Münür AKKUŞ
Yüksek Lisans 2015/2016 BAHAR DÖNEMİ
Konu: ESBAB-I NÜZUL-II ve TEFSİR RİVAYETLERİNE GÖRE KURANIN NÜZUL ORTAMI -II DERSİNDEN SAĞLADIĞIMIZ KAZANIMLAR
Hocamız Prof.Dr.A.Nedim Serinsu’nun Hadis Eserlerinde Tefsir Rivayetleri ve Esbab-ı Nüzul dersinde, İmam Buhari’nin ( ö:256/870) el-Cami’u’s-Sahih ( Sahih-i Buhari) eserinin Tefsir Babından bazı bölümler, S. Buharinin şerhi mahiyetinde olan birkaç kaynakla birlikte (Tecridi Sarih, Fethul Bari, Kirmani) açıklamalı olarak okunmuştur. Tefsir Rivayetlerine Göre Kuranın Nüzul Ortamı dersinde ise, İbn Hişam’ın (ö:218/833) Siret-i Nebi eserinden bazı bölümler açıklamalı olarak okunmuştur. Bu okumalarda; ayetlerin sebeb-i nüzulü konusunda hadis rivayetlerinin nasıl kullanıldığı, anlamlandırma yöntemleri ve ilişkilendirilme biçimleri anlaşılmaya çalışılmıştır.
Sahih Buharide’de yöntem olarak bu ilişkilendirme çabasına Buhari’nin ilkeleri anlamında Buhari’nin Fıkhı (Şurut-u Buhari) denilmektedir. Hocamız ile yaptığımız okumalar esnasında ve bu yöntemleri incelenirken; nüzul ortamı ile ilgili hocamızın ilmi bilgiler ile birlikte Hicaz Bölgesi, Medine, Orta Asya ’ya ait tecrübi bilgileriyle hayata dair anılarını bizimle paylaşması, ilim taliplilerine tarifi mümkün olmayan kıymetli açılımlar kattığı ifade edilebilir.
Bahar döneminde verilmiş olan ödevler, aslında bir biri ile bağlantılı tek bir ödevmiş gibi değerlendirilebilir. Çünkü bu ödevler, bir birlerini tamamlamakta ve kişinin tedrici bir şekilde ilerlemesini sağlamaktadır. Ödevleri yaparken, kendi ilgi ve kabiliyetlerimizi keşfedebilir, ileriki aşamalarda yapacağımız çalışmalara zemin hazırlayabiliriz. Bu anlamda ödevlerin, farklı bir zihni meşgale ve gayret ürünü olması çabası hedeflendiği görülmektedir.
Derslerde, bütüncül, farklı açılardan ve üst bir bakış açısı ile olaylara bakmayı ve görmeyi öğrenmenin önemi sürekli olarak hocamız tarafından vurgulanmaktadır. Böylece İslami bilgi ve birikimin bir bütün içinde işlediğinin farkına varılması ve arka planda saklı bağlantıların ortaya çıkarılarak incelemesi, uzmanlaşmalar sonucu ayrıntıda boğulan zihnin yeniden toparlanmasını sağlanması hedeflenmektedir. Bu bağlamda, tefsir, hadis ve fıkhın aynı bakış açısı ile irdelenmesi, bütünlüğün sadece teoride değil, aynı zamanda pratikte de İslam tarihi boyunca var olduğunu ortaya koymaktadır. Bunun doğruluğunun tarihsel olarak test edilip doğrulanması, bütün branşların bir birine olan ihtiyacını ve birlikte çalışmanın önemini de ortaya çıkarmaktadır.
İslam tarihinin başlangıcından günümüze kadar, bütüncül bir tarzda incelenmesi, aslında her hangi bir bilim dalında, o bilime giriş yapılmadan önce, bilimin kendi tarihinin ve geçirmiş olduğu tarihsel gelişim ve aşamaların incelenmesinin önemine işaret etmektedir. İslam tarihi bu anlamda, başlangıç aşamasında, tarihin belli bir diliminde, Arap toplumuna hitap ederek başlamıştır. Bu canlı tarihin anlaşılması, aslında, nüzul dönemindeki orijinal tarihin ortaya çıkarılması, öncelikle nüzul sebeplerinin incelenmesine bağlıdır. Sebeb-i nüzul, olayların doğru bir şekilde ortay konmasını sağladığı gibi, bu tarihin arkasında yatan temel ve genel yapının anlaşılmasını da vesile olmaktadır. İslam tarihinin daha sonraki gelişim süreçleri, bu orijinal tarihin bir yorumu niteliğini taşımış ve İslam’ın her dönemde yaşanabilir olduğunu insanlığa göstermiştir.
Düşünce ve fikirlerin belirli bir adap dahilinde ifade edilmesi konusu günümüz İslam dünyasının ıstırap çektiği konuların başında gelmektedir. Bunun önemine derslerde sürekli olarak değinilmiş, bununla ilgili konuların araştırılması ve en azından gündemde tutulması, Müslümanların medenileşme süreçlerine bir katkı yapacağı da açıktır. Çünkü bilimlerin, özellikle de İslami bilimlerin temel amaçlarından birisi de insanların eğitimi, ruhi ve manevi gelişimlerini sağlamasıdır. Bu bağlamda, hocamızın derslerde verdiği bakış açısı ve kavramlar meselenin tartışılmasına bir giriş niteliğinde olabilecektir. Bu bağlamda TDV İslam ansiklopedisinden Hilaf maddesi okunarak derste tartışılmıştır. İhtilafların rahmete dönüşmesi için hilaf ve müşacereden kaçınılması, saygı temelli çok sesli ve olasılıklı düşüncelere (saçaklı teori gibi) saygı duyulması gerekliği vurgulanmıştır.
Tarihin incelemesi, ebetteki bilimsel kaynak ve makalelerin incelenmesi ve tetkik edilmesi ile mümkün olacaktır. Bu anlamda, kitap ve makale taranması araştırma yöntemleri açısından önemli olmaktadır. Ayrıca, bilgilerin internet üzerinde paylaşılması, hem bir bilgi birikimi sağladığı gibi, hem de bilgiye ulaşımı kolaylaştırmaktadır. Eskiden, şifahi olarak başlayıp, daha sonraki tedvin döneminde yazılı hale geçerek aktarılan İslami bilgi birikiminin, günümüzde bilgisayarlar aracılığı ile internet üzerinden sağlanması, dijital yönteme geçişin habercisi olmaktadır. Bu gayretler, bilginin saklanması ve aktarılması çalışmalarına büyük katkılar sağlayacaktır.
Ayrıca bilgilerin internet vasıtasıyla saklanması, derslerle olan irtibat ve iletişimin daha sonraki yıllarda da devam etmesini sağlayacaktır. Bu şekilde, tarihsel süreç içerisinde, daha sonra gelen ders gruplarının gelişmesi ve önceki dönemleri ile karşılaştırılabilmesi olanağını da sağlanmış olacaktır. Bu çalışmalara örneklik teşkil edecek olan Buhari, Müslim, İbn İshak ve İbn Hişam ile ilgili internet erişim adreslerinin (URL) bulunması ve siteye eklenmesi önemlidir. Bu tarz bir yöntem, muhtemelen tarihin kendisinin yorumlanmasında da kayda değer katkılar sağlayacaktır.
Sonuç olarak;
İnsanın hayatını ve yaratılışını anlama ve anlamlandırma çabasında, ilim taliplilerinin Kuran ile kesişim noktaları oluşturmak için sadece kitabi bilgi değil, Peygamber efendimiz ve Ashabı Güzin ile ortak paydalarını artırma gayretinde olmaları da beklenir. Bu yöntem ile ilim konusunda gerekli özen gösterilerek ve bilginin bütünlüğünün farkına varılarak, bilgiden faydalanmanın adabı kavranabilecek böylece ihtilaflardan rahmet doğacaktır. Kanaatimizce bunların sağlaması sonucunda Kuran ile sağlıklı iletişim kurmayı başarmak ve Yaratandan ihtiyacımız olan ilhamı alarak vahyin kalbimize ulaşmasını sağlamak yolunda emin adımlarla ilerlememiz mümkün olabilecektir.
Emeği geçen hocalarımızı hayır duayla yâd ediyoruz..
- 'Tefsir rivayetlerine göre Kuran'ın nüzul ortamı' dersinde, Kuran'ın doğru değerlendirilebilmesi ve anlaşılmasını kolaylaştıran temel faktörlerin başında yer alan 'nüzul ortamı' nı yakından tanıma fırsatı bulduk.
- Elde ettiğimiz belki de en önemli kazanım, 'bilginin bütünlüğü' nün ne kadar önemli ve gerekli olduğunu kavramak oldu. İslami ilimler alanında sağlıklı bir neticeye varılması, konunun diğer ilim alanlarıyla münasebetinin irdelenmesine bağlıdır. İlk dönemlerde İslami ilimler sahasında çalışmalar yapan alimlerin sadece kendi alanlarında değil diğer alanlarda da kayda değer bir birikime sahip olmaları bu iddiayı doğrular niteliktedir.
- İslami ilimler arasında mukayese yaparak okumalar ve değerlendirmeler yapmak bizlere çok farklı bakış açıları kazandırdı.
- Nüzul ortamının tefsir rivayetleriyle tasvirini bizlere aktaran İbn-i İshak ve İbn-i Hişam'ın, ilmi kişiliklerini yakından tanıma fırsatı bulduk, ayrıca başta siyer olmak üzere, İslam tarihi, tefsir, hadis ve fıkıh alanında ne kadar önemli bir hizmette bulundukları görüldü.
- Bu rivayetlerin ait oldukları dönemin,siyasi,sosyal, kültürel, ticari vb. bir çok hususa dair ayna görevi gördüğünü, ayrıca nüzul ortamını doğru anlamada arap şiir ve edebiyatını bilmenin çok önemli olduğunu müşahede ettik.
- Nefis taşıyan insanoğlunun körü körüne nefsine ve hevasına uyduğu zaman ne kadar ciddi tahribatlar yapabileceğini gördük.
Tefsir Rivayetlerine göre Kur’an’ın Nuzul Ortamı Dersinde Kazanımlarım
İlk derslerde Kavram ve Terim ifadelerini ele alarak her birinin özelliklerini ve biri biri arasındaki farkları ele aldık. Bunu yaparken örnekler üzerinden Kavram ve Terim kavramlarını tartıştık. Akademik tartışma olması bakımından anlamlı ve faydalı sonuçlar elde ettik.
İbn Hişām’ın Sīre adlı eserinden okumaya başlamadan önce olay, olgu, yüzyıl, tarih kavramlarını ele almış olmamız bize felsefik anlamda kavramların içeriği açısından açıklık sağlamıştır. Nitekim Sīre’de gecen rivayetleri anlama hususunda bu kavramları içerikleriyle biliyor olmak katkı sağlamıştır.
İbn Hişām’ın Sīre’sinde tefsire ilişkin rivayetleri okurken, rivayetin sebeb-i nuzul rivayeti veya sahabe değerlendirmesi olup olmadığını tespit etmedeki özellikleri öğrendim. Bunun için rivayet kalıplarının nasıl geldiğine dikkkat edilmesi gerektiğini gördüm. Zira bunlar önem arz etmektedir. Ayrıca rivayet metnini okurken tasvir edilen vâkıayı inceleyerek rivayetin türünü tespit etmeye çalışırken nuzul ortamını veya sahabe arasında meydana gelen olayları daha yakından görme imkanına sahip olduk. Bir sonraki rivayete geçmeden önce rivayetten bir değeri günümüze nasıl taşımamız gerektiğini gördük.
Müfessir kimdir sunusunu lisans eğitimimde pek çok kez dinlemiştim. Bir müfessir özelinde de müfessir kimdir? sorsuyla birlikte içerdigi alt sorulara makale eşliginde cevap bulmaya da çalışmıştık. Ancak bu dönem farklı bir uygulama getirerek Müfessir kimdir? sorusunu İbn Ishak ve İbn Hişam özelinde bir tablo şeklinde hazırlayacak olmamız beni heyecanladırmıştır. Çünkü bu tablo sistematik düşünmeyi ve sistematik çalşmayı sağlayacaktı. Bundan dolayı elde edilen bilgiler daha fazla kalıcı olduğu kanaatindeyim.
İlgili müfessirlerin eserleri hakkında bilgi içeren bir tablo hazırlamak görsellik açısından daha derli toplu olması ve doğrudan bilgi içermesi bakımından da çok faydalı bir çalışma olmuştur.
No: 15912784
Abdullah DOĞAN
Y.L.
Tefsir Rivayetlerine göre
Kur’an’ın Nüzul Ortamı Dersinden Elde Ettiğim Kazanımlarım:
-
Kavram ve Terim ifadelerini
ele alarak her birinin özelliklerini ve aralarındaki farkları ele alıp Kavram
ve Terim kavramlarını tartıştık.
-
İbn Hişām’ın Sīre isimli
eserinin okumaya başlamamız ve öncesinde olay, olgu, yüzyıl, tarih kavramlarını
ele almamız sonucu bu tür okumalara bütüncül bakmamız gerektiği ve bundan sonra
bir eserin nasıl okunup incelenmesi gerektiği fikir ve yöntemini öğretmiştir.
-
İbn Hişām’ın Sīre’sindeki
rivayetleri okurken, daha önce melekesine sahip olmadığım, rivayetlerin sebeb-i
nuzul rivayeti mi yoksa sahabe değerlendirmesi mi olduğunu ayıt etme yetisini
kazandım.
-
Müfessir kimdir? Sorusuna daha
önce alışık olmadığım sıra dışı bir metotla cevap bulmaya çalışmamız ve bu
soruya özellikle İbn İshak ve İbn Hişam gibi müfessirleri bir tablo
şeklinde cevaplamaya çalışmak önemli bir kazanımdı. Bu tür çalışmaların bir
bilim insanını tanımak için en kısa, en etkili yöntem olduğunu ve sistematik
düşünmeyi sağladığını öğrenmiş oldum.
-
Bütüncül, farklı açılardan ve hâkim bir bakış açısı
ile olaylara bakmayı, görmeyi ve olayları değerlendirmenin kişiyi farklı kılacağının ve bu şekilde daha sağlıklı sonuçlara
ulaşmanın önemi kayda değer bir kazanım olmuştur.
-
Ayrıca bilimler arasında karşılaştırma
metodunu kullanarak yapılan okumalar ve değerlendirmelerin önemini zihnimde
yenilendi.
-
Son olarak değerli hocamın her
dersin sonunda bakmak-görmek uygulaması olayları okumada ön yargılı ve hızlı
karar verilmemesi gerektiğini anmadan geçemeyeceğim.
DERSİN KAZANIMLARI
İbn. Hişam ve İbn. İshak ile ilgili olarak yaptığım ödevlerle siyer'in temel kaynaklarını ve siyer bilgisinin Kur'an'ı tefsir etmede dikkate alınması gereken bir ilim olduğunu öğrendim. İbn Hişam ve İbn. İshak ile ilgili bilgileri şematik olarak bir kağıda yazmamız, öğrendiğimizi daha kalıcı ve hatırlanabilir kıldı. Bunun dışında İbn. Hişam ve İbn. İhsak hakkında yaptığımız literatür araştırmaları, bize bu alimlerin farklı yönleri üzerinde yapılan çalışmaları görmemizi sağladı.
Tefsir, Hadis ve Fıkıh Usulü ile ilgili ödevi, birinci dönem üzerinde durduğumuz bilginin bütünlüğü konusunu dikkate alarak yapmaya çalıştım.Bu ödevle beraber tefsir, hadis ve fıkıh ilimlerinin tarihi seyir içinde nasıl geliştiklerini, bu ilimlerin birbirleriyle ilişkileri ve ihtiyaca binaen ortaya çıktığını farkettim.Bu ilimlerin aslında uygulamada var olduğunu ama daha sonra sistematize edildiğini ve belli bir yöntem ile geliştiğini, dolayısıyla bu ilimlerin birbirlerini tamamladığını gördüm.Mesela ayetler tefsir edilirken en çak yararlanılan verilerden birisi de hadislerdir,bu hadislerin sıhhat durumu hadis usulü ile tespit ediliyor ve tefsirde veri olarak kullanılıyor. Tefsirin ulaştığı sonuçlar, fıkıhta kullanılıyor. Kısacası bu ilimlerin birbirlerini tamamlayan ilimler olduğunu farkettim.
Tefsir
Rivayetlerine göre Kur’ân’ın Nüzül Ortamı II Dersinde
Kazanımlarım
Kiymetli
Hocamız, Prof. Dr. Ahmed Nedim Serinsu, ilk günlerde “Tefsir Rivayetlerine göre
Kur’ân’ın Nüzül Ortamı II” dersinde bize kavram ve terim konusu hakkında bilgi
verdi. Süphesiz ki bu konu çok faydalı, zira felsefe olarak kavram ve terim
konuları tefsir alanında bir giriştir. Abdul Kerim Bakar “et-tarbiyah
vet’ta’lim” eserinde der ki “yöntem, madde’den daha önemlidir”. Bu arada,
Hocamız bize tefsir dersi hakkında bilgi vermekten önce tefsir yöntemini izah
etti. Hocamıza göre, Terim, kavramın
kendisi değildir, kavram, dil aracılığıyla anlatılan bir dilsel simgedir.
İnançlar, gelenekler, dunya bakış açısı, kültür ve ahlak, bir kavrama tesir
etmektir. Her kavramın bir tarihi vardır. Bu tarih ‘zigzaglar’ çizen,
gerektiğinde başka felsefi meselelerin içinden veya çeşitli felsefi alanların
üzerinden geçen bir tarihtir. Böylece değerlendiriyom ki bir terim aynı kavram
ihtiva etmeyi keşinleştirmez, çünkü her daim kavram gelişmektedir. Mesela:
Fıkıhcılarda, “وثيابك فطهر” kelimesi elbise temizlemek gerektiğini
tefsir etmektedir. Fakat Katadah İbn Daâma’ya göre ise sahabe dönemindeki “وثيابك فطهر” kelimesi
gunahlardan arınmak gektiğinin anlamına gelmiştir. Kısacası iki
görüşleri hulasa edersek namaz kılmamızdan önce hem elbisemizi temizlemek hem
de gunahlardan arınmak gerektiğini anlamına gelmektir.
Hocamız bizi
iki meşhür tarihci olan İbn İshak ve İbn Hişam’la tanıştırdı. Onlar, islam
dunyasındaki en kiymetli tarihcidir. Müsteşrikler bile onların bilim, maharetlilik
ve beceriliklerini itiraf etmişler. İbn İshak (ö. 151/768) hem tarihçi hem de
hadisçidir. İbn İshak Hz.Peygamber’den önceki dönemin tarihive kıssalarını iyi
bilmektedir. Medine’de İncil ve Tevrat’ı okumuş ve Mısır’da Süryanice’yi birkaç
yıllık ikamet sırasında öğrenmiş. O halde, kiymetli eseri “Kitabu’s-Sîre
ve’l-Meğazı” tefsirciler için okumayı önerilmektedir. İbn Hişam ise, sire kalem
almasında İbn İshak’ın başaralı tapıkçısıdır. Kiymetli eseri,
“es-Sîretün-Nebeviyye” peygamber Efendimizin hayatına dair tamamı zamanımıza
intikal etmiş, en eski ve en mühtevalı eserdir.
Mısırda İmam Şafiî ile görüşürken ve arap şiirleri öğrenince ensab ilmi,
dil ve şiir konusunda derin bilgi sahibi olmuştur. Süphesiz ki, tefsirciler
“es-Sîretün-Nebeviyye” esbâb-ı nüzûlü kapsamıyla anlamak için önemli bir
eserdir.
Buna göre
değerli Hocamız, bize tefsir yötemindeki tarihsel yaklaşımı önermeyi çalıştı.
O, bize tarihsel yaklaşımı hem teori
olarak izah etti hem de “es-Sîretün-Nebeviyye” eseri okuyarak önemli örnekler
verdi. “Kavsar suresinin nüzûl ortamı” babından “Rasulllah’a emir nüzûl savaşı”
babına kadar bahsettiğimiz ders kapsamlı arap siyaset, iktisat ve kultur
durumları hakında bize bilgi verdi. Hocamız tarafından açıkladığı dersi
dinlerken Kur’ân’ın nüzul asrına dönmüş gibi olduk. Kuşkusuz ki bunlar çok
faydalıdır.
Sonuç
Tarihsel
yaklaşım esbabı nüzulünün ve modern dönemle iletişim kurmanın anahtarıdır.
Böylece bu yöntem kur’anı daha anlaşılır kılmaktadır.
‘’TEFSİR RİVAYETLERİNE GÖRE KUR’ANIN NUZUL ORTAMI ADLI DERSTEN KAZANIMLARIM’’
Derste İbn Hişam ve İbn İshak’ın hayatını okuma imkanı elde ettim.Her iki isminde Eserlerinde kullandıkları yöntemleri görme imkanım oldu.Her iki ismin de eserlerinde şiir kullandığını öğrendim.
Siretün nebevi adlı eseri okuma imkanı elde ettim ve bunun sonucunda İslam tarihinde yaşanan olayların bir kısmının nedenini birincil bir kaynaktan görme imkanı elde ettim.
İbn İshak ve İbn Hişamın Hz.Peygamberi modellemek üzere hareket ettiklerini öğrendim.
Muallimin hem öğrenen hem öğreten olduğunu öğrendim.
Her bir ayetin amacını iyi bilmemiz gerektiği konusunda bilgi sahibi oldum.Bunu iyi bilmenin yolunun da Nuzul ortamını iyi bilmek olduğunu öğrendim.
Dersten Kazanımlarım :
‘Tefsir
rivayetlerine göre Kur’anın nüzul ortamı’ dersinde
İlk haftalarda kavram ve terim üzerinde durduk.
Kavramın
mefhum yani anlama, ve idrak etme anlamına geldiğini,
Düşünülebilen
birşey olduğunu, fakat dilde tam bir ifadesinin olmadığını gördük. Kavramin soyut
ve genel bir bilgi olduğunu seçikliği ve açıklığı olduğunu, Göreceli bir yapıya
sahip olduğunu yani kişiye göre farklı olabileceğini öğrendik.
İhtilaf/hilaf/ kavramları ve ilmi cedel üzerinde durduk.
Bu dersimizde İbn Hişam’ın Sire eserinden okumalar yaptık
Son
haftalarda İbn İshak ve İbm Hişam hakkında literatür araştırmaları yaptık. Bu iki önemli alimlerli inceledik, hayatlarını,
hocalarını, talebelerini, eserlerini ve birçok bilgiyi sistematik bir şekilde
tablolara yerleştirdik.
Sonuç
olarak bu iki alimin hadisçı olmasına rağmen, Tefsir alanında da bu iki şahsın
ne kadar önemli olduğunu anladık, bilginin bir bütün olduğu bilgisini
pekiştirdik.
Daha
da önemlisi, hocamızın bize verdiği bilgiler doğrultusunda,
Müfessir
kimdir sorusuna cevaplar aradık.
Sonuç
olarak İdeal insan inşa etmenin gerekli olduğunun sonucuna vardık.
Çünkü ne yazık ki bugün insanların derdi daha çok yeme içme üzerine kurulu.
Esra Erdoğan 15912733 Yüksek Lisans
Tefsir rivayetleri Kur'an ayetlerinin anlaşılmasında temelde yer almaktadır. Bu rivayetlerin nüzul asrınına dair bilgileri, hatta nüzul asrına kadar gelmekte olan tarihi verileri içeriyor olması, Tefsir ilmi açısından önem arzetmektedir. Dersin içeriğinin de bu konuyu kapsamlı bir şekilde ele alıyor olması benim bu konunun önemine dair sahip olduğum görüşleri pekiştirmiş bulunmaktadır.
İlk haftalarda es-Sire'yi okumadan önce hayatlarına ve eserlerine dair bilgi edindiğimiz İbn İshak ve İbn Hişam, bana göre bu konu için en önemli kazanımlardan birisi olmuştur. Müfessiri ve eserini tanımak üzere hazırladığımız ödev ise, tablo haline getirdiğimiz kısa notlar şeklinde olduğu için es-Sire'den okuduğumuz her bölümde tekrar tekrar gözümün önünde canlanması bakımından yararlı olduğu görüşündeyim.
Ayrıca okuduğumuz metinde müellifin konuyla ilgili hadisleri cem ederek tüm konuyu anlatması, rivayetin arka planına dair bazı olayları vermesi ile ayetleri açıklıyor olması, bilginin bütünlüğü açısından ele alınınca manidardır. Bu ders tarihi nasıl okumamız ve onu tefsir ilmi ile nasıl bağdaştırmamız gerektiği üzerine bence yararlı bir perspektif sunmaktadır.
Bilginin bütünlüğü açısından bize sunduğu bu perspektif için Hocamıza teşekkürü bir borç bilirim.
YAKUP KILIÇ 15912787 YÜKSEK LİSANS
BU DERSTEN KAZANIMLARIM
-Bu dersten en büyük kazanimim hocamızın her ders üzerinde durmaya çalıştığı bakmak görmek anlamak, anladığını karşı tarafa doğru bir şekilde aktarıp bu yolla doğru bir iletişimin önemini bilmek.
-Ayrıca tefsir rivayetlerine göre Kuran ın doğru değerlendirilebilmesi ve anlaşılmasını kolaylaştıran temel faktörlerin başinda yer alan nuzul ortamını yakından tanıma fırsatı bulduk.
-Bilginin bütünlüğünün ne kadar önemli ve gerekli olduğunu kavramak.
-Nuzul ortamının tefsir rivayetleriyle , İbnu ishak ve ibnu hişam ın ilmi çalışmalarını tanıma fırsatı bulduk.
-Bu rivayetlerin ait oldukları dönemin; siyasi , sosyal , kültürel ortamını bilmenin ehemmiyetini öğrendik.
-Son olarak, bir surette görünen olayların , tek bir cihetten yorumlanmasının doğru sonuçlara ulaştırmasının mümkün olmayacağını kavradık.
Rivayetlere göre Kuranın nüzul ortamı dersinde eğitim boyunca öğrendiğim bazı kazanımlarım oldu. Bunlardan bazıları şunlardır:
-Bir rivayeti değerlendirirken onu bağlamından asla koparmamalıyız.
-Rivayetleri olayda etkin olan kişilerin insani kişiliklerini de dikkate alarak ele almalıyız
-Rivayetlere bilginin bütünlüğü açısından bakmalıyız
-Rivayette ele alınan konunun hangi alanla ilgili olduğunu dikkate almalıyız.
-Kimseyi Tenkis etmemeliyiz. Tenkit edebiliriz.
-Buharinin konuları ele alış şekillerini inceleme fırsatı bulduk.
Ahmet SAĞLAM
Büt. Doktora-15952706
Dersten Kazanımlar
Tefsir Rivayetlerine Göre Kuran’ın Nüzul Ortamı dersinde
hocamız özellikle ilk haftalarda öğrencinin zihninde yer edinmesi bakımından dersin
anlamını ve bu derste okunacak kitabın yazarı hakkında bilgiler verdi. Bu minval üzere ödevler hazırlattı.
Hocamız, ilk dönemden itibaren bilginin bütünlüğüne önem
atfederek konunun önemini biz öğrencilerin de takdir etmesini hedeflemiş, yeri
geldikçe konuya temas etmiştir. Zira aslında birer sire âlimleri olmaları en
azından böyle meşhur olmuş olan İbn İshak ve İbn Hişam’ın kitaplarından
metin-mana tahlili yaparak tefsir ilmiyle ilgili konuya bütüncül bir yaklaşım
sergilenmiş oldu.
Malumat depolamasından çok, usul bilgisi ve kişinin kendisini
yetiştirecek yöntemin öğrenciye kazandırılmasının dersin en önemli kazanımları
arasındadır. Hocamız, bir nevi “kişiye bir defa balık yedirirsen bir feda
doyar, ona nasıl tutulacağını öğretirsen hayat boyu aç kalmaz” felsefesinin
canlı örnekliğini bize göstermiştir.
Burada şunun da altı çizilmesi gerekir. Her ilimde olmazsa
olmazlar vardır. Tefsir ilminde de rivayetler ve nüzul ortamı bu ilmin bel
kemiğini oluşturur. Bizim de derste irdelemeye çalıştığımız konu, İbn İshak-İbn
Hişam sirelerinde geçen rivayetler ve nüzul ortamı betimlemelerini, Kuran
tefsirindeki yeri ve önemini belirlemek şeklinde gerçekleşti.
Hocamızın yıllardan beri edindiği tecrübeler, slâytlar,
resimler ve videolar da dersin tuzu biberi mahiyetinde oldu. Hem ders
ortamından sıyrılıp zihinlerimiz rahatladı, hem de bu sayede yeni bilgiler
edinerek, kitaplarda öğrenilemeyecek sevgi, saygı, bilim, toplum, kültür, ahlak
ve daha pek çok konuyla ilgili hocamızdan istifade ettik.
Sonuç olarak günümüz şartlarında dersin gerekli tüm
birleşenleri mevcuttur. Hocamızın ve öğrencilerin derse ilgili olduklarını ve
üst seviye de bir “paylaşım” dersi olduğu net bir şekilde söylenebilir.