DİDEM MERİÇ ÖĞRENCİ NUMARASI: 14912607
DİN PSİKOLOJİSİ YÜKSEK LİSANS ÖĞRENCİSİYİM
İLAHİYAT TEFSİR DERSİ
Kuran Ve Hadis İlimleri Kitabı 1-
6. Ünite Soru ve Cevapları
1. Ünite
1. Soru: Tefsir kelimesinin arapça
kökü nedir?
Cevap: Arapça da bir şeyin örtüsünü açmak anlamına gelen “fsr” kökünden gelir
2. Soru: Tefsirde; Ayetlerin geldiği zamanın şartlarını bilmemiz
gerekir. Bunun için hangi bilgi kaynaklarından yararlanmalıyız?
Cevap:
1.—Peygamberimizden,
2.—Sahabeden
3.—Tabiundan Gelen bilgilere ihtiyaç duyarız.
3. Soru: Tevil nedir?
Cevap: Ayetler birkaç anlam birden taşıyabilir ve hangi
anlamın ayette kullanıldığı bilinemeyebilir. Bu durumda müfessir elindeki
delilleri değerlendirir ve bunlar arasında seçimler yaparak bir yoruma gitmek
durumunda kalabilir. Ancak bu yorumlar onu bir kesinliğe götürmez. İşte buna
TE’VİL denir.
4.Soru:
Kaç çeşit tercüme vardır? Bunları açıklayınız?
Cevap: Lâfzî Terceme: Asıl metindeki bütün kelimelere tercüme edilen dilde karşılık vermeye
çalışır. Muciz bir kelam olan Kur’an-ın bu tür tercümesi nerdeyse, imkânsızdır.
Tefsiri Terceme: Asıl metnin ifade ettiği mana esas alındığından bazı kelimeler
atlanabilir ve mütercim tercüme ettiği dile kendi ifade tarzı ile aktarabilir.
5. Soru: Kuran ilminin yöntemi nedir?
Cevap: Kur’anı Kerim cümlelerini dil açısından çözümler. Bu
konuda müfessir Arapçanın dil kurallarını ve Kur’andaki edebi sanatları
bilmelidir.
2. Ünite
1. Soru:
ulumu’l-kur’an
nedir?
Cevap: Kur’an
ilimleri Arapça’da “ulumu’l-kur’an” olarak ifade edilmektedir.
Ulumu’l-kur’an “inişi, tertibi, toplanması, yazılması, okunması, tefsiri,
icâzı, nâsihi, mensuhu ve hakkındaki şüphelerin giderilmesi açısından Kur’an’la
ilgili olan ilimlerdir.
2. Soru: Tefsirin
kullandığı ilimler nedir?
Cevap: Dil Bilimleri, Sarf-İştikak, Nahiv, Belagat.
3. Soru: Nakli bilimler nedir?
Cevap: Hadis ilmi, Siyer ilmi, Tarih ilmi
4. Soru: Semantik nedir?
Cevap: Dilin doğrudan anlam boyutunu ele alır. Dilin en
küçük öğesi olan kök anlamından başlayarak dilde diğer kelimelerle oluşturduğu
anlam ilişkisini ve zaman içerisinde geçirdiği değişimi inceler.Kısaca
Semantik; anlamı ortaya
koyma çabasıdır.
5. Soru: Semiyotik nedir?
Cevap: iletişim amacıyla kullanılan her türlü işaret
sistemini ele alan bilime denir. İnsanın etrafında anlam ifade eden her şeyin
görünenin ötesinde bir anlamı olduğunu kabul ederek, bu anlamı çözmeye ve
anlamaya çalışır.
3. Ünite
1. Soru: Kuranda yedi harften kestedilen nedir?
Cevap: Kabul edilen görüşlerden birisi yedi harfin yedi
arap lehçesi yani arap kabilelerinden yedisinin dili olmasıdır
2. Soru: Kıraatlere
güvenilmesinin İlmi Kıstasları Nelerdir?
Cevap: a-Kıraatin sahih
senetle Rasulllaha nisbet edilmesi b-Takdiren
de olsa Hz.Osmanın İmam mushafına uyması. c-Muteber vecihlerden bir
vecihle arap dilinin kaidelerine uygun olması.
3. Soru: Günümüzde
tatbik edilen kıraatler nelerdir?
Cevap:
1-Asım kıraati Hafs riayeti; Müslümanların büyük
çoğunluğunun kıraatidir. Türkiye, Arabistan, mısır, Suriye, ırak, Pakistan,
Afganistan gibi ülkelerde okunmaktadır.
2-Nafi kıraati kalun rivayet; Libya ile mısır
ve tunusun bir bölümünde okunmaktadır
3-Nafi kıraati Verş rivayeti; Mısır hariç
kuzey afrikanın bazı bölgelerinde yaygındır. Cezayir, sudan, Moritanya, ve
tunusun büyük bölümünde okunmaktadır.
4-Ebu Amr kıraati; Sudanlıların bir bölümünde
okunmaktadır.
4. Soru: Kuran üslubunun en önemli özellikleri nelerdir?
Cevap: a-Mevcut edebi türlerden farklı olması b-Kuranın
ses nizamından ve lügavi güzelliklerinden kaynaklanan eşsiz bir ahenge sahip
olması.c-Ayetlerde mana ve lafız dengesinin bulunması.d-Edebi
türlerin hepsinde mükemmel oluşu.e-Aynı anda farklı seviyelere hitap
etmesi.f-Muhtevasındaki farklı konuları hiçbir kitapta olmayan şekilde
iç içe işlemesi.g-Tekrar keyfiyetinin bulunması.ğ-Beyan ve ifade
tarzlarının çeşitliliği.h-İnsanın aklına ve duygularına dengeli bir
şekilde hitabetmesi.
5. Soru: mühkem ve müteşabih nedir?
Cevap:
Muhkem; manası kolaylıkla anlaşılabilen herhangi bir yoruma
ihtiyaç duyulmayan ve tek anlamı olan ayetlerdir.
Müteşabih; Birçok manaya ihtimali olup, bu manalardan birini belirlemek için
harici bir delile ihtiyaç duyulan ayetler anlamına gelmektedir.
4. Ünite
1. Soru: Kasas nedir?
Cevap: Kuranda önemli bir yekun teşkil eden tarihi
olaylara denir. Kasas kıssaların, dini, edebi ve tarihi karakterini yansıtan en
uygun bir isim olduğunu görmekteyiz
2. Soru: Kıssa
kelimesinin kökünde var olan anlamlar nelerdir?
Cevap: 1-İz sürmek, birini takip edip arkasından
gitmek 2-Bir kimseye bir haber veya sözü bildirmek, açıklamak,
anlatmak 3-Birşeyi makasla kesmek, kırkmak 4-Aynı kökün
aslında isim olup mastar anlamında kullanılan kasas ve kass kelimelerine
baktığımızda, gögüs, göğsün başı, ortası vs anlamlarına gelmektedir
3. Soru: Sebebi
nüzul nedir?
Cevap: Sahabe,tabiun ve tebei tabiinden olan müfessirler
Kuranı esbabı nüzul ile tefsir etmişlerdir.Hatta başlangıçta tefsir ilmi sebebi
nüzulü bilmekten ibarettir.denilmiştir.
4. Soru: Mekki-
Medeni nedir?
Cevap: Mekki sureler ve ayetler genellikle
kısadır. Ana konu akide, inaç, tevhid ve ahlak merkezlidir. Ayet ve sureler
kısa, ifadeler vecizdir, Ayetlerdeki üslub canlı,hareketli,vurgulu,şiirsel ve
vicdanları etkileyici, duyguları,düşünce ve tefekkürü harekete geçiren
özelliklere sahiptir.
Medeni sureler ise ayet ve sureler uzundur.Medeni ayetlere hukiki
hükümleri vazaden fert,aile,millet,ve milletlerarası düzeni sağlayıcı
prensibleri tafsilatlı bir şekilde anlatan sakin bir nesir üslubu hakimdir.İman
ve tevhid mekki olsun medeni olsun bütün Kuranın ana konusudur.Hicretten önce
nazil olanların mekki hicretten sonra nazil olanların da medeni olarak kabulü
meşhur olan görüştür Hicretten sonra mekkede bile inse yinede medenidir.Mekke
ve civarın da inenler mekki,Medine ve civarında inenler de medenidir.
5. Soru: Beda
nedir?
Cevap: Beda;gizlilikten
sonra açıklık,önceden var olmayan bir görüşün ortaya çıkmasıdır.Ancak ilmiyle
her şeyi kuşatan Yüce Allah için hiçbir şey gizli olmayacağı için Beda Allah
için muhaldir.
5. Ünite
1. Soru: Sahabi tefsirinden örnekler veriniz?
Cevap:
1-Şura 23. “kurba” kelimesini İbn Abbas “sizinle aramızdaki
yakınlığa riayet edin” olarak açıklamıştır.
2-Enfal 22 ayeti İbn Abbasın tefsiri
2. Soru: Hz
Peygamberin tefsirinden örnekler veriniz?
Cevap:
1-Bakara 238. “saltul vusta “ kelimesinin ilkindi namazı
olarak açıklamıştır.
2-Bakara 196 hac esnasında fidye meselesinde fidye miktarı fidye miktarı
ifade edilmemiştir. Hz. Peygamber tarafından bu miktar üç gün oruç veya altı
fakiri doyurmak şeklinde belirtmiştir.
3-bakara 143 “vasa” kelimesinin “adl “ olarak açıklamıştır.
4-Ali İmran 97 “sebil” kelimesini “azık ve dişi binek devesi” olarak
açıklamıştır.
5-İsra 79 “makam” kelimesini “şefaat” olarak açıklamıştır.
3. Soru:Tabiun
dönemi tefsirlerine örnekler veriniz?
Cevap
1-Tabiun döneminde kelime ve kavramların açıklamaları daha
ayrıntılı bir görünüm arzeder.
2-Müşkil ve mübhem kelimelerin izahı yanında geniş fıkhi izahlar
yapılmıştır ve ayetlerden çeşitli hükümler çıkarılmıştır.
3-Ahirete dair gayb alemine ilişkin açıklamalar da bu dönemin
özelliklerinden biridir.
4-Kelimelerin ve ifadelerin açıklanmasında şiirlerden delil getirilir,
garib kelimeler biraz daha geniş bir biçimde açıklanırdı.
5- İsraili rivayetlerin yoğun olarak Kuran tefsirine girişi tabiun
dönemine rastlar.
6-Sistematik olarak Kuranın bütününü tefsire konu eden anlayışa
bırakmıştı.
3. Soru: tefsir
tarihindeki iki temel tercihi açıklayınız?
Cevap:
1-Kuran tefsirini, Hz. Peygamber ve ilk iki neslin
açıklamalarından ibaret gören anlayış,
2-Bu malzemenin yanında kişisel bilgi ve tecrübeye dayalı akıl
yürütmeyi, kişisel anlama, değerlendirme, açıklama ve yorumlamayı esas alan
anlayıştır.
3-İçe doğuş, keşf, ilham ve sezgi gibi diğer insani kuvvetlerin anlama
ve yorumlamada etkin kılınmasını öngören anlayışa işaret etmektedir.
5. Soru: Rivayet
tefsiri nedir?
Cevap: Ayetlerin tefsirine ilişkin Hz.Peygamberden
sahabeden ve tabiundan nakledilen rivayetleri bünyesinde toplayan tefsirlerdir.
Akli tefsirde denir.
6. Ünite
1. Soru: Mükatil b. Süleyman hakkında bilgi veriniz?
Cevap: 0/699 tarihinde
Belh’te doğmuş, 150/767 senesinde de vefat etmiştir. Mukâtil, çeşitli
biyografik ve bibliyografik eserlerde, siyasî ve kelâmî fikirleri yönünden
tenkide uğramışsa da Tefsir İlmi sahasında, Kur’ân dilinin lügat, nahiv ve
belâğat inceliklerine vâkıf oluşu ve bunun yanında başarılı aklî terkip ve
tahlillerde bulunuşu sebebiyle muteber şahsiyetler tarafından takdir
edilmiştir.
2. Soru:El Ferra
hakında bilgi veriniz?
Cevap: 144/761-62’de
Kûfe’de doğdu. Çocukluğu ve ilk tahsil yılları Kufe’de geçti. 207/823 yılında
hacc ziyareti dönüşünde vefat etmiştir. Meâni’l-Kur’ânadıyla meşhur
olmuş eserin asıl adı Tefsîru Muşkili İ’râbi’l-Kur’ân ve Meânîhi’dir.
Ferrâ tefsirini mevcut Kur’an tertibi üzerine yazmıştır. Fakat her âyet
üzerinde durmamış, kendisine göre ihtiyaç duyulabilecek ayetler üzerinde
durmuştur.
3. Soru: İbni
Kuteybe hakkında bilgi veriniz?
Cevap: 213/828 yılında
Kufe’de doğmuştur. 276/889’da 63 yaşında Bağdat’ta vefat etmiştir. İbn Kuteybe
döneminin en seçkin âlimlerinden ders alarak yetişmiştir. İlk derslerini
babasından aldıktan sonra Bağdat’ta Câhız’ın öğrencisi olmuştur.
4. Soru: El
Taberi hakkında bilgi veriniz?
Cevap: Taberistan'ın Mul
şehrinde 224/838 yılı sonlarında dünyaya geldi. Eserin tam adı,Câmiu'l-Beyân
an Te’vîli Âyi’l-Kur’ân’dır. Rivâyet tefsirlerinin ilklerinden ve en
önemlilerinden birisidir. Ayetleri tefsire başlarken de aynı isimlendirmeyi
sürdürür ve "el-kavlu fî te'vili kavlihî Teâlâ" diyerek ayeti
zikrettikten sonra o ayetin tefsirine girişir.
5. Soru:İbn Ebi
Hatim hakkında bilgi veriniz?
Cevap: 240/854 yılında
Rey’de doğmuş ve yine aynı yerde 85 yaşında iken 327/939’da vefat etmiştir.
Tefsîrin tam adı, Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm Müsneden ‘anRasûlillâhi
(s.a.v) ve’s-Sahâbeti ve’t-Tâbiîn’dir. Tefsîrin yaklaşık yarısı kayıptır.