Münür AKKUŞ
Yüksek Lisans 2015/2016 BAHAR DÖNEMİ
Konu: ESBAB-I NÜZUL-II ve TEFSİR RİVAYETLERİNE GÖRE KURANIN NÜZUL ORTAMI -II DERSİNDEN SAĞLADIĞIMIZ KAZANIMLAR
Hocamız Prof.Dr.A.Nedim Serinsu’nun Hadis Eserlerinde Tefsir Rivayetleri ve Esbab-ı Nüzul dersinde, İmam Buhari’nin ( ö:256/870) el-Cami’u’s-Sahih ( Sahih-i Buhari) eserinin Tefsir Babından bazı bölümler, S. Buharinin şerhi mahiyetinde olan birkaç kaynakla birlikte (Tecridi Sarih, Fethul Bari, Kirmani) açıklamalı olarak okunmuştur.
Tefsir Rivayetlerine Göre Kuranın Nüzul Ortamı dersinde ise, İbn Hişam’ın (ö:218/833) Siret-i Nebi eserinden bazı bölümler açıklamalı olarak okunmuştur.
Bu okumalarda; ayetlerin sebeb-i nüzulü konusunda hadis rivayetlerinin nasıl kullanıldığı, anlamlandırma yöntemleri ve ilişkilendirilme biçimleri anlaşılmaya çalışılmıştır.
Sahih’de yöntem olarak bu ilişkilendirme çabasına Buhari’nin ilkeleri anlamında Buhari’nin Fıkhı (Şurut-u Buhari) denilmektedir. Hocamız ile yaptığımız okumalar esnasında ve bu yöntemleri incelenirken; nüzul ortamı ile ilgili hocamızın ilmi bilgiler ile birlikte Hicaz Bölgesi, Medine, Orta Asya ’ya ait tecrübi bilgileriyle hayata dair anılarını bizimle paylaşması, ilim taliplilerine tarifi mümkün olmayan kıymetli açılımlar kattığı ifade edilebilir.
Bahar döneminde verilmiş olan ödevler, aslında bir biri ile bağlantılı tek bir ödevmiş gibi değerlendirilebilir. Çünkü bu ödevler, bir birlerini tamamlamakta ve kişinin tedrici bir şekilde ilerlemesini sağlamaktadır. Ödevleri yaparken, kendi ilgi ve kabiliyetlerimizi keşfedebilir, ileriki aşamalarda yapacağımız çalışmalara zemin hazırlayabiliriz. Bu anlamda ödevlerin, farklı bir zihni meşgale ve gayret ürünü olması çabası hedeflendiği görülmektedir.
Derslerde, bütüncül, farklı açılardan ve üst bir bakış açısı ile olaylara bakmayı ve görmeyi öğrenmenin önemi sürekli olarak hocamız tarafından vurgulanmaktadır. Böylece İslami bilgi ve birikimin bir bütün içinde işlediğinin farkına varılması ve arka planda saklı bağlantıların ortaya çıkarılarak incelemesi, uzmanlaşmalar sonucu ayrıntıda boğulan zihnin yeniden toparlanmasını sağlanması hedeflenmektedir. Bu bağlamda, tefsir, hadis ve fıkhın aynı bakış açısı ile irdelenmesi, bütünlüğün sadece teoride değil, aynı zamanda pratikte de İslam tarihi boyunca var olduğunu ortaya koymaktadır. Bunun doğruluğunun tarihsel olarak test edilip doğrulanması, bütün branşların bir birine olan ihtiyacını ve birlikte çalışmanın önemini de ortaya çıkarmaktadır.
İslam tarihinin başlangıcından günümüze kadar, bütüncül bir tarzda incelenmesi, aslında her hangi bir bilim dalında, o bilime giriş yapılmadan önce, bilimin kendi tarihinin ve geçirmiş olduğu tarihsel gelişim ve aşamaların incelenmesinin önemine işaret etmektedir. İslam tarihi bu anlamda, başlangıç aşamasında, tarihin belli bir diliminde, Arap toplumuna hitap ederek başlamıştır. Bu canlı tarihin anlaşılması, aslında, nüzul dönemindeki orijinal tarihin ortaya çıkarılması, öncelikle nüzul sebeplerinin incelenmesine bağlıdır. Sebeb-i nüzul, olayların doğru bir şekilde ortay konmasını sağladığı gibi, bu tarihin arkasında yatan temel ve genel yapının anlaşılmasını da vesile olmaktadır. İslam tarihinin daha sonraki gelişim süreçleri, bu orijinal tarihin bir yorumu niteliğini taşımış ve İslam’ın her dönemde yaşanabilir olduğunu insanlığa göstermiştir.
Düşünce ve fikirlerin belirli bir adap dahilinde ifade edilmesi konusu günümüz İslam dünyasının ıstırap çektiği konuların başında gelmektedir. Bunun önemine derslerde sürekli olarak değinilmiş, bununla ilgili konuların araştırılması ve en azından gündemde tutulması, Müslümanların medenileşme süreçlerine bir katkı yapacağı da açıktır. Çünkü bilimlerin, özellikle de İslami bilimlerin temel amaçlarından birisi de insanların eğitimi, ruhi ve manevi gelişimlerini sağlamasıdır. Bu bağlamda, hocamızın derslerde verdiği bakış açısı ve kavramlar meselenin tartışılmasına bir giriş niteliğinde olabilecektir. Bu bağlamda TDV İslam ansiklopedisinden Hilaf maddesi okunarak derste tartışılmıştır. İhtilafların rahmete dönüşmesi için hilaf ve müşacereden kaçınılması, saygı temelli çok sesli ve olasılıklı düşüncelere (saçaklı teori) saygı duyulması gerekliği vurgulanmıştır.
Tarihin incelemesi, ebetteki bilimsel kaynak ve makalelerin incelenmesi ve tetkik edilmesi ile mümkün olacaktır. Bu anlamda, kitap ve makale taranması araştırma yöntemleri açısından önemli olmaktadır. Ayrıca, bilgilerin internet üzerinde paylaşılması, hem bir bilgi birikimi sağladığı gibi, hem de bilgiye ulaşımı kolaylaştırmaktadır. Eskiden, şifahi olarak başlayıp, daha sonraki tedvin döneminde yazılı hale geçerek aktarılan İslami bilgi birikiminin, günümüzde bilgisayarlar aracılığı ile internet üzerinden sağlanması, dijital yönteme geçişin habercisi olmaktadır. Bu gayretler, bilginin saklanması ve aktarılması çalışmalarına büyük katkılar sağlayacaktır.
Ayrıca bilgilerin internet vasıtasıyla saklanması, derslerle olan irtibat ve iletişimin daha sonraki yıllarda da devam etmesini sağlayacaktır. Bu şekilde, tarihsel süreç içerisinde, daha sonra gelen ders gruplarının gelişmesi ve önceki dönemleri ile karşılaştırılabilmesi olanağını da sağlanmış olacaktır. Bu çalışmalara örneklik teşkil edecek olan Buhari, Müslim, İbn İshak ve İbn Hişam ile ilgili internet erişim adreslerinin (URL) bulunması ve siteye eklenmesi önemlidir. Bu tarz bir yöntem, muhtemelen tarihin kendisinin yorumlanmasında da kayda değer katkılar sağlayacaktır.
Sonuç olarak;
İnsanın hayatını ve yaratılışını anlama ve anlamlandırma çabasında, ilim taliplilerinin Kuran ile kesişim noktaları oluşturmak için sadece kitabi bilgi değil, Peygamber efendimiz ve Ashabı Güzin ile ortak paydalarını artırma gayretinde olmaları da beklenir. Bu yöntem ile ilim konusunda gerekli özen gösterilerek ve bilginin bütünlüğünün farkına varılarak, bilgiden faydalanmanın adabı kavranabilecek böylece ihtilaflardan rahmet doğacaktır. Kanaatimizce bunların sağlaması sonucunda Kuran ile sağlıklı iletişim kurmayı başarmak ve Yaratandan ihtiyacımız olan ilhamı alarak vahyin kalbimize ulaşmasını sağlamak yolunda emin adımlarala ilerlememiz mümkün olabilecektir.
Emeği geçen hocalarımızı hayır duayla yâd ediyoruz..
Münür AKKUŞ
Yüksek Lisans 2015/2016 BAHAR DÖNEMİ
Konu: ESBAB-I NÜZUL-II ve TEFSİR RİVAYETLERİNE GÖRE KURANIN NÜZUL ORTAMI -II DERSİNDEN SAĞLADIĞIMIZ KAZANIMLAR
Hocamız Prof.Dr.A.Nedim Serinsu’nun Hadis Eserlerinde Tefsir Rivayetleri ve Esbab-ı Nüzul dersinde, İmam Buhari’nin ( ö:256/870) el-Cami’u’s-Sahih ( Sahih-i Buhari) eserinin Tefsir Babından bazı bölümler, S. Buharinin şerhi mahiyetinde olan birkaç kaynakla birlikte (Tecridi Sarih, Fethul Bari, Kirmani) açıklamalı olarak okunmuştur. Tefsir Rivayetlerine Göre Kuranın Nüzul Ortamı dersinde ise, İbn Hişam’ın (ö:218/833) Siret-i Nebi eserinden bazı bölümler açıklamalı olarak okunmuştur. Bu okumalarda; ayetlerin sebeb-i nüzulü konusunda hadis rivayetlerinin nasıl kullanıldığı, anlamlandırma yöntemleri ve ilişkilendirilme biçimleri anlaşılmaya çalışılmıştır.
Sahih Buhari’de yöntem olarak bu ilişkilendirme çabasına Buhari’nin ilkeleri anlamında Buhari’nin Fıkhı (Şurut-u Buhari) denilmektedir. Hocamız ile yaptığımız okumalar esnasında ve bu yöntemleri incelenirken; nüzul ortamı ile ilgili hocamızın ilmi bilgiler ile birlikte Hicaz Bölgesi, Medine, Orta Asya ’ya ait tecrübi bilgileriyle hayata dair anılarını bizimle paylaşması, ilim taliplilerine tarifi mümkün olmayan kıymetli açılımlar kattığı ifade edilebilir.
Bahar döneminde verilmiş olan ödevler, aslında bir biri ile bağlantılı tek bir ödevmiş gibi değerlendirilebilir. Çünkü bu ödevler, bir birlerini tamamlamakta ve kişinin tedrici bir şekilde ilerlemesini sağlamaktadır. Ödevleri yaparken, kendi ilgi ve kabiliyetlerimizi keşfedebilir, ileriki aşamalarda yapacağımız çalışmalara zemin hazırlayabiliriz. Bu anlamda ödevlerin, farklı bir zihni meşgale ve gayret ürünü olması çabası hedeflendiği görülmektedir.
Derslerde, bütüncül, farklı açılardan ve üst bir bakış açısı ile olaylara bakmayı ve görmeyi öğrenmenin önemi sürekli olarak hocamız tarafından vurgulanmaktadır. Böylece İslami bilgi ve birikimin bir bütün içinde işlediğinin farkına varılması ve arka planda saklı bağlantıların ortaya çıkarılarak incelemesi, uzmanlaşmalar sonucu ayrıntıda boğulan zihnin yeniden toparlanmasını sağlanması hedeflenmektedir. Bu bağlamda, tefsir, hadis ve fıkhın aynı bakış açısı ile irdelenmesi, bütünlüğün sadece teoride değil, aynı zamanda pratikte de İslam tarihi boyunca var olduğunu ortaya koymaktadır. Bunun doğruluğunun tarihsel olarak test edilip doğrulanması, bütün branşların bir birine olan ihtiyacını ve birlikte çalışmanın önemini de ortaya çıkarmaktadır.
İslam tarihinin başlangıcından günümüze kadar, bütüncül bir tarzda incelenmesi, aslında her hangi bir bilim dalında, o bilime giriş yapılmadan önce, bilimin kendi tarihinin ve geçirmiş olduğu tarihsel gelişim ve aşamaların incelenmesinin önemine işaret etmektedir. İslam tarihi bu anlamda, başlangıç aşamasında, tarihin belli bir diliminde, Arap toplumuna hitap ederek başlamıştır. Bu canlı tarihin anlaşılması, aslında, nüzul dönemindeki orijinal tarihin ortaya çıkarılması, öncelikle nüzul sebeplerinin incelenmesine bağlıdır. Sebeb-i nüzul, olayların doğru bir şekilde ortay konmasını sağladığı gibi, bu tarihin arkasında yatan temel ve genel yapının anlaşılmasını da vesile olmaktadır. İslam tarihinin daha sonraki gelişim süreçleri, bu orijinal tarihin bir yorumu niteliğini taşımış ve İslam’ın her dönemde yaşanabilir olduğunu insanlığa göstermiştir.
Düşünce ve fikirlerin belirli bir adap dahilinde ifade edilmesi konusu günümüz İslam dünyasının ıstırap çektiği konuların başında gelmektedir. Bunun önemine derslerde sürekli olarak değinilmiş, bununla ilgili konuların araştırılması ve en azından gündemde tutulması, Müslümanların medenileşme süreçlerine bir katkı yapacağı da açıktır. Çünkü bilimlerin, özellikle de İslami bilimlerin temel amaçlarından birisi de insanların eğitimi, ruhi ve manevi gelişimlerini sağlamasıdır. Bu bağlamda, hocamızın derslerde verdiği bakış açısı ve kavramlar meselenin tartışılmasına bir giriş niteliğinde olabilecektir. Bu bağlamda TDV İslam ansiklopedisinden Hilaf maddesi okunarak derste tartışılmıştır. İhtilafların rahmete dönüşmesi için hilaf ve müşacereden kaçınılması, saygı temelli çok sesli ve olasılıklı düşüncelere (saçaklı teori gibi) saygı duyulması gerekliği vurgulanmıştır.
Tarihin incelemesi, ebetteki bilimsel kaynak ve makalelerin incelenmesi ve tetkik edilmesi ile mümkün olacaktır. Bu anlamda, kitap ve makale taranması araştırma yöntemleri açısından önemli olmaktadır. Ayrıca, bilgilerin internet üzerinde paylaşılması, hem bir bilgi birikimi sağladığı gibi, hem de bilgiye ulaşımı kolaylaştırmaktadır. Eskiden, şifahi olarak başlayıp, daha sonraki tedvin döneminde yazılı hale geçerek aktarılan İslami bilgi birikiminin, günümüzde bilgisayarlar aracılığı ile internet üzerinden sağlanması, dijital yönteme geçişin habercisi olmaktadır. Bu gayretler, bilginin saklanması ve aktarılması çalışmalarına büyük katkılar sağlayacaktır.
Ayrıca bilgilerin internet vasıtasıyla saklanması, derslerle olan irtibat ve iletişimin daha sonraki yıllarda da devam etmesini sağlayacaktır. Bu şekilde, tarihsel süreç içerisinde, daha sonra gelen ders gruplarının gelişmesi ve önceki dönemleri ile karşılaştırılabilmesi olanağını da sağlanmış olacaktır. Bu çalışmalara örneklik teşkil edecek olan Buhari, Müslim, İbn İshak ve İbn Hişam ile ilgili internet erişim adreslerinin (URL) bulunması ve siteye eklenmesi önemlidir. Bu tarz bir yöntem, muhtemelen tarihin kendisinin yorumlanmasında da kayda değer katkılar sağlayacaktır.
Sonuç olarak;
İnsanın hayatını ve yaratılışını anlama ve anlamlandırma çabasında, ilim taliplilerinin Kuran ile kesişim noktaları oluşturmak için sadece kitabi bilgi değil, Peygamber efendimiz ve Ashabı Güzin ile ortak paydalarını artırma gayretinde olmaları da beklenir. Bu yöntem ile ilim konusunda gerekli özen gösterilerek ve bilginin bütünlüğünün farkına varılarak, bilgiden faydalanmanın adabı kavranabilecek böylece ihtilaflardan rahmet doğacaktır. Kanaatimizce bunların sağlaması sonucunda Kuran ile sağlıklı iletişim kurmayı başarmak ve Yaratandan ihtiyacımız olan ilhamı alarak vahyin kalbimize ulaşmasını sağlamak yolunda emin adımlarla ilerlememiz mümkün olabilecektir.
Emeği geçen hocalarımızı hayır duayla yâd ediyoruz..
- 'Hadis eserlerinde tefsir rivayetleri' dersinde, imam Buhari'yi, ilmi kişiliğini ve fıkhını daha yakından tanıma fırsatı bulduk .
- Bu derste,Hz. Peygamber ve sahabe tefsiri hakkında bir çok kazanımlar elde ettik.
- 'Sebeb-i nüzul' ün Kuran'ı anlamadaki rolünün ne kadar önem arzettiğini, ayrıca sebeb-i nüzul rivayeti ve sebeb-i nüzul değerlendirmesi arasındaki farkları öğrenme fırsatı bulduk.
- Sebeb-i nüzul rivayetleri sayesinde nüzul ortamına dair siyasi,kültürel, sosyal, ticari vb. bir çok bilgiler edindik.
- İslami ilimler arasında mukayese yaparak okumalar ve değerlendirmeler yapmak bizlere çok farklı bakış açıları kazandırdı.
- Fitne ve tefrikanın ne kadar zararlı olduklarını, buna mukabil 'vahdet' in ümmet için hayati önem arz ettiğini daha iyi kavradık.
Hadis Eserlerinde Tefsir Rivayetleri Dersinde Elde Ettiğim Kazanımlar:
Derste elde ettiğim kazanımlardan en önemlisi Buḥārī’nin Ṣaḥīh’i özelinde okuduğumuz rivayetleri kendi içerisinde anlayarak/değerlendirerek günümüze taşıyabilmektir. Orada meydana gelen vâkıayı anlam küreme alarak bir değer üretme gerekliliğinin önemini farkettim. Böyle bir okumanın, yaşadığım 2016 tarihinde, okuduğum rivayetleri de anlamlı kılacağını gördüm.
Buḫārī’de geçen rivayetleri tahlil etmek üzere „Tefsir Rivayeti Hikâye/Tarih Çerçevesi“ isimli tablo bizlere rivayetleri tahlil, inceleme, anlama hususunda yardım sunması için verildiğini düşünmekteyim. Böyle bir çalışma şekli pratik ve düzenli olmakla birlikte görsel anlamda da etkilidir. Sistematik olması bakımından metin yazmak yerine tablo ile çalışmanın daha faydalı olduğunu tecrübe ettim.
Derste sürekli vurgulandığı üzere tenkid ve tenkis ayrımının önemli olduğunu ve eleştiri yaparken de tenkis değil tenkid metodununun kullanılması gerektiğini gördüm. Nitekim bu iki kavram birbiri ile karıştırılmaktadır.
Disiplinlerarası bütünlük derslerimizin odak noktası olmuştur. Derslerimiz Tefsir, Felsefe, Din Psikolojisi, Din Sosyolojisi, İslam Tarihi, Hadis gibi pek cok alan bilgilerine değinilerek işleniyor olması bütünlük içerisinde düşünmeme katkı sağlamıştır. Gördüğüm üzere bir disiplin eksik bırakıldığında bilginin işlenmesi hususunda sağlıkli sonuçlar elde edilemeyebiliyor.
DERSİN KAZANIMLARI
Bu derste Buhari'nın Kitabu't-Tefsir'indeki tefsir rivayetlerini inceleyerek sebeb-i nüzul, sahabenin Kuranı anlama şeki, ayetlerin indiği ortam, zaman ve hadis-tefsir ilişkisi gibi konularda fikir sahibi oldum.Bu konuda verilen rivayetlerle ilgili ödevleri yaparak bu hususları anlamaya, tefsir, hadis ve fıkıh arasındaki ilişkiyi kavramaya çalıştım.Bu ilimlerin bütünüyle birbirinden ayrı olmadığını, bunların birbirini tamamlayan ilimler olduğunu anladım.Ayrıca İmam Buhari ve İmam Müslim hakkında literatür araştırması yaparak onlara ve eserlerine yönelik yazılmış farklı çalışmaları görme imkanım oldu.
Tefsir, Hadis ve Fıkıh Usulü ile ilgili ödevi, birinci dönem üzerinde durduğumuz bilginin bütünlüğü konusunu dikkate alarak yapmaya çalıştım.Bu ödevle beraber tefsir, hadis ve fıkıh ilimlerinin tarihi seyir içinde nasıl geliştiklerini, bu ilimlerin birbirleriyle ilişkileri ve ihtiyaca binaen ortaya çıktığını farkettim.Bu ilimlerin aslında uygulamada var olduğunu ama daha sonra sistematize edildiğini ve belli bir yöntem ile geliştiğini, dolayısıyla bu ilimlerin birbirlerini tamamladığını gördüm.Mesela ayetler tefsir edilirken en çak yararlanılan verilerden birisi de hadislerdir,bu hadislerin sıhhat durumu hadis usulü ile tespit ediliyor ve tefsirde veri olarak kullanılıyor. Tefsirin ulaştığı sonuçlar, fıkıhta kullanılıyor. Kısacası bu ilimlerin birbirleriyle sıkı ilişki içinde olduğunu farkettim.
Hadis Eserlerinde Tefsir Rivayetleri II Dersinde
Kazanımlarım
Değerli
Hocamız, Prof. Ahmed Nedim Serinsu Hadis Eserlerinde Tefsir Rivayetleri
dersinde bize hadis alanının en kıymetli eserleriden olan Sahih Buhari’den
bazı rivayetler okuttu. Hocamız sadece bu eseri okutmaka yetinmedi, aynı
zamanda tefsir eserlerini iyi
incelebilmek için hadis eserlerini şerh eden bazı eserlerden yola çıkarak
tecrübelerini ve yöntemlerini de bize açıkladı. En merak ettiğim açıkladığı
konu, “bakmak, görmek, anlamak,
farketmek” konusudur. Bu konu çok basittir. Fakat düşünce biçimimizi
yönlendirmek için bu yöntemi önemsemeliyiz. Her alimlerin bakış açısısı vardır.
Sosyal, siyasi ve kültür durumları bakış acısında etkilidir. Dolaysıyla, bir
eseri okumaktan önce yazarının sosyal çevresini bilmek zorundayız. Bu analiz
konusu hermenötik bilminin konusudur. Süphesiz ki tefsir alanda çok faydalıdır.
Bu dönemdeki
dersimiz daha ilginçtir. Hocamız hâdis rivayetlerini incelemek için bize tablo
verdi. Bundan dolayı şimdi, hadis rivayetlerini daha sistematik olarak
değerlendirebildik. 4212. Rivayetten
başlayıp 4221. Rivayete kadar yaptığım ödevlerimi değerlendirdim. Bu rivayetlerde
Allah teâlâ Hz. Muhammad’e Kâbe’ye doğru namaz kılmayı emretti. Ali bin Ebu
Talha, İbn Abbas’tan nakleder ki: “Rasulullah (s.a.) Medine’ye hicret ettiğinde
Allah teâlâ Kudüse doğru yönelip kılmasıını emreti. Bunun üzerine Yahudiler
beğendiler. Rasulullah on küsur ay boyunca Kudüs’e doğru namaz kıldı. Fakat
kendisi İbrahim’in kıblesine döndürürülmesini arzuluyordu. Allah’a dua ediyor
ve göğe bakıyordu. Nihayet Alah فول وجهك شطر المسجد الحرام
ayetini inzal buyurdu”.
Bu rivayeti,
tefsir ve fıkıh açısından inceleyebiliriz. Bu rivayet Fıkıh olarak ayeti inzal
buyurduktan sonra Müslüman Beyt-i Atik’e doğru namaz kılmak gerektiği anlamına
gelmektir. Tarihsel ve tefsir açısından ise Hz. Muhammed İbrahim kıblesine
döndürülmesini arzuladığı için Allah Muslumanlara Kâbe’ye yönelmesi emretti. Bu
amacı, Yahudilerin kıblesi ve
müslumanların kıblesini ayırmak içindir.
İbn Kesir ise tefsir eserindeki Kâbe’nin tarihi
hakkında açıklama yapıyor. Ona göre İbrahim (a.s)den uzun bir süre sonra
Kureyşliler Ka’beyi yeniden bina etmişlerdi. Fakat Hârunür Reşid’den bir süre
sora bazı bilginler Kâbe’nin yapısının değiştirilmesini hoş görmemişlerdi. Bu
analiz çok önemlidir.
Kısacası, bu dönemde Hocamızın bize
verdiği tablo ile hadis rivayetlerini degerlendirdik. Bu
rivayetleri tefsir, tarih ve fıkıh
açısından inceleyebiliriz. Bu konuya birden fazla bakış acısıyla bakarsak daha
iyi olabilir . Bu arada değerli hocamıza bir sene boyunca bu faydalı dersleri anlattığı için çok teşekkür ederim. Allah razı
olsun.
‘’HADİS ESERLERİNDE TEFSİR RİVAYETLERİ ADLI DERSTE KAZANIMLARIM’’
Bu derste Buharinin Kitabut tefsirinin bir bölümünü okuma
şansım oldu.Derste yapılan okumalar neticesinde İslam Tarihini bütüncül okumam
gerektiğini ,olayları değerlendirirken olayların arka planlarını göz önünde
bulundurmam gerektiğini öğrendim.
Hilafın delile dayanmadığını ihtilafın delile dayandığını
öğrendim.
Derste Kitabut Tefsirden 10 tane rivayeti değerlendirerek
karşılaştırma ve inceleme imkanı elde ettim.Bab başlıklarının Buharinin fıkhı
olduğu konusunda bilgi edindim.Bu bağlamda Buharinin ayetlerin tamamını veya
bir kısmını bab başlığı olarak kullandığını gördüm.
Dersten Kazanımlarım :
'Hadis eserlerinde Tefsir rivayetleri' dersinde Sahih'i Buhari'den Kitabu't Tefsir bölümünden rivayetler okuduk.
Bu derste en çok hoşuma giden şey farklı kaynaklardan istifade etmemiz oldu.
-Merhum Kamil Miras'ın Tecrid'i Sarih'inden okuduk, o eski dilin ve uslubun tadına doyamadık.
-İbn Hacer'in Fethu'l Bari'sinden okumalar yaptık
-Kirmani'nin eserlerine de yeri gelince göz attık,
Bu eserlerden yararlandık,
Bab basliklarinin Buhari'nin fıkhı olduğunu, Buhari'nin anlamasını, yorumlarını öğrendik, rivayetleri daha iyi anladık.
Bu kaynaklardan da okuyarak, dersi daha dinamik hale getirmiş olduk, sadece Buhari'nin eserindeki tefsir babındaki rivayetlerle yetinmedik.
Son haftalarda hocamızın bize vermiş olduğu ödevlerle dersimizi şemalar ve tablolar yaparak daha anlamlı ve zihnimizde kalıcı hale getirdik. Bu ödev çok faydalı oldu, rivayetleri Fıkıh, Hadis gibi diğer ilimler açısından değerlendirdik, her rivayette farklı sonuçlar elde ettik. Bilginin bir bütün olduğunu tekrar idrak ettik.
Tarih ve Usul okumaları yaptık, onları da daha anlamlı ve kalıcı olsun diye tablo halinde arz ettik.
Hadis eserlerinde tefsir rivayetler dersinde eğitim boyunca öğrendiğim bazı kazanımlarım oldu. Bunlardan bazıları şunlardır:
-Bir rivayeti değerlendirirken onu bağlamından asla koparmamalıyız.
-Rivayetleri olayda etkin olan kişilerin insani kişiliklerini de dikkate alarak ele almalıyız
-Rivayetlere bilginin bütünlüğü açısından bakmalıyız
-Rivayette ele alınan konunun hangi alanla ilgili olduğunu dikkate almalıyız.
-Kimseyi Tenkis etmemeliyiz. Tenkit edebiliriz.
-Buharinin konuları ele alış şekillerini inceleme fırsatı bulduk.
Esra Erdoğan 15912733 Yüksek Lisans
Hadis Eserlerinde Tefsir Rivayetleri dersi Tefsirin temel başlangıç noktası olan rivayetlere vurgu yapması bakımından bu ilimle uğraşan kimselerin önemle üzerinde durması gereken bir konudur. Tefsir ilmi temel de Hadis külliyatları içerisinden ortaya çıkmış, kaynağını bu eserlerden almıştır.
Bu dersin temel amacı ise Tefsir ilmi ile Hadis eserleri arasındaki bu ilişkiyi göstermektir. Hadis eserleri ayetlerle ilgili geniş ve çoğu zaman ayrıntılı ifadeler sunmaktadır. Bu da Tefsir ilmine temel malzemeyi sunmaktadır. Bu dersin işlenişi sırasında da dikkatimizi çeken ve üzerinde durduğumuz nokta tam da burasıdır. Ayetlerle ilgili rivayetler temel anlamda bir tefsir metni oluşturmaktadır.
Bu ders için hazırladığımız ödevler ise bize bu çerçeveyi vermesi açısından yararlı olduğu görüşündeyim. Bilginin bütünlüğü açısından hadis ve tefsiri bir araya getirmek, sonrasında ise fıkıh alanına dair katkıları tartışmak, dersin en akılda kalıcı ve yararlı kısımları olmuştur. İmam Buhari'nin ayetlerin altına yerleştirdiği hadislerde bunun en güzel örneklerini bize sunmaktadır. Bu noktalar göz önünde bulundurulduğunda bu ders Tefsir ilmi ile yeni tanışan bizlerin anlam dünyamıza büyük katkılarda bulunmuştur.