.

Kevser suresi

1.Cennette efendimize verilen bir havuz olup onun ümmeti oradan su içecektir.

2.  Kevserden maksat, Kur'an-ı Kerim ki: O, dünyevî ve uhrevî hayırları toplayan, en lezzetli bir feyiz kaynağı, bir manevî hayat suyu mahiyetinde bulunmaktadır.

3.     Kevserden maksat, Resûl-i Ekrem'in sahip olduğu peygamberlik şerefidir ve umumi mânâda peygamberliktir ki, bu iki âlemin hayrını toplamaktadır, bütün insanlık için bir saadet vesilesidir.

4.  Kevserden maksat. Peygamber Efendimizin sahip olduğu, pek çok faziletlerdir ki: Bunlar ile bütün yaratıklar üzerine üstün bulunmuştur.

5.    Kafirler peygamberimizin manevi neslinin kesileceğini söylemişlerdir fakat milyonlarca mescidi dolduran Müslüman cemaat, bu surenin ifade ettiği ilahi bereketin örneğidir.

Tekasur suresi

1.      Bu mübarek sûre: İnsanların çoklukları ile böbürlendiklerini, fânî şeylere güvendiklerini kınıyor.

2. Geçici dünya zevklerine bağlanmak doğru değildir. Çünkü hesaba çekileceğimiz gün vardır.

3.  Zübeyr peygambere: bize hangi nimetler sorulacak dediğinde o haberiniz olsun ki ilerde nail olacağınız birçok nimet olacaktır buyurdu.

4. İnsanın sahip olduğu bütün nimetlerden hesaba çekileceğini bu sure bize gösterir.

5. Muhakkak, takdir edilmiş durumdur ki, ey hayatlarını bir câhilce gurur ile zayi eden kimseler!.. (O cehennemi mutlaka göreceksinizdir.)

Maun suresi

1.     zekatı ve diğer yardımları esirger vermezler buyrulmuştur

2.     Namazdan gafil olmak: ona önem vermemek, vaktinin geçip geçmediğine önem vermemek  5-7 ayetlerde ‘ki onlar namazın değerini bilmezler namaza gereken  ihtimamı göstermezler.

3.     Bu surede insanın sadece bedenen değil ruhende namaza iştirak etmesinin önemini vurgular.

4.     İnsanlara gösteriş için namaz kılanlar için azap olduğunu gösterir.

5.     Bir insan, samimi bir surette müslüman olmalıdır

Kafirun suresi

1.   Bu surede müşrik yerine kafir sıfatı kullanılarak inanmayanların tamamı kastedilmiştir.

2.    Bu sure şirkten kurtuluşun anahtarı mahiyetindedir.

Fil suresi

1.   Kabeyi yıkmaya gelen ashab-ı filin hüsranını belirtir Allah kabesini fillerden küçük kuşlarla korumuştur.

2.    Üzerlerine ebabil kuşlarını salıverdi Kabenin koruyucusu Allahtır.

3.   Bu kesin mucizelerdendir.

4.   Tabiatle izah edilemez.

Felak-Nas  suresi

1.   Muhtevaları benzer ikiz surelerdir denilebilir.

2.   Şeytandan ve şeytan kılıklı insanların şerrinden Allah’a sığınırım temalı surelerdir.

3.   Bütün kötülükler için Allah’a sığınmanın önemi vurgulanmıştır.

İhlas suresi

1.   Samet: her şey kendisine muhtaç olduğu halde kendisi hiçbir şeye muhtaç olmayan demektir.

2.   Kur’an’ın üçte birine denk suredir.

3.    Allah’ın birliği özlü bir şekilde ifade edilmiştir.

Necm suresi

1.   Şirkin saçmalığına ve hakikatin galip geleceğine işaret eden suredir.

2.   O, kendisine vahyedilenden başka bir şey değildir buyrulmakta ve o ifadesi Kur’an’ı karşılar.

3.    Ahirete inanmayanlar melaikelere Allah’ın kızları adını takmışlar oysa sadece ve sadece zanna tabi oluyorlar. Zan hakikat karşısında ne ifade eder ki? … 

4.    Kulların Allah için secdede ve ibâdetlerde bulunmalarını emr etmek, Sebebi nüzulüne gelince, bu da, "Tür" sûresinin âhırında bildirildiği üzere müşriklerin peygamber hakkındaki bâtıl iddialarını kat'î surette red etmekten ve halkı aydınlatma lütfunda bulunmaktan ibarettir.

5.   Allah'ın ilminin gökleri ve yerleri kuşatmış olduğunu beyân, Allah'ın birliğini, Hz. Muhammed'in peygamberliğini ve kıyamet âlemini inkâr edenlerin cehaletlerini teşhir etmek.

Abese suresi

1.   Tebliğin usulleri vurgulanır. İrşadlar ihtiva eder.

2.   İştiyakla gelene değer verilip anlatılmalıdır.  ‘hele insan yiyeceğinin kaynaklarına bir baksın.

3.   Biz yağmuru gökten şırıl şırıl döktük. Yerden nebat bitsin diye toprağı iyice sürdük’ buyrularak nimetler insanın faydasına sunulduğu ifade edilmiştir.

4.    Kur'an-ı Kerim'in akıl ve düşünce sahipleri hakkında bir ilâhî öğüt olduğunu beyan etmektedir bu sure.

5.    Cenab-ı Hak'kın birliğine, kudret ve azametine ait delilleri sunmaktadır.

Kadir suresi

1. Biz Onu (Kur'ân'i) kadir gecesinde indirdik.

2. Kadir gecesinin ne olduğunu sana ne bildirdi?

3. Kadir gecesi bin aydan daha hayırlıdır.

4.  Rablerinin izniyle o gecede melekler ve Ruh (cebrail) her türlü iş için artlarda iner.

5. Tan yeri ağarıncaya kadar bu gece selamettir.

Şems suresi

1.   Bu   kıssanın   bildirilmesi:  Son   Peygamber  hakkında  bir teselli   mahiyetindedir.  

2.  O  Yüce   Peygamber'e   muhalefet,   edenlerin   de   öyle   müthiş   azaplara uğrayabileceklerini     ihtar buyurmaktadır.

3.   Nitekim muhalefete cür'et edenlerden bir kısmı Bedr gazvesinde helak oldular, diğer bir kısmı da başka başka şekillerde cezalarına kavuşmuşlardır.

4.   Hattâ Arap yarımadasında Resûl-i Ekrem'i yalanlayan bir kimse kalmamıştır.

5.  Allah-ü Teâlâ Hazretleri, İslâmiyet'i kıyamete kadar da koruyacaktır.